/goanovi, stock.adobe.com
Louis/Missouri – Şu anda birçok hastanın COVID-19’dan sonra muzdarip olduğu koku alma bozuklukları için etkili bir tedavi yoktur. Bir ABD kliniğinde yapılan randomize bir çalışma, özel koku alma eğitiminin iyileşmeyi hızlandırıp hızlandıramayacağını araştırdı. Sonuçlar yakın zamanda yayınlandı JAMA OtolarynGitmantık (2022; DOI: 10.1001/jamaoto.2022.4112).
Koku alma bozuklukları, viral enfeksiyonların yaygın bir yan etkisidir. Çoğu hasta, mukoza zarları şiştiğinde ve kokular tekrar koku alma epiteline ulaştığında iyileşir. Ancak koku alma bozukluklarının daha uzun sürdüğü bir grup hasta vardır. Bu, COVID-19’da daha yaygındır.
Bu postviral koku alma bozukluğu için olası bir tedavi, koku alma eğitimidir. Amaçları, hedeflenen koku alma dürtüleri yoluyla yeni duyusal hücrelerin oluşumunu teşvik etmektir. Hastalardan sadece koklama testi için hava geçirmez bir kaptan çıkarılan belirli bir kokuya batırılmış pamuk toplarını periyodik olarak koklamaları istenir.
Kanıt sınırlıdır. son zamanlarda Kulak Burun Boğaz-Baş Boyun Cerrahisi (2021; 164: 244-254) bir meta-analiz yayınladı, ancak eğitimin koku alma yeteneğini geliştirebileceği sonucuna vardı. Bununla birlikte, temel çalışmalara hiçbir COVID-19 hastası katılmamıştır.
Louis’deki Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Jay Piccirillo liderliğindeki bir ekip, bu hasta grubundaki etkinliği ilk kez daha büyük bir randomize çalışmada inceledi. Ortalama 6 aydır koku alma bozukluğu yaşayan 18 ila 71 yaş arası (%86’sı kadın) 275 COVID-19 hastası yer aldı.
Katılımcılar, 3 ay boyunca kokular arasında 30 saniyelik bir ara ile 15 saniye boyunca günde iki kez 4 koku emdirilmiş pamuklu pedi kokladılar. Yarısı 4 geleneksel koku kullandı: gül, limon, okaliptüs ve karanfil. Diğer yarısının 4 koku seçmesine izin verildi. “Meyveli”, “narenciye”, “toprak”, “çiçek”, “nane” ve “baharat” olmak üzere 6 kategoriden 24 koku notası seçeneği vardı.
Her gruptaki katılımcıların yarısından aynı anda bu kokuları üreten bitkilerin resimlerine bakmaları istendi. Vizyonun dahil edilmesi bimodal terapi olarak adlandırılır. 5. grup hasta herhangi bir koku eğitimi almamıştır.
Çalışmanın birincil son noktası, Pennsylvania Üniversitesi Koku Tanımlama Testindeki (UPSIT) değişikliklerdi. Farklı koku şeritlerinin yer aldığı bir kitapçık ve kokularla ilgili toplam 40 sorudan oluşmaktadır. Cevaplar, 0 ila 40 puan arasında bir puanla sonuçlanır.
Koku eğitimi öncesinde, bireysel gruplardaki katılımcılar ortalama 23,7 ila 26,4 puan elde ettiler. Antrenmandan sonra 25,4 ile 28,5 puan arasındaydı. Piccirillo’nun hesaplamalarına göre iyileştirmeler çok azdı ve önemli değildi. Bu, koku eğitimi çabasını pek haklı çıkarmayan, hayal kırıklığı yaratan bir sonuçtur.
Ancak, her grupta UPSIT’te 4 puan veya daha fazla klinik olarak anlamlı bir iyileşme sağlayan bireyler vardı. Hastaların tercih ettiği kokularla bimodal eğitimde 34 hastanın 18’i (%53), önceden tanımlanmış kokularla bimodal eğitimde 37 hastanın 15’i (%41) vardı.
Tek modlu grupta, 40 hastadan 12’si (%30) hasta tercihiyle ve 38 hastadan 11’i (%29) belirli kokularla koku alma algısında ilgili bir iyileşme sağladı. Kontrol grubunda 21 hastanın sadece 5’inde (%24) koku alma bozuklukları azaldı.
Hastaların öz değerlendirmelerinde (“Klinik Global İzlenimler İzlenim-İyileşme”), bimodal tedaviden sonra kontrol grubuna göre daha sık bir iyileşme oldu (%35’e karşı %19). Sonuçları 0 ila 112 puan arasında değişen yaşam kalitesine ilişkin bir ankette (“Koku Bozukluğu Sonuç Derecelendirmesi” ODOR), ortalama 11,6 puanlık bir iyileşme oldu, ancak bu, klinik olarak anlamlı olarak sınıflandırılmadı.
San Diego’daki California Üniversitesi’nden editör Carol Yan’a göre sonuçlar bu nedenle net değildi ve son derece öznel ölçüm araçları plasebo etkisini dışlamıyor. Bununla birlikte, kanıta dayalı tedavi eksikliği göz önüne alındığında, koku alma eğitimi, bazı hastaların, daha önceki deneyimlere göre, çoğu hastada er ya da geç ortaya çıkan iyileşme süresi arasında köprü kurmasına yardımcı olabilir. © rme/Haberler