Kolonoskopi

[Hasan]

Barsakta gelişebilen kanser, kolit, polip üzere hayati kıymeti olan biroldukça hastalığın teşhisini ve kimi durumlarda da tedavisini sağlayabilen tek usul kolonoskopidir. Kolonoskopi yaptırma fikri çoklukla karın ağrısı, dışkılama düzensizliği, makattan kanama üzere durumlarda akla gelse de kanser taraması için hiç bir şikayet olmadan da yaptırılmalıdır. Kalın barsakların iç yüzeyini göstererek teşhis konmasını sağlayan ortasında özel fiberoptik kanalları, çalışma kanalları ve ucunda kamerası, ışık kaynağı olan çoklukla 160 cm uzunluğunda yaklaşık 1 cm kalınlığında esnek bir hortum formundaki alettir. İçindeki çalışma kanalından itilerek kullanılan özel aparatlar aracılığıyla tespit edilen lezyonlardan biyopsi alınmasını, kanamaların tedavisini, tümör ya da yabancı cisimlerin çıkarılmasını ya da balon, stent uygulanarak darlıkların tedavisine imkan sağlar.

Kolonoskopi ne vakit gerekir?

· Demir eksikliği anemisi

·Açıklanamayan kilo kaybı

·Gaytada kan, balgam görülmesi

·1 aydan uzun süren ishal

·Sistemsiz dışkılama

·Kabızlık

·Gayta kaçırma

·Çok şişkinlik

·Karın ağrısı

·Ailede kolon kanseri, poliplerin olması

· 50 yaş üstü olmak

Makattan kanama:

Gaytada kan görülmesi her vakit için olağandışı bir durumdur. Kesinlikle bir gastroenterolog tarafınca araştırılması gerekir. Gaytada kan dışkılama sırasında, daha sonrasında damla damla, fışkırır biçimde, ya da pıhtı halinde olabilir ya da çamaşırda kan lekesi formunda görülebilir. Makattan az ya da epey kan gelmesi durumunda kanserin kesinlikle dışlanması gerekir. En sık yapılan kusur daha evvel hemoroid sorunu olan bir hastanın yeni kanama olduğunda bunu da hemoroide bağlamasıdır. halbuki hemoroidle bir arada barsakta kanser, tümör, polip de gelişmiş olabilir. Uzun müddet makattan kanama sorunu olup hemoroide bağlanması ve yanlış tedavilerle vakit kaybettikten daha sonra muayeneye geldiğinde kanser tespit edilmesi son derece rahatsız edici bir durumdur. Zira barsak kanseri oluşmadan evvel uzun bir süre geçmekte ve bu müddette kolonoskopiyle gerekli müdaheleler yapılarak kanser gelişmesi önlenebilmektedir. Önlenebilen bir kanserin atlanması ve geç kalınması çaresizlik değil bile bile kendini tehlikeye atmaktır. aslına bakarsan bu niçinle Dünya Sıhhat Örgütü de ailesinde kolon kanseri olmayan bireylerin dahi 45 yaşından daha sonra periyodik denetimlerini önermektedir. Bilhassa ailesinde, akrabalarında mide, barsak, göğüs kanseri olanların kesinlikle kolonoskopi yaptırması gereklidir. Lakin biroldukca risk faktörü olan birinde kanser görülmeyebilirken, bilinen hiç bir riski olmayan birinde de erken yaşta kanser gelişebilmektedir. hiç bir öngörü bu mevzuda kesin değildir. Kan tetkiklerinde demir eksikliği anemisi olması vs bulgular da bu türlü net bilgi vermez. Kanser olup olmadığı kesinlikle kolonoskopiyle netleştirilmelidir. Kolonoskopide kolon kanserinin yanı sıra ileride kanserleşebilecek milimetrik lezyonlar, polipler de tespit edilerek tedavisi yapılır. Fakat bunun için kolonoskopinin tecrübeli bir tabip tarafınca, kâfi paklık yapıldıktan daha sonra, uygun kurallarda yapılması koşuldur. Yetersiz bir kolon paklığı daha sonrası üstünkörü yapılan bir kolonoskopide bu lezyonlar atlanabilmektedir.

Kolon kanseri riskini artıranlar

·Ailede kanser ya da kolon polipleri olması

·İltihabi barsak hastalığı

·Obezite

·Tip 2 diyabet

·Fizik aktivite azlığı

·Sigara

·Alkol

·Etten güçlü, posadan yoksul diyet tüketimi

Ailede kolon kanseri, kolon polipleri olması, daha evvel kolon polipi tespit edilmiş olması, makattan kanama, demir eksikliği anemisi, dışkılama usulünde, gayta formunda değişiklik olması, açıklanamayan karın ağrısı, kronik ishal, kabızlık olması durumlarında kesinlikle kolonoskopi yapılmalıdır.