Cildimiz epidermis, dermis ve deri altı yumuşak dokudan oluşur. Deriyi bir örtü olarak kabul edersek nasıl bir çarşafı iki ucundan sıkıca çektiğinizde yırtılıyorsa derimiz de belli bir süre içersinde ağır genişleme ve uzamaya bağlı olarak yırtılmakta ve deri çatlakları oluşturmaktadır.
Doğum çatlakları kimlerde sık görülür ?
Kuşkusuz pek hayli bayanın sorunu olan bu durumun sebebini araştırmak için pek epey bilimsel araştırma yapılmıştır.(1,2,3) Size tüm araştırmalarda ortak olarak bulunan faktörleri özetliyorum :
· Beden – Kütle – İndexi : Gebe bayanın kilosu uzunluğuna göre fazla ise yani kilolu ise gebelik sırasında büyüyen rahim ekstra genişleme yaratacağı için çatlak riski artar.
· Hamilenin yaşı : Erken yaşlarındaki gebeliklerde deri daha gergin olduğu için çatlama riski fazladır. Bilhassa 18 yaş civarındaki hamileler daha fazlaca risk altındadır.
· Gebelik sırasında kilo alma : Kimi bayan doğumcuların haklı olarak hamilenin kilosunu denetim altına alma uğraşının bir niçini de budur. Zira kilo alımı derinin altındaki yağ dokusunu arttırır bu da cildi genişletip çatlamaya niye olur.
· Doğan bebeğin kilosu : Şayet bir tosuncuk taşıyorsanız rahminiz ötürüsıyla da karın cildiniz daha fazla gerilir.
· Genetik (Ailede çatlağı olan var mı ? ) : Annenizde de gebelik çatlak olmuşsa cildinizin gerilmeye karşı genetik bir zafiyeti var demektir. Çatlama riski artar.
Çatlakları önleyici bir krem var mı ?
· Susam yağı, badem yağı ve piyasada tahminen de hekiminiz tarafınca önerilen pek fazlaca krem. Maalesef birçok faydasız yalnızca Centella asiatica özütü içeren kremlerin biraz yararı görülmüş. Bu yarar da daha evvel çatlak geçiren hamilelerde ikinci hamileliklerinde olmaması için kullandığı vakit saptanmış. Yani yukardaki risk faktörlerine sahipseniz bir biçimde çatlağınız gelişecektir.
Çatlakların tedavisi var mı ?
· Çatlakların evvela iki evresi var. Bir tanesi taze yani kızarık çatlak evresi. Bu evrede lazer tedavileri daha başarılı. Bilhassa NDYAG lazer tedavisiyle besbelli güzelleşmeler görülmüş natürel cildin büsbütün dümdüz olması mümkün olmuyor. Fakat %50-60 içinde bir düzelme görmek mümkün ki bu da birden fazla anne için kâfi oluyor.
· Çatlağın öbür evresi ise geç yani beyaz çatlak evresi. Aylar daha sonra kızarık çatlaklar yerinde beyaz çizgiler bırakıp düzeliyorlar. Bu çizgiler için hastanemizde uyguladığımız Dermaroller tedavisi ve fraksiyonel lazer tedavisi ile uygun sonuçlar almak mümkün.
Özetle ;
· Gördüğüm üzere çatlak konusuna ticari uyanık krem pazarlayıcıları, komşu, dermatolog olmayan tabipler dahil herkes el atmış ve fikir beyan etmiş. Üstte saydığım risk faktörlerinin kimilerini denetim etmeniz elinizdedir (örneğin kilo almayı engellemek gibi) bunun dışında kremlere yüzlerce TL vermeyin zira bilimsel kanıtlanmış faydaları yoktur. Şayet besbelli çatlaklarınız oluşmuş ise kızarık evrede NDYAG lazer ile tedavi yaptırabilirsiniz. Beyaz çizgiler için ise Dermaroller yahut Fraksiyonel lazer tedavisi uygulanabilir.Dünyanın saygın bilim adamları ve kurumları tarafınca yapılan çalışmalardan derledim bu yazıyı referanslardan kaynak detaylarıne ulaşabilirsiniz.
Referanslar :
1. J Med Assoc Thai. 2008 Apr;91(4):445-51 Prevalence and associate factors for striae gravidarum. J-Orh R, Titapant V, Chuenwattana P, Tontisirin
2. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2007 Jul;21(6):743-6. Striae gravidarum: associated factors. Ghasemi A, Gorouhi F, Rashighi-Firoozabadi M, Jafarian S, Firooz A.
3. Br J Dermatol. 2006 Nov;155(5):965-9. Striae gravidarum in primiparae. Atwal GS, Manku LK, Griffiths CE, Polson DW. Department of Obstetrics and Gynaecology, Hope Hospital, Stott Lane, Salford, Manchester, M6 8HD, U.K.
4. Cochrane Database Syst Rev. 2000;(2):CD000066. Creams for preventing stretch marks in pregnancy. Young GL, Jewell D
5. Arch Fam Med. 1993 May;2(5):507-11. Striae gravidarum. Folklore and fact. Madlon-Kay DJ.
6. Int J Cosmet Sci. 1991 Feb;13(1):51-7. Prophylaxis of Striae gravidarum with a topical formulation. A double blind trial. Mallol J, Belda MA, Costa D, Noval A, Sola M
7. Dermatol Surg. 2008 May;34(5):686-91; discussion 691-2. Epub 2008 Mar 10. Stretch marks: treatment using the 1,064-nm Nd:YAG laser. Goldman A, Rossato F, Prati C.
8. Dermatol Surg. 2009 Sep;35(9):1430-3. Epub 2009 Jun 22. Nonablative fractional photothermolysis for the treatment of striae rubra. Katz TM, Goldberg LH, Friedman PM
9. Dermatol Surg. 2009 Aug;35(8):1215-20. Epub 2009 May 12. Treatment of striae distensae with fractional photothermolysis. Bak H, Kim BJ, Lee WJ, Bang JS, Lee SY, Choi JH, Chang SE.
Doğum çatlakları kimlerde sık görülür ?
Kuşkusuz pek hayli bayanın sorunu olan bu durumun sebebini araştırmak için pek epey bilimsel araştırma yapılmıştır.(1,2,3) Size tüm araştırmalarda ortak olarak bulunan faktörleri özetliyorum :
· Beden – Kütle – İndexi : Gebe bayanın kilosu uzunluğuna göre fazla ise yani kilolu ise gebelik sırasında büyüyen rahim ekstra genişleme yaratacağı için çatlak riski artar.
· Hamilenin yaşı : Erken yaşlarındaki gebeliklerde deri daha gergin olduğu için çatlama riski fazladır. Bilhassa 18 yaş civarındaki hamileler daha fazlaca risk altındadır.
· Gebelik sırasında kilo alma : Kimi bayan doğumcuların haklı olarak hamilenin kilosunu denetim altına alma uğraşının bir niçini de budur. Zira kilo alımı derinin altındaki yağ dokusunu arttırır bu da cildi genişletip çatlamaya niye olur.
· Doğan bebeğin kilosu : Şayet bir tosuncuk taşıyorsanız rahminiz ötürüsıyla da karın cildiniz daha fazla gerilir.
· Genetik (Ailede çatlağı olan var mı ? ) : Annenizde de gebelik çatlak olmuşsa cildinizin gerilmeye karşı genetik bir zafiyeti var demektir. Çatlama riski artar.
Çatlakları önleyici bir krem var mı ?
· Susam yağı, badem yağı ve piyasada tahminen de hekiminiz tarafınca önerilen pek fazlaca krem. Maalesef birçok faydasız yalnızca Centella asiatica özütü içeren kremlerin biraz yararı görülmüş. Bu yarar da daha evvel çatlak geçiren hamilelerde ikinci hamileliklerinde olmaması için kullandığı vakit saptanmış. Yani yukardaki risk faktörlerine sahipseniz bir biçimde çatlağınız gelişecektir.
Çatlakların tedavisi var mı ?
· Çatlakların evvela iki evresi var. Bir tanesi taze yani kızarık çatlak evresi. Bu evrede lazer tedavileri daha başarılı. Bilhassa NDYAG lazer tedavisiyle besbelli güzelleşmeler görülmüş natürel cildin büsbütün dümdüz olması mümkün olmuyor. Fakat %50-60 içinde bir düzelme görmek mümkün ki bu da birden fazla anne için kâfi oluyor.
· Çatlağın öbür evresi ise geç yani beyaz çatlak evresi. Aylar daha sonra kızarık çatlaklar yerinde beyaz çizgiler bırakıp düzeliyorlar. Bu çizgiler için hastanemizde uyguladığımız Dermaroller tedavisi ve fraksiyonel lazer tedavisi ile uygun sonuçlar almak mümkün.
Özetle ;
· Gördüğüm üzere çatlak konusuna ticari uyanık krem pazarlayıcıları, komşu, dermatolog olmayan tabipler dahil herkes el atmış ve fikir beyan etmiş. Üstte saydığım risk faktörlerinin kimilerini denetim etmeniz elinizdedir (örneğin kilo almayı engellemek gibi) bunun dışında kremlere yüzlerce TL vermeyin zira bilimsel kanıtlanmış faydaları yoktur. Şayet besbelli çatlaklarınız oluşmuş ise kızarık evrede NDYAG lazer ile tedavi yaptırabilirsiniz. Beyaz çizgiler için ise Dermaroller yahut Fraksiyonel lazer tedavisi uygulanabilir.Dünyanın saygın bilim adamları ve kurumları tarafınca yapılan çalışmalardan derledim bu yazıyı referanslardan kaynak detaylarıne ulaşabilirsiniz.
Referanslar :
1. J Med Assoc Thai. 2008 Apr;91(4):445-51 Prevalence and associate factors for striae gravidarum. J-Orh R, Titapant V, Chuenwattana P, Tontisirin
2. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2007 Jul;21(6):743-6. Striae gravidarum: associated factors. Ghasemi A, Gorouhi F, Rashighi-Firoozabadi M, Jafarian S, Firooz A.
3. Br J Dermatol. 2006 Nov;155(5):965-9. Striae gravidarum in primiparae. Atwal GS, Manku LK, Griffiths CE, Polson DW. Department of Obstetrics and Gynaecology, Hope Hospital, Stott Lane, Salford, Manchester, M6 8HD, U.K.
4. Cochrane Database Syst Rev. 2000;(2):CD000066. Creams for preventing stretch marks in pregnancy. Young GL, Jewell D
5. Arch Fam Med. 1993 May;2(5):507-11. Striae gravidarum. Folklore and fact. Madlon-Kay DJ.
6. Int J Cosmet Sci. 1991 Feb;13(1):51-7. Prophylaxis of Striae gravidarum with a topical formulation. A double blind trial. Mallol J, Belda MA, Costa D, Noval A, Sola M
7. Dermatol Surg. 2008 May;34(5):686-91; discussion 691-2. Epub 2008 Mar 10. Stretch marks: treatment using the 1,064-nm Nd:YAG laser. Goldman A, Rossato F, Prati C.
8. Dermatol Surg. 2009 Sep;35(9):1430-3. Epub 2009 Jun 22. Nonablative fractional photothermolysis for the treatment of striae rubra. Katz TM, Goldberg LH, Friedman PM
9. Dermatol Surg. 2009 Aug;35(8):1215-20. Epub 2009 May 12. Treatment of striae distensae with fractional photothermolysis. Bak H, Kim BJ, Lee WJ, Bang JS, Lee SY, Choi JH, Chang SE.