Özkan Saçkan’dan Haftanın Kitapları…
O günleri anımsatan dokunaklı kitap
Jonathan Harris’ten Bizans’ın Sonu. Bir vakit içinderın kudretli Bizans İmparatorluğu 1400’lü yılların başında artık yıkımın eşiğindeydi. Topraklarının birçoklarını Osmanlılara kaptırmıştı ve Konstantinopolis dört bir yandan kuşatılmıştı. Belirsizliğin hakim olduğu bu kasvetli vakit içinderda kolay günlük hayatına devam etmekte olan Bizans halkı, geçim kaynaklarını ve ailelerini koruyabilmek için mevt sancılarıyla kıvranmakta olan vatanlarına karşı güçlü kararlar almak zorunda kaldı. İşte o günleri anımsatan bu dokunaklı kitapta muharrir, diplomatik hareketler, üstü kapalı meydan okumalar ve büyük tarihi akımların cereyan ettiği vakit içinderda talihin yardım ettiği kimi olaylar yerinde şahsi öyküleri araştırıyor. (Alfa Yayıncılık)
Her bir yorumun arkasında yatan niyet
İzzet Erş’ten Kutsalın Yorumu. Her okuma bir yorumlamadır. Ve yorumlamak varoluşa katılmanın yegâne biçimidir. Bir kutsal kitabı yorumlamak elbet ondaki kutsiyete katkıda bulunmak için yapılmaz. Kutsal olan her şeydilk evvel kendiyle kaim olduğundan kutsal denmeye layıktır. Kendi haricinden bir şeye gereksinimi olmadığından ona katkıda da bulunulamaz. Lakin muhtaçlığı olana katkı verilebilir ve lakin noksan olan ikmal edilir. Bu niçinle yorumlamanın emeli bir eksikliği gidermek değil, pak bir kalple ona katılabilmektir. Her bir yorumun gerisinde yatan niyet farklı olabilir. Yorum kimi vakit kutsala saldırmak için, kimi vakit kendini ondan korumak için yapılabilir. kimi vakit inkâr etmek için, kimi vakit de ona daha epeyce bağlanmak için kullanılabilir. (Beyaz Baykuş)
Sanat-hayat aykırılığı sorgulanıyor
Henry James’ten Ustanın Dersi-Kısa Klasikler 32. Genç muharrir Paul Overt, davet edildiği bir kır malikânesinde uzaktan uzağa hayranı olduğu ünlü romancı Henry St. George’la ve birinci görüşte âşık olduğu Miss Fancourt’la tanışır. Bu tanışıklıklar kente döndükten daha sonra da çeşitli müsabakalarla sürer. Genç muharririn bütün dileği bu büyük ustadan kendi mesleği için yararlı bir şeyler öğrenmektir. Usta da ona seve seve bir ders verir, ancak verdiği ders edebiyatla değil, hayatla ilgilidir. Uzun yıllardır evli olan ünlü romancı, evliliğin ve evlilikle irtibatlı sorumlulukların, genç müelliflere ayak bağı olacağını, büyük sanatsal kıymeti olan yapıtlar yazmaya sekte vuracağını belirtir. Karmaşık, bir o kadar da müphem karakterlerin uzunluk gösterdiği bu hikayede müellif her zamanki kıvrak zekâsı ve ironik üslubuyla bu defa sanat-hayat zıtlığını sorguluyor. (Can Yayınları)
Büyüleyici bir azim mucizeler yaratır
İzzet Pinto’dan Babam İçin. olağan dışı yetiştirme biçimiyle, oğlunu antrenör üzere hayata hazırlayan bir baba ile babasının hayalini gerçekleştirmek için hiç bir uğraştan kaçınmayan müellifin kıssasını okurken birtakım bazı duygulanacak, birtakım kimi hayrete düşeceksiniz. Hatta vakit zaman onun ismine yorulup pes etmesini bile isteyeceksiniz. Onun Bangkok’taki işportacılık günlerinden, Türk dizilerini dünyaya açarak dalda yılın adamı seçilmesine kadar uzanan inişli çıkışlı hikayesinde büyüleyici bir azmin ne mucizeler yaratabildiğine tanıklık edeceksiniz. (Destek Yayınları)
Topluma ziyan veren işler
David Graeber’den Tırışkadan İşler. Dürüst olun, yapmakta olduğunuz iş apansız yok olsa, hayattan bir şey eksilir mi? London School of Economics’te öğretim üyeliği yapmış olan, antropolog ve anarşist aktivist müellif (1961-2020), kitapta, kimseye yararı dokunmayan, hiç bir manası olmayan, hatta tahminen varlığıyla topluma ziyan veren işleri didik didik ediyor ve bunların jenerasyonlar boyunca nasıl katlanarak çoğaldığını, cesurca ve sağlam değerlendirmelerle ortaya koyuyor. Bankacılardan avukatlara, iletişimcilerden sivil toplum çalışanlarına çabucak her kesimden birfazlaca insan, muharrire ortasında bulunduğu durumu anlatmak için e-postalar göndermişti. Makalenin bu derece büyük bir sarsıntı yaratmasının sebebi, yapmakta olduğu işin tırışkadan olduğunu aslında her insanın bilmesi, lisana dökülemese de bunun içten içe hissedilmesiydi. (Everest Yayınları)
Irk kuramlarına giriş niteliğinde
Hür Sinan Özbek’ten Teori ve Pratikte Irkçılık. Bu kitap, ırkçılığa ve ırk kuramlarına bir giriş niteliğindedir. Bu kitapta, Kant, Marx, Levi-Strauss ve Fanon ile birlikte, çağdaş düşünürler Foucault, Balibar ve Bernasconi’de ırk kuramlarının izi sürülmektedir. Irkçılığın tarihi ve ekonomik kökenleri nelerdir? Milliyetçilik ve cinsiyetçilikle bağı nedir? Irkçılık kapitalizmin eseri müdür, yoksa insanlık tarihinin bir kesimi mıdır? Aristoteles’e bakılırsa ‘barbarlar’ın kölelik için doğması ne manaya gelir? Ksenofobi, yabancı düşmanlığı ve ırkçılık birebir şey midir? Tüm bu sorularla birlikte bu kitapta, Türkiye’de ırkçılığın ekonomik ve kültürel kökleri ve farklı görünümleri sorgulanmaktadır. (Fol Kitap)
Bir yalnızlıklar toplamı: Hüzün Evi…
İrfan Yalçın’dan Son Bahçeler. Onlar ki her yerden gelip toplanmışlar son bahçelerde. Yok etmedilk evvel gülünçleştiren tabiatın geç çiçekleri olarak uzunluk veriyorlar, bir vakit içinder çiçeğin ortasından bakanlar. Oğlunu asılmaktan kurtarmak için haykıran Bayan İp, ölmeden toprağa girmiş Karikatür Adam, Mevtin Ağzı, Yorgun Sevda romanlarını yazmış müellifin annesi Bayan Öğretmen, bir 8 Haziran günü öleceğini söyleyen yaşama ustası Albay, yosun tutmuş İki Kız Kardeş, vicdanı alınmış oğluna unutulmama mektupları yazan Bayan Gümüş, bir cüce, ıssız dağ yollarında bir tren istasyonuna gelin giden Bayan Kasımpatı, avuçlarını göğe açıp bilmediği bir lisanda her şey için yaradana başvuran Bay Sakallı, en sevdiği şey tokalaşmak olan Cabbar, kırk altı kedisini bırakıp gelen ve daima onları konuşan Bayan Minnoş, kızı Hicran’ı yaralı bir hayvan üzere sesler çıkararak çağıran Bayan Çığlık, ortalıkçı Menekşe, Tabip ve Doktor’un kadını… (h2o Kitap)
Pandemiden ders çıkarabilecek miyiz?
Edgar Morin’den Yolumuzu Değiştirelim- Koronavirüsün Öğrettikleri. Dünyaca ünlü Fransız sosyolog muharrir karşı karşıya olduğumuz salgının gezegene yayılmış Batılı paradigmanın, yani 16. yüzyılda Avrupa’da doğmuş modernitenin daha genel ve derin krizinin bir semptomu olduğunu ileri sürüyor ve bu mega krizi nasıl fırsata çevirebileceğimiz üzerine baş yoruyor. Koronavirüs daha sonrası da krizin kendisi kadar kaygı verici. Umudun da yeni felaketlerin de taşıyıcısı olabilir. Yarının dünyasının dünün dünyası olmayacağı kesin kanaatini birçok insan paylaşıyor. Pekala, nasıl olacak? Toplumsal hayatta, iktisatta, siyasette ve sıhhatteki krizler toplumlarımızı darmaduman mı edecek? Tüm insanları bir yazgı iştirakine mahkûm eden, herkesi gezegenin biyo-ekolojik yazgısına bağlayan bu pandemiden ders çıkarabilecek miyiz?” (İş Bankası Kültür Yayınları)
Maharetsiz bir idare ve çaresiz bir halk
Chinua Achebe’den Halk Adamı. Kültür Bakanı, eski öğretmen M. A. Nanga tam bir halk adamı olarak tanınmasına karşın bununla birlikte sinsi bir fırsatçıdır da. Eski öğrencisi Odili, Nanga’yı ziyaret edince hayal kırıklığına uğrayıp siyasete atılır. Odili’nin idealizmi bir süre daha sonra istekleriyle çarpışacak, öğretmen ve öğrencinin rekabeti ülkelerini kaosa sürükleyecektir. Nijerya’nın birinci askeri darbe teşebbüsünden günler evvel yayımlanan Halk Adamı, Chinua Achebe’den maharetsiz bir idare ve çaresiz bir halka dair ikaz niteliğinde bir roman. (İthaki Yayınları)
ömrünü öğrencilerine adamış edebiyat öğretmeni
Beşir Ayvazoğlu’ndan Her Kuyuda Bir Yusuf. Titiz, mükemmeliyetçi, müşkülpesent bir bestekâr ve ud virtüozu. Kendini bir medeniyeti kurtarmaya adamış, ama şöhretten bucak bucak kaçan münzevi bir koleksiyoner. hayatını öğrencilerine adamış bir edebiyat öğretmeni, yaşadığı surece ulusal musikiyi savunmuş bir neyzen ve ismi Vakit gazetesiyle özdeşleşmiş bir muharrir. Türk Ocağı’nın kurucularından idealist bir tıp hekimi ve vejetaryen bir Türkçü. Kabiliyetleri fazlaca sonlu, ancak ihtirası sınırsız bir şair. Zayıf karakterli, ancak benzerinin dünyaya tekrar gelemeyeceği tez edilen bir hânende. (Kapı Yayınları)
Günce değil bu. Anlatı da. Şiir, aslına bakarsan…
Barış Özgür’den Adam Haklı Beyefendiler. Bu ne? Günce değil bu. Anlatı da. Şiir, esasen… Burada okura hitap edilir ve yazı söylemiş olduğinin bir tipi olur. Yazdıkların bir cinse ilişkin değiller lakin canlılar. İnsanın yakasına kan çanağı gözlerle yapışıyorlar. Barış güya gözlerimin içine bakıyor. Ne istiyor bu herif? Kendi de bilmediğinden gülüveriyoruz karşılıklı. Barış gülmek istiyor. (Kaplumbaa Kitap)
Kentleşme ve kentlileşme sıkıntıları
Doğan Hasol’dan Mimar Doğanlar Üç Doğan. Doğan Kuban, Doğan İnhisarı, Doğan Hasol 2010 ve 2015 senelerında Cumhuriyet gazetesi için bir ortaya gelip İstanbul ekseninde mimarlık ve kent siyasetleri üzerine söyleştiklerinde, bu buluşma geniş yankı uyandırmıştı. Mimarlık dünyasının bu üç değerli figürü beş yıl ortadan daha sonra bir daha Ceren Çıplak Drillat’ın soruları eşliğinde söyleşilerini kaldıkları yerden sürdürüyorlar, mimarlık ve kentleşmeye dair bir epeyce yeni mevzuyu tartışmaya açıyorlar. Mimarlığın kültür ve teknolojiyle, inşaatın iktisatla bağlantısından kentleşme ve kentlileşme problemlerine uzanan geniş bir yelpazede görüşlerini lisana getiriyorlar. (Kırmızı Kedi Yayınları)
Çalışan şahısların yaratıcı seyahatleri
Yaratıcılığın İzinde… Bu kitap, farklı disiplinlerde üreten ve çalışan şahısların yaratıcı seyahatlerinden ilham almanız için tasarlandı. Farklı senelerda MediaCat’te yayınlanan bu röportajların burada olmasının niçini ise, bu yaratıcı seyahatlerin vakitsiz sohbetler ortaya çıkarması. Yani bu kitabı yıllar daha sonra elinize aldığınızda da, bu yaratıcı tesirle müsabakanız kaçınılmaz olacak. Kitapta öykülerine ortak olacağınız isimler şöyleki: Ahmet Ümit, İstek Kaprol, Ayhan Sicimoğlu, Benal Tanrısever Şimşek, Bozkurt İlham Gencer, Bülent Erkmen, Coşkun Aral, Defne Koz, Demet Akbağ, Dilan Bozyel, Edoardo Tresoldi, Erdil Yaşaroğlu, İskender Paydaş, Massimo Bottura, Mehmet Turgut, Mercan Dede, Mert Fırat, Oral Yazıcı, Ozan Açıktan, Stefan Sagmeister, Şemsa Denizsel, Uğurcan Ataoğlu, Zeynep Tosun ve Zülfü Livaneli. (Maltepe Üniversitesi Kitapları)
Türkiye’nin batısındaki en düzgün 22 seyahat rotası
Melih Uslu’dan İğneada’dan Pamukkale’ye Otomobille Anadolu. İnsan, bir kum saati üzere vakti süratle tüketir. Durdurulamayan vakti yavaşlatmanın en uygun yolu ise ömrü yavaşlatmaktır. Bunun için düşünmek, doğayı ve kentleri izlemek, insanlara onlara kulak vermek gerekir. Bu da en güzel yolda yapılır. Çünkü yol öğretir, zihin açar ve bize insanlığımızı hatırlatır. Serüven devam ediyor. Seyahat muharriri, Türkiye’nin batısındaki en âlâ 22 rotayı edebî bir tatta anlamakla kalmıyor, yolda olmanın ideolojisini yapıyor. Müellif, bize büyüleyici yol kıssaları anlatırken kimi birtakım edebiyattan ilham alıyor kimi birtakım da şair Birhan Keskin’e memleketi Kırklareli’ni soruyor. (Mona Kitap)
Cevap bulunamamış sorulara karşılık
Steven Weinberg’tan Birinci Üç Dakika. Kitabın yazıldığı senelerda Büyük Patlama Kuramı ana sınırlarıyla ortaya çıkmıştı. Bu hikayenin bilhassa birinci birkaç dakikası temel parçacıklar fiziğine dayanır; onun da Standart Modeli müellifin kuramsal katkılarıyla tamamlanmıştır. Kitapta kozmosun tüm evrimine değinilirken, çabucak hemen karşılığı bulunamamış sorular da etraflıca ele alınmaktadır. Kitabın biri astrofizik-kozmoloji, oburu ise kuramsal yüksek enerji-parçacık fiziği hususlarında ehil iki mütercimi, muharririn 1993 tarihindeki ikinci baskıda yaptığı güncellemelerin daha sonrasında elde edilen kimi deher neysel sonuçları kısa dipnotlarla kitaba eklemişlerdir. (Sia Kitap)
Bor sanayisinin gelişmenini izlemek
GüranTatlıoğlu’ndan 29 Ekim 2048 Ankara Saat 9.30. Kitabın art kapağında “Bu kitapta bir kıssa akıcılığı ortasında 1850’lerde Türkiye’de ve dünyada başlayan bor sanayisinin bütün gelişim evrelerini izlemek mümkündür. Bu niçinle kitap Türk İktisat Tarihi’ne dikkat cazibeli bir katkıda bulunmaktadır. Ayrıyeten 1850-1922 tarihleri içinde İstanbul Pera’daki Levanten ortamına da ışık tutmaktadır. Günümüz ve geleceğin dünyasında stratejik bir eserin ne derece kıymet taşıdığı ve bunun korunmasının zorlukları anlatılırken, roman 2048’de kurulması hayal edilen 3d bir dünya yaratacak olan Türkiye liderliğinde Varşova-Ankara-Tokyo ittifakı ile son bulmaktadır” yazmaktadır. (Sonçağ Yayınları)
Psikanaliz divanının yarattığı en büyük dert
Talat Parman’dan Psikanalitik Denemeler. Türkiye’de psikanalizin kurumsallaşmasının birinci senelerına tanıklık eden yazılarıyla tarihe kayıt düşmeye devam eden muharrir, bu derlemede, bir psikanalist olarak hem uygulamada tıpkı vakitte kuramsal alanda bilhassa ilgi duyduğu ergenlik, aile ve anne babalıkla ilgili mevzuları merkeze alıyor; mimariden, sinemadan ve hoş sanatlardan beslenen varlıklı örneklerle deneme tipi ile psikanaliz içinde sağlam bir köprü kuruyor. Birçok kişi için psikanaliz divanının yarattığı en büyük korku değişimle ilgilidir. (…) “Divanda dağıldı” diye özetlenebilecek kent efsanesinin tesiriyle daha beter olmaktan korkulur. halbuki psikanalitik sürecin bireye sunduğu en kıymetli teklif “bir dahaleme zorlantısından” çıkabilme imkanıdır. (Yapı Kredi Yayınları)
Batıdan Doğuya seyahat
Carlo M. Cipolla’dan Fatihler-Korsanlar–Tüccarlar. 16. yüzyılın ortasından itibaren Amerikan sömürgelerinden, bilhassa Meksika ve Peru’dan gelen büyük bir gümüş dalgası evvel İspanya’ya, daha sonra tüm Avrupa’ya akmaya başladı. Avrupalıların arzuladıkları Doğu mallarının karşılığında ödenen bu kıymetli maden, Batıdan Doğuya seyahatini aralıksız olarak sürdürdü. Türkiye’den İran’a, Hindistan’a, uzak Çin’e kadar devam eden bu ticaret sistemini işler kılan, kaba ve ağır bir gümüş sikkeydi. (Alfa Yayıncılık)
Hâlâ birinci günkü yeniliğini koruyor
Grigory Petrov’dan Beyaz Zambaklar Ülkesinde. Müellifin çeşitli aralıklarla çıktığı Finlandiya seyahatlerindeki notlardan oluşan kitap, 1800’lerin sonlarında Finlandiya halkının ortasında bulunduğu durumu, cehaletten kurtulmak için başta Johan Vilhelm Snellman olmak üzere ülkedeki bir avuç Fin aydınının verdiği olağanüstü çabayı anlatır. Yazarın1923 yılında kaleme aldığı eser Finlandiya’ya adanmış olmakla birlikte, gelişmekte olan ülkelere rehber olacak nitelikte bir uygarlık gayretinin hikayesidir hem de. Mustafa Kemal Atatürk’ün askerî okullarda okutulmasını istediği kitap, hâlâ birinci günkü yeniliğini koruyor. (Can Yayınları)
Son nefesini zindanda vermeyi tercih etti
Çağlar Çetok’ten Bir Gün Filozoflar Kral ya da Hükümdarlar Filozof Olursa İnsanlık bu biçimde Mutluluğa Kavuşur. Filiz vermeyen biroldukca ömrün bilakis koyu gölgeli yaprakları rüzgârlarla oynaşan ulu bir çınar üzere yaşadı Thomas More. Genç yaşta epey da istememesine karşın süratli bir tırmanışa geçti lakin şatafatın, ikiyüzlülüğün, heveslerin ışıkları altında yaşamaktansa son nefesini dürüstlüğün küf kokulu zindanlarında vermeyi tercih etti. Vicdan özgürlüğü uğruna celladına gülümseyecek kadar hayatının doğruluğundan emindi. İdamla noktalanan 57 yıllık hayatının gerisinde yakın dostu Erasmus’un ısrarı üzerine yazdığı bir kilometre taşı olan Ütopya’yı bıraktı. (Destek Yayınları)
Düzgün ile berbatın savaşına yeni bir çentik
Gökhan Bakar’dan Sahipsiz Şeyler. Kitapta olaylar, birbirlerinin tamamlayıcı ve yaralayıcı rolüyle ilerliyor. Kim ne kadar pak ve masumiyet kimi ne kadar ilgilendiriyor? Berbatlığın ve cezanın örselenmiş karakterler üzerinden tartışıldığı hikayelerde müellif, katmanlarını karanlık dehlizlere, her insanın gözü önüne inşa ediyor. Sinema şeridinin koptuğu yerdeyse kurbanlığı ve failliği üzerinden çıkarıp ceddin kimliği meçhul. Yargılar bu kurguda anlatılmayanların, boşlukta bırakılanların altını çizerken sıfatları sahiplendirmenin, hasımlığı bir çırpıda yorumlamanın kaygısında. Suçluluğun yansıtma alanını şiddet basmakalıplarıyla bozan kitap, uygun ile berbatın savaşına yeni bir çentik. (Everest Yayınları)
Entelektüel olarak görülen kaliteli sinemalar
Aslı Daldal’dan Umut Distopya Siyaset–Toplumsaldan Kişisele Türk Sinemasından Modüller. Her ne kadar bir ulusal sinema akımımız oluşmasa bile bir vakitler bir Türkiye Sineması oldu. İsmine Yeşilçam denilen bu periyot ve onun ortasından çıkan siyasi içerikli sinemamız yardımıyla artık bir Türk sinemamız vardı. Lakin yeterli niyetli gayretlere karşın bu noktadan süratle uzaklaşıldı. daha sonra Bağımsız Sinemamız ismi altında temalı sinemalara kavuşurken bir niteliksel değişim yaşandı. Entelektüel olarak görülen bu kaliteli sinemalar ne de olsa şenlik onayı alıp gösterime giriyorlardı. Bu değişim ya da dönüşümün istikameti ve içeriği aslında görünenden çokydı. Türk sinemalarından temalı sinemalara geçilirken aslında sinemamız toplumsal olandan kişisel olana umarsız ve acımasız bir kayış yaşadı ve bu alkışlandı, kutsandı. (h2o Kitap)
Osmanlı tarihinin en enteresan ve özgün kaynağı
Edhem Eldem’den 5. Murad’ın Oğlu Selahaddin Efendi’nin Evrak ve Yazıları 1.Cilt. Şehzade Selahaddin Efendi (1861-1915), 1876 yılında üç ay ve üç gün saltanat sürmüş 33. Osmanlı padişahı V. Murad’ın tek oğludur. Babasının tahttan indirilmesinden daha sonra, çabucak hemen 15 yaşındayken ailenin başka fertleri ve hane halkıyla bir arada nezaret altında yaşamak mecburiyetinde kalmıştır. V. Murad’ın 1904’teki vefatına kadar süren 28 yıllık bu tecrit boyunca Selahaddin Efendi, vaktinin değerli bir kısmını anı, fikir ve hislerini kaleme almaya ayırmıştır. “Sada-yı Mahpus” (Hapisteki Ses) ismi altında topladığı yazı ve kayıtlarına ilaveten birkaç yıllık günlüklerini kapsayan bu yazılar, son periyot Osmanlı tarihinin en farklı ve özgün kaynaklarından birini oluşturmaktadır. Muharririn yeni harflere aktardığı, detaylı açıklama ve yorumlarla yayına hazırladığı kitap metinlerin tıpkıbasımlarının yanı sıra, müellifin her cildi tarihi ve toplumsal bağlamı içine yerleştiren giriş yazılarıyla birlikte okuyuculara sunulmaktadır. (İş Bankası Kültür Yayınları)
Saçları yastık üzere kabarttı, ördü, rengarenk boyadı
Serap Gürbulak Biçici’den Gökkuşağı Kasabasının Berberi. Pinus Ormanlarındaki Gökkuşağı Kasabası rengârenk gülleriyle ünlü, epey hoş bir yerdi. Kasaba halkı, her yıl düzenlenen Pinus Ormanlarının En Hoş Kasabası Yarışı için itinayla hazırlanır, saçlarını yaptırmak için kesinlikle Berber Maymun’un dükkânına masraflardı. Daima tıpkı saçları yapmaktan sıkılan Berber Maymun, bir gün her insanın saçını kendi isteğine nazaran şekillendirmeye karar verdi. Gelen müşterilerinin saçlarını yastık üzere kabarttı, ördü, boncuklarla süsledi, rengârenk boyadı… Bu değişimden pek hoşlanmayan kasaba halkı Berber Maymun’a birinci başta hayli kızsa da, müsabaka günü karşılaştıkları sürpriz, kanılarını değiştirecekti. (İthaki Yayınları)
Performans sanatı
Hale Birgül Akçakmak’tan Budalaların Şerefine-Gürciyev ve Performans. Gürciyev, “93 Harbi” diye geçen Osmanlı-Rus Savaşı’nın tesiri altında, Kapadokyalı bir saz şairinin oğlu olarak, ailecek göç ettikleri Kars kentinde büyüyüp yetişir. Tahminen 18 yaşındayken çıktığı yirmi yıllık muammalı bir seyahatin akabinde evvel Moskova daha sonra Tiflis ve İstanbul derken sonunda Avrupa’nın yolunu tutup Paris’i kendine yurt edinir. Müellif, daha düne kadar Türkiye’de akademik toplulukta bile bir meczup olarak görülen ve dünyada da çoğunlukla belirli aidiyetler içerisine sıkıştırılan Gürciyev’in, öğretisinin beslendiği ezoterizmi yadsımayan fakat onun ötesinde, dışa kapalı değil, tersine kategori dışı taraflarıyla tüm okumalara açık, karşılaştırılabilir bir istikametini ortaya koyuyor: Performans sanatı. (Kırmızı Kedi Yayınları)
Yeni ülkeler bulamayacaksın
Konstantinos Kavafis’ten Bütün Şiirleri. Yeni ülkeler bulamayacaksın, bulamayacaksın yeni denizler. Daima peşinde, izleyecek durmadan seni kent. Dolaşacaksın birebir sokaklarda. Ve birebir mahallede yaşlanacaksın ve burada, bu tıpkı konutta ağaracak aklaşacak saçların. Daima birebir kente varacaksın. Bir diğer kent bekleme sakın, ne bir gemi var, ne de bir yol sana. Nasıl heder ettiysen ömrünü bu köşecikte, yıktın onu, işte yok ettin onu tüm yeryüzünde. Muharrir, şiirlerini kitaplaştırmaktan kaçınmıştır. Yayımladıkları ve yayımlamadıklarıyla, bitmeyecek ya da bitirilemeyecek bir “yapıt” bırakmak istemiş üzeredir. Yayımladığı şiirlerden 154’ünü kabul etmiştir. Lakin vefatından daha sonra okurla buluşan 75 şiiri daha bulunmaktadır. Elinizdeki kitap tümünü içeriyor. (Sia Kitap)
O günleri anımsatan dokunaklı kitap
Jonathan Harris’ten Bizans’ın Sonu. Bir vakit içinderın kudretli Bizans İmparatorluğu 1400’lü yılların başında artık yıkımın eşiğindeydi. Topraklarının birçoklarını Osmanlılara kaptırmıştı ve Konstantinopolis dört bir yandan kuşatılmıştı. Belirsizliğin hakim olduğu bu kasvetli vakit içinderda kolay günlük hayatına devam etmekte olan Bizans halkı, geçim kaynaklarını ve ailelerini koruyabilmek için mevt sancılarıyla kıvranmakta olan vatanlarına karşı güçlü kararlar almak zorunda kaldı. İşte o günleri anımsatan bu dokunaklı kitapta muharrir, diplomatik hareketler, üstü kapalı meydan okumalar ve büyük tarihi akımların cereyan ettiği vakit içinderda talihin yardım ettiği kimi olaylar yerinde şahsi öyküleri araştırıyor. (Alfa Yayıncılık)
Her bir yorumun arkasında yatan niyet
İzzet Erş’ten Kutsalın Yorumu. Her okuma bir yorumlamadır. Ve yorumlamak varoluşa katılmanın yegâne biçimidir. Bir kutsal kitabı yorumlamak elbet ondaki kutsiyete katkıda bulunmak için yapılmaz. Kutsal olan her şeydilk evvel kendiyle kaim olduğundan kutsal denmeye layıktır. Kendi haricinden bir şeye gereksinimi olmadığından ona katkıda da bulunulamaz. Lakin muhtaçlığı olana katkı verilebilir ve lakin noksan olan ikmal edilir. Bu niçinle yorumlamanın emeli bir eksikliği gidermek değil, pak bir kalple ona katılabilmektir. Her bir yorumun gerisinde yatan niyet farklı olabilir. Yorum kimi vakit kutsala saldırmak için, kimi vakit kendini ondan korumak için yapılabilir. kimi vakit inkâr etmek için, kimi vakit de ona daha epeyce bağlanmak için kullanılabilir. (Beyaz Baykuş)
Sanat-hayat aykırılığı sorgulanıyor
Henry James’ten Ustanın Dersi-Kısa Klasikler 32. Genç muharrir Paul Overt, davet edildiği bir kır malikânesinde uzaktan uzağa hayranı olduğu ünlü romancı Henry St. George’la ve birinci görüşte âşık olduğu Miss Fancourt’la tanışır. Bu tanışıklıklar kente döndükten daha sonra da çeşitli müsabakalarla sürer. Genç muharririn bütün dileği bu büyük ustadan kendi mesleği için yararlı bir şeyler öğrenmektir. Usta da ona seve seve bir ders verir, ancak verdiği ders edebiyatla değil, hayatla ilgilidir. Uzun yıllardır evli olan ünlü romancı, evliliğin ve evlilikle irtibatlı sorumlulukların, genç müelliflere ayak bağı olacağını, büyük sanatsal kıymeti olan yapıtlar yazmaya sekte vuracağını belirtir. Karmaşık, bir o kadar da müphem karakterlerin uzunluk gösterdiği bu hikayede müellif her zamanki kıvrak zekâsı ve ironik üslubuyla bu defa sanat-hayat zıtlığını sorguluyor. (Can Yayınları)
Büyüleyici bir azim mucizeler yaratır
İzzet Pinto’dan Babam İçin. olağan dışı yetiştirme biçimiyle, oğlunu antrenör üzere hayata hazırlayan bir baba ile babasının hayalini gerçekleştirmek için hiç bir uğraştan kaçınmayan müellifin kıssasını okurken birtakım bazı duygulanacak, birtakım kimi hayrete düşeceksiniz. Hatta vakit zaman onun ismine yorulup pes etmesini bile isteyeceksiniz. Onun Bangkok’taki işportacılık günlerinden, Türk dizilerini dünyaya açarak dalda yılın adamı seçilmesine kadar uzanan inişli çıkışlı hikayesinde büyüleyici bir azmin ne mucizeler yaratabildiğine tanıklık edeceksiniz. (Destek Yayınları)
Topluma ziyan veren işler
David Graeber’den Tırışkadan İşler. Dürüst olun, yapmakta olduğunuz iş apansız yok olsa, hayattan bir şey eksilir mi? London School of Economics’te öğretim üyeliği yapmış olan, antropolog ve anarşist aktivist müellif (1961-2020), kitapta, kimseye yararı dokunmayan, hiç bir manası olmayan, hatta tahminen varlığıyla topluma ziyan veren işleri didik didik ediyor ve bunların jenerasyonlar boyunca nasıl katlanarak çoğaldığını, cesurca ve sağlam değerlendirmelerle ortaya koyuyor. Bankacılardan avukatlara, iletişimcilerden sivil toplum çalışanlarına çabucak her kesimden birfazlaca insan, muharrire ortasında bulunduğu durumu anlatmak için e-postalar göndermişti. Makalenin bu derece büyük bir sarsıntı yaratmasının sebebi, yapmakta olduğu işin tırışkadan olduğunu aslında her insanın bilmesi, lisana dökülemese de bunun içten içe hissedilmesiydi. (Everest Yayınları)
Irk kuramlarına giriş niteliğinde
Hür Sinan Özbek’ten Teori ve Pratikte Irkçılık. Bu kitap, ırkçılığa ve ırk kuramlarına bir giriş niteliğindedir. Bu kitapta, Kant, Marx, Levi-Strauss ve Fanon ile birlikte, çağdaş düşünürler Foucault, Balibar ve Bernasconi’de ırk kuramlarının izi sürülmektedir. Irkçılığın tarihi ve ekonomik kökenleri nelerdir? Milliyetçilik ve cinsiyetçilikle bağı nedir? Irkçılık kapitalizmin eseri müdür, yoksa insanlık tarihinin bir kesimi mıdır? Aristoteles’e bakılırsa ‘barbarlar’ın kölelik için doğması ne manaya gelir? Ksenofobi, yabancı düşmanlığı ve ırkçılık birebir şey midir? Tüm bu sorularla birlikte bu kitapta, Türkiye’de ırkçılığın ekonomik ve kültürel kökleri ve farklı görünümleri sorgulanmaktadır. (Fol Kitap)
Bir yalnızlıklar toplamı: Hüzün Evi…
İrfan Yalçın’dan Son Bahçeler. Onlar ki her yerden gelip toplanmışlar son bahçelerde. Yok etmedilk evvel gülünçleştiren tabiatın geç çiçekleri olarak uzunluk veriyorlar, bir vakit içinder çiçeğin ortasından bakanlar. Oğlunu asılmaktan kurtarmak için haykıran Bayan İp, ölmeden toprağa girmiş Karikatür Adam, Mevtin Ağzı, Yorgun Sevda romanlarını yazmış müellifin annesi Bayan Öğretmen, bir 8 Haziran günü öleceğini söyleyen yaşama ustası Albay, yosun tutmuş İki Kız Kardeş, vicdanı alınmış oğluna unutulmama mektupları yazan Bayan Gümüş, bir cüce, ıssız dağ yollarında bir tren istasyonuna gelin giden Bayan Kasımpatı, avuçlarını göğe açıp bilmediği bir lisanda her şey için yaradana başvuran Bay Sakallı, en sevdiği şey tokalaşmak olan Cabbar, kırk altı kedisini bırakıp gelen ve daima onları konuşan Bayan Minnoş, kızı Hicran’ı yaralı bir hayvan üzere sesler çıkararak çağıran Bayan Çığlık, ortalıkçı Menekşe, Tabip ve Doktor’un kadını… (h2o Kitap)
Pandemiden ders çıkarabilecek miyiz?
Edgar Morin’den Yolumuzu Değiştirelim- Koronavirüsün Öğrettikleri. Dünyaca ünlü Fransız sosyolog muharrir karşı karşıya olduğumuz salgının gezegene yayılmış Batılı paradigmanın, yani 16. yüzyılda Avrupa’da doğmuş modernitenin daha genel ve derin krizinin bir semptomu olduğunu ileri sürüyor ve bu mega krizi nasıl fırsata çevirebileceğimiz üzerine baş yoruyor. Koronavirüs daha sonrası da krizin kendisi kadar kaygı verici. Umudun da yeni felaketlerin de taşıyıcısı olabilir. Yarının dünyasının dünün dünyası olmayacağı kesin kanaatini birçok insan paylaşıyor. Pekala, nasıl olacak? Toplumsal hayatta, iktisatta, siyasette ve sıhhatteki krizler toplumlarımızı darmaduman mı edecek? Tüm insanları bir yazgı iştirakine mahkûm eden, herkesi gezegenin biyo-ekolojik yazgısına bağlayan bu pandemiden ders çıkarabilecek miyiz?” (İş Bankası Kültür Yayınları)
Maharetsiz bir idare ve çaresiz bir halk
Chinua Achebe’den Halk Adamı. Kültür Bakanı, eski öğretmen M. A. Nanga tam bir halk adamı olarak tanınmasına karşın bununla birlikte sinsi bir fırsatçıdır da. Eski öğrencisi Odili, Nanga’yı ziyaret edince hayal kırıklığına uğrayıp siyasete atılır. Odili’nin idealizmi bir süre daha sonra istekleriyle çarpışacak, öğretmen ve öğrencinin rekabeti ülkelerini kaosa sürükleyecektir. Nijerya’nın birinci askeri darbe teşebbüsünden günler evvel yayımlanan Halk Adamı, Chinua Achebe’den maharetsiz bir idare ve çaresiz bir halka dair ikaz niteliğinde bir roman. (İthaki Yayınları)
ömrünü öğrencilerine adamış edebiyat öğretmeni
Beşir Ayvazoğlu’ndan Her Kuyuda Bir Yusuf. Titiz, mükemmeliyetçi, müşkülpesent bir bestekâr ve ud virtüozu. Kendini bir medeniyeti kurtarmaya adamış, ama şöhretten bucak bucak kaçan münzevi bir koleksiyoner. hayatını öğrencilerine adamış bir edebiyat öğretmeni, yaşadığı surece ulusal musikiyi savunmuş bir neyzen ve ismi Vakit gazetesiyle özdeşleşmiş bir muharrir. Türk Ocağı’nın kurucularından idealist bir tıp hekimi ve vejetaryen bir Türkçü. Kabiliyetleri fazlaca sonlu, ancak ihtirası sınırsız bir şair. Zayıf karakterli, ancak benzerinin dünyaya tekrar gelemeyeceği tez edilen bir hânende. (Kapı Yayınları)
Günce değil bu. Anlatı da. Şiir, aslına bakarsan…
Barış Özgür’den Adam Haklı Beyefendiler. Bu ne? Günce değil bu. Anlatı da. Şiir, esasen… Burada okura hitap edilir ve yazı söylemiş olduğinin bir tipi olur. Yazdıkların bir cinse ilişkin değiller lakin canlılar. İnsanın yakasına kan çanağı gözlerle yapışıyorlar. Barış güya gözlerimin içine bakıyor. Ne istiyor bu herif? Kendi de bilmediğinden gülüveriyoruz karşılıklı. Barış gülmek istiyor. (Kaplumbaa Kitap)
Kentleşme ve kentlileşme sıkıntıları
Doğan Hasol’dan Mimar Doğanlar Üç Doğan. Doğan Kuban, Doğan İnhisarı, Doğan Hasol 2010 ve 2015 senelerında Cumhuriyet gazetesi için bir ortaya gelip İstanbul ekseninde mimarlık ve kent siyasetleri üzerine söyleştiklerinde, bu buluşma geniş yankı uyandırmıştı. Mimarlık dünyasının bu üç değerli figürü beş yıl ortadan daha sonra bir daha Ceren Çıplak Drillat’ın soruları eşliğinde söyleşilerini kaldıkları yerden sürdürüyorlar, mimarlık ve kentleşmeye dair bir epeyce yeni mevzuyu tartışmaya açıyorlar. Mimarlığın kültür ve teknolojiyle, inşaatın iktisatla bağlantısından kentleşme ve kentlileşme problemlerine uzanan geniş bir yelpazede görüşlerini lisana getiriyorlar. (Kırmızı Kedi Yayınları)
Çalışan şahısların yaratıcı seyahatleri
Yaratıcılığın İzinde… Bu kitap, farklı disiplinlerde üreten ve çalışan şahısların yaratıcı seyahatlerinden ilham almanız için tasarlandı. Farklı senelerda MediaCat’te yayınlanan bu röportajların burada olmasının niçini ise, bu yaratıcı seyahatlerin vakitsiz sohbetler ortaya çıkarması. Yani bu kitabı yıllar daha sonra elinize aldığınızda da, bu yaratıcı tesirle müsabakanız kaçınılmaz olacak. Kitapta öykülerine ortak olacağınız isimler şöyleki: Ahmet Ümit, İstek Kaprol, Ayhan Sicimoğlu, Benal Tanrısever Şimşek, Bozkurt İlham Gencer, Bülent Erkmen, Coşkun Aral, Defne Koz, Demet Akbağ, Dilan Bozyel, Edoardo Tresoldi, Erdil Yaşaroğlu, İskender Paydaş, Massimo Bottura, Mehmet Turgut, Mercan Dede, Mert Fırat, Oral Yazıcı, Ozan Açıktan, Stefan Sagmeister, Şemsa Denizsel, Uğurcan Ataoğlu, Zeynep Tosun ve Zülfü Livaneli. (Maltepe Üniversitesi Kitapları)
Türkiye’nin batısındaki en düzgün 22 seyahat rotası
Melih Uslu’dan İğneada’dan Pamukkale’ye Otomobille Anadolu. İnsan, bir kum saati üzere vakti süratle tüketir. Durdurulamayan vakti yavaşlatmanın en uygun yolu ise ömrü yavaşlatmaktır. Bunun için düşünmek, doğayı ve kentleri izlemek, insanlara onlara kulak vermek gerekir. Bu da en güzel yolda yapılır. Çünkü yol öğretir, zihin açar ve bize insanlığımızı hatırlatır. Serüven devam ediyor. Seyahat muharriri, Türkiye’nin batısındaki en âlâ 22 rotayı edebî bir tatta anlamakla kalmıyor, yolda olmanın ideolojisini yapıyor. Müellif, bize büyüleyici yol kıssaları anlatırken kimi birtakım edebiyattan ilham alıyor kimi birtakım da şair Birhan Keskin’e memleketi Kırklareli’ni soruyor. (Mona Kitap)
Cevap bulunamamış sorulara karşılık
Steven Weinberg’tan Birinci Üç Dakika. Kitabın yazıldığı senelerda Büyük Patlama Kuramı ana sınırlarıyla ortaya çıkmıştı. Bu hikayenin bilhassa birinci birkaç dakikası temel parçacıklar fiziğine dayanır; onun da Standart Modeli müellifin kuramsal katkılarıyla tamamlanmıştır. Kitapta kozmosun tüm evrimine değinilirken, çabucak hemen karşılığı bulunamamış sorular da etraflıca ele alınmaktadır. Kitabın biri astrofizik-kozmoloji, oburu ise kuramsal yüksek enerji-parçacık fiziği hususlarında ehil iki mütercimi, muharririn 1993 tarihindeki ikinci baskıda yaptığı güncellemelerin daha sonrasında elde edilen kimi deher neysel sonuçları kısa dipnotlarla kitaba eklemişlerdir. (Sia Kitap)
Bor sanayisinin gelişmenini izlemek
GüranTatlıoğlu’ndan 29 Ekim 2048 Ankara Saat 9.30. Kitabın art kapağında “Bu kitapta bir kıssa akıcılığı ortasında 1850’lerde Türkiye’de ve dünyada başlayan bor sanayisinin bütün gelişim evrelerini izlemek mümkündür. Bu niçinle kitap Türk İktisat Tarihi’ne dikkat cazibeli bir katkıda bulunmaktadır. Ayrıyeten 1850-1922 tarihleri içinde İstanbul Pera’daki Levanten ortamına da ışık tutmaktadır. Günümüz ve geleceğin dünyasında stratejik bir eserin ne derece kıymet taşıdığı ve bunun korunmasının zorlukları anlatılırken, roman 2048’de kurulması hayal edilen 3d bir dünya yaratacak olan Türkiye liderliğinde Varşova-Ankara-Tokyo ittifakı ile son bulmaktadır” yazmaktadır. (Sonçağ Yayınları)
Psikanaliz divanının yarattığı en büyük dert
Talat Parman’dan Psikanalitik Denemeler. Türkiye’de psikanalizin kurumsallaşmasının birinci senelerına tanıklık eden yazılarıyla tarihe kayıt düşmeye devam eden muharrir, bu derlemede, bir psikanalist olarak hem uygulamada tıpkı vakitte kuramsal alanda bilhassa ilgi duyduğu ergenlik, aile ve anne babalıkla ilgili mevzuları merkeze alıyor; mimariden, sinemadan ve hoş sanatlardan beslenen varlıklı örneklerle deneme tipi ile psikanaliz içinde sağlam bir köprü kuruyor. Birçok kişi için psikanaliz divanının yarattığı en büyük korku değişimle ilgilidir. (…) “Divanda dağıldı” diye özetlenebilecek kent efsanesinin tesiriyle daha beter olmaktan korkulur. halbuki psikanalitik sürecin bireye sunduğu en kıymetli teklif “bir dahaleme zorlantısından” çıkabilme imkanıdır. (Yapı Kredi Yayınları)
Batıdan Doğuya seyahat
Carlo M. Cipolla’dan Fatihler-Korsanlar–Tüccarlar. 16. yüzyılın ortasından itibaren Amerikan sömürgelerinden, bilhassa Meksika ve Peru’dan gelen büyük bir gümüş dalgası evvel İspanya’ya, daha sonra tüm Avrupa’ya akmaya başladı. Avrupalıların arzuladıkları Doğu mallarının karşılığında ödenen bu kıymetli maden, Batıdan Doğuya seyahatini aralıksız olarak sürdürdü. Türkiye’den İran’a, Hindistan’a, uzak Çin’e kadar devam eden bu ticaret sistemini işler kılan, kaba ve ağır bir gümüş sikkeydi. (Alfa Yayıncılık)
Hâlâ birinci günkü yeniliğini koruyor
Grigory Petrov’dan Beyaz Zambaklar Ülkesinde. Müellifin çeşitli aralıklarla çıktığı Finlandiya seyahatlerindeki notlardan oluşan kitap, 1800’lerin sonlarında Finlandiya halkının ortasında bulunduğu durumu, cehaletten kurtulmak için başta Johan Vilhelm Snellman olmak üzere ülkedeki bir avuç Fin aydınının verdiği olağanüstü çabayı anlatır. Yazarın1923 yılında kaleme aldığı eser Finlandiya’ya adanmış olmakla birlikte, gelişmekte olan ülkelere rehber olacak nitelikte bir uygarlık gayretinin hikayesidir hem de. Mustafa Kemal Atatürk’ün askerî okullarda okutulmasını istediği kitap, hâlâ birinci günkü yeniliğini koruyor. (Can Yayınları)
Son nefesini zindanda vermeyi tercih etti
Çağlar Çetok’ten Bir Gün Filozoflar Kral ya da Hükümdarlar Filozof Olursa İnsanlık bu biçimde Mutluluğa Kavuşur. Filiz vermeyen biroldukca ömrün bilakis koyu gölgeli yaprakları rüzgârlarla oynaşan ulu bir çınar üzere yaşadı Thomas More. Genç yaşta epey da istememesine karşın süratli bir tırmanışa geçti lakin şatafatın, ikiyüzlülüğün, heveslerin ışıkları altında yaşamaktansa son nefesini dürüstlüğün küf kokulu zindanlarında vermeyi tercih etti. Vicdan özgürlüğü uğruna celladına gülümseyecek kadar hayatının doğruluğundan emindi. İdamla noktalanan 57 yıllık hayatının gerisinde yakın dostu Erasmus’un ısrarı üzerine yazdığı bir kilometre taşı olan Ütopya’yı bıraktı. (Destek Yayınları)
Düzgün ile berbatın savaşına yeni bir çentik
Gökhan Bakar’dan Sahipsiz Şeyler. Kitapta olaylar, birbirlerinin tamamlayıcı ve yaralayıcı rolüyle ilerliyor. Kim ne kadar pak ve masumiyet kimi ne kadar ilgilendiriyor? Berbatlığın ve cezanın örselenmiş karakterler üzerinden tartışıldığı hikayelerde müellif, katmanlarını karanlık dehlizlere, her insanın gözü önüne inşa ediyor. Sinema şeridinin koptuğu yerdeyse kurbanlığı ve failliği üzerinden çıkarıp ceddin kimliği meçhul. Yargılar bu kurguda anlatılmayanların, boşlukta bırakılanların altını çizerken sıfatları sahiplendirmenin, hasımlığı bir çırpıda yorumlamanın kaygısında. Suçluluğun yansıtma alanını şiddet basmakalıplarıyla bozan kitap, uygun ile berbatın savaşına yeni bir çentik. (Everest Yayınları)
Entelektüel olarak görülen kaliteli sinemalar
Aslı Daldal’dan Umut Distopya Siyaset–Toplumsaldan Kişisele Türk Sinemasından Modüller. Her ne kadar bir ulusal sinema akımımız oluşmasa bile bir vakitler bir Türkiye Sineması oldu. İsmine Yeşilçam denilen bu periyot ve onun ortasından çıkan siyasi içerikli sinemamız yardımıyla artık bir Türk sinemamız vardı. Lakin yeterli niyetli gayretlere karşın bu noktadan süratle uzaklaşıldı. daha sonra Bağımsız Sinemamız ismi altında temalı sinemalara kavuşurken bir niteliksel değişim yaşandı. Entelektüel olarak görülen bu kaliteli sinemalar ne de olsa şenlik onayı alıp gösterime giriyorlardı. Bu değişim ya da dönüşümün istikameti ve içeriği aslında görünenden çokydı. Türk sinemalarından temalı sinemalara geçilirken aslında sinemamız toplumsal olandan kişisel olana umarsız ve acımasız bir kayış yaşadı ve bu alkışlandı, kutsandı. (h2o Kitap)
Osmanlı tarihinin en enteresan ve özgün kaynağı
Edhem Eldem’den 5. Murad’ın Oğlu Selahaddin Efendi’nin Evrak ve Yazıları 1.Cilt. Şehzade Selahaddin Efendi (1861-1915), 1876 yılında üç ay ve üç gün saltanat sürmüş 33. Osmanlı padişahı V. Murad’ın tek oğludur. Babasının tahttan indirilmesinden daha sonra, çabucak hemen 15 yaşındayken ailenin başka fertleri ve hane halkıyla bir arada nezaret altında yaşamak mecburiyetinde kalmıştır. V. Murad’ın 1904’teki vefatına kadar süren 28 yıllık bu tecrit boyunca Selahaddin Efendi, vaktinin değerli bir kısmını anı, fikir ve hislerini kaleme almaya ayırmıştır. “Sada-yı Mahpus” (Hapisteki Ses) ismi altında topladığı yazı ve kayıtlarına ilaveten birkaç yıllık günlüklerini kapsayan bu yazılar, son periyot Osmanlı tarihinin en farklı ve özgün kaynaklarından birini oluşturmaktadır. Muharririn yeni harflere aktardığı, detaylı açıklama ve yorumlarla yayına hazırladığı kitap metinlerin tıpkıbasımlarının yanı sıra, müellifin her cildi tarihi ve toplumsal bağlamı içine yerleştiren giriş yazılarıyla birlikte okuyuculara sunulmaktadır. (İş Bankası Kültür Yayınları)
Saçları yastık üzere kabarttı, ördü, rengarenk boyadı
Serap Gürbulak Biçici’den Gökkuşağı Kasabasının Berberi. Pinus Ormanlarındaki Gökkuşağı Kasabası rengârenk gülleriyle ünlü, epey hoş bir yerdi. Kasaba halkı, her yıl düzenlenen Pinus Ormanlarının En Hoş Kasabası Yarışı için itinayla hazırlanır, saçlarını yaptırmak için kesinlikle Berber Maymun’un dükkânına masraflardı. Daima tıpkı saçları yapmaktan sıkılan Berber Maymun, bir gün her insanın saçını kendi isteğine nazaran şekillendirmeye karar verdi. Gelen müşterilerinin saçlarını yastık üzere kabarttı, ördü, boncuklarla süsledi, rengârenk boyadı… Bu değişimden pek hoşlanmayan kasaba halkı Berber Maymun’a birinci başta hayli kızsa da, müsabaka günü karşılaştıkları sürpriz, kanılarını değiştirecekti. (İthaki Yayınları)
Performans sanatı
Hale Birgül Akçakmak’tan Budalaların Şerefine-Gürciyev ve Performans. Gürciyev, “93 Harbi” diye geçen Osmanlı-Rus Savaşı’nın tesiri altında, Kapadokyalı bir saz şairinin oğlu olarak, ailecek göç ettikleri Kars kentinde büyüyüp yetişir. Tahminen 18 yaşındayken çıktığı yirmi yıllık muammalı bir seyahatin akabinde evvel Moskova daha sonra Tiflis ve İstanbul derken sonunda Avrupa’nın yolunu tutup Paris’i kendine yurt edinir. Müellif, daha düne kadar Türkiye’de akademik toplulukta bile bir meczup olarak görülen ve dünyada da çoğunlukla belirli aidiyetler içerisine sıkıştırılan Gürciyev’in, öğretisinin beslendiği ezoterizmi yadsımayan fakat onun ötesinde, dışa kapalı değil, tersine kategori dışı taraflarıyla tüm okumalara açık, karşılaştırılabilir bir istikametini ortaya koyuyor: Performans sanatı. (Kırmızı Kedi Yayınları)
Yeni ülkeler bulamayacaksın
Konstantinos Kavafis’ten Bütün Şiirleri. Yeni ülkeler bulamayacaksın, bulamayacaksın yeni denizler. Daima peşinde, izleyecek durmadan seni kent. Dolaşacaksın birebir sokaklarda. Ve birebir mahallede yaşlanacaksın ve burada, bu tıpkı konutta ağaracak aklaşacak saçların. Daima birebir kente varacaksın. Bir diğer kent bekleme sakın, ne bir gemi var, ne de bir yol sana. Nasıl heder ettiysen ömrünü bu köşecikte, yıktın onu, işte yok ettin onu tüm yeryüzünde. Muharrir, şiirlerini kitaplaştırmaktan kaçınmıştır. Yayımladıkları ve yayımlamadıklarıyla, bitmeyecek ya da bitirilemeyecek bir “yapıt” bırakmak istemiş üzeredir. Yayımladığı şiirlerden 154’ünü kabul etmiştir. Lakin vefatından daha sonra okurla buluşan 75 şiiri daha bulunmaktadır. Elinizdeki kitap tümünü içeriyor. (Sia Kitap)