/hatice, stock.adobe.com
Londra – Adrenal kortekste aldosteron sentezinde yer alan enzimleri etiketleyen izleyici C11 metomidat, adrenal korteksin hormon üreten adenomlarını teşhis etmek için pozitron emisyon tomografisinde (PET) kullanılabilir. karşılaştırmalı bir çalışmada, Doğa Tıbbı (2023; DOI: 10.1038/s41591-022-02114-5) en az mevcut standart olan böbreküstü damarlarının kanındaki hormon analizi kadar yüksek bir doğruluk elde edildi.
Primer hiperaldosteronizm (Conn sendromu), arteriyel hipertansiyonun hafife alınan bir nedenidir. Uzmanlar, tüm arteriyel hipertansiyonların %5 ila %14’ünün ve tüm tedaviye dirençli vakaların %20 ila %25’inin adrenal kortekste artmış aldosteron üretimine bağlı olduğunu tahmin etmektedir. Hormon böbreklerde sodyum geri emilimini arttırır, bu da kan basıncını yükseltir ve kan basıncını yükseltir.
Conn sendromunun nedeni, adrenal bezdeki bir tümördür (genellikle iyi huylu bir adenom). Alternatif olarak, aldosteron üretimi, her iki adrenal bezde de yükselir, bu da sekonder hiperaldosteronizm olarak da bilinen hipofiz veya hastalık tetikleyicilerini düşündürür.
İlk durumda, adenomun çıkarılması hipertansiyonu tedavi edebilir. Birçok hasta daha sonra antihipertansif ilaçları almayı bırakabilir (başka hipertansiyon nedenleri olmadıkça).
Şimdiye kadar güvenilir bir teşhis, yalnızca laboratuvar analizi için iki adrenal damardan kan örneklerinin alındığı bir kateter muayenesi ile mümkündü. Bu teknik olarak hasta için zor ve streslidir. Muayene bu nedenle pratikte çok nadiren yapılır. Uzmanlar, tüm vakaların %1’inden daha azına teşhis konduğunu varsaymaktadır. Almanya’da, Conn kaydı teşhis sayısını artırmaya çalışıyor.
Yıllar önce, Londra Queen Mary Üniversitesi’nden Morris Brown liderliğindeki bir ekip, alternatif olarak PET/CT incelemesini önerdi. İngiliz endokrinologlar, izleyici olarak metomidatın radyoaktif olarak etiketlenmiş bir versiyonunu kullanırlar. Kortizol ve aldosteron sentezinde yer alan son iki enzim olan CYP11B1 (11beta-hidroksilaz) ve CYP11B2’nin (aldosteron sentaz) güçlü bir inhibitörüdür. PET/CT’den 3 gün önce tek doz deksametazon ile tanının doğruluğu artırılabilir. Brown ve ekibi bunu daha önceki bir pilot çalışmada gösterdi.
Her iki yöntem de şimdi MATCH çalışmasında karşılaştırıldı. Laboratuvar testlerinin artmış aldosteron üretimi gösterdiği 143 hastada hem PET/CT hem de kateterizasyon uygulandı. Toplam 128 hasta 6 ay sonra takip edilebildi. Bunlardan 78’i, muayenelerin birinde veya her ikisinde adenom bulunduğu için ameliyat olmuştu.
69 hastada (%88) aldosteron-renin oranının normalleşmesi, aşırı hormon üretiminin ortadan kalktığını gösterir. Ancak sadece 24 hastada (%31) kan basıncında normalleşme sağlandı. Brown’a göre nedenleri belirsiz. Vücut kitle indeksi 29,7 olan ortalama 52 yaşında yarı obez olan hastaların başka hipertansiyon nedenleri olması muhtemeldir.
Teşhis doğruluğu PET/CT ile biraz daha iyiydi. Brown, biyokimyasal normalizasyon için bunu %72,7’ye karşı, kateter muayenesi için %63,6’ya koyuyor. Kan basıncı normale döndüğünde tanısal doğruluk %65.4 ve %61.5 idi.
PET/CT’nin faydaları istatistiksel olarak anlamlı değildi, ancak %95 güven aralıkları belirtilen %17’lik eşdeğerlik marjı içindeydi, bu da Brown’a göre PET/CT’nin kateterizasyona bir alternatif olarak kullanılabileceğini düşündürdü.
Çalışmanın bir dezavantajı, C11 metomidatın sadece 20 dakikalık kısa yarılanma ömrüdür. İzleyici bu nedenle yerinde üretilmelidir. Bu, yalnızca birkaç merkezin sahip olduğu bir siklotron gerektirir. Bu nedenle teşhis kapasiteleri sınırlı olacaktır.
Birçok hastada adenomun iki incelemeden sadece birinde saptanması dikkat çekiciydi. Bu, her iki prosedürün de bireysel hastalarda uygulanması gerektiği anlamına gelebilir. Bununla birlikte, adenomun cerrahi olarak çıkarılmasından sonra yüksek basınçlı ilaç kullanmadan tedavi edilen az sayıda hasta hayal kırıklığı yarattı. Bu belirsiz beklentilerle, hastaların muayene ve ameliyat için karar verme engeli yüksek kalmaya devam edecektir. © rme/Haberler