1967 yılında Köln’de doğan Annette Pehnt, çocuklar için yazdığı kitaplarla isminden çokça kelam ettirmeye başlayan müelliflerden biri. Pehnt, birinci romanını 2001’de yayımladı. İtalo-Svevo Mükafatı, Solothurner Edebiyat Mükafatı ve Hermann Hesse Edebiyat Mükafatı başta olmak üzere bir epeyce mükafata layık bulundu. ‘Rabea ve Marili’ isimli çocuk kitabı yılın en düzgün yedi çocuk yapıtından biri olarak gösterildi ve Nordrhein-Westfalen Eyaleti Çocuk Kitabı Ödülü’nü kazandı.
Pehnt’in daha evvel Türkçeye üç kitabı çevrildi: ‘Huysuz’ (2017), ‘Huysuz – Harikulade Berbat Günler’ (2018) ve ‘Huysuz – Çok Memnun’ (2019) isimli kitaplar Kırmızı Kedi Çocuk etiketine sahip.
Geçtiğimiz günlerdeyse Pehnt’in yeni bir kitabı daha raflardaki yerini aldı. bir daha Kırmızı Kedi Çocuk etiketli ‘Harika Bir Başlangıç’ ismini taşıyan bu kitabın tercümanı Semra Pelek.
CENNET
“İnsanlar her şeyin eksiksiz olmasını istediği için buraya para ödüyorlar, anlaşıldı mı?” diyordu Susan. “Ve ben de her şeyi mükemmelleştirmeniz için size para ödüyorum. Hoş kızlarsınız ve hoş olduğunuz için buradasınız ve gülümsediğiniz vakit daha da hoş oluyorsunuz.”
Orta halli bir aileye sahip olan Philip, ailesiyle bir gün yaz tatiline çıkar ve Palmiye Kulüp isimli bir tatil köyüne masraf. Philip buraya âşık olur; yiyebildiği kadar patates kızartması, dondurma ve birbirinden lezzetli yemeklerle dolu bir yerdir burası, adeta bir cennettir.
Ortadan beş yıl geçtikten ve ailenin ekonomik durumu nazarance kötüleştikten daha sonra tatil için daha ucuz bir yere gitmeyi düşünürlerken, bir daha dönüp dolaşıp Palmiye Kulüp’e gitmeye karar verirler. Alışılmış bu biraz da Philip’in baskısıyla olur. Çantasına matematik kitabını khalbukilar bile bir daha cennete kavuşacak olmak onu ziyadesiyle memnun eder.
Ne var ki Philip 12 yaşına bastığından etrafındaki gerçekleri yeni yeni fark etmeye başlar. Bu cennetin karanlık bir yüzü daha vardır ve karanlık, sanıldığı kadar bilinmeyen gizli değil, ayan beyan ortadadır.
Mükemmel Bir Başlangıç, Annette Pehnt, Mütercim: Semra Pelek, 152 syf., Kırmızı Kedi Çocuk, 2021.
CEHENNEM
“Anuka güzelleştiricilerden bir tanesiydi. Palmiye Kulüp’te kalan zenginlerin tatillerini güzelleştirirdi. Parlak siyah valizleri ve deri bavulları, golf çantaları ve yüzücü grupları ve başlarına oturttukları şık güneş gözlükleriyle gelirler, Palmiye Kulüp’te dinlenmek isterlerdi. halbuki Anuka, onların esasen dinlenmiş göründüğünü düşünürdü. Pembe ve ince ciltleri, daima güneş kremi sürmelerine karşın, çabucak güneş yanığı olurdu. Anuka’nın cildi asla güneş yanığı olmazdı. Güneş onun hayatına aitti ve her sabah uyuyakalmasın diye Anuka’yı uyandırırdı.”
Palmiye Kulüp, çocuk emekçilerin yoğunluklu olarak çalıştığı bir yerdir. Ortalama 14-15 yaşlarında olan çocuk emekçilerin bir kısmı mutfakta, bir kısmı da paklık ve servis kısmında çalışmakta ve çalıştıkları yere ve cinsiyete nazaran ayrılmaktadırlar.
Anuka da bu çocuklardan biridir. Paklık ve hizmet kısmında olduğu için mavi bir üniforma giyer. Ondan da, tüm mavi üniformalılardan da beklenen şey birebirdir; her yeri pak tutmak, konuklara her ne değerine olursa olsun kibar davranmak ve daima gülümsemek.
Gülümsemek bir memnunluk göstergesi değil, mecburî bir tavırdır; süpürge üzere, toz bezi üzere, tepsi üzere bir alettir yani. Hal bu biçimde olunca Anuka ve öteki çocuk çalışanlar gülümsemekten de kibarlıktan da soğumaya başlarlar. İşte ne kadar gülümserlerse, mesai haricinde o kadar asık hızlı olurlar.
Anuka, taş ocağında çalışan kardeşleri Stefane ve Mo’yla zorluk dolu bir hayat yaşarken, mutfaktaki çocuk personellerden biri olan Tommie de -annesi bulunmasına rağmen- emsal bir zorlukla hayata tutunmaya çalışır. O denli ki, hepsini birleştiren şey çocuk olmaktan çok, yoksulluklarıdır güya.
İşte Philip bütün bu gerçeklerin farkına küçük bir olay sonucunda, otele birinci geldiği günlerde varır. Babası ona yeni bir cep telefonu ikram edince, o da emekçi çocuklardan birine, Anuka’ya eski cep telefonunu vermeye çalışır ancak personellerin ikram almaları yasaktır. Üstelik Anuka arayacak kimsesi olmadığı ve birilerini arasa dahi bunun faturasını ödeyemeyeceği için bu hediyeyi kabul etmek istemez. Philip’in merakı da bundan daha sonra tamamıyla yükselir ve öteki çocukları da kapsayan bir arkadaşlık ve dayanış süreci ortaya çıkmaya başlar.
ARAF
Memleketler arası Çalışma Örgütü’nün araştırmalarına nazaran;
Son kelam de küçük İskender’in “1 Mayıs’ta Çocuk Emekçiler Marşı” isimli şiirinden olsun:
“Çocuklar daima gülsün,
hayata hiç karışmasınlar.
Çocuklar daima hoş,
devletle hiç barışmasınlar.”*
*Yazının başlığı şiirden alınmıştır.
Pehnt’in daha evvel Türkçeye üç kitabı çevrildi: ‘Huysuz’ (2017), ‘Huysuz – Harikulade Berbat Günler’ (2018) ve ‘Huysuz – Çok Memnun’ (2019) isimli kitaplar Kırmızı Kedi Çocuk etiketine sahip.
Geçtiğimiz günlerdeyse Pehnt’in yeni bir kitabı daha raflardaki yerini aldı. bir daha Kırmızı Kedi Çocuk etiketli ‘Harika Bir Başlangıç’ ismini taşıyan bu kitabın tercümanı Semra Pelek.
CENNET
“İnsanlar her şeyin eksiksiz olmasını istediği için buraya para ödüyorlar, anlaşıldı mı?” diyordu Susan. “Ve ben de her şeyi mükemmelleştirmeniz için size para ödüyorum. Hoş kızlarsınız ve hoş olduğunuz için buradasınız ve gülümsediğiniz vakit daha da hoş oluyorsunuz.”
Orta halli bir aileye sahip olan Philip, ailesiyle bir gün yaz tatiline çıkar ve Palmiye Kulüp isimli bir tatil köyüne masraf. Philip buraya âşık olur; yiyebildiği kadar patates kızartması, dondurma ve birbirinden lezzetli yemeklerle dolu bir yerdir burası, adeta bir cennettir.
Ortadan beş yıl geçtikten ve ailenin ekonomik durumu nazarance kötüleştikten daha sonra tatil için daha ucuz bir yere gitmeyi düşünürlerken, bir daha dönüp dolaşıp Palmiye Kulüp’e gitmeye karar verirler. Alışılmış bu biraz da Philip’in baskısıyla olur. Çantasına matematik kitabını khalbukilar bile bir daha cennete kavuşacak olmak onu ziyadesiyle memnun eder.
Ne var ki Philip 12 yaşına bastığından etrafındaki gerçekleri yeni yeni fark etmeye başlar. Bu cennetin karanlık bir yüzü daha vardır ve karanlık, sanıldığı kadar bilinmeyen gizli değil, ayan beyan ortadadır.
Mükemmel Bir Başlangıç, Annette Pehnt, Mütercim: Semra Pelek, 152 syf., Kırmızı Kedi Çocuk, 2021.
CEHENNEM
“Anuka güzelleştiricilerden bir tanesiydi. Palmiye Kulüp’te kalan zenginlerin tatillerini güzelleştirirdi. Parlak siyah valizleri ve deri bavulları, golf çantaları ve yüzücü grupları ve başlarına oturttukları şık güneş gözlükleriyle gelirler, Palmiye Kulüp’te dinlenmek isterlerdi. halbuki Anuka, onların esasen dinlenmiş göründüğünü düşünürdü. Pembe ve ince ciltleri, daima güneş kremi sürmelerine karşın, çabucak güneş yanığı olurdu. Anuka’nın cildi asla güneş yanığı olmazdı. Güneş onun hayatına aitti ve her sabah uyuyakalmasın diye Anuka’yı uyandırırdı.”
Palmiye Kulüp, çocuk emekçilerin yoğunluklu olarak çalıştığı bir yerdir. Ortalama 14-15 yaşlarında olan çocuk emekçilerin bir kısmı mutfakta, bir kısmı da paklık ve servis kısmında çalışmakta ve çalıştıkları yere ve cinsiyete nazaran ayrılmaktadırlar.
Anuka da bu çocuklardan biridir. Paklık ve hizmet kısmında olduğu için mavi bir üniforma giyer. Ondan da, tüm mavi üniformalılardan da beklenen şey birebirdir; her yeri pak tutmak, konuklara her ne değerine olursa olsun kibar davranmak ve daima gülümsemek.
Gülümsemek bir memnunluk göstergesi değil, mecburî bir tavırdır; süpürge üzere, toz bezi üzere, tepsi üzere bir alettir yani. Hal bu biçimde olunca Anuka ve öteki çocuk çalışanlar gülümsemekten de kibarlıktan da soğumaya başlarlar. İşte ne kadar gülümserlerse, mesai haricinde o kadar asık hızlı olurlar.
Anuka, taş ocağında çalışan kardeşleri Stefane ve Mo’yla zorluk dolu bir hayat yaşarken, mutfaktaki çocuk personellerden biri olan Tommie de -annesi bulunmasına rağmen- emsal bir zorlukla hayata tutunmaya çalışır. O denli ki, hepsini birleştiren şey çocuk olmaktan çok, yoksulluklarıdır güya.
İşte Philip bütün bu gerçeklerin farkına küçük bir olay sonucunda, otele birinci geldiği günlerde varır. Babası ona yeni bir cep telefonu ikram edince, o da emekçi çocuklardan birine, Anuka’ya eski cep telefonunu vermeye çalışır ancak personellerin ikram almaları yasaktır. Üstelik Anuka arayacak kimsesi olmadığı ve birilerini arasa dahi bunun faturasını ödeyemeyeceği için bu hediyeyi kabul etmek istemez. Philip’in merakı da bundan daha sonra tamamıyla yükselir ve öteki çocukları da kapsayan bir arkadaşlık ve dayanış süreci ortaya çıkmaya başlar.
ARAF
Memleketler arası Çalışma Örgütü’nün araştırmalarına nazaran;
- Dünyada çalışan çocukların sayısı 2000 yılından bu yana üçte bir azalarak 246 milyondan 168 milyona inmiştir. Bu çocukların yarıdan fazlası, yaklaşık 85 milyonu tehlikeli işlerdedir. (Bu sayı 2000 yılında 171 milyon idi.)
- Çocuk emekçi sayısının en çok olduğu bölgeler bugün de Asya ve Pasifik’tir. (henüz 78 milyon ya da toplam çocuk nüfusun yüzde 9,3’ü.) birebir vakitte, Sahra Güneyi Afrika çocuk işçiliğinin en yaygın görüldüğü bölgedir. (59 milyon, yüzde 21.)
- Latin Amerika ve Karayipler’deki çocuk personel sayısı 13 milyon X(Yüzde 8,8), Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki ise 9,2 milyondur (Yüzde 8,4).
- Tarım, çocuk personelliği açısından açık orta en başta gelen daldır (98 milyon ya da toplam çocuk personellerin yüzde 59’u), lakin hizmet (54 milyon) ve sanayi (12 milyon) kesimlerindeki çocuk çalışanlar de değerli bir nicelik oluşturmaktadır ve bu çocukların birden fazla kayıt dışı iktisatta çalışmaktadır.
- Erkek çocuklar içinde çocuk personelliği 2000 yılından bu yana yüzde 25 azalırken kız çocuklarda bu azalma yüzde 40’tır.
- Türkiye genelinde 5-17 yaş kümesindeki çocuk sayısı 16 milyon 457 bin kişi olarak iddia edildi. Bu yaş kümesindeki çocuklar, kurumsal olmayan nüfusun yüzde 20,3’ünü oluşturdu. Yaş kümeleri prestijiyle, 5-11 yaş kümesindeki çocuk sayısı 9 milyon 12 bin, 12-14 yaş kümesindeki çocuk sayısı 3 milyon 796 bin, 15-17 yaş kümesindeki çocuk sayısı ise 3 milyon 649 bin kişi olarak varsayım edildi.
- Bir ekonomik faaliyette çalışan 5-17 yaş kümesindeki çocuk sayısı 720 bin kişi olup çalışan çocuklar içinde 5 yaşında çocuk gözlenmedi. 5-17 yaş kümesinde çalışan çocukların birebir yaş kümesindeki çocuklar ortasında hissesini gösteren istihdam oranı ise yüzde 4,4 oldu.
Son kelam de küçük İskender’in “1 Mayıs’ta Çocuk Emekçiler Marşı” isimli şiirinden olsun:
“Çocuklar daima gülsün,
hayata hiç karışmasınlar.
Çocuklar daima hoş,
devletle hiç barışmasınlar.”*
*Yazının başlığı şiirden alınmıştır.