Kaldırık dolması nerenin yemeğidir ?

Defne

New member
Kaldırık Dolması Nerenin Yemeğidir? Forum Tadında Bir Hikâye

Geçen yaz Karadeniz turuna çıkmıştım. Amacım doğa görmekti ama tahmin edersiniz ki Karadeniz’de doğadan önce sofralar karşılıyor insanı. Bir gün bir köy evinde misafir oldum, masaya öyle bir tabak geldi ki gözlerim büyüdü. Yaprakların içine sarılmış nefis kokulu bir dolma. Ev sahibi kadın gülerek “Bu kaldırık dolmasıdır, bilir misin?” dedi. İşte o an kafamda bir hikâye başladı.

---

İlk Karşılaşma: Sofrada Soru

Masada herkes sessizce kaldırık dolmasını yerken ben meraktan patladım:

- “Bu yemek nerenin yemeği?” dedim.

Yanımdaki genç bir delikanlı hemen lafa atladı:

- “Abi bu Karadeniz’in, özellikle Zonguldak tarafının meşhur yemeği. Fazla düşünme, ye gitsin.”

Ama karşımdaki teyze, gözleri parlayarak söze karıştı:

- “Evladım, öyle sadece ‘ye gitsin’ denmez. Bu yemeğin bir hikâyesi var. Bizim için kaldırık otu, baharın gelişi demektir. Dolması da komşuya, misafire ikram edilen bir bereket yemeğidir.”

---

Erkek Karakter: Çözüm ve Netlik Arayışı

Genç delikanlı erkek kafasıyla çok pratikti:

- “Kaldırık otu = Zonguldak, Bartın tarafı. Dolması da oranın yemeği. Bitti gitti. Kaynağı belli, daha fazla duygusallığa gerek yok.”

Onun için mesele netti. Haritayı aç, işaretle, çözümle. Ne kadar kısa sürede doğru bilgiye ulaşırsan, o kadar iyisin. Onu dinlerken “Tam stratejist ya!” dedim içimden.

---

Kadın Karakter: Empati ve Anıların İçinde

Ama sofranın sahibi kadın farklı bir yerdeydi. Sesinde hem anıların hem de duyguların sıcaklığı vardı:

- “Evladım, ben küçükkken babaannem kaldırık yapraklarını tek tek toplar, biz de yanına koşar yardım ederdik. Dolma sarılırken bütün ev mis gibi kokardı. O yemek sadece karnımızı doyurmazdı, aileyi bir araya getirirdi.”

Kadın için mesele sadece coğrafi köken değildi. Yemek bir bağ, bir anı, bir köprüydü. Onun sözleri sofradakileri duygulandırdı, hatta birinin gözleri bile nemlendi.

---

Kaldırık Otu ve Dolmasının Yeri

Biraz daha araştırınca öğrendim:

- Kaldırık otu, Karadeniz’in özellikle Zonguldak, Bartın ve Kastamonu bölgelerinde yaygın. Halk arasında “hodan, ıspıt, zılbıt” gibi isimleri var.

- Kaldırık dolması ise bu bölgenin mutfak kültüründe özel bir yere sahip. Baharda taze yapraklarla yapılır, içi pirinçli ya da bulgurlu hazırlanır.

Yani delikanlı haklıydı: Coğrafi olarak yemeğin adresi Karadeniz’in batı kıyılarıydı. Ama teyze de haklıydı: Yemeğin asıl adresi insanların kalbinde ve hatıralarında.

---

Forumda Canlanan Diyalog

Erkek Kullanıcı: “Arkadaşlar, basit. Zonguldak mutfağına ait, araştırınca zaten çıkıyor. Dolaylı bilgiye gerek yok.”

Kadın Kullanıcı: “Ama o yemek sadece bir ilin değil, nesillerin hikâyesi. Ben kaldırık dolması yaparken annemin bana sarılışını hatırlıyorum. Bunun adı sadece coğrafya değil, duygu.”

Başka Bir Üye: “İkiniz de haklısınız. Ben Bartınlıyım, her bahar kaldırık yaparız. Yediğimde hem memleket aklıma gelir hem de baharın tazeliği.”

---

Stratejik mi, İlişkisel mi?

Burada erkek karakterin yaklaşımıyla kadın karakterin bakışı arasındaki fark ortaya çıktı:

- Erkek için: “Kaldırık dolması → Karadeniz → Zonguldak. Net bilgi.”

- Kadın için: “Kaldırık dolması → Bahar → Aile → Hatıralar.”

Biri sonucu hemen ortaya koydu, diğeri ise sofrayı bir duygusal yolculuğa dönüştürdü.

---

Bir Yemeğin Gücü

Aslında kaldırık dolması tam da bu yüzden değerli. Çünkü sadece bir yemek değil; hem yöresel kimliğin bir parçası, hem de anıların taşıyıcısı. Zonguldaklı biri için memleket kokusu, İstanbul’da yaşayan biri için çocukluk tatlılığı, ilk kez tadan içinse şaşırtıcı bir lezzet.

O akşam sofrada bir tabak kaldırık dolması herkese farklı şeyler hissettirdi:

- Delikanlıya göre “Nereden geldiğini bilmek yeterliydi.”

- Teyzeye göre “Köyde geçen gençlik günlerinin anısıydı.”

- Bana göreyse “Bir ot, bir dolma, ama aynı zamanda bir hikâye.”

---

Son Durak: Kaldırık Dolmasının Adresi

Cevabı merak edenler için net bir bilgi:

- Kaldırık dolması, Karadeniz Bölgesi’nin, özellikle Zonguldak, Bartın ve çevresinin geleneksel yemeğidir.

Ama işin güzelliği şu: Herkes için farklı bir anlam taşıyabilir. Kimi için doğduğu yerin kokusu, kimi için anne eli, kimi içinse ilk kez tattığı bir keşif.

---

Peki Sizin Hikâyeniz Ne?

Şimdi sözü size bırakıyorum: Siz hiç kaldırık dolması yediniz mi? Hangi şehirde karşınıza çıktı? Sizin için bu yemek sadece bir tat mıydı, yoksa bir anıya mı dönüştü?

Hadi paylaşın, belki de bu forumda kendi “kaldırık soframızı” kurarız. Çünkü bazen bir yemek, koca bir hikâye demektir.
 
Üst