Hüseyin Bul
Polisiye Muharrirler Birliği’nce (POYABİR) her yıl düzenlenen Kristal Kelepçe Ödülleri’nde bu yıl Yılın Polisiye Roman Mükafatı, Nihal Orhan’ın Alfa Yayınları’ndan çıkan ‘Çaylak’ romanına verildi. ‘Çaylak’, muharririn birinci romanı, mükafatı ziyadesiyle hak eden bir eser. Birinci roman için pek başarılı. Tıbbın gereklerine sıkı sıkıya sadık kalınarak kotarılan bir roman; cinayet var, ceset var, dedektif (bizde şimdilik komiser, başkomiser vs.) var ve üstüne üstlük alt cinsin örneklerinden olan duruşmalı, mahkeme salonlu yargıçlı kısımlar bile var. Entrikası bol ve gizemi, heyecanı eksilmeden dörtnala koşuyor desek fazladan bir şey söylemiş olmayız.
Müellif, okuyucuyu birinci olarak Türkiye kaidelerine, atmosferine hazırladıktan daha sonra, ‘bakılırsaceğiniz üzere ben size pek ‘yerli ve milli’ bir polisiye aktaracağım’ diyerek bu kadar lakırdıya ne gerek vardıcıların ağzını bir hoş tatlandırıyor. Bizde inşaat kazısına, inşaat makinelerine manasızca ve anlamsızca saatlerce bakan olduğu üzere bir cinayetin üzerine, cesedin etrafında saatlerce ağzını şapırdatarak konuşarak dedikoduyu genişletenler de az değildir. Müellif, bu gerçekliği unutmadan yazmış romanını.
Kitap, emniyet teşkilatı ortasındaki çekişmeleri, fırsatçıları, ilerlemek, takdir almak için ahlak, kural, hiyerarşi ve etikten nasiplenmemişlerin iç dünyalarına ayna tutarak insan denilen varlığın ne kadar anlaşılmaz, karanlık ve kestirim edilemez olduğunu gözler önüne sererken okuyucuyu yormuyor. İçinde geçtiğimiz periyodu sofi insan tipi üzerinden eleştirerek, bayağı, olması gereken inançlı beşerle kıyaslamaktan çok ikinci kısımda (normal) olanı çerçeveletip duvara astıktan daha sonra cinayete dönen, cinayetin çözümlenmesinden çok etrafında, kıyısında berisinde gelişen olaylara, karakterlere odaklanan bir şekille karşı karşıyayız. Okuyucuya, ‘malzeme bu, benden ne bekliyorsun, mükemmeller yaratmamı bekleme’ diyerek kusursuz bir iş çıkarıyor.
Çaylak, Nihal Orhan, 408 syf., Alfa Yayıncılık, 2021.
ESPRİLİ BİR LİSAN
Kentleşmedeki şuursuzluğu, beceriksizliği, acımasızlığı ve talancılığı irdeleyen ve eline lisanına dolayarak gömen bir metin ‘Çaylak’. Doğal, günlük davranışlarla kıssayı samimi ve inandırıcı kılan bir lisanın bütün bir metne yayılışını, hâkimiyetini görmek mümkün.
kimi vakit ‘bazıları sıcak sever’ deyip okuyucuyu geçmişte seyahate çıkararak Marilyn Monroe’nun seksapeliğini, şuhluğunu ve buğulu bakışlarını hatırlatarak kısmın inandırıcılığını espriyle sağlarken, kimi vakit de birinci kere Alper Canıgüz’ün ‘Alper Kamu’ romanıyla karşılaşan bilgisiz, kültürden, edebiyattan uzak sarsak bir grupla karşı karşıya olduğumuzu ironik bir lisanla anlatır.
Hırslı, kibirli, pragmatist, kendisini zeki sanan, gölgesinde kaldığı amiri Hasan’ı bile beğenmeyen, herkesi hor bakılırsan, ortasından konuşan Komiser Sinan’ın sosyete hoşu Peri’nin öldürülmesi üzerine bir adım ileri iki adım geri gidip gelen macerasına şahit olurken, müellif bizi güçlü iş insanlarının olduğu yere ışınlıyor. Bunu yaparken paranın gücünü her seferinde hatırlatarak karşısında el pençe duranların ne kadar bağımsız karar verebileceklerini sorgulamamızı istiyor. Kalantor bir iş beşerinin polis şefine ağza alınmayacak hakaretlerde olmasına karşın hiçbirinin itiraz etmemesine, edememesine, rahatsızlık duymamasına mercek tutarken kalemini sivrilttiği yer, aslında romanın da merkezi oluyor.
GÖNDERMELERİ OLAN BİR DEVİR ROMANI
Muharrir, karakterlerine (kahramanlara) sevgiyle, şefkatle yaklaşmayarak aralığını müdafaayı başarıyor. 15 Temmuz Darbe Teşebbüsü’nü ‘eniştemden duyduma’ göndermede bulunarak hem bir manada bir devir romanı olabileceğinin işaretlerini veriyor birebir vakitte ‘büyük halamın komşusundan duydum’ diyerek okuyucuya, ‘o oluyor da bu niçin olmasın ki?’ demeye getiriyor.
Muharririn başının karışık olduğu kısımlar de mevcut; Ahmet Şık’la İsmail Saymaz’ı, HDP ile PKK’yi birebir kefeye koyması tahminen bir önyargı tahminen de okuyucuya bir çalışma metni ödevi olarak da görmek mümkün.
Avukat Ömer, daha evvelinde Peri’nin babasıyla hiç karşılaşmamışken, Peri’nin Ömer’e ‘babamın giysi stiline ne diyorsun?’ diye sormasını küçük bir kısa devre olarak okumak mümkün. Ayrıyeten sosyete hoşu diye her satırda okuyucunun gözüne sokulan Peri karakterinin tabiata, etrafa, ekolojiye ve tüketim çılgınlığına olan hassaslığı pek inandırıcı olmasa da bu biçimde bir karakter pekala mümkün. aslına bakarsanız roman, karakter yaratma sanatı değil mi? Son olarak, Ömer’in kendi kızlarıyla dilenen kız çocuklarını kıyaslaması nereden baksan bir anakronik kısım niteliğinde.
‘Çaylak’, eli ayağı düzgün, merak hissini körükleyen, soruşturmalardaki işleyişlere dair tatmin edici ayrıntıları içeriden veren tok bir roman.
Polisiye Muharrirler Birliği’nce (POYABİR) her yıl düzenlenen Kristal Kelepçe Ödülleri’nde bu yıl Yılın Polisiye Roman Mükafatı, Nihal Orhan’ın Alfa Yayınları’ndan çıkan ‘Çaylak’ romanına verildi. ‘Çaylak’, muharririn birinci romanı, mükafatı ziyadesiyle hak eden bir eser. Birinci roman için pek başarılı. Tıbbın gereklerine sıkı sıkıya sadık kalınarak kotarılan bir roman; cinayet var, ceset var, dedektif (bizde şimdilik komiser, başkomiser vs.) var ve üstüne üstlük alt cinsin örneklerinden olan duruşmalı, mahkeme salonlu yargıçlı kısımlar bile var. Entrikası bol ve gizemi, heyecanı eksilmeden dörtnala koşuyor desek fazladan bir şey söylemiş olmayız.
Müellif, okuyucuyu birinci olarak Türkiye kaidelerine, atmosferine hazırladıktan daha sonra, ‘bakılırsaceğiniz üzere ben size pek ‘yerli ve milli’ bir polisiye aktaracağım’ diyerek bu kadar lakırdıya ne gerek vardıcıların ağzını bir hoş tatlandırıyor. Bizde inşaat kazısına, inşaat makinelerine manasızca ve anlamsızca saatlerce bakan olduğu üzere bir cinayetin üzerine, cesedin etrafında saatlerce ağzını şapırdatarak konuşarak dedikoduyu genişletenler de az değildir. Müellif, bu gerçekliği unutmadan yazmış romanını.
Kitap, emniyet teşkilatı ortasındaki çekişmeleri, fırsatçıları, ilerlemek, takdir almak için ahlak, kural, hiyerarşi ve etikten nasiplenmemişlerin iç dünyalarına ayna tutarak insan denilen varlığın ne kadar anlaşılmaz, karanlık ve kestirim edilemez olduğunu gözler önüne sererken okuyucuyu yormuyor. İçinde geçtiğimiz periyodu sofi insan tipi üzerinden eleştirerek, bayağı, olması gereken inançlı beşerle kıyaslamaktan çok ikinci kısımda (normal) olanı çerçeveletip duvara astıktan daha sonra cinayete dönen, cinayetin çözümlenmesinden çok etrafında, kıyısında berisinde gelişen olaylara, karakterlere odaklanan bir şekille karşı karşıyayız. Okuyucuya, ‘malzeme bu, benden ne bekliyorsun, mükemmeller yaratmamı bekleme’ diyerek kusursuz bir iş çıkarıyor.
Çaylak, Nihal Orhan, 408 syf., Alfa Yayıncılık, 2021.
ESPRİLİ BİR LİSAN
Kentleşmedeki şuursuzluğu, beceriksizliği, acımasızlığı ve talancılığı irdeleyen ve eline lisanına dolayarak gömen bir metin ‘Çaylak’. Doğal, günlük davranışlarla kıssayı samimi ve inandırıcı kılan bir lisanın bütün bir metne yayılışını, hâkimiyetini görmek mümkün.
kimi vakit ‘bazıları sıcak sever’ deyip okuyucuyu geçmişte seyahate çıkararak Marilyn Monroe’nun seksapeliğini, şuhluğunu ve buğulu bakışlarını hatırlatarak kısmın inandırıcılığını espriyle sağlarken, kimi vakit de birinci kere Alper Canıgüz’ün ‘Alper Kamu’ romanıyla karşılaşan bilgisiz, kültürden, edebiyattan uzak sarsak bir grupla karşı karşıya olduğumuzu ironik bir lisanla anlatır.
Hırslı, kibirli, pragmatist, kendisini zeki sanan, gölgesinde kaldığı amiri Hasan’ı bile beğenmeyen, herkesi hor bakılırsan, ortasından konuşan Komiser Sinan’ın sosyete hoşu Peri’nin öldürülmesi üzerine bir adım ileri iki adım geri gidip gelen macerasına şahit olurken, müellif bizi güçlü iş insanlarının olduğu yere ışınlıyor. Bunu yaparken paranın gücünü her seferinde hatırlatarak karşısında el pençe duranların ne kadar bağımsız karar verebileceklerini sorgulamamızı istiyor. Kalantor bir iş beşerinin polis şefine ağza alınmayacak hakaretlerde olmasına karşın hiçbirinin itiraz etmemesine, edememesine, rahatsızlık duymamasına mercek tutarken kalemini sivrilttiği yer, aslında romanın da merkezi oluyor.
GÖNDERMELERİ OLAN BİR DEVİR ROMANI
Muharrir, karakterlerine (kahramanlara) sevgiyle, şefkatle yaklaşmayarak aralığını müdafaayı başarıyor. 15 Temmuz Darbe Teşebbüsü’nü ‘eniştemden duyduma’ göndermede bulunarak hem bir manada bir devir romanı olabileceğinin işaretlerini veriyor birebir vakitte ‘büyük halamın komşusundan duydum’ diyerek okuyucuya, ‘o oluyor da bu niçin olmasın ki?’ demeye getiriyor.
Muharririn başının karışık olduğu kısımlar de mevcut; Ahmet Şık’la İsmail Saymaz’ı, HDP ile PKK’yi birebir kefeye koyması tahminen bir önyargı tahminen de okuyucuya bir çalışma metni ödevi olarak da görmek mümkün.
Avukat Ömer, daha evvelinde Peri’nin babasıyla hiç karşılaşmamışken, Peri’nin Ömer’e ‘babamın giysi stiline ne diyorsun?’ diye sormasını küçük bir kısa devre olarak okumak mümkün. Ayrıyeten sosyete hoşu diye her satırda okuyucunun gözüne sokulan Peri karakterinin tabiata, etrafa, ekolojiye ve tüketim çılgınlığına olan hassaslığı pek inandırıcı olmasa da bu biçimde bir karakter pekala mümkün. aslına bakarsanız roman, karakter yaratma sanatı değil mi? Son olarak, Ömer’in kendi kızlarıyla dilenen kız çocuklarını kıyaslaması nereden baksan bir anakronik kısım niteliğinde.
‘Çaylak’, eli ayağı düzgün, merak hissini körükleyen, soruşturmalardaki işleyişlere dair tatmin edici ayrıntıları içeriden veren tok bir roman.