Mavisel Yener
Dünyanın neresine giderseniz gidin, çocuklar paktır, meraklıdır, yaratıcıdır, özgündür. Derin bir hayret ve gizem hissiyle bakarlar her şeye; zıplar, müzik söyler, oyun oynar, hayal kurarlar… İşte budur onların tabiatı. Dilek Buyruk, Günışığı Kitaplığı tarafınca yayımlanan ‘Burası Bizim Evimizmiş Şimdi!’ isimli birinci çocuk kitabında, çocukluğun tabiatından öğreneceğimiz hayli şey olduğunu bir kere daha anımsatırken, empati, yardımlaşma, şartsız sevgi üzerine kurduğu hikayesinde, dayatmacı toplumsal münasebetlere, kodlanmış cinsiyet rollerine, şablonlara eleştirel bir bakış sunuyor.
Dilek Buyruk, ‘Burası Bizim Evimizmiş Şimdi!’de klâsik evcilik oyunu üzerinden kurguladığı bir atmosfer yaratıp farklı bakışları çoğaltıyor. Çocukların apartman bahçesinde kesişen hayatlarında hayallerini nasıl büyüttüklerini görürken, sıkıntıların tahlil yolu üzerine baş patlattıklarına da şahit oluyoruz. Muharrir, bu sıkıntıları ortaya koyarken mizahtan da yararlanıyor, eleştirel bakışı gülmecenin terazisinde geliştiriyor. Tecrübeli, bol ödüllü çizer Huban Korman’ın çizgilerinin kitabın ruhunu bütünlediğini düşünüyorum.
Burası Bizim Evimizmiş Şimdi!, Dilek Buyruk, Resimleyen: Huban Korman, 68 syf., Günışığı Kitaplığı, 2021.
Ayça, Selin, Gökçe, Can yaşadıkları apartmanın bahçesinde evcilik oynuyorlar, çocukların sesine kulak vererek kitabın kapısından giriyoruz. Onlarınki “sanal” evcilik oyunlarından değil, hayatla ilgili bir fazlaca şeyi, -miş üzere yaparak sembolize ediyorlar. Kendi dünyalarında anneymiş, babaymış, hekimmiş üzere yaparken dış dünyayı keşfediyorlar, deneyimliyorlar. bir arada evcilik oynarken toplumsallaşmanın, toplumsal birey olmanın birinci adımını atıyorlar. Hayal ettikleri ortama uygun araç gereçler tasarlıyorlar, karşılaştırmalar yapıp mantıksal çıkarımlarda bulunuyorlar. niçin-sonuç münasebeti kuruyor, paylaşmayı öğreniyorlar.
Apartmanın bahçesinde oynarken “Ayak altına yayılmış” olmak onların umurunda değil. “Evcilik” deyince anne, baba ve çocuklar rol alıyor bu oyunda; yan karakterler de unutulmuyor elbette! Yemek yapılacak, işe gidilecek, hasta çocuğu düzgünleştirmek için kurbağa çorbası pişirilecek. Uygun lakin, kurbağa nereden bulunacak? Rolünü oynarken herkes keyifli mu? Hepsi niye baba olmak istiyor? Buna kitabı okurken karar vereceğiz. Tam da bu noktada, aile bireylerinin misyonları konusunu masaya yatırmak gerek!
Kitabın birbirine eklemli üç kısa hikayeden oluşması, her kısımda çocuk anlatıcının değişmesi, hedeflenen yaş kümesinin rahatça okuyabilmesini sağlıyor. Anlatıda karşılıklı konuşma örgüsüne tartı verilmesi, çocukların gündelik konuşma lisanının muvaffakiyetle yakalanmasına imkan sağlamış. Evcilik oyunu sırasındaki karşılıklı konuşmalar, muharririn çocuk mantığını çözümlemekteki muvaffakiyetini kanıtlıyor.
OYUNLARI CİDDİYE ALIN
Çocuğun algısında, oyun gerçekliği ile dışarıdaki gerçeklik sıkı sıkıya bağlantılıdır. Çocuk hangisini karşısında bulursa o anda onu gerçeklik olarak bilir. Can, kurbağa çorbası için kurbağa ararken bunun güzel bir meselai veriyor müellif.
“Ne İstersem Olabilirim!” başlıklı son kısımda, Gökçe anneannesine bakmak zorundadır, bu niçinle evcilik oyunu suya düşer. Anneanne ve torun içinde büyülü bir bağ vardır. Aslında bu bağı güçlendiren şey, anneannesinin Gökçe’ye kendi olma özgürlüğünü tanımasıdır. Gökçe’nin tabiatına itiraz etmeyen anneanne ona kelam hakkı tanır, torununun hayal dünyasına tüm kalbiyle katılır. Anneanneler ile torunları içinde sırlar olmalı değil mi? İşte bu sırları öğreneceğiz, eğlenirken düşüneceğiz.
Son kısımda çocukların topunu kesen bir yetişkine de yer verilmiş olması elbette tesadüf değil. Yufka yürekli, muzip anneanne ve top kesen hudutlu bayan üzere iki zıt karakterin kullanılması, çocuk okura kıyas alanı bırakıyor.
İçinde bulunduğu şartlar ne olursa olsun çocuk her yerde tıpkı; arkadaşlarıyla hengame eder, barışır, kimi birtakım sefalet ortasında, savaşın ortasında ve vefatla burun burunayken bile tek sıkıntısı oynamaktır onların. ‘Burası Bizim Evimizmiş Şimdi!’yi alımlarken bilgimiz, yaşımız, yaşantımız ve birfazlaca değişkenle bir arada düşünüyoruz. Tam da bu niçinle, Günışığı Kitaplığı tarafınca yayımlanan bu kitap sırf çocuklara değil, yetişkinlere de önereceğim kuvvetli bir yapıt. Çocuğa hürmet, toplumsal klişeler, tanınan kültür ve daha bir epeyce mevzu, kurgunun derin köklerine uzanıyor. Bu yapıtın öteki lisanlara de çevrilmesinin Türkiye çocuk edebiyatı için büyük çıkar olacağını düşünüyorum. Dilek Buyruk kendine has, özgün, özgür bir muharrir; çocuklar için gelecekte yayımlanacak randımanları bana şimdiden heyecan verdi.
Bu yapıtta benim bakılırsamediğim kim bilir daha neler gorecek çocuk okurlar. Zira oyunları ciddiye alıyorlar ve onların hayal gücü yetişkinleri aşıyor.
Dünyanın neresine giderseniz gidin, çocuklar paktır, meraklıdır, yaratıcıdır, özgündür. Derin bir hayret ve gizem hissiyle bakarlar her şeye; zıplar, müzik söyler, oyun oynar, hayal kurarlar… İşte budur onların tabiatı. Dilek Buyruk, Günışığı Kitaplığı tarafınca yayımlanan ‘Burası Bizim Evimizmiş Şimdi!’ isimli birinci çocuk kitabında, çocukluğun tabiatından öğreneceğimiz hayli şey olduğunu bir kere daha anımsatırken, empati, yardımlaşma, şartsız sevgi üzerine kurduğu hikayesinde, dayatmacı toplumsal münasebetlere, kodlanmış cinsiyet rollerine, şablonlara eleştirel bir bakış sunuyor.
Dilek Buyruk, ‘Burası Bizim Evimizmiş Şimdi!’de klâsik evcilik oyunu üzerinden kurguladığı bir atmosfer yaratıp farklı bakışları çoğaltıyor. Çocukların apartman bahçesinde kesişen hayatlarında hayallerini nasıl büyüttüklerini görürken, sıkıntıların tahlil yolu üzerine baş patlattıklarına da şahit oluyoruz. Muharrir, bu sıkıntıları ortaya koyarken mizahtan da yararlanıyor, eleştirel bakışı gülmecenin terazisinde geliştiriyor. Tecrübeli, bol ödüllü çizer Huban Korman’ın çizgilerinin kitabın ruhunu bütünlediğini düşünüyorum.
Burası Bizim Evimizmiş Şimdi!, Dilek Buyruk, Resimleyen: Huban Korman, 68 syf., Günışığı Kitaplığı, 2021.
Ayça, Selin, Gökçe, Can yaşadıkları apartmanın bahçesinde evcilik oynuyorlar, çocukların sesine kulak vererek kitabın kapısından giriyoruz. Onlarınki “sanal” evcilik oyunlarından değil, hayatla ilgili bir fazlaca şeyi, -miş üzere yaparak sembolize ediyorlar. Kendi dünyalarında anneymiş, babaymış, hekimmiş üzere yaparken dış dünyayı keşfediyorlar, deneyimliyorlar. bir arada evcilik oynarken toplumsallaşmanın, toplumsal birey olmanın birinci adımını atıyorlar. Hayal ettikleri ortama uygun araç gereçler tasarlıyorlar, karşılaştırmalar yapıp mantıksal çıkarımlarda bulunuyorlar. niçin-sonuç münasebeti kuruyor, paylaşmayı öğreniyorlar.
Apartmanın bahçesinde oynarken “Ayak altına yayılmış” olmak onların umurunda değil. “Evcilik” deyince anne, baba ve çocuklar rol alıyor bu oyunda; yan karakterler de unutulmuyor elbette! Yemek yapılacak, işe gidilecek, hasta çocuğu düzgünleştirmek için kurbağa çorbası pişirilecek. Uygun lakin, kurbağa nereden bulunacak? Rolünü oynarken herkes keyifli mu? Hepsi niye baba olmak istiyor? Buna kitabı okurken karar vereceğiz. Tam da bu noktada, aile bireylerinin misyonları konusunu masaya yatırmak gerek!
Kitabın birbirine eklemli üç kısa hikayeden oluşması, her kısımda çocuk anlatıcının değişmesi, hedeflenen yaş kümesinin rahatça okuyabilmesini sağlıyor. Anlatıda karşılıklı konuşma örgüsüne tartı verilmesi, çocukların gündelik konuşma lisanının muvaffakiyetle yakalanmasına imkan sağlamış. Evcilik oyunu sırasındaki karşılıklı konuşmalar, muharririn çocuk mantığını çözümlemekteki muvaffakiyetini kanıtlıyor.
OYUNLARI CİDDİYE ALIN
Çocuğun algısında, oyun gerçekliği ile dışarıdaki gerçeklik sıkı sıkıya bağlantılıdır. Çocuk hangisini karşısında bulursa o anda onu gerçeklik olarak bilir. Can, kurbağa çorbası için kurbağa ararken bunun güzel bir meselai veriyor müellif.
“Ne İstersem Olabilirim!” başlıklı son kısımda, Gökçe anneannesine bakmak zorundadır, bu niçinle evcilik oyunu suya düşer. Anneanne ve torun içinde büyülü bir bağ vardır. Aslında bu bağı güçlendiren şey, anneannesinin Gökçe’ye kendi olma özgürlüğünü tanımasıdır. Gökçe’nin tabiatına itiraz etmeyen anneanne ona kelam hakkı tanır, torununun hayal dünyasına tüm kalbiyle katılır. Anneanneler ile torunları içinde sırlar olmalı değil mi? İşte bu sırları öğreneceğiz, eğlenirken düşüneceğiz.
Son kısımda çocukların topunu kesen bir yetişkine de yer verilmiş olması elbette tesadüf değil. Yufka yürekli, muzip anneanne ve top kesen hudutlu bayan üzere iki zıt karakterin kullanılması, çocuk okura kıyas alanı bırakıyor.
İçinde bulunduğu şartlar ne olursa olsun çocuk her yerde tıpkı; arkadaşlarıyla hengame eder, barışır, kimi birtakım sefalet ortasında, savaşın ortasında ve vefatla burun burunayken bile tek sıkıntısı oynamaktır onların. ‘Burası Bizim Evimizmiş Şimdi!’yi alımlarken bilgimiz, yaşımız, yaşantımız ve birfazlaca değişkenle bir arada düşünüyoruz. Tam da bu niçinle, Günışığı Kitaplığı tarafınca yayımlanan bu kitap sırf çocuklara değil, yetişkinlere de önereceğim kuvvetli bir yapıt. Çocuğa hürmet, toplumsal klişeler, tanınan kültür ve daha bir epeyce mevzu, kurgunun derin köklerine uzanıyor. Bu yapıtın öteki lisanlara de çevrilmesinin Türkiye çocuk edebiyatı için büyük çıkar olacağını düşünüyorum. Dilek Buyruk kendine has, özgün, özgür bir muharrir; çocuklar için gelecekte yayımlanacak randımanları bana şimdiden heyecan verdi.
Bu yapıtta benim bakılırsamediğim kim bilir daha neler gorecek çocuk okurlar. Zira oyunları ciddiye alıyorlar ve onların hayal gücü yetişkinleri aşıyor.