/shirohige, stock.adobe.com
Singapur Hayatlarının ilk yılında televizyon veya diğer ekranların önünde çok zaman geçiren çocuklar, uzun süreli bir çalışmada gösterildi. JAMA Pediatri (2023, DOI: 10.1001/jamapediatrics.2022.5674), 18 aylıkken EEG’de ilkokul çağındaki dikkat ve yürütme performansındaki bozukluklarla ilişkili değişiklikler buldu.
Psikologlar, ebeveynleri çocukları televizyon veya diğer video içerikleriyle çok erken tanıştırmamaları konusunda uzun süredir uyarıyorlar. Özellikle yaşamlarının ilk yılında çocukların beyinleri henüz iki boyutlu içeriği anlayamıyor.
Yeni yürümeye başlayan çocuklar içerikle ilgilenebilir, ancak beyinleri, özellikle hayali biçimler söz konusu olduğunda, bilgileri henüz işleyemez ve kullanamaz. Aynı zamanda televizyon, çocuklarda diğer öğrenme süreçleri için mevcut olmayan bilişsel kaynakları da bağlar.
Olası sonuçlardan biri, daha önceki çalışmaların yüksek televizyon tüketimiyle ilişkilendirdiği konsantrasyon bozukluklarıdır. Ek olarak, dışarıdan içeriye (aşağıdan yukarıya) sürekli bilgi akışı, çocukların yürütme işlevlerini geliştirmelerini engeller. Bu, beynin aldığı bilgileri kendi kararlarını (yukarıdan aşağıya) vermek için kullandığı tüm yetenekleri içerir.
Yürütme işlevleri, eylem hedefleri geliştirmek ve bunları uygulamak için gereklidir. Önkoşullar, iyi bir işleyen hafıza, dürtü kontrolü ve zekadır. Küçük çocuklar televizyon karşısında çok fazla zaman geçirirlerse, bu becerilerin gelişimi zarar görebilir. Aşırı durumlarda, artık çevrelerini aktif olarak şekillendiremeyen pasif tüketiciler haline gelirler.
Singapur Ulusal Üniversitesi’nden çocuk doktoru Evelyn Law, annelerinin hamileliğinden 437 çocuğu takip eden GUSTO (Singapur’da Sağlıklı Sonuçlara Doğru Büyümek) kohortundan alınan verileri kullanarak bağlantıyı inceledi. 12 aylıkken annelere çocuklarının ekran tüketimi soruldu.
18 aylıkken bir alt grupta elektroensefalogram (EEG) çekildi. 9 yaşında tüm çocuklara ayrıntılı bir nöropsikiyatrik değerlendirme yapıldı. Ayrıca öğretmenlere ilkokul öğrencilerindeki anormallikler sorulmuştur.
Öğretmenlerin Çocuk Davranışı Kontrol Listesi’nde verdiği bilgilerden, yaşamlarının ilk yılında televizyon karşısında çok zaman geçiren çocukların okulda dikkat sorunları yaşama olasılıklarının daha yüksek olduğu anlaşıldı. Yürütücü İşlevlerin Davranış Derecelendirme Envanteri anketinde, öğretmenler öğrencilerin karşılaştığı ortak planlama sorunlarını bildirdiler.
Bu izlenim, doktorların Gelişimsel Nöropsikolojik Değerlendirmesinde doğrulandı: Yaşamlarının ilk yılında, uzun süre TV izleyen çocuklar, kendiliğinden duyguları kontrol etmede (“ketleme”) ve yeni görevlere geçme (değiştirme) becerisinde sorunlar yaşadılar. Ayrıca çalışma belleğinde (bellek hatırlama) sık sık eksiklikler vardı.
Bu, psikologların yaşamın ilk yılında televizyon izlemenin bu becerilerin gelişimini engellediği yönündeki tahminlerini doğruladı. 18 aylıkken yapılan EEG incelemeleri de aynı yönü gösteriyordu. Araştırmacılar, yavaş teta dalgalarında bir artış ve tetanın beta dalgalarına göre daha yüksek bir nispi oranı buldular. Her ikisi de beyin araştırmacıları tarafından daha zayıf dikkat kontrolü ile ilişkilendirilir.
Law için EEG çalışmaları, kanıt zincirinde önemli bir halkadır: Erken yaşlarda TV izleme, beyin aktivitesinde kalıcı değişikliklere yol açar, bu da çocukların dersleri takip etme ve aktif olarak katılma becerilerinin azalmasını açıklar.
Ancak, bu bağlantı çalışma ile kanıtlanamaz. Çünkü televizyon izlemenin, aile içinde daha az uyarıcı bir ortamın sadece bir göstergesi olması ve bu durumun da çocukların ilk yaşından sonraki gelişimi üzerinde olumsuz bir etkisi olması mümkündür.
Bununla birlikte, bir arabuluculuk analizinde, okul çağındaki çocuklarda sonradan ortaya çıkan eksikliklerin %39,4’ü, 18 aylıkken EEG değişikliklerine kadar izlenebilir. Bu, erken çocukluk döneminde televizyon izlemenin daha sonraki sorunlardan en azından kısmen sorumlu olduğunu göstermektedir. © rme/Haberler