Toprağın son bekçileri: Gevenler
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Fevzi Özgökçe, son günlerde artan sel felaketlerinin önlenmesine yönelik açıklamalarda bulunarak, “Karasal iklimin hakim olduğu yerlerde gevenlerin yaygınlaştırılmasını sağlamalıyız ki sel ve taşkınlarla birlikte can ve mal kayıplarına maruz kalmayalım” dedi.
Global iklim değişikliği niçiniyle mevsim boyunca kuraklığın tesirinde olan Van’da, son bir haftada tesirli olan yağışlar ise sel ve taşkınlara niye oldu. Bilhassa Van’ın Başkale ilçesi başta olmak üzere; İpekyolu, Özalp, Çaldıran, Muradiye ve Gürpınar ilçelerinde sel felaketi meydana geldi. Sel ve taşkın niçiniyle epey sayıda hayvan telef olurken, büyük ölçüde mal kayıpları da yaşandı. Karasal iklimin bitki örtüsü olan bozkırların (Step) son bekçileri olarak bilinen gevenlerin, son senelerda bilinçsizce sökülmesi birtakım felaketleri de birlikteinde getirdi.
Doğu, Güneydoğu ve İç Anadolu bölgelerinde dağlarda açan geven bitkisi, toprağı sel ve taşkınlardan müdafaası özelliğiyle dikkati çekiyor. Kuvvetli coğrafyada bozkır yerlerin örtüsü haline gelen gevenler, uzun kökleriyle toprağın kaymasını önlerken, dikensi geniş gövdesiyle de toprağın üstünü örterek yağışların yüzey akışına dönüşmesinin önüne geçtiğiyle biliniyor.
“GEVENLER, BU TOPRAKLARI YILLARDIR SEL VE TAŞKINLARA KARŞI KORUMUŞTUR”
“GEVENLERİN HAKİM OLDUĞU BÖLGELERDE YÜZEY AKIŞI YÜZDE 5’İ GEÇMİYOR”
Son devirlerde bilinçsiz bir biçimde sökümler ve yakmalar kararında toprağın bu bitki örtüsünden yoksun kaldığını tabir eden Özgökçe, “Gevenler, yağışlar geldiği andan itibaren suyu tabanlarına alıp sünger üzere kendine çekmektedir. Bu bitki bununla birlikte yer altı su kaynaklarımızı da güçlendirmektedir. Öteki taraftan yüzey yağışlarını da engellemektedir. Yaptığımız çalışmalarda, gevenlerin hakim olduğu bölgelerde yüzey akışı yüzde 5’i geçmemektedir. Gevenlerden yoksun olan bölgeler ise yüzde 30’a yakın yüzey akışları sel ve taşkınlara niye olmaktadır” diye konuştu.
“GEVENLERİ YAYGINLAŞTIRALIM”
Karasal iklimin hakim olduğu yerlerde gevenlerin yaygınlaştırılması gerektiğinin altını çizen Özgökçe, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Sarı gevenlerin tohum ve çimlenme sorunu yoktur. Yapılacak birinci adım bu bitkilerin tohumları alınarak sel ve taşkınların hayli olduğu yamaçlarda, vadilerde, yol kenarı ve barajların üst kenarlarında gevenlik alanların oluşturulması gerekiyor. Kara gevenlerin de tohumları alınarak bölgede yaygınlaştırılması lazım. Karasal iklimin hakim olduğu yerlerde gevenlerin yaygınlaştırılmasını sağlamalıyız ki sel ve taşkınlarla bir arada can ve mal kayıplarına maruz kalmayalım.”
Öte yandan, Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde hoş balların nektar kaynağını bir daha bu gevenlerin oluşturduğunu söyleyen Özgökçe, gevenlerin yaygınlaştırılmasıyla yalnızca sel ve taşkınlardan korunmakla kalınmayacağını, bununla birlikte biyolojik çeşitliliğin de korumuş olacağını kaydetti.
(Yılmaz Sönmez/İHA)
Kaynak: İhlas Haber Ajansı
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Fevzi Özgökçe, son günlerde artan sel felaketlerinin önlenmesine yönelik açıklamalarda bulunarak, “Karasal iklimin hakim olduğu yerlerde gevenlerin yaygınlaştırılmasını sağlamalıyız ki sel ve taşkınlarla birlikte can ve mal kayıplarına maruz kalmayalım” dedi.
Global iklim değişikliği niçiniyle mevsim boyunca kuraklığın tesirinde olan Van’da, son bir haftada tesirli olan yağışlar ise sel ve taşkınlara niye oldu. Bilhassa Van’ın Başkale ilçesi başta olmak üzere; İpekyolu, Özalp, Çaldıran, Muradiye ve Gürpınar ilçelerinde sel felaketi meydana geldi. Sel ve taşkın niçiniyle epey sayıda hayvan telef olurken, büyük ölçüde mal kayıpları da yaşandı. Karasal iklimin bitki örtüsü olan bozkırların (Step) son bekçileri olarak bilinen gevenlerin, son senelerda bilinçsizce sökülmesi birtakım felaketleri de birlikteinde getirdi.
Doğu, Güneydoğu ve İç Anadolu bölgelerinde dağlarda açan geven bitkisi, toprağı sel ve taşkınlardan müdafaası özelliğiyle dikkati çekiyor. Kuvvetli coğrafyada bozkır yerlerin örtüsü haline gelen gevenler, uzun kökleriyle toprağın kaymasını önlerken, dikensi geniş gövdesiyle de toprağın üstünü örterek yağışların yüzey akışına dönüşmesinin önüne geçtiğiyle biliniyor.
“GEVENLER, BU TOPRAKLARI YILLARDIR SEL VE TAŞKINLARA KARŞI KORUMUŞTUR”
“GEVENLERİN HAKİM OLDUĞU BÖLGELERDE YÜZEY AKIŞI YÜZDE 5’İ GEÇMİYOR”
Son devirlerde bilinçsiz bir biçimde sökümler ve yakmalar kararında toprağın bu bitki örtüsünden yoksun kaldığını tabir eden Özgökçe, “Gevenler, yağışlar geldiği andan itibaren suyu tabanlarına alıp sünger üzere kendine çekmektedir. Bu bitki bununla birlikte yer altı su kaynaklarımızı da güçlendirmektedir. Öteki taraftan yüzey yağışlarını da engellemektedir. Yaptığımız çalışmalarda, gevenlerin hakim olduğu bölgelerde yüzey akışı yüzde 5’i geçmemektedir. Gevenlerden yoksun olan bölgeler ise yüzde 30’a yakın yüzey akışları sel ve taşkınlara niye olmaktadır” diye konuştu.
“GEVENLERİ YAYGINLAŞTIRALIM”
Karasal iklimin hakim olduğu yerlerde gevenlerin yaygınlaştırılması gerektiğinin altını çizen Özgökçe, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Sarı gevenlerin tohum ve çimlenme sorunu yoktur. Yapılacak birinci adım bu bitkilerin tohumları alınarak sel ve taşkınların hayli olduğu yamaçlarda, vadilerde, yol kenarı ve barajların üst kenarlarında gevenlik alanların oluşturulması gerekiyor. Kara gevenlerin de tohumları alınarak bölgede yaygınlaştırılması lazım. Karasal iklimin hakim olduğu yerlerde gevenlerin yaygınlaştırılmasını sağlamalıyız ki sel ve taşkınlarla bir arada can ve mal kayıplarına maruz kalmayalım.”
Öte yandan, Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde hoş balların nektar kaynağını bir daha bu gevenlerin oluşturduğunu söyleyen Özgökçe, gevenlerin yaygınlaştırılmasıyla yalnızca sel ve taşkınlardan korunmakla kalınmayacağını, bununla birlikte biyolojik çeşitliliğin de korumuş olacağını kaydetti.
(Yılmaz Sönmez/İHA)
Kaynak: İhlas Haber Ajansı