Tıbbi terminolojideki ismiyle irritabl bağırsak sendromu, huzursuz bağırsak ya da hassas bağırsak sendromu olarak da bilinmektedir. IBS ismi üstünde bir hastalığı değil sendromu söz etmektedir ve altta yatan bir hastalık olmaksızın karın ağrısıyla seyreden bağırsak alışkanlıklarında; bağırsak biçiminde formunda ve sıklığında değişikliklerle karakterizedir.
Toplumda görülme sıklığı yaklaşık %10-12’dir ve hastalar çoklukla; karın ağrısı, şişkinlik, kabızlık ve ishal atakları şikayetleriyle gelmektedir. En ufak gerilim altında bile süratli biçimde etkilenen hassas bağırsaklarda görülen bu şikayetlere daha epeyce bayanlarda ve 30-50 yaş içinde rastlanılmaktadır.
İrritabl bağırsak sendromu belirtileri nelerdir?
IBS da dışkılama alışkanlığındaki değişiklikler devamlı kabızlık, devamlı ishal yahut bunların sistemsiz aralıklarla değişimi halinde olabilir. Genelde görülen kabızlığın ön planda olduğu ve seyrek olarak süreksiz ishal devirlerinin eşlik ettiği formdur.
Olağan bir beşerde dışkılama sayısı olağan ve ağrısız olmak üzere haftada en az 3 den günde en çok 2 ya da 3 defa olarak kabul edilir. Karnın alt kısımlarında hissedilen ağrı ile birlikte dışkılama hissi gelmesi ve dışkılama daha sonrasında ağrının geçmesi, dışkılama sırasında çok ıkınmak zorunda kalmak, büyük abdestini yapacakmış üzere olduğu biçimde tuvalete gittiğinde yapamamak yahut zorlanarak yapmak, dışkılamadan daha sonra tam olarak boşalamama hissi, keçi dışkısı üzere küçük modüller halinde dışkılamak, dışkıda mukus görülmesi, dışkılama olmadan iç çamaşırının sümüksü bir akıntı ile kirlenmesi İBS’nin esas belirtileridir.
Birtakım hastalarda duygusal çatışma, gerilim ve yakın bir akraba yahut arkadaşının barsak kanseri olduğunu öğrenmek şikayetleri başlatabilir. Uzun müddet soğukta kalmak, bilhassa kuru baklagiller olmak üzere bulgur vb. yiyeceklerin ve kahve ve kolalı içeceklerin tüketilmesi daha sonrasında şikayetler alevlenebilir. İmtihan devri, iş görüşmesi öncesi ve planlanmış kıymetli randevulardan evvel tuvaletten çıkamama üzere tipik hikayelerle gelen irritabl bağırsak sendromuna sahip hastaların ömür kalitesi olumsuz biçimde etkilenmektedir.
İrritabl bağırsak sendromu sebepleri nelerdir?
Kalın barsağın işlevleri (barsakların kasılması, barsak ortasındaki muhtevanın hareketi, barsağın salgı ve emilim işlevleri vb.) barsak duvarında yerleşmiş olan ve epey güçlü bir ağ oluşturan barsak hudut sistemi, merkez hudut sistemi ve çeşitli reseptör ve hormonların tesiri altındadır. Barsakların hareketleri, hassaslıkları ve kişinin barsaklardan gelen ihtarları algılama derecesi bu hudut ve hormon sistemi tarafınca düzenlenir. İBS’de bu düzenleyici sistemlerde hem merkezi hudut sistemi ve birebir vakitte barsaklar düzeyinde kimi değişikliklerin oluştuğu ve gerilim, adet devirleri, soğuk, enfeksiyonlar, besinler vb. üzere değişik faktörlerin bu değişikliklerin ortaya çıkışını uyardıkları düşünülmektedir. İBS’li bireylerde barsaklardan gelen ihtarların algılanmasında artış olduğu ve barsakların bu ihtarlara karşı kimi vakit çok kasılma kimi vakit de fazla hareketlilik ile karşılık verdikleri gösterilmiştir
İrritabl bağırsak sendromu tanısı nasıl konur?
İBS teşhisi aslında bir dışlama teşhisidir. Yani hayati sonuçlara yol açmayacak, önemli organik hastalıkların olmadığının gösterilmesi elzemdir. Bunun için kimi durumlarda kan analizi kâfi olmakta iken, birtakım durumlarda ise endoskopi ve kolonoskopi süreçlerinin uygulanması gerekmektedir. Ailede spastik kolon hikayesi olanlarda irritabl barsak sendromuna daha sık rastlanılır. Bu da genetik faktörlerin hassas barsak sendromu oluşumunda rolü olduğunu göstermektedir. Anksiyete ve depresyon üzere psikiyatrik meseleler İBS riskinde artışa sebep olur. Cinsel, fizikî yahut duygusal berbata kullanım hikayesi olanlarda da çoğunlukla İBS teşhis edilmektedir.
Hastaların sahip oldukları öykü ve şikayetler kıymetlendirilerek İBS tanısı konulabilmektedir. Her hasta için ortak bir tedavi prosedürü yoktur fakat tanıya uygun olarak belirtileri denetim altına almak mümkün olmaktadır.
İrritabl bağırsak sendromu tedavisi nasıl olur?
İBS’de hasta ile doktor içinde karşılıklı itimada dayanan bir bağlantının kurulması ve hastanın ayrıntılı dinlenip tanısı hakkında ayrıntılı bilgilendirilmesi çabucak hiç bir hastalıkta olmadığı kadar tedavide ehemmiyet arz etmektedir. IBS’li hastaların bir kısmında yapılacak diyet değişiklikleri şikayetlerin azalmasını sağlayabilir. Şikayetleri başlatmış olduğu düşünülen besinlerin günlük diyetten çıkarılması konusunda hasta ve doktor bir arada karar verebilirler. İBS’li hastalarda laktoz intoleransı sık görüldüğünden süt ve sütlü besinlerin tüketilmesi şikayetleri başlatabilir, bu hastalarda kalsiyum ve protein kaynağı olarak süt yerine yoğurt tavsiye edilebilir. Piyasada sayıları giderek artan probitotik yahut prebiyotik içeren yoğurtların nizamlı olarak tüketilmesi birtakım IBS’li hastalarda dışkılamanın nizama girmesi ve şişkinliğin azalması biçiminde bir rahatlama sağlayabilmektedir. Kabızlık yakınması ön planda olan İBS’de ise bol su alınması, lifli besinlerin, kurutulmuş meyvelerin ve kepek ekmeğinin tüketilmesi, tertipli antrenman yapılması şikayetleri azaltabilir. Diyette yapılan değişikliklerin yetersiz olduğu durumlarda ise doktorun tavsiye edeceği ilaçların tedaviye eklenmesi gerekebilir.
İBS tanısı konulduktan daha sonra altta yatan hastalığın tipine göre tedavisi planlanmaktadır. İBS tedavisinde kullanılan standart bir ilaç tedavisi yoktur ve her hasta için değişik ilaç tedavileri yahut kombinasyonlarının kullanımı gerekebilir. Şayet hastada kabızlık durumu varsa dışkı yumuşatıcılar, önemli derecede karın ağrısı şikayeti olduğunda da antispazmodik ismi verilen spazm giderici ilaçlar verilmektedir. Ayrıyeten ishal şikayetine karşı hastada çok bakteri gelişmenini azaltıcı emilmeyen antibiyotikler ve probiyotik destekleriyle tedavi uygulanmaktadır. Gerektiğinde antidepresan ve anksiyolitik (endişe giderici) ilaçların kullanmasıyla da hastanın ve bağırsaklarının hassasiyeti azaltılmaktadır.
özetlemek gerekirse özetleyecek olursak, İrritabl bağırsak sendromu, başka ismiyle hassas bağırsak sendromu ömür uzunluğu devam eden ve devir periyot şiddetli değişen kimi vakit kabızlık kimi vakit ise ishal şikayetleriyle ortaya çıkan, hastanın hayat kalitesini olumsuz biçimde etkileyen bir sendromdur. Bu niçinle gastroenteroloji tabibine başvurarak baskın şikayete nazaran tedavi planının oluşturulması hastanın hayat kalitesinin düzeltilebilmesi açısından çok kıymetlidir.
Toplumda görülme sıklığı yaklaşık %10-12’dir ve hastalar çoklukla; karın ağrısı, şişkinlik, kabızlık ve ishal atakları şikayetleriyle gelmektedir. En ufak gerilim altında bile süratli biçimde etkilenen hassas bağırsaklarda görülen bu şikayetlere daha epeyce bayanlarda ve 30-50 yaş içinde rastlanılmaktadır.
İrritabl bağırsak sendromu belirtileri nelerdir?
IBS da dışkılama alışkanlığındaki değişiklikler devamlı kabızlık, devamlı ishal yahut bunların sistemsiz aralıklarla değişimi halinde olabilir. Genelde görülen kabızlığın ön planda olduğu ve seyrek olarak süreksiz ishal devirlerinin eşlik ettiği formdur.
Olağan bir beşerde dışkılama sayısı olağan ve ağrısız olmak üzere haftada en az 3 den günde en çok 2 ya da 3 defa olarak kabul edilir. Karnın alt kısımlarında hissedilen ağrı ile birlikte dışkılama hissi gelmesi ve dışkılama daha sonrasında ağrının geçmesi, dışkılama sırasında çok ıkınmak zorunda kalmak, büyük abdestini yapacakmış üzere olduğu biçimde tuvalete gittiğinde yapamamak yahut zorlanarak yapmak, dışkılamadan daha sonra tam olarak boşalamama hissi, keçi dışkısı üzere küçük modüller halinde dışkılamak, dışkıda mukus görülmesi, dışkılama olmadan iç çamaşırının sümüksü bir akıntı ile kirlenmesi İBS’nin esas belirtileridir.
Birtakım hastalarda duygusal çatışma, gerilim ve yakın bir akraba yahut arkadaşının barsak kanseri olduğunu öğrenmek şikayetleri başlatabilir. Uzun müddet soğukta kalmak, bilhassa kuru baklagiller olmak üzere bulgur vb. yiyeceklerin ve kahve ve kolalı içeceklerin tüketilmesi daha sonrasında şikayetler alevlenebilir. İmtihan devri, iş görüşmesi öncesi ve planlanmış kıymetli randevulardan evvel tuvaletten çıkamama üzere tipik hikayelerle gelen irritabl bağırsak sendromuna sahip hastaların ömür kalitesi olumsuz biçimde etkilenmektedir.
İrritabl bağırsak sendromu sebepleri nelerdir?
Kalın barsağın işlevleri (barsakların kasılması, barsak ortasındaki muhtevanın hareketi, barsağın salgı ve emilim işlevleri vb.) barsak duvarında yerleşmiş olan ve epey güçlü bir ağ oluşturan barsak hudut sistemi, merkez hudut sistemi ve çeşitli reseptör ve hormonların tesiri altındadır. Barsakların hareketleri, hassaslıkları ve kişinin barsaklardan gelen ihtarları algılama derecesi bu hudut ve hormon sistemi tarafınca düzenlenir. İBS’de bu düzenleyici sistemlerde hem merkezi hudut sistemi ve birebir vakitte barsaklar düzeyinde kimi değişikliklerin oluştuğu ve gerilim, adet devirleri, soğuk, enfeksiyonlar, besinler vb. üzere değişik faktörlerin bu değişikliklerin ortaya çıkışını uyardıkları düşünülmektedir. İBS’li bireylerde barsaklardan gelen ihtarların algılanmasında artış olduğu ve barsakların bu ihtarlara karşı kimi vakit çok kasılma kimi vakit de fazla hareketlilik ile karşılık verdikleri gösterilmiştir
İrritabl bağırsak sendromu tanısı nasıl konur?
İBS teşhisi aslında bir dışlama teşhisidir. Yani hayati sonuçlara yol açmayacak, önemli organik hastalıkların olmadığının gösterilmesi elzemdir. Bunun için kimi durumlarda kan analizi kâfi olmakta iken, birtakım durumlarda ise endoskopi ve kolonoskopi süreçlerinin uygulanması gerekmektedir. Ailede spastik kolon hikayesi olanlarda irritabl barsak sendromuna daha sık rastlanılır. Bu da genetik faktörlerin hassas barsak sendromu oluşumunda rolü olduğunu göstermektedir. Anksiyete ve depresyon üzere psikiyatrik meseleler İBS riskinde artışa sebep olur. Cinsel, fizikî yahut duygusal berbata kullanım hikayesi olanlarda da çoğunlukla İBS teşhis edilmektedir.
Hastaların sahip oldukları öykü ve şikayetler kıymetlendirilerek İBS tanısı konulabilmektedir. Her hasta için ortak bir tedavi prosedürü yoktur fakat tanıya uygun olarak belirtileri denetim altına almak mümkün olmaktadır.
İrritabl bağırsak sendromu tedavisi nasıl olur?
İBS’de hasta ile doktor içinde karşılıklı itimada dayanan bir bağlantının kurulması ve hastanın ayrıntılı dinlenip tanısı hakkında ayrıntılı bilgilendirilmesi çabucak hiç bir hastalıkta olmadığı kadar tedavide ehemmiyet arz etmektedir. IBS’li hastaların bir kısmında yapılacak diyet değişiklikleri şikayetlerin azalmasını sağlayabilir. Şikayetleri başlatmış olduğu düşünülen besinlerin günlük diyetten çıkarılması konusunda hasta ve doktor bir arada karar verebilirler. İBS’li hastalarda laktoz intoleransı sık görüldüğünden süt ve sütlü besinlerin tüketilmesi şikayetleri başlatabilir, bu hastalarda kalsiyum ve protein kaynağı olarak süt yerine yoğurt tavsiye edilebilir. Piyasada sayıları giderek artan probitotik yahut prebiyotik içeren yoğurtların nizamlı olarak tüketilmesi birtakım IBS’li hastalarda dışkılamanın nizama girmesi ve şişkinliğin azalması biçiminde bir rahatlama sağlayabilmektedir. Kabızlık yakınması ön planda olan İBS’de ise bol su alınması, lifli besinlerin, kurutulmuş meyvelerin ve kepek ekmeğinin tüketilmesi, tertipli antrenman yapılması şikayetleri azaltabilir. Diyette yapılan değişikliklerin yetersiz olduğu durumlarda ise doktorun tavsiye edeceği ilaçların tedaviye eklenmesi gerekebilir.
İBS tanısı konulduktan daha sonra altta yatan hastalığın tipine göre tedavisi planlanmaktadır. İBS tedavisinde kullanılan standart bir ilaç tedavisi yoktur ve her hasta için değişik ilaç tedavileri yahut kombinasyonlarının kullanımı gerekebilir. Şayet hastada kabızlık durumu varsa dışkı yumuşatıcılar, önemli derecede karın ağrısı şikayeti olduğunda da antispazmodik ismi verilen spazm giderici ilaçlar verilmektedir. Ayrıyeten ishal şikayetine karşı hastada çok bakteri gelişmenini azaltıcı emilmeyen antibiyotikler ve probiyotik destekleriyle tedavi uygulanmaktadır. Gerektiğinde antidepresan ve anksiyolitik (endişe giderici) ilaçların kullanmasıyla da hastanın ve bağırsaklarının hassasiyeti azaltılmaktadır.
özetlemek gerekirse özetleyecek olursak, İrritabl bağırsak sendromu, başka ismiyle hassas bağırsak sendromu ömür uzunluğu devam eden ve devir periyot şiddetli değişen kimi vakit kabızlık kimi vakit ise ishal şikayetleriyle ortaya çıkan, hastanın hayat kalitesini olumsuz biçimde etkileyen bir sendromdur. Bu niçinle gastroenteroloji tabibine başvurarak baskın şikayete nazaran tedavi planının oluşturulması hastanın hayat kalitesinin düzeltilebilmesi açısından çok kıymetlidir.