Topuk çatlakları :
Topuk çatlakları, deride görülen ince, derin yarıklardır. Bunlar derinin en üstteki kalın boynuzsu katmanından, en derin katmanlarına kadar uzanabilirler. Çatlaklar ayak derisinde en çok topuklarda ve yan yüzeylerde oluşurlar. Sağlıklı deri elastik, pürüzsüz ve yüke dirençli bir yapıda iken, çatlamış topuk derisi kuru, gevrek, pürüzlü bir yapıdadır ve en üstteki meyyit hücrelerden oluşan boynuzsu katmanı kalınlaşmıştır. Topuk çatlakları son derece ağrılı olabildiklerinden, yürümeyi, atletlerin faaliyetlerini sekteye uğratırlar; kişinin günlük yaşantısını kıymetli ölçüde kısıtlarlar.
Topuk çatlamasının niçinleri :
Esnekliği azalmış ayak derisinin çok tansiyona maruz kalması, çatlakların ortaya çıkmasına yol açar. Bu duruma yol açan pek fazlaca sebep vardır:
· En kıymetli niçinlerin başında ayak mantarı, egzema, sedef üzere deri hastalıkları gelir.
· Sıvı alımının yetersiz olması yahut üre eksikliğine bağlı cilt kuruluğu
· Kışın soğuk hava yahut iç yerlerde havanın kuru olması, yazın açık ayakkabılarda ayak derisinin tozlu yerlerle yakın teması deriyi kurutur.
· Bayanlarda menopoz daha sonrası östrojen eksikliğine bağlı olarak yahut daha ileri yaşta her iki cinste yaşlanma sürecinde deri kuruması.
· Demir yahut B vitamini eksikliği
· Şeker hastalığı, tiroid yetmezliği yahut böbrek hastalıkları başta olmak üzere çeşitli metabolik hastalıklar.
· Ayaklarda yapısal form bozuklukları yahut ayak yapısına uygun olmayan ayakkabıların daima sürtünmesi
· El ve ayak derisinde kalınlaşma ve sertleşme ile seyreden birtakım genetik deri hastalıkları
· Çok sık yıkanma, ayakların banyo-abdest alma daha sonrası kâfi kurulanmaması, ıslak bırakılması
· Çok kiloya bağlı yahut çok yürüme-koşma sporuna bağlı olarak ayak tabanlarının fazla basınç altında kalması
Topuk çatlaklarının tedavisi:
Çatlak tedavisinde birinci evre, ağrıyı azaltmaktır. Bunun için evvela ayak derisinin ılık suda yumuşatılmasından daha sonra çatlak etrafındaki kalınlaşmış keratin tabakanın temizlenmesi gerekir. Bunun akabinde üre içeren merhemler sürülür ve iyileşene kadar topuk derisinin olabildiğince basınç altında kalmaması için tedbir alınır. Derin topuk çatlaklarının beraberinde mantar ve bakteriler üzere çeşitli mikropların üremesine uygun bir yer hazırladığı unutulmamalıdır. Yara haline gelmiş derin çatlaklarda akşamları yara üstüne üreli-antibiyotikli bir merhem sürdükten daha sonra hava almayacak biçimde bandajlanması güzelleşmeyi hızlandırır. Çatlak oluşumunu tetikleyen üstte sayılan hastalıklardan rastgele biri mevcut ise bunun da birlikte tedavisi gerekir. Bilhassa şeker hastalarının kan sirkülasyonu da yavaş olduğundan ayak hijyenine ve en ufak yaranın dahi süratli tedavisine ihtimam göstermelidirler. Ayaklara uygun ayakkabı kullanmak, form bozukluğu var ise basıncı azaltacak silikon tabanlıklardan dayanak almak gerekir. Vitamin yahut demir eksikliği , ağız yolundan alınan desteklerle giderilmelidir.
Topuk çatlaklarında hangi bakım eserleri önerilir :
Yakın vakte kadar deriyi yağlayan merhemlerin kuru ve çatlamış deri için en yeterli bakım eseri olduğu düşünülürdü. Fakat günümüzde yağlı merhemlerin deri gözeneklerini tıkadığı ve ter salgısını kısıtladığı bilimsel olarak belirlenmiştir. Buna karşılık üre içeren merhem ve losyonların gözenekleri tıkamadan derinin su tutucu kapasitesini arttırdığı biliniyor. bu biçimdece deri katmanlarının içerdiği nem oranı arttığından, cildimizin esnekliği de artıyor ve darbelere karşı daha dirençli hale geliyor. Üre içeren eserler her eczanede ve parfümeride bulunmaktadırlar.
Topuk çatlaklarının önlenmesi:
Pürüzsüz, esnek, çatlaklara dirençli bir ayak ve topuk cildine sahip olmak için, haftada bir kere ayak cildinin ponza taşı yahut ayak törpüsü ile temizlenmesi gerekir. Metal törpüler, aslına bakarsanız hassaslaşmış olan derinin zedelenme riskini daha da arttıracaklarından bunlardan kaçınılmalıdır. Bu sırada muhtemel çatlaklara paralel tarafta hareket ettirilmelidir. Törpünün çatlaklara dik gelecek biçimde kullanılması çatlakları derinleştirecektir. Topuklar törpülendikten daha sonra, uygun bir topuk kremi, masaj ile yedirilmelidir.
Çatlamış ciltte ise ayaklar , haftada bir sefer değil, her gün kremle ovulmalıdır.
Dr. Banu Serbes Kural
Dermatoloji uzmanı
Topuk çatlakları, deride görülen ince, derin yarıklardır. Bunlar derinin en üstteki kalın boynuzsu katmanından, en derin katmanlarına kadar uzanabilirler. Çatlaklar ayak derisinde en çok topuklarda ve yan yüzeylerde oluşurlar. Sağlıklı deri elastik, pürüzsüz ve yüke dirençli bir yapıda iken, çatlamış topuk derisi kuru, gevrek, pürüzlü bir yapıdadır ve en üstteki meyyit hücrelerden oluşan boynuzsu katmanı kalınlaşmıştır. Topuk çatlakları son derece ağrılı olabildiklerinden, yürümeyi, atletlerin faaliyetlerini sekteye uğratırlar; kişinin günlük yaşantısını kıymetli ölçüde kısıtlarlar.
Topuk çatlamasının niçinleri :
Esnekliği azalmış ayak derisinin çok tansiyona maruz kalması, çatlakların ortaya çıkmasına yol açar. Bu duruma yol açan pek fazlaca sebep vardır:
· En kıymetli niçinlerin başında ayak mantarı, egzema, sedef üzere deri hastalıkları gelir.
· Sıvı alımının yetersiz olması yahut üre eksikliğine bağlı cilt kuruluğu
· Kışın soğuk hava yahut iç yerlerde havanın kuru olması, yazın açık ayakkabılarda ayak derisinin tozlu yerlerle yakın teması deriyi kurutur.
· Bayanlarda menopoz daha sonrası östrojen eksikliğine bağlı olarak yahut daha ileri yaşta her iki cinste yaşlanma sürecinde deri kuruması.
· Demir yahut B vitamini eksikliği
· Şeker hastalığı, tiroid yetmezliği yahut böbrek hastalıkları başta olmak üzere çeşitli metabolik hastalıklar.
· Ayaklarda yapısal form bozuklukları yahut ayak yapısına uygun olmayan ayakkabıların daima sürtünmesi
· El ve ayak derisinde kalınlaşma ve sertleşme ile seyreden birtakım genetik deri hastalıkları
· Çok sık yıkanma, ayakların banyo-abdest alma daha sonrası kâfi kurulanmaması, ıslak bırakılması
· Çok kiloya bağlı yahut çok yürüme-koşma sporuna bağlı olarak ayak tabanlarının fazla basınç altında kalması
Topuk çatlaklarının tedavisi:
Çatlak tedavisinde birinci evre, ağrıyı azaltmaktır. Bunun için evvela ayak derisinin ılık suda yumuşatılmasından daha sonra çatlak etrafındaki kalınlaşmış keratin tabakanın temizlenmesi gerekir. Bunun akabinde üre içeren merhemler sürülür ve iyileşene kadar topuk derisinin olabildiğince basınç altında kalmaması için tedbir alınır. Derin topuk çatlaklarının beraberinde mantar ve bakteriler üzere çeşitli mikropların üremesine uygun bir yer hazırladığı unutulmamalıdır. Yara haline gelmiş derin çatlaklarda akşamları yara üstüne üreli-antibiyotikli bir merhem sürdükten daha sonra hava almayacak biçimde bandajlanması güzelleşmeyi hızlandırır. Çatlak oluşumunu tetikleyen üstte sayılan hastalıklardan rastgele biri mevcut ise bunun da birlikte tedavisi gerekir. Bilhassa şeker hastalarının kan sirkülasyonu da yavaş olduğundan ayak hijyenine ve en ufak yaranın dahi süratli tedavisine ihtimam göstermelidirler. Ayaklara uygun ayakkabı kullanmak, form bozukluğu var ise basıncı azaltacak silikon tabanlıklardan dayanak almak gerekir. Vitamin yahut demir eksikliği , ağız yolundan alınan desteklerle giderilmelidir.
Topuk çatlaklarında hangi bakım eserleri önerilir :
Yakın vakte kadar deriyi yağlayan merhemlerin kuru ve çatlamış deri için en yeterli bakım eseri olduğu düşünülürdü. Fakat günümüzde yağlı merhemlerin deri gözeneklerini tıkadığı ve ter salgısını kısıtladığı bilimsel olarak belirlenmiştir. Buna karşılık üre içeren merhem ve losyonların gözenekleri tıkamadan derinin su tutucu kapasitesini arttırdığı biliniyor. bu biçimdece deri katmanlarının içerdiği nem oranı arttığından, cildimizin esnekliği de artıyor ve darbelere karşı daha dirençli hale geliyor. Üre içeren eserler her eczanede ve parfümeride bulunmaktadırlar.
Topuk çatlaklarının önlenmesi:
Pürüzsüz, esnek, çatlaklara dirençli bir ayak ve topuk cildine sahip olmak için, haftada bir kere ayak cildinin ponza taşı yahut ayak törpüsü ile temizlenmesi gerekir. Metal törpüler, aslına bakarsanız hassaslaşmış olan derinin zedelenme riskini daha da arttıracaklarından bunlardan kaçınılmalıdır. Bu sırada muhtemel çatlaklara paralel tarafta hareket ettirilmelidir. Törpünün çatlaklara dik gelecek biçimde kullanılması çatlakları derinleştirecektir. Topuklar törpülendikten daha sonra, uygun bir topuk kremi, masaj ile yedirilmelidir.
Çatlamış ciltte ise ayaklar , haftada bir sefer değil, her gün kremle ovulmalıdır.
Dr. Banu Serbes Kural
Dermatoloji uzmanı