Pınar Öğünç, yazmaya başladığından beri emek-sermaye çelişkisini kendine keder edinen, sıkıntıya her daim işçilerin, fakirlerin, sömürülenlerin gözünden bakan bir müellif. Gerek haberlerinde ve gazete yazılarında, gerekse de kurgu metinlerinde ezen-ezilen bağını odağa alan çalışmalarında, hem burjuva basının bu sıkıntıdaki siyasi ve ahlaki halini alaşağı eden yaklaşımıyla tıpkı vakitte edebiyat dünyasındaki “küçük burjuva okur”u gülümsetmesi ümidiyle üretilen metinlere sırt çevirerek, kapitalizmin insanları ne hale getirdiğini irdeleyen hikayeleriyle “kalem işçisi” sıfatını hak eden bir isim.
Birinci kısmında, pandeminin başladığı günlerde Gazete Duvar’da yayımladığı yazılarında, bahse bahis olan süreçte işçilerin pozisyonunu, yüz yüze kaldıklarını direkt anlatan Öğünç, ortadan yaklaşık bir yıl geçtikten daha sonra tıpkı bireylerle tekrar bir ortaya geldi. İkinci kısım diyebileceğimiz bu görüşmelerde, işçilerin bu bir yıl ortasında ne yaşadıklarını aktaran Öğünç, Bağlantı Yayınları’ndan çıkan ‘Pandemi Zayiatı’ ismini verdiği kitapla tarihin kaydını tuttu. Bir ortada sunulan her iki metin, her insanın köşesine çekildiği, “can derdi”ne düştüğü ancak çarkların işlemeye devam ettiği devirde, kapitalizmin insafsız portresini çıkarıyor.
Pandemi Zayiatı – Bir Yıldan 35 Hayat Öyküsü, Pınar Öğünç, 311 syf., Bağlantı Yayıncılık, 2021.
Akşamüzeri yayımlanan tablolarda sadece bir sayı olarak temsil edilen ancak o küçük kutucukta kendini asla “yok yazdırmayan” çalışanlar, holdinglerin, milletlerarası şirketlerin kârını arttırdığı, parasına para kattığı bu vakitte üretime devam etmek zorunda kaldı. Öğünç, bu biçimdesi bir devirde, fakirlerin yaşadıklarını anlatarak, muhatabı olduğumuz sistemin açmazlarını, ne derece zalim olduğunu gözümüze sokuyor.
Bu konuda birinci tekil anlatımı yeğleyen ve yaptığı görüşmeleri mülakatın haricinde tutarak kahramanı önceleyen üslubuyla odağa alan Öğünç, “hikâye”sini aktaranla aramızdaki arayı kaldırıp atıyor. ötürüsıyla form olarak bakıldığında, bir belgesel-anlatının alımlayıcısı pozisyonuna yerleştiriyor okurunu. Yaşananlar direkt olarak kameraya anlatılıyor. Dördüncü duvar yerle yeksan ediliyor ve özdeşleşme bir olasılıktan fazla bir zorunluluğa bürünüyor. Bütün bu transferin sonucunda okur, farklı iş kollarında çalışan ve temelde birebir çarkın dişlilerinden olan insanların, sömürülme biçimlerinin aynılaştığını anlıyor.
Öğünç, bu çalışmayı yaparken pandemi kurallarını öncelemiyor. Güya pandemidilk evvel her şey yolundaymış da kapitalizm epey güllük gülistanlıkmış üzere bir sonuç çıkarmıyor. Ortaya konulan metinlerin değeri de tam olarak bu noktada yatıyor. Çünkü pandeminin başında yapılan “Kapitalizm yıkılıyor mu?” tartışmalarının, gerçek bir tabanda yapılmadığı ortaya çıkıyor. Krize girdiği her ortamdan gücünü arttırarak çıkan bu sistem, geçmişte olduğu üzere bugün de kendi özgül şartlarından emekçilerin kanını emerek çıkmayı başarıyor. Çarklar sürat kesmeden dönmeye devam ediyor.
Gazeteci gerçeği anlatır. Temelde bağlı kaldığı şey, gerçekliğin kendisi, gerçeğin taşıdığı bilginin nesnelliğidir. Pandemi devrinde emekçilerin yaşadığı problemlere dair bir epey haber görmüş, duymuşuzdur. Şahsen hayatışızdır da… Öğünç, bir öykücü olmanın kendisine kattığı hünerle bu gerçekliğe, bilginin okura sunduğu bu bilince ek olarak sözlerin duygusal karşılıklarını da çıkarıyor. Bugün herkes, insanların bu makûs kurallarda çalışmak ve sistemin devamı için ulaşım araçlarıyla sıkış tepiş işe gidip gelmek zorunda olduğunu biliyor. Öğünç, tam da bu noktada devreye giriyor ve yaşanılanların okurda bir duygusal karşılık yaratmasını istiyor. Tıpkı Vietnam Savaşı’nın vahşetini tüm dünyaya ilan eden o infaz anının fotoğrafı üzere pandemi şartlarında artı-değer yaratan emekçilerin fotoğrafını çekiyor. Nasıl ki o periyotta, bu savaşa dair daha kuvvetli bir birlik oluşturulup düşman püskürtüldüyse, bugün, yaşanan bu savaşa, sömürü savaşına dair bir şeyler yapmak da bizim elimizde. O denli değil mi?
Birinci kısmında, pandeminin başladığı günlerde Gazete Duvar’da yayımladığı yazılarında, bahse bahis olan süreçte işçilerin pozisyonunu, yüz yüze kaldıklarını direkt anlatan Öğünç, ortadan yaklaşık bir yıl geçtikten daha sonra tıpkı bireylerle tekrar bir ortaya geldi. İkinci kısım diyebileceğimiz bu görüşmelerde, işçilerin bu bir yıl ortasında ne yaşadıklarını aktaran Öğünç, Bağlantı Yayınları’ndan çıkan ‘Pandemi Zayiatı’ ismini verdiği kitapla tarihin kaydını tuttu. Bir ortada sunulan her iki metin, her insanın köşesine çekildiği, “can derdi”ne düştüğü ancak çarkların işlemeye devam ettiği devirde, kapitalizmin insafsız portresini çıkarıyor.
Pandemi Zayiatı – Bir Yıldan 35 Hayat Öyküsü, Pınar Öğünç, 311 syf., Bağlantı Yayıncılık, 2021.
Akşamüzeri yayımlanan tablolarda sadece bir sayı olarak temsil edilen ancak o küçük kutucukta kendini asla “yok yazdırmayan” çalışanlar, holdinglerin, milletlerarası şirketlerin kârını arttırdığı, parasına para kattığı bu vakitte üretime devam etmek zorunda kaldı. Öğünç, bu biçimdesi bir devirde, fakirlerin yaşadıklarını anlatarak, muhatabı olduğumuz sistemin açmazlarını, ne derece zalim olduğunu gözümüze sokuyor.
Bu konuda birinci tekil anlatımı yeğleyen ve yaptığı görüşmeleri mülakatın haricinde tutarak kahramanı önceleyen üslubuyla odağa alan Öğünç, “hikâye”sini aktaranla aramızdaki arayı kaldırıp atıyor. ötürüsıyla form olarak bakıldığında, bir belgesel-anlatının alımlayıcısı pozisyonuna yerleştiriyor okurunu. Yaşananlar direkt olarak kameraya anlatılıyor. Dördüncü duvar yerle yeksan ediliyor ve özdeşleşme bir olasılıktan fazla bir zorunluluğa bürünüyor. Bütün bu transferin sonucunda okur, farklı iş kollarında çalışan ve temelde birebir çarkın dişlilerinden olan insanların, sömürülme biçimlerinin aynılaştığını anlıyor.
Öğünç, bu çalışmayı yaparken pandemi kurallarını öncelemiyor. Güya pandemidilk evvel her şey yolundaymış da kapitalizm epey güllük gülistanlıkmış üzere bir sonuç çıkarmıyor. Ortaya konulan metinlerin değeri de tam olarak bu noktada yatıyor. Çünkü pandeminin başında yapılan “Kapitalizm yıkılıyor mu?” tartışmalarının, gerçek bir tabanda yapılmadığı ortaya çıkıyor. Krize girdiği her ortamdan gücünü arttırarak çıkan bu sistem, geçmişte olduğu üzere bugün de kendi özgül şartlarından emekçilerin kanını emerek çıkmayı başarıyor. Çarklar sürat kesmeden dönmeye devam ediyor.
Gazeteci gerçeği anlatır. Temelde bağlı kaldığı şey, gerçekliğin kendisi, gerçeğin taşıdığı bilginin nesnelliğidir. Pandemi devrinde emekçilerin yaşadığı problemlere dair bir epey haber görmüş, duymuşuzdur. Şahsen hayatışızdır da… Öğünç, bir öykücü olmanın kendisine kattığı hünerle bu gerçekliğe, bilginin okura sunduğu bu bilince ek olarak sözlerin duygusal karşılıklarını da çıkarıyor. Bugün herkes, insanların bu makûs kurallarda çalışmak ve sistemin devamı için ulaşım araçlarıyla sıkış tepiş işe gidip gelmek zorunda olduğunu biliyor. Öğünç, tam da bu noktada devreye giriyor ve yaşanılanların okurda bir duygusal karşılık yaratmasını istiyor. Tıpkı Vietnam Savaşı’nın vahşetini tüm dünyaya ilan eden o infaz anının fotoğrafı üzere pandemi şartlarında artı-değer yaratan emekçilerin fotoğrafını çekiyor. Nasıl ki o periyotta, bu savaşa dair daha kuvvetli bir birlik oluşturulup düşman püskürtüldüyse, bugün, yaşanan bu savaşa, sömürü savaşına dair bir şeyler yapmak da bizim elimizde. O denli değil mi?