Şahin Altuner
Mapusta geçirilen yılın yirmi sekizine girerken İlhan Sami, dokuzuncu şiiri kitabıyla bizlere selam gönderdi: ‘Hayattayız Nihayet’. Geçtiğimiz günlerde Manos Kitap etiketiyle raflarda yerini alan kitaptaki şiirler, evvelkilerde de gösterdiği üzere hapishane duvarlarının şaire vız gelebileceğini, şairin gözünün dikenli tellerin epey ötesini gördüğünü ispatlamaktadır.
“Hayat Seni Seviyorum” ve “Doğru Suskunluk” isimli iki kısımda oluşan kitabın girişindeki “Özgürlük” şiiriyle şair, mahrum bırakıldığı her şeyi talep ediyor hayattan: “Çünkü götür beni buradan, epey şey gördüm/ Uzun uzun gördüm, uzun uzun üzüldüm/ Artık pınarların periyodudur harman yerinde/ Rüzgârın/ Ve büyük günün kapısının açıldığı/ Titrek bacaklarımın ufka yöneldiği enginliğin/ dönemidir”.
Ömrünün 28 yılını dört duvar içinde geçirmiş bulunmasına karşın ömrü hayli sevmek, direnmenin imasıdır. Uğradığı bu büyük haksızlığa karşı, hayat için hislerini ve duyularını her seferinde mükemmelleştirmenin peşindedir şair. Sözcükler silahıdır şairin olağan olarak lakin: “Bir: Vefat niçin tanımsızdır/ İki: Yağmurun haberini aşktan almak mümkün mü?/ Yahut işte aklında kalanları, deniz kabardığında/ Kuşlar göçe dururken uyusam da uyusam/ İsmini tam ansam, Yakup desem Yalçın desem/Annemin sandığında toplanan kokuların sertliğiyle söz sığınsam” (sen su içtiğinde, syf. 15). Ve devamındaki “Yolumu kaybettim ben burada sen sesinle gel. Ilık havaların/ demiyle. yalnızca boşluğun bildiği sebeplerle. kafesteki kuşları takip ederek sen sesinle gel/ Ezberlediğim müzikleri unuttum: taş gelmez sen gel” (taş gelmez sen gel, syf. 19). “uzak bulutlarla, yağmurlarla yıkanıyor sonbahar/ seni epeyce özledim! (seni hayli özledim, syf. 25) dizeleriyle çağırmaktadır özlediklerini.
Ortada bir avunma tonu da sızar şiire, güya mecburen kendi varlığını yoklar şair dört duvar içinde: “Yalnızdım./ Bir yağmur olarak düşünüyordum kendimi/Savrulmanın uğultusuyla rüzgârlara karışan”(kalkıp yürüdüm, syf. 23). “Yanılmış bulutların tartısıyla ölçerken kendimi” (bulutların yüküyle, syf. 42).
Hayattayız Nihayet, İlhan Sami Çomak, 96 syf., Manos Kitap, 2022.
Tecilli etmeyen bir adaletin yorgunudur haliyle, bir daha de özgür olacağı günlere aşkla ve aşk için hazırlamaktadır kendini. “aşk bilgim şu kadarcık/ lakin durmadan seni düşünüyorum!” (deniz bilgim şu kadarcık, syf. 21). “beni günler almış gök almış yankı almış epey almış/ yorgunum, mahcup bir yolcu üzere yalnızca aşkla varım” (beni günler almış, syf. 22). “Aşk olmayınca ruh büzülüyor: uzun uzun ezberliyorum geçmişten gelenleri/ senden kalanları/ Gecelerimden gündüzler yaparak” (geceden, syf. 24). “daha sonra davranılıp lamba söndürülecek. tok/ bir nefesinle alevi cildi incelecek/ Sessizlik gelecek. Sevişmekten daha sonra” (yapılacaklar listesi, syf. 46)
Kanîreş (Karlıova) kazası, bin dokuz metre yükseklikte ve dört dağın içinde kalan bir ovadadır. Orada doğmuştur İlhan Sami, o yüzden dağ başlarını, akarsuları, koyakları ve meşeleri görmektedir daima. Kırda geçirilmiş bir birinci gençliğin gözleri görür çıplaklığıyla her şeyi. Çobanların keskin perspektifinde kâh akar kâh donar tabiattaki “zaman” ve fakat kişneyen atların sesi duyulabilir: “kişneyen atların huzuru demleniyor havada/ suyun anısı ıslanıyor (göğün katları, syf. 37)”.
Çoban sırasındayken gördüğü garip ve gösterişli erkeklerin ellerindeki metallere günışığı vururken, ağızlarında yalın sözcükler parlamaktadır. Şairin dünyadaki birinci mevsimi, çocukluk olsa gerektir. Çocukluğunu bilir ve orada karşılaşır dağların gerçekliğiyle: “Göklere yaraşan kuşların gölgesinden derdik sessizliği. Bizi/ ışık sardı. aynanın ortasında sonlu olmanın/ mutlak mutlaklığıyla bir yansıma sardı. titrerken yaprak,/ suyla buluşan toprakta bir çamur sardı. Benim/ yanlışım oldukcatu. Bizleri varlık ve kusurlarımız sardı” (gecikince, syf 52).
İlhan Sami Çomak, 28 yıldır ayan beyan suçsuzluğuna karşın “efendisinin kinini” temsil edenlerin kararıyla duvarlar içinde bırakılan Kanireşli bir Kürt’tür. Onun nesli, üniversitelerden koparılarak azaplarla, hukuksuz yargılamalarla cezaevlerine doldurulmuş gençlerdir. Cezaevine girmekle kendi jenerasyonundan hayatta kalmayı başarmış olması tesadüfidir. Lakin o, ömrü ve dağlarını sevmekte ısrar etmektedir.
Onu o duvarlar içinde tutan vicdansız karar, memleketler arası mahkemenin sonucu ile çöpe gitmesi gerekirken, ömründen çalınmasına adeta yeminler edilerek orada bırakılmıştır. Onu buna karşı bir diyeceği vardır o da şüphesiz şiirdir:
“Zamansızlığa lanet olsun!
Güneşin erişemediği yerlere ismin yerleştir. İsmini anmayan yerlere lanet olsun!”
Mapusta geçirilen yılın yirmi sekizine girerken İlhan Sami, dokuzuncu şiiri kitabıyla bizlere selam gönderdi: ‘Hayattayız Nihayet’. Geçtiğimiz günlerde Manos Kitap etiketiyle raflarda yerini alan kitaptaki şiirler, evvelkilerde de gösterdiği üzere hapishane duvarlarının şaire vız gelebileceğini, şairin gözünün dikenli tellerin epey ötesini gördüğünü ispatlamaktadır.
“Hayat Seni Seviyorum” ve “Doğru Suskunluk” isimli iki kısımda oluşan kitabın girişindeki “Özgürlük” şiiriyle şair, mahrum bırakıldığı her şeyi talep ediyor hayattan: “Çünkü götür beni buradan, epey şey gördüm/ Uzun uzun gördüm, uzun uzun üzüldüm/ Artık pınarların periyodudur harman yerinde/ Rüzgârın/ Ve büyük günün kapısının açıldığı/ Titrek bacaklarımın ufka yöneldiği enginliğin/ dönemidir”.
Ömrünün 28 yılını dört duvar içinde geçirmiş bulunmasına karşın ömrü hayli sevmek, direnmenin imasıdır. Uğradığı bu büyük haksızlığa karşı, hayat için hislerini ve duyularını her seferinde mükemmelleştirmenin peşindedir şair. Sözcükler silahıdır şairin olağan olarak lakin: “Bir: Vefat niçin tanımsızdır/ İki: Yağmurun haberini aşktan almak mümkün mü?/ Yahut işte aklında kalanları, deniz kabardığında/ Kuşlar göçe dururken uyusam da uyusam/ İsmini tam ansam, Yakup desem Yalçın desem/Annemin sandığında toplanan kokuların sertliğiyle söz sığınsam” (sen su içtiğinde, syf. 15). Ve devamındaki “Yolumu kaybettim ben burada sen sesinle gel. Ilık havaların/ demiyle. yalnızca boşluğun bildiği sebeplerle. kafesteki kuşları takip ederek sen sesinle gel/ Ezberlediğim müzikleri unuttum: taş gelmez sen gel” (taş gelmez sen gel, syf. 19). “uzak bulutlarla, yağmurlarla yıkanıyor sonbahar/ seni epeyce özledim! (seni hayli özledim, syf. 25) dizeleriyle çağırmaktadır özlediklerini.
Ortada bir avunma tonu da sızar şiire, güya mecburen kendi varlığını yoklar şair dört duvar içinde: “Yalnızdım./ Bir yağmur olarak düşünüyordum kendimi/Savrulmanın uğultusuyla rüzgârlara karışan”(kalkıp yürüdüm, syf. 23). “Yanılmış bulutların tartısıyla ölçerken kendimi” (bulutların yüküyle, syf. 42).
Hayattayız Nihayet, İlhan Sami Çomak, 96 syf., Manos Kitap, 2022.
Tecilli etmeyen bir adaletin yorgunudur haliyle, bir daha de özgür olacağı günlere aşkla ve aşk için hazırlamaktadır kendini. “aşk bilgim şu kadarcık/ lakin durmadan seni düşünüyorum!” (deniz bilgim şu kadarcık, syf. 21). “beni günler almış gök almış yankı almış epey almış/ yorgunum, mahcup bir yolcu üzere yalnızca aşkla varım” (beni günler almış, syf. 22). “Aşk olmayınca ruh büzülüyor: uzun uzun ezberliyorum geçmişten gelenleri/ senden kalanları/ Gecelerimden gündüzler yaparak” (geceden, syf. 24). “daha sonra davranılıp lamba söndürülecek. tok/ bir nefesinle alevi cildi incelecek/ Sessizlik gelecek. Sevişmekten daha sonra” (yapılacaklar listesi, syf. 46)
Kanîreş (Karlıova) kazası, bin dokuz metre yükseklikte ve dört dağın içinde kalan bir ovadadır. Orada doğmuştur İlhan Sami, o yüzden dağ başlarını, akarsuları, koyakları ve meşeleri görmektedir daima. Kırda geçirilmiş bir birinci gençliğin gözleri görür çıplaklığıyla her şeyi. Çobanların keskin perspektifinde kâh akar kâh donar tabiattaki “zaman” ve fakat kişneyen atların sesi duyulabilir: “kişneyen atların huzuru demleniyor havada/ suyun anısı ıslanıyor (göğün katları, syf. 37)”.
Çoban sırasındayken gördüğü garip ve gösterişli erkeklerin ellerindeki metallere günışığı vururken, ağızlarında yalın sözcükler parlamaktadır. Şairin dünyadaki birinci mevsimi, çocukluk olsa gerektir. Çocukluğunu bilir ve orada karşılaşır dağların gerçekliğiyle: “Göklere yaraşan kuşların gölgesinden derdik sessizliği. Bizi/ ışık sardı. aynanın ortasında sonlu olmanın/ mutlak mutlaklığıyla bir yansıma sardı. titrerken yaprak,/ suyla buluşan toprakta bir çamur sardı. Benim/ yanlışım oldukcatu. Bizleri varlık ve kusurlarımız sardı” (gecikince, syf 52).
İlhan Sami Çomak, 28 yıldır ayan beyan suçsuzluğuna karşın “efendisinin kinini” temsil edenlerin kararıyla duvarlar içinde bırakılan Kanireşli bir Kürt’tür. Onun nesli, üniversitelerden koparılarak azaplarla, hukuksuz yargılamalarla cezaevlerine doldurulmuş gençlerdir. Cezaevine girmekle kendi jenerasyonundan hayatta kalmayı başarmış olması tesadüfidir. Lakin o, ömrü ve dağlarını sevmekte ısrar etmektedir.
Onu o duvarlar içinde tutan vicdansız karar, memleketler arası mahkemenin sonucu ile çöpe gitmesi gerekirken, ömründen çalınmasına adeta yeminler edilerek orada bırakılmıştır. Onu buna karşı bir diyeceği vardır o da şüphesiz şiirdir:
“Zamansızlığa lanet olsun!
Güneşin erişemediği yerlere ismin yerleştir. İsmini anmayan yerlere lanet olsun!”