Büşra Uyar
Audrey Diwan’ın bu sene şenliklerde isminden sıkça kelam ettiren, Annie Ernaux’nun tıpkı isimli romanından uyarlanan ‘Kürtaj’ın (L’evenement) göskavramında, bayan vücuduna “biraz fazla” şahit olunur olunmaz kaos yaşandı: Midesi bulananlar, bayılanlar, gösterimi terk edenler, önemli tenkit topuna tutanlar…
halbuki temelinde “dayanılamayan” şeye sebep olan, patriyarkanın ta kendisiydi. Yüzseneler geçmiş olsa da birtakım şeyler değişmiyor (daha doğrusu, kendisini “değiştirilemez” olarak kabul ettiriyor): Bir bayanın çocuk istememeye; “yeterince” cinsel güç duymamaya ya da ziyadesiyle yüksek güç duymaya, kilolu ya da zayıf olmaya, her iki durumda da vücudunu sevmeye ya da sevmemeye hakkı yoktur. Her şeyi kapsayan ve öfkeden gözleri kör eden bir tarif: Cinsiyeti atanmış bir insanın patriyarkanın genel tariflerini bozan ve onun gözünü rahatsız eden hiç bir şeyi yapmaya hakkı yoktur.
Öfkelendiriyor, değil mi? Tam da bu yüzden “Benim vücudum, benim sonucum!” sloganı aşağılanan, zorbalıkla baskılanan vücutlar için büyük mana söz ediyor. Çünkü vücutlarımız ve bu vücutlarla rahat, memnun ve özgür olma hakkımız, en başından beri bize ilişkin olan hayatlarımızı nasıl yaşayacağımızı da şekillendiriyor aslında. Vücudu, hayatı savunurken bir fazlaca bireyle omuz omuzayız; kimileriyle da entelektüel bir arenada uğraş ediyor, onlarla şekilleniyoruz.
Benim hayatım Benim Vücudum, Marge Piercy, Mütercim: Elif Zeynep Yıldırım, 128 syf., Düşbaz Kitap, 2021.
Marge Piercy, o arenadaki en yakın yoldaşlarımızdan biri! Muharrir, şair, kendisinin genişlettiği tabiriyle; sosyalist-anarşist-feminist. Sosyo-kültürel uçurumların yarattığı travmalarla, gettolarla, hippilerin inşa ettiği birkaç bin dolarlık konutlarla, bayan vücuduna tahakkümün öfkesiyle, çabayla yoğrulmuş bir hayat Piercy’nin hayatı. Elif Zeynep Yıldırım’ın titiz çevirisiyle, Düşbaz çatısı altında okurla buluşan ‘Benim ömrüm, Benim Bedenim’, bu üretken hanımın deneme, şiir, anı ve söyleşilerini bir ortaya getiriyor.
Piercy, bizden biri. Kimi insanı yıllar seneler daha sonra bir daha şekillendiren, güçlü günleri geride bırakmanın kibri ve düşüncesizliği onda yok. hiç bir şey olmadığı vakit içinderdan bahsederken de, bir söyleşinin soru sorulan tarafı olmaya layık görüldüğünde de kendisi olmaktan vazgeçmiyor: Tıpkı kabarık, simsiyah saçlar, birebir öfke. Piercy, ‘Benim Vücudum, Benim yaşamım’da yer alan metinler boyunca hem bugünün sosyetik lakin bir vakit içinderın varoş mahallelerinde geziniyor tıpkı vakitte bilim kurgu – ya da kendi tabiriyle, spekülatif kurmacanın olmayan yerlerinde. Zahmetsiz bir biçimde, bayanların ve atanmış cinsiyetini kabul etmeyenlerin distopyası olabilen bu tertipten bahsederken, bariz bir biçimde sıkıcı olduğu için burun kıvırdığımız ütopyalardan da bahsediyor. 85 yaşındaki muharrir geçmişte ve bugünde, düzyazıda ve şiirde, şahside ve politikte, bir feminist olarak gezinip duruyor. Onun hayatının, kaleminin muazzam yetisi bu!
Düşbaz çatısı altında bizlerle buluşan ‘Benim ömrüm, Benim Bedenim’, neredeyse koca bir yüzyıla yayılmış, eşitsiz patriyarkanın kabul bakılırsani olmak yerine kendisi olmuş, bu tercihiyle –Marilyn French’in eksiksiz ifadesiyle– “vicdanın ta kendisi” olmuş bir bayan. Zihinlerimizin, vücutlarımızın kültürel arenasında bu biçimde bir yoldaşımız olduğu için epeyce şanslıyız.
Audrey Diwan’ın bu sene şenliklerde isminden sıkça kelam ettiren, Annie Ernaux’nun tıpkı isimli romanından uyarlanan ‘Kürtaj’ın (L’evenement) göskavramında, bayan vücuduna “biraz fazla” şahit olunur olunmaz kaos yaşandı: Midesi bulananlar, bayılanlar, gösterimi terk edenler, önemli tenkit topuna tutanlar…
halbuki temelinde “dayanılamayan” şeye sebep olan, patriyarkanın ta kendisiydi. Yüzseneler geçmiş olsa da birtakım şeyler değişmiyor (daha doğrusu, kendisini “değiştirilemez” olarak kabul ettiriyor): Bir bayanın çocuk istememeye; “yeterince” cinsel güç duymamaya ya da ziyadesiyle yüksek güç duymaya, kilolu ya da zayıf olmaya, her iki durumda da vücudunu sevmeye ya da sevmemeye hakkı yoktur. Her şeyi kapsayan ve öfkeden gözleri kör eden bir tarif: Cinsiyeti atanmış bir insanın patriyarkanın genel tariflerini bozan ve onun gözünü rahatsız eden hiç bir şeyi yapmaya hakkı yoktur.
Öfkelendiriyor, değil mi? Tam da bu yüzden “Benim vücudum, benim sonucum!” sloganı aşağılanan, zorbalıkla baskılanan vücutlar için büyük mana söz ediyor. Çünkü vücutlarımız ve bu vücutlarla rahat, memnun ve özgür olma hakkımız, en başından beri bize ilişkin olan hayatlarımızı nasıl yaşayacağımızı da şekillendiriyor aslında. Vücudu, hayatı savunurken bir fazlaca bireyle omuz omuzayız; kimileriyle da entelektüel bir arenada uğraş ediyor, onlarla şekilleniyoruz.
Benim hayatım Benim Vücudum, Marge Piercy, Mütercim: Elif Zeynep Yıldırım, 128 syf., Düşbaz Kitap, 2021.
Marge Piercy, o arenadaki en yakın yoldaşlarımızdan biri! Muharrir, şair, kendisinin genişlettiği tabiriyle; sosyalist-anarşist-feminist. Sosyo-kültürel uçurumların yarattığı travmalarla, gettolarla, hippilerin inşa ettiği birkaç bin dolarlık konutlarla, bayan vücuduna tahakkümün öfkesiyle, çabayla yoğrulmuş bir hayat Piercy’nin hayatı. Elif Zeynep Yıldırım’ın titiz çevirisiyle, Düşbaz çatısı altında okurla buluşan ‘Benim ömrüm, Benim Bedenim’, bu üretken hanımın deneme, şiir, anı ve söyleşilerini bir ortaya getiriyor.
Piercy, bizden biri. Kimi insanı yıllar seneler daha sonra bir daha şekillendiren, güçlü günleri geride bırakmanın kibri ve düşüncesizliği onda yok. hiç bir şey olmadığı vakit içinderdan bahsederken de, bir söyleşinin soru sorulan tarafı olmaya layık görüldüğünde de kendisi olmaktan vazgeçmiyor: Tıpkı kabarık, simsiyah saçlar, birebir öfke. Piercy, ‘Benim Vücudum, Benim yaşamım’da yer alan metinler boyunca hem bugünün sosyetik lakin bir vakit içinderın varoş mahallelerinde geziniyor tıpkı vakitte bilim kurgu – ya da kendi tabiriyle, spekülatif kurmacanın olmayan yerlerinde. Zahmetsiz bir biçimde, bayanların ve atanmış cinsiyetini kabul etmeyenlerin distopyası olabilen bu tertipten bahsederken, bariz bir biçimde sıkıcı olduğu için burun kıvırdığımız ütopyalardan da bahsediyor. 85 yaşındaki muharrir geçmişte ve bugünde, düzyazıda ve şiirde, şahside ve politikte, bir feminist olarak gezinip duruyor. Onun hayatının, kaleminin muazzam yetisi bu!
Düşbaz çatısı altında bizlerle buluşan ‘Benim ömrüm, Benim Bedenim’, neredeyse koca bir yüzyıla yayılmış, eşitsiz patriyarkanın kabul bakılırsani olmak yerine kendisi olmuş, bu tercihiyle –Marilyn French’in eksiksiz ifadesiyle– “vicdanın ta kendisi” olmuş bir bayan. Zihinlerimizin, vücutlarımızın kültürel arenasında bu biçimde bir yoldaşımız olduğu için epeyce şanslıyız.