Gülme ve Estetik Tahlili Kısım 1
Gülme yüz kaslarını kullanarak meydana gelen yüz tabirlerinin en mühimlerinden biridir. Gülme hislerin dışa vurumu olduğundan fazlaca değerlidir. Gülme yüzün istikrar ve ahengin en değerli tamamlayıcısıdır. Kendine inanç hissinin birinci anahtarı, sözcüklerin hisle birleşimi, benliğin yansıması, söz yeteneğinin harika büyüsü gülme ile başlar. Yüz yapıları ile uyumlu, istikrarlı, etkileyici ve şirin gülüş toplumda bireyler ortası bağlarda kabul ettirici rol oynar. Estetik olmayan bir gülüş ise tam aksine itici bir görsel algı sayılmakta ve kişinin mutsuz, huysuz, asabi biri olarak algılanmasına yol açmaktadır. Gülümsemenin kişinin toplumsal hayatında yadsınamayacak bir pozisyonu vardır. Ekseriyetle kişilik değerlendirmede birinci bakış birinci ulaşılan kanının çıkış noktasıdır.
Gülümseme estetiğine dair yapılacak bir değerlendirmede sonuç bakan kişinin subjektif sonucunı içerse gülmenin objektif estetik tahlilleri yapılabilmektedir. Bu tahliller yüzün ön, oblik açı ve yan değerlendirimelerinde hem statik hemde dinamik öğeler üzerinde yapılmaktadır ve kimi parametrik ölçümler kullanılmaktadır.
Bu parametrik ölçümler; gülme genişliği, üst dudak yüksekliği, gülme sırasında görülebilir dişler ve diş eti, üst kesicilerin alt ve üst dudak ile ilgisi, negatif boşlukların genişliği vb. Gülme sırasında tüm yüz mimik kaslarının faal olması ile birlikte yüzün alt 1/3 kısmı estetik olarak daha ön plana çıkmaktadır.
Gülme sırasında alt ve üst dudaklar ile çevrelenen “gülme alanı” ortaya çıkmaktadır.
Gülme sırasında ortaya çıkan bu alanda dişler ve dişetleri görünür olmaktadır. Gülme alanının yumuşak doku beliryicileri dudak kalınlığı, dudak köşeleri içindeki genişlik, dudaklar ortası aralık , gülme indeksi yani dudak köşeleri içindeki genişlik/ dudaklar ortası aralık(genişlik ve yükseklik) ve dişeti dokusudur.
Gülme alanının dış kısımlarında sağ ve sol ağız köşeleri bulunmaktadır. Ağız köşelerinin iç ve dış kısımlar olarak algılanmasında en kıymetli faktör ışık ve gölgedir. Fakat ışık ile bunlar köşeden daha epey iç ve dış köşeler olarak algılanır. Gün ışığında yapılan fotoğraf çekimlerinde ağız köşesi karanlık koridoru oluşmaktadır. Buna “bukkal koridor yada negative boşluk” denilmektedir. Burası ışıklandırma altında fotoğraflandırıldığında daha karanlık ve bariz olmaktadır. Estetik bir gülümseme için uyumlu bir dental orta sınır ,dar fakat kaybolmamış bukkal koridorlar , simetrik yumuşak ve sert dokular gereklidir.
Gülümseme sırasında ortaya çıkan anatomik tanımlamalar
B buccal(yanak) koridoru, OC ağız köşesinin dış kısmı, ICağız köşesinin iç kısmı, G diş etleri, UL üst dudak vermilion, LL alt dudak vermillionu
Gülümsemenin usulüne göre dişleri ve dişetinin görünüm ölçüsü gülümsemenin kıymetlendirme kriteridir. Gülme sırasında üst dudağın üst çekilmesi ile üst ön dişler ve diş etlerinin kenarı yavaşça görünür hale gelmektedir. Lakin kimi olaylarda artmış görünen dişeti miktarıda kabul edilmekte ve de daha genç manzara sunmaktadır.
Olağanda gülümseme olmadan süt dişlerin 1/3 alt kısmı üst dudak altında görünür olabilmektedir( 2.5 -3 mm gibi). Şahsa gerisi gerisine M harfini söylerken , bir orta dudaklarını kısmen hür bırakması istenir. Bu esnada görülen diş ölçüsüne bakılır. En az görünme ölçüsü kişinin yaşına göre değişiklik gösterebilir. Genç bireylerde maksiler keserlerin kesici kenarı 2-4 mm görünürken , yaşlandıkça görünür diş kalmayabilir. Kimi bireylerde yaşlanmayla bir arada alt keser dişlerin kesici kenarları görünmeye başlayabilir. Bu niçinle bu konumda görünen diş ölçüsünün güzel ayarlanması hastanın yaş olarak görünümünde tesirli olmaktadır.
Ayrıyeten hastalardan E harfi abartılarak söylem edilmesi istenir ve dudakların azamî tansiyonu yakalanır. bu biçimdece hudut durumlarında da görünen doku ölçüsü tespit edilmiş olunmaktadır.
Bunun fazla ve az olması estetik olmayan gülümseme olarak kabul edilmektedir. Bu beli bir oranda olmalıdır. Buna Morley oranı denilmektedir.
Olağan Morley Oranı
Artmış Morley Oranı
Azalmış Morley oranı
Gülme estetiğinin değerlendirilmesinde kullanılan kıymetli bir çizgi; Gülme Çizgisi
Üst kesici dişlerin dişeti kenarından geçen yatay çizgiye gülme çizgisi denilmektedir. Gülme çizgisi her iki gözün pupillasından geçen çizgiye paralel olmalıdır. Gülme esnasında , üst dudak kenarı bu çizginin üzerinde yer alıyorsa yüksek gülme çizgisi ismini alır ve olumlu (+)olarak kıymetlendirilir. Şayet üst dudak kenarı bu çizginin altında yer alıyorsa düşük gülme çizgisi ismini alır ve negatif (-) kıymet alır.Yapılan araştırmalar kararı bayanlarda gülme çizgisinin erkeklere oranla ortalama 1.5 mm daha yukarda yeraldığı saptanmıştır. Yüksek gülme çizgisine bayanlarda daha epeyce rastlanırken; düşük gülme çizgisine erkeklerde daha fazlaca rastlanmaktadır.
Gülme estetiğinin değerlendirilmesinde Gülme Arkı
Gülme arkı üst ön dişlerin kesici kenarları tarafınca oluşturulan eğridir. Bunun alt dudak eğrisi ile paralel olması estetik bir gülüş için aranan bir özelliktir.
Gülme estetiğini etkileyen faktörler;
1. Yüz estetiği; yüz estetiğini oluşturan kaslar ve öbür dokular şahsa mahsustur. Fotografik tahlillerle kişinin dudak ve etraf yumuşak dokularının yapısı ,bunların gülmeyi nasıl etkilediği ve konuşma,gülme ve kahkaha esnasında nasıl pozisyonlandıkları tesbit edilebilir. Yüz estetiğinde gülmenin ülkü estetiğine ulşmak için diş-dudak münasebeti ölçütleri sistemli kullanılmalıdır ve benimsenmelidir.
2.Diş eti estetiği; tesirli bir gülüş için dişeti dokusunun sıhhati hayli değerlidir. İltihaplı bir dokunun olumsuz manzarasının yanı sıra dişeti kenarlarının asimetrik yapıda olması da bu etkiyi yaratır.
3.Dişlerin estetiği; dişlerin anatomik yapıları ve konumları ile ilgilidir. Dişlerin renk, formve boyut olarak hastanın yüz yapısı ve yaşıyla uyumlu olması gerekir. Bilhassa ön dişler ve bunları çevreleyen dokular ortası alakalarda estetik olmalıdır.
4. Gülme arkı ile alt dudak eğrisinin bağlantısı: Estetik bir gülüş için bu iki eğrinin mümkün olduğunca birbirine paralel olması istenir. Çeşitli araştırmalarda yapılan fotoğraf testlerinde ,estetik açıdan en yüksek puanları alan gülüşlerde bu oranın 1-1.25 civarlarında olduğu gözlenmiştir.Tersi durumlarda estetik olumsuz etkilenecektir.
5. Görünen dişeti ölçüsü: Bu faktör gülme estetiğini en çok etkileyen faktörlerden biridir. Üst dudak yüksekliği ile ilgilidir.Gülme esnasında yalnızca üst ön dişlerin içindeki dişetinin görünmesi istenir.
6. Görünen Diş Ölçüsü: üst ön dişlerin boyutlarının tamamı görünmelidir. Ayrıyeten görünür diş sayısı olarak ta 6 ön diş ve kopek dişleri görünmelidir. Bireyin yaşına bağlı olarak görünen diş boyutu ölçüsü değişir .Yaş arttıkça maksiler anterior dişlerin görünen ölçüsü azalır.
7. Ön üst kesici kenarları alt dudakla temas halinde olabilir yahut ortalarında temas olmayabilir, yada kesici kenarlar alt dudak tarafınca örtülenebilir. İnsizal eğrinin alt dudağa muhakkak meçhul teması istenilen durumdur.
8. Yüz orta çizgisi; Bunun için kullanılan pratik sistem nasion ile cupid bow dan geçen dik çizgidir. Gülmenin estetik değerlendirmesi ve gülme dizaynına buradan başlanmalıdır. Bu orta hatta nazaran gülmeye katılan tüm anatomik yapılar orta hatta olmalı ve bu hatta göre simetrik yerleşmelidir. Orta çizginin kaymış olması estetiği olumsuz tarafta etkileyecektir.
9. Gülme simetrik olmalıdır.
10. Gülme esnasında ağız köşelerinin üst dudak orta çizgisinin üzerinde yer alması ,şart olan bir özellik olmamasına karşın estetiği artırır.
Gülmenin değerlendirilmesinde hastanın yüz ön fotoğrafları alınmaktadır. Bu hedefle hastanın dudaklarını kapatması istenir bu türlü fotoğraflanır sonrasındasında ağız etrafı kaslarının hür pozisyona geçmesi istenerek olağan dudak pozisyonu fotoğraflanır. Bu pozisyonda üst ve alt dudak içinde yavaşça bir aralık gelişmektedir. Bu aralıkta yalnızca üst ön kesiciler görünmelidir. Bunların görnme ölçüleri 2-4 mm dir. Burun tıkanıklıklarına bağlı olarak ağızdan nefes alınması daima bu pozisyona niye olabilmektedir.
En önemli iki tip gülme vardır; toplumsal maksatlı gülme ve duygusal-zevk emelli gülme . Bu iki tip gülme esnasında gülme alanında yer alan anatomik yapılar faklıdır. Toplumsal gayeli gülme , sıklıkla selamlama emelli , zorlamadan, ihtiyari yapılan statik bir yüz tabiridir. Üst dudak yavaşça kasılarak üst hakikat yer değiştirir ve kimi zamande epeyce az bir ölçü dişeti gözlenebilir. Duygusal gülme ise; daha kuvvetli kimi vakit kahkaha formunda , komik bir durum yahut memnunluk karşısında gösterilen tabir formudur, şuurlu olarak yapılır. Bu esnada üst dudak ve alt dudak fazla çekildiği için üst ve alt dişer hatta diş etleri görünür olabilmektedir.
Hastanın toplumsal gülmesi sırasında tekrar fotoğraflanır. bu gülmede ön kesicilerin tamamı ve üst diş etlerinin 1-2 mm görünür hale gelmektedir.
Toplumsal gülme sırasında ön kesicilerin tamamı görünür olmakta ayrıyeten üst diş etleri 1-2 mm görünür hale gelmektedir.
Duygusal gülmede sırasında toplumsal gülmeye ek olarak üst diş etleri daha görünür hale gelmektedir.
Gülme sırasında her iki ağız köşesinden geçen çizgi ile her iki göz pupillasından geçen sınır birbirlerine paralel olmalıdır.
Gülme tarzları
Hepimizin farklı gülme tarzı bulunmaktadır. Bunu belirleyen gülme sırasında yumuşak dokuların belirleyici özellikleridir. Dudakların ve ağız köşesinin belirlenmesinde hakim olan kas kümeleri bunu belirlemektedir.
Belirlenmiş üç gülme tarzı vardır
1. Küspid gülme;
Küspid yada ağız köşeleri ile gülme % 67 oranı ile toplumda en çok görülen gülme tipidir. Ağız köşeleri evvela üst kalkar , dışarı açılırve üst dudak kasları kasılıp üst hareket etmekte ve üst dişlerin görünümü ile devam etmektedir.
2. Kompleks gülme; % 2 oranı ile en az görülen gülme tarzıdır. Üst ve alt dudak ile ağız köşesi kasları eş vakitli kasılır ve uyumlu olarak alt ve üst dişlerin tamamı görülür.
3. Mona Lisa tarzı gülme; toplumda %31 oranı ile ikinci çoğunlukla görülen gülme tarzıdır. Dudak prosedürleri baklava dilimi üzere görülür. Öncelikle üst dudak üst çeken kaslar çalışır ve ön üst kesici dişler görünür ondan sonrasında ağız köşeleri dudakları üst ve dışarıya hakikat taşır lakin bu gülmede ağız köşeleri küspid gülme kadar dış üst yanlışsız hareket etmez.
Gülme tiplerinden bahsederken son olarak dişeti gülüşüne (gummy smile) de değinmek gerekir. Dişeti gülüşü isminden da anlaşılacağı üzere gülme çizgisinin dişeti üzerinde yer almasıdır. Yani gülme esnasında dişeti dokusu olması gerekenden bir çok fazla görünmektedir.
Bayanlarda Etkileyici ve cazip gülmenin özellikleri
1. Ön üst dişler görünmelidir.
2. Üst dudak gülme sırasında üst yanlışsız hareket etmektedir.
3. Gülme sırasında alt dişler görünmez yada yavaşça görünür.
4. Gülme sırasında dudakların sınırladığı alana gülme alanı denilmektedir ve bu alanın genişliği yüksekliğinden çok olmalıdır.
5. Üst diş etleri yavaşça görünmektedir. Bunun oranı yaşla bir arada değişmektedir.
6. Gülme sırasında ağız köşelerinde “Buccal koridor” olarak tanımlanan yavaşça bir boşluk görünmelidir.
7. Ön üst dişlerin gülme sırasında alt sonları bir ark oluşturmaktadır. Buna gülme arkı denilmektedir. Bu ark gülme sırasında estetik olarak görülmeli ve alt dudağa paralel olmalıdır.
1. fotoğrafta ülkü bir gülme ile diş diş etleri bağı görülmektedir. 2. fotoğrafta gülme ile üst ön dişlerin ve diş etlerinin görünürlüğü fazladır. 3 fotoğrafta ise üst ön dişler hiç görünmemektedir.
Gülme estetiği ve burunun tesiri
Gülme sırasında burun ucu aşağı ve geriye gerçek hareket etmektedir. Bu hastanın olağan ve gülerken çekilecek fotoğrafları ile değerlendirilebilmektedir.
Bunun haricinde ister burun üstünde olsun, isterse yüzde olsun biroldukça kasların kasılmaları ile burun halinde değişmelere niye olmaktadır. Örneğin, gülerken burun ucu bariz olarak aşağıya rotasyon göstermekte, burun ucu üst kısmı yuvarlaklaşmakta ve burunun süreksiz olarak uzun görünmesine yol açmaktadır. Gülerken burun ucunun hareketi ve deformitesi depressor septi nasi kasına bağlıdır. Ayrıyeten gülme sırasında ağız etrafı kası Orbicularis oris üst dudağı kısaltır, mimik hareketlerle burun ucunun projeksiyonunu azaltabilir.
Gülme sözü olmayan hastalar
Sık olmamakla bir arada önemli bir yüz deformitesidir. Ve bu hastalar gülme sırasında olağanda gözlenen ağız etrafı değişimi bu hastalarda gözlenmemektedir. Bu hastalarda gülme sırasında üst dudaklar üst az hareket etmekte ve üst ön dişler az yada hiç görünmemektedir. Bunun ortaya çıkması üst dudak, ön üst kesiciler ve üst çene anatomisinden, yumuşak dokulardan kaynaklanmaktadır.
Gülme yüz kaslarını kullanarak meydana gelen yüz tabirlerinin en mühimlerinden biridir. Gülme hislerin dışa vurumu olduğundan fazlaca değerlidir. Gülme yüzün istikrar ve ahengin en değerli tamamlayıcısıdır. Kendine inanç hissinin birinci anahtarı, sözcüklerin hisle birleşimi, benliğin yansıması, söz yeteneğinin harika büyüsü gülme ile başlar. Yüz yapıları ile uyumlu, istikrarlı, etkileyici ve şirin gülüş toplumda bireyler ortası bağlarda kabul ettirici rol oynar. Estetik olmayan bir gülüş ise tam aksine itici bir görsel algı sayılmakta ve kişinin mutsuz, huysuz, asabi biri olarak algılanmasına yol açmaktadır. Gülümsemenin kişinin toplumsal hayatında yadsınamayacak bir pozisyonu vardır. Ekseriyetle kişilik değerlendirmede birinci bakış birinci ulaşılan kanının çıkış noktasıdır.
Gülümseme estetiğine dair yapılacak bir değerlendirmede sonuç bakan kişinin subjektif sonucunı içerse gülmenin objektif estetik tahlilleri yapılabilmektedir. Bu tahliller yüzün ön, oblik açı ve yan değerlendirimelerinde hem statik hemde dinamik öğeler üzerinde yapılmaktadır ve kimi parametrik ölçümler kullanılmaktadır.
Bu parametrik ölçümler; gülme genişliği, üst dudak yüksekliği, gülme sırasında görülebilir dişler ve diş eti, üst kesicilerin alt ve üst dudak ile ilgisi, negatif boşlukların genişliği vb. Gülme sırasında tüm yüz mimik kaslarının faal olması ile birlikte yüzün alt 1/3 kısmı estetik olarak daha ön plana çıkmaktadır.
Gülme sırasında alt ve üst dudaklar ile çevrelenen “gülme alanı” ortaya çıkmaktadır.
Gülme sırasında ortaya çıkan bu alanda dişler ve dişetleri görünür olmaktadır. Gülme alanının yumuşak doku beliryicileri dudak kalınlığı, dudak köşeleri içindeki genişlik, dudaklar ortası aralık , gülme indeksi yani dudak köşeleri içindeki genişlik/ dudaklar ortası aralık(genişlik ve yükseklik) ve dişeti dokusudur.
Gülme alanının dış kısımlarında sağ ve sol ağız köşeleri bulunmaktadır. Ağız köşelerinin iç ve dış kısımlar olarak algılanmasında en kıymetli faktör ışık ve gölgedir. Fakat ışık ile bunlar köşeden daha epey iç ve dış köşeler olarak algılanır. Gün ışığında yapılan fotoğraf çekimlerinde ağız köşesi karanlık koridoru oluşmaktadır. Buna “bukkal koridor yada negative boşluk” denilmektedir. Burası ışıklandırma altında fotoğraflandırıldığında daha karanlık ve bariz olmaktadır. Estetik bir gülümseme için uyumlu bir dental orta sınır ,dar fakat kaybolmamış bukkal koridorlar , simetrik yumuşak ve sert dokular gereklidir.
Gülümseme sırasında ortaya çıkan anatomik tanımlamalar
B buccal(yanak) koridoru, OC ağız köşesinin dış kısmı, ICağız köşesinin iç kısmı, G diş etleri, UL üst dudak vermilion, LL alt dudak vermillionu
Gülümsemenin usulüne göre dişleri ve dişetinin görünüm ölçüsü gülümsemenin kıymetlendirme kriteridir. Gülme sırasında üst dudağın üst çekilmesi ile üst ön dişler ve diş etlerinin kenarı yavaşça görünür hale gelmektedir. Lakin kimi olaylarda artmış görünen dişeti miktarıda kabul edilmekte ve de daha genç manzara sunmaktadır.
Olağanda gülümseme olmadan süt dişlerin 1/3 alt kısmı üst dudak altında görünür olabilmektedir( 2.5 -3 mm gibi). Şahsa gerisi gerisine M harfini söylerken , bir orta dudaklarını kısmen hür bırakması istenir. Bu esnada görülen diş ölçüsüne bakılır. En az görünme ölçüsü kişinin yaşına göre değişiklik gösterebilir. Genç bireylerde maksiler keserlerin kesici kenarı 2-4 mm görünürken , yaşlandıkça görünür diş kalmayabilir. Kimi bireylerde yaşlanmayla bir arada alt keser dişlerin kesici kenarları görünmeye başlayabilir. Bu niçinle bu konumda görünen diş ölçüsünün güzel ayarlanması hastanın yaş olarak görünümünde tesirli olmaktadır.
Ayrıyeten hastalardan E harfi abartılarak söylem edilmesi istenir ve dudakların azamî tansiyonu yakalanır. bu biçimdece hudut durumlarında da görünen doku ölçüsü tespit edilmiş olunmaktadır.
Bunun fazla ve az olması estetik olmayan gülümseme olarak kabul edilmektedir. Bu beli bir oranda olmalıdır. Buna Morley oranı denilmektedir.
Olağan Morley Oranı
Artmış Morley Oranı
Azalmış Morley oranı
Gülme estetiğinin değerlendirilmesinde kullanılan kıymetli bir çizgi; Gülme Çizgisi
Üst kesici dişlerin dişeti kenarından geçen yatay çizgiye gülme çizgisi denilmektedir. Gülme çizgisi her iki gözün pupillasından geçen çizgiye paralel olmalıdır. Gülme esnasında , üst dudak kenarı bu çizginin üzerinde yer alıyorsa yüksek gülme çizgisi ismini alır ve olumlu (+)olarak kıymetlendirilir. Şayet üst dudak kenarı bu çizginin altında yer alıyorsa düşük gülme çizgisi ismini alır ve negatif (-) kıymet alır.Yapılan araştırmalar kararı bayanlarda gülme çizgisinin erkeklere oranla ortalama 1.5 mm daha yukarda yeraldığı saptanmıştır. Yüksek gülme çizgisine bayanlarda daha epeyce rastlanırken; düşük gülme çizgisine erkeklerde daha fazlaca rastlanmaktadır.
Gülme estetiğinin değerlendirilmesinde Gülme Arkı
Gülme arkı üst ön dişlerin kesici kenarları tarafınca oluşturulan eğridir. Bunun alt dudak eğrisi ile paralel olması estetik bir gülüş için aranan bir özelliktir.
Gülme estetiğini etkileyen faktörler;
1. Yüz estetiği; yüz estetiğini oluşturan kaslar ve öbür dokular şahsa mahsustur. Fotografik tahlillerle kişinin dudak ve etraf yumuşak dokularının yapısı ,bunların gülmeyi nasıl etkilediği ve konuşma,gülme ve kahkaha esnasında nasıl pozisyonlandıkları tesbit edilebilir. Yüz estetiğinde gülmenin ülkü estetiğine ulşmak için diş-dudak münasebeti ölçütleri sistemli kullanılmalıdır ve benimsenmelidir.
2.Diş eti estetiği; tesirli bir gülüş için dişeti dokusunun sıhhati hayli değerlidir. İltihaplı bir dokunun olumsuz manzarasının yanı sıra dişeti kenarlarının asimetrik yapıda olması da bu etkiyi yaratır.
3.Dişlerin estetiği; dişlerin anatomik yapıları ve konumları ile ilgilidir. Dişlerin renk, formve boyut olarak hastanın yüz yapısı ve yaşıyla uyumlu olması gerekir. Bilhassa ön dişler ve bunları çevreleyen dokular ortası alakalarda estetik olmalıdır.
4. Gülme arkı ile alt dudak eğrisinin bağlantısı: Estetik bir gülüş için bu iki eğrinin mümkün olduğunca birbirine paralel olması istenir. Çeşitli araştırmalarda yapılan fotoğraf testlerinde ,estetik açıdan en yüksek puanları alan gülüşlerde bu oranın 1-1.25 civarlarında olduğu gözlenmiştir.Tersi durumlarda estetik olumsuz etkilenecektir.
5. Görünen dişeti ölçüsü: Bu faktör gülme estetiğini en çok etkileyen faktörlerden biridir. Üst dudak yüksekliği ile ilgilidir.Gülme esnasında yalnızca üst ön dişlerin içindeki dişetinin görünmesi istenir.
6. Görünen Diş Ölçüsü: üst ön dişlerin boyutlarının tamamı görünmelidir. Ayrıyeten görünür diş sayısı olarak ta 6 ön diş ve kopek dişleri görünmelidir. Bireyin yaşına bağlı olarak görünen diş boyutu ölçüsü değişir .Yaş arttıkça maksiler anterior dişlerin görünen ölçüsü azalır.
7. Ön üst kesici kenarları alt dudakla temas halinde olabilir yahut ortalarında temas olmayabilir, yada kesici kenarlar alt dudak tarafınca örtülenebilir. İnsizal eğrinin alt dudağa muhakkak meçhul teması istenilen durumdur.
8. Yüz orta çizgisi; Bunun için kullanılan pratik sistem nasion ile cupid bow dan geçen dik çizgidir. Gülmenin estetik değerlendirmesi ve gülme dizaynına buradan başlanmalıdır. Bu orta hatta nazaran gülmeye katılan tüm anatomik yapılar orta hatta olmalı ve bu hatta göre simetrik yerleşmelidir. Orta çizginin kaymış olması estetiği olumsuz tarafta etkileyecektir.
9. Gülme simetrik olmalıdır.
10. Gülme esnasında ağız köşelerinin üst dudak orta çizgisinin üzerinde yer alması ,şart olan bir özellik olmamasına karşın estetiği artırır.
Gülmenin değerlendirilmesinde hastanın yüz ön fotoğrafları alınmaktadır. Bu hedefle hastanın dudaklarını kapatması istenir bu türlü fotoğraflanır sonrasındasında ağız etrafı kaslarının hür pozisyona geçmesi istenerek olağan dudak pozisyonu fotoğraflanır. Bu pozisyonda üst ve alt dudak içinde yavaşça bir aralık gelişmektedir. Bu aralıkta yalnızca üst ön kesiciler görünmelidir. Bunların görnme ölçüleri 2-4 mm dir. Burun tıkanıklıklarına bağlı olarak ağızdan nefes alınması daima bu pozisyona niye olabilmektedir.
En önemli iki tip gülme vardır; toplumsal maksatlı gülme ve duygusal-zevk emelli gülme . Bu iki tip gülme esnasında gülme alanında yer alan anatomik yapılar faklıdır. Toplumsal gayeli gülme , sıklıkla selamlama emelli , zorlamadan, ihtiyari yapılan statik bir yüz tabiridir. Üst dudak yavaşça kasılarak üst hakikat yer değiştirir ve kimi zamande epeyce az bir ölçü dişeti gözlenebilir. Duygusal gülme ise; daha kuvvetli kimi vakit kahkaha formunda , komik bir durum yahut memnunluk karşısında gösterilen tabir formudur, şuurlu olarak yapılır. Bu esnada üst dudak ve alt dudak fazla çekildiği için üst ve alt dişer hatta diş etleri görünür olabilmektedir.
Hastanın toplumsal gülmesi sırasında tekrar fotoğraflanır. bu gülmede ön kesicilerin tamamı ve üst diş etlerinin 1-2 mm görünür hale gelmektedir.
Toplumsal gülme sırasında ön kesicilerin tamamı görünür olmakta ayrıyeten üst diş etleri 1-2 mm görünür hale gelmektedir.
Duygusal gülmede sırasında toplumsal gülmeye ek olarak üst diş etleri daha görünür hale gelmektedir.
Gülme sırasında her iki ağız köşesinden geçen çizgi ile her iki göz pupillasından geçen sınır birbirlerine paralel olmalıdır.
Gülme tarzları
Hepimizin farklı gülme tarzı bulunmaktadır. Bunu belirleyen gülme sırasında yumuşak dokuların belirleyici özellikleridir. Dudakların ve ağız köşesinin belirlenmesinde hakim olan kas kümeleri bunu belirlemektedir.
Belirlenmiş üç gülme tarzı vardır
1. Küspid gülme;
Küspid yada ağız köşeleri ile gülme % 67 oranı ile toplumda en çok görülen gülme tipidir. Ağız köşeleri evvela üst kalkar , dışarı açılırve üst dudak kasları kasılıp üst hareket etmekte ve üst dişlerin görünümü ile devam etmektedir.
2. Kompleks gülme; % 2 oranı ile en az görülen gülme tarzıdır. Üst ve alt dudak ile ağız köşesi kasları eş vakitli kasılır ve uyumlu olarak alt ve üst dişlerin tamamı görülür.
3. Mona Lisa tarzı gülme; toplumda %31 oranı ile ikinci çoğunlukla görülen gülme tarzıdır. Dudak prosedürleri baklava dilimi üzere görülür. Öncelikle üst dudak üst çeken kaslar çalışır ve ön üst kesici dişler görünür ondan sonrasında ağız köşeleri dudakları üst ve dışarıya hakikat taşır lakin bu gülmede ağız köşeleri küspid gülme kadar dış üst yanlışsız hareket etmez.
Gülme tiplerinden bahsederken son olarak dişeti gülüşüne (gummy smile) de değinmek gerekir. Dişeti gülüşü isminden da anlaşılacağı üzere gülme çizgisinin dişeti üzerinde yer almasıdır. Yani gülme esnasında dişeti dokusu olması gerekenden bir çok fazla görünmektedir.
Bayanlarda Etkileyici ve cazip gülmenin özellikleri
1. Ön üst dişler görünmelidir.
2. Üst dudak gülme sırasında üst yanlışsız hareket etmektedir.
3. Gülme sırasında alt dişler görünmez yada yavaşça görünür.
4. Gülme sırasında dudakların sınırladığı alana gülme alanı denilmektedir ve bu alanın genişliği yüksekliğinden çok olmalıdır.
5. Üst diş etleri yavaşça görünmektedir. Bunun oranı yaşla bir arada değişmektedir.
6. Gülme sırasında ağız köşelerinde “Buccal koridor” olarak tanımlanan yavaşça bir boşluk görünmelidir.
7. Ön üst dişlerin gülme sırasında alt sonları bir ark oluşturmaktadır. Buna gülme arkı denilmektedir. Bu ark gülme sırasında estetik olarak görülmeli ve alt dudağa paralel olmalıdır.
1. fotoğrafta ülkü bir gülme ile diş diş etleri bağı görülmektedir. 2. fotoğrafta gülme ile üst ön dişlerin ve diş etlerinin görünürlüğü fazladır. 3 fotoğrafta ise üst ön dişler hiç görünmemektedir.
Gülme estetiği ve burunun tesiri
Gülme sırasında burun ucu aşağı ve geriye gerçek hareket etmektedir. Bu hastanın olağan ve gülerken çekilecek fotoğrafları ile değerlendirilebilmektedir.
Bunun haricinde ister burun üstünde olsun, isterse yüzde olsun biroldukça kasların kasılmaları ile burun halinde değişmelere niye olmaktadır. Örneğin, gülerken burun ucu bariz olarak aşağıya rotasyon göstermekte, burun ucu üst kısmı yuvarlaklaşmakta ve burunun süreksiz olarak uzun görünmesine yol açmaktadır. Gülerken burun ucunun hareketi ve deformitesi depressor septi nasi kasına bağlıdır. Ayrıyeten gülme sırasında ağız etrafı kası Orbicularis oris üst dudağı kısaltır, mimik hareketlerle burun ucunun projeksiyonunu azaltabilir.
Gülme sözü olmayan hastalar
Sık olmamakla bir arada önemli bir yüz deformitesidir. Ve bu hastalar gülme sırasında olağanda gözlenen ağız etrafı değişimi bu hastalarda gözlenmemektedir. Bu hastalarda gülme sırasında üst dudaklar üst az hareket etmekte ve üst ön dişler az yada hiç görünmemektedir. Bunun ortaya çıkması üst dudak, ön üst kesiciler ve üst çene anatomisinden, yumuşak dokulardan kaynaklanmaktadır.