Bu yazıyı okumadan evvel Akne vulgaris (ergenlik sivilcesi) başlıklı yazımı da okumanızı öneririm.
Ergenlik periyodunda fazlaca sık görülen akne vulgaris (ergenlik sivilcesi), ne kadar erken yaşta başlarsa o kadar önemli olma eğilimindedir. Erkeklerde kızlara bakılırsa daha şiddetli seyredebilir. Ekseriyetle ergenlik devri sonunda gerilemekle bir arada, kimi vakit çabucak sonrasındaki yaşlarda devam edebilir.
Akne bilhassa yüz üzere görünen bölgelere yerleşmesi ve iz bırakabilmesi sebebi ile hastalarda önemli ruhsal ve toplumsal sıkıntılara niye olur. Ergenlik çağında varlığı olağan kabul edilip gerekli tedaviler yapılmazsa depresyon, anksiyete bozuklukları, kendine itimadın azalması, toplumsal fobi oluşması ve bunlara bağlı olarak hayat kalitesinde azalma ortaya çıkabilir. Bu niçinlerle nasıl olsa zaten geçer diye düşünüp tedavisiz bırakılmamalıdır. Ruhsal olarak kuvvetli bir yaş devrinde yaşanan bu hastalığın tedavisinde gaye; mevcut bulguları azaltmak, yeni lezyon çıkışını mümkün olabildiğince önlemek ve en değerlisi kalıcı izlerin oluşmasını engellemektir. Sivilcelerin derin yerleşimli tipe dönüşmesini engellemek ve sonuçta iz kalmasını önlemek için cildi pak tutmak, tedaviye erken başlamak, uygun tedavileri kullanmak ve sivilceleri sıkmamak-koparmamak kıymetlidir.
Emel iz bırakmadan sivilce tedavisini tamamlamak olsa da akne izleri ile fazlaca sık karşılaşıyoruz. Bu izler farklı görünümlerde karşımıza çıkar. kimi vakit epeyce sayıda, iğne başı büyüklüğünde çöküklükler olarak, kimi vakit ise geniş tabanlı, büyük, yuvarlak, oval, parmak basılmış üzere çöküklükler biçiminde oluşur. Deriden kabarık ve sert oluşumlar yahut deri renginden koyu lekeler de gorebiliriz. çoğunlukla farklı tıpta olan bu izlerin birkaçı bir ortada oluşur. Yüzeysel ve küçük olanlar vakit ortasında bizatihi düzelebilir, derin ve geniş olanlar ise ömür uzunluğu kalıcıdır.
Kişinin yaşı, izlerin müddeti, tipi, yaygınlığı yahut derinliği iz tedavisinde seçilecek metodu değiştirir. Kimi durumlarda tek bir formül değil, birkaç tekniği bir ortada kullanmak ve sürme ilaçlarla desteklemek gerekir. Artık bu tedavileri gözden geçirelim:
Kimyasal soyma (peeling)
Glikolik asit, laktik asit, malik asit, sitrik asit, salisilik asit, triklorasetik asit üzere kimyasal hususların deri yüzebir daha uygulanması ile cildin denetimli olarak soyulma sürecidir. Bu gayeyle unsurlar tek başına yahut kombinasyon formunda yüzeysel olan izlerde ve lekelerde tercih edilir. Yaz aylarında ve son 6 ay ortasında izotretinoin kullanan hastalarda uygulanmaz.
Uygulama öncesinde yüz temizlenir, kullanılacak olan husus yüze bir fırça, pamuk uçlu aplikatör yahut sünger yardımı ile sürülür. Süreç sırasında yavaşça bir yanma hissi oluşur; süreç daha sonrasında kimyasal hususa ve uygulama müddetine göre değişik derecelerde kızarıklık, soyulma yahut kabuklanma gelişir. Süreç bitiminde soğuk kompresler, yavaşça nemlendiriciler ve güneş gözetici kremler uygulanır. daha sonraki günler güneşten hami kullanmasına devam edilir. Şiddetle kurulama ve sürtme hareketleri önerilmez.
Kimyasal soymada istenen tesirin sağlanabilmesi birkaç hafta ortalarla yenidenlayan uygulamalar gerektirir.
Mikroiğneleme (dermaroller) tedavisi
Üzerinde hayli sayıda ince iğnelerin bulunduğu, derinlik ayarı yapılabilen dermaroller, dermapen yahut dermastamp üzere aletler kullanılarak uygulanır. İzlerin bulunduğu deri yüzeyinde ince kanallar açan bu aygıtlar, yara güzelleşmesi sürecini başlatır ve izlerde bariz düzelme sağlar. İstenen tesir yenidenlayan uygulamalar ile elde edilir.
Uygulama yapılacak olan deri bölgesi topikal bir ilaçla uyuşturulur. Süreç sırasında cildin yapılanmasını sağlamak emeli ile PRP de tedaviye eklenebilir. Rahatlatıcı olması gayesi ile soğuk kompres yahut maske uygulanarak süreç tamamlanır. Süreçten daha sonrasında kızarıklık ve yavaşça şişlik, çabucak sonrasındasında birkaç gün süren iğne başı büyüklüğünde kabuklanmalar oluşur.
Süreç 2-4 haftada bir, 3-4 defa yinelanır.
Fraksiyonel lazer tedavisi
Fraksiyonel lazerler (Er:YAG ve CO2) iz tedavisinin altın standardını oluşturur. Müsaade derinliği ve genişliğine bakılırsa farklı şiddette uygulamalar yapılır. Lazer atımları hem epidermis birebir zamandarmiste mikrokanallar açar ve süreç daha sonrasında kanallar içinde kalan sağlam deri bölgeleri izleri azaltacak biçimde deriyi tekrar yapılandırır.
Uygulama yapılacak alan lokal anestezikli bir krem ile uyuşturulur. Lazer atımları iz alanlarında müsaade derinliğine ve haline uygun güçler seçilerek uygulanır. Süreçten daha sonra uygulama alanında birkaç gün süren kızarıklık, ödem ve kabuklanma oluşabilir. Bu mühlet zarfında nemlendiriciler, antibiyotikli kremler ve güneşten koruyucular kullanılır.
Seanslar 4-6 haftada bir yapılır, istenen tesir sağlanana kadar devam edilir.
İğneli fraksiyonel radyofrekans tedavisi
İğneli fraksiyonel radyofrekans uygulaması son senelerda kullanılmaya başlanmış ve iz tedavisinde en çok tercih edilen uygulamalar ortasına girmiştir. Bu sistem deride ince kanallar açarak başlatılan doğal yara uygunlaşması süreci ile radyofrekans gücünün ısıtıcı tesirini birleştirir.
Uygulama başlığında bulunan özel tasarlanmış mikro iğneler cildin altına iner ve derin katmana radyofrekans gücünü iletir. Cilde giren ince iğnelerin oluşturduğu mikro hasarlanma, büyüme faktörlerinin çoğalmasını ve ötürüsı ile derinin kendini onarma ve yenileme sürecini başlatmasını sağlar. Alt katmana iletilen güç ise dokuları ısıtır ve ısınmanın tesiri ile kollajen sentezi uyarılarak sivilce izlerinde toparlanma sağlanır.
Uygulama yapılacak alan lokal anestezikli bir krem ile uyuşturulur. Şahsa özel başlık sisteme takılır ve uygun dozlar belirlenir. Süreç yaklaşık 30-45 dakika sürer. Süreçten daha sonra uygulama alanında birkaç gün süren kızarıklık, ödem ve kabuklanma oluşabilir, bu vakitte nemlendiriciler ve güneşten koruyucular kullanılır.
İğneli radyofrekans süreci tek başına uygulanabilir yahut PRP ile kombine edilebilir. Seans sıklığı ve sayısı ekseriyetle 3-4 haftada bir, 3-6 seanstır. Aktiflik birinci uygulamadan itibaren fark edilir. Önerilen tedavi seansları tamamlandıktan 3 ay daha sonra bile ciltteki yenilenme devam eder.
Tüm bu biçimlerin yanında derin ve sert izlerde alttaki dokuyu özgürleştirmek için müdahale etmek ve PRP üzere doku yenileyici tedavi eklemeleri yapmak gerekebilir.
Ergenlik periyodunda fazlaca sık görülen akne vulgaris (ergenlik sivilcesi), ne kadar erken yaşta başlarsa o kadar önemli olma eğilimindedir. Erkeklerde kızlara bakılırsa daha şiddetli seyredebilir. Ekseriyetle ergenlik devri sonunda gerilemekle bir arada, kimi vakit çabucak sonrasındaki yaşlarda devam edebilir.
Akne bilhassa yüz üzere görünen bölgelere yerleşmesi ve iz bırakabilmesi sebebi ile hastalarda önemli ruhsal ve toplumsal sıkıntılara niye olur. Ergenlik çağında varlığı olağan kabul edilip gerekli tedaviler yapılmazsa depresyon, anksiyete bozuklukları, kendine itimadın azalması, toplumsal fobi oluşması ve bunlara bağlı olarak hayat kalitesinde azalma ortaya çıkabilir. Bu niçinlerle nasıl olsa zaten geçer diye düşünüp tedavisiz bırakılmamalıdır. Ruhsal olarak kuvvetli bir yaş devrinde yaşanan bu hastalığın tedavisinde gaye; mevcut bulguları azaltmak, yeni lezyon çıkışını mümkün olabildiğince önlemek ve en değerlisi kalıcı izlerin oluşmasını engellemektir. Sivilcelerin derin yerleşimli tipe dönüşmesini engellemek ve sonuçta iz kalmasını önlemek için cildi pak tutmak, tedaviye erken başlamak, uygun tedavileri kullanmak ve sivilceleri sıkmamak-koparmamak kıymetlidir.
Emel iz bırakmadan sivilce tedavisini tamamlamak olsa da akne izleri ile fazlaca sık karşılaşıyoruz. Bu izler farklı görünümlerde karşımıza çıkar. kimi vakit epeyce sayıda, iğne başı büyüklüğünde çöküklükler olarak, kimi vakit ise geniş tabanlı, büyük, yuvarlak, oval, parmak basılmış üzere çöküklükler biçiminde oluşur. Deriden kabarık ve sert oluşumlar yahut deri renginden koyu lekeler de gorebiliriz. çoğunlukla farklı tıpta olan bu izlerin birkaçı bir ortada oluşur. Yüzeysel ve küçük olanlar vakit ortasında bizatihi düzelebilir, derin ve geniş olanlar ise ömür uzunluğu kalıcıdır.
Kişinin yaşı, izlerin müddeti, tipi, yaygınlığı yahut derinliği iz tedavisinde seçilecek metodu değiştirir. Kimi durumlarda tek bir formül değil, birkaç tekniği bir ortada kullanmak ve sürme ilaçlarla desteklemek gerekir. Artık bu tedavileri gözden geçirelim:
Kimyasal soyma (peeling)
Glikolik asit, laktik asit, malik asit, sitrik asit, salisilik asit, triklorasetik asit üzere kimyasal hususların deri yüzebir daha uygulanması ile cildin denetimli olarak soyulma sürecidir. Bu gayeyle unsurlar tek başına yahut kombinasyon formunda yüzeysel olan izlerde ve lekelerde tercih edilir. Yaz aylarında ve son 6 ay ortasında izotretinoin kullanan hastalarda uygulanmaz.
Uygulama öncesinde yüz temizlenir, kullanılacak olan husus yüze bir fırça, pamuk uçlu aplikatör yahut sünger yardımı ile sürülür. Süreç sırasında yavaşça bir yanma hissi oluşur; süreç daha sonrasında kimyasal hususa ve uygulama müddetine göre değişik derecelerde kızarıklık, soyulma yahut kabuklanma gelişir. Süreç bitiminde soğuk kompresler, yavaşça nemlendiriciler ve güneş gözetici kremler uygulanır. daha sonraki günler güneşten hami kullanmasına devam edilir. Şiddetle kurulama ve sürtme hareketleri önerilmez.
Kimyasal soymada istenen tesirin sağlanabilmesi birkaç hafta ortalarla yenidenlayan uygulamalar gerektirir.
Mikroiğneleme (dermaroller) tedavisi
Üzerinde hayli sayıda ince iğnelerin bulunduğu, derinlik ayarı yapılabilen dermaroller, dermapen yahut dermastamp üzere aletler kullanılarak uygulanır. İzlerin bulunduğu deri yüzeyinde ince kanallar açan bu aygıtlar, yara güzelleşmesi sürecini başlatır ve izlerde bariz düzelme sağlar. İstenen tesir yenidenlayan uygulamalar ile elde edilir.
Uygulama yapılacak olan deri bölgesi topikal bir ilaçla uyuşturulur. Süreç sırasında cildin yapılanmasını sağlamak emeli ile PRP de tedaviye eklenebilir. Rahatlatıcı olması gayesi ile soğuk kompres yahut maske uygulanarak süreç tamamlanır. Süreçten daha sonrasında kızarıklık ve yavaşça şişlik, çabucak sonrasındasında birkaç gün süren iğne başı büyüklüğünde kabuklanmalar oluşur.
Süreç 2-4 haftada bir, 3-4 defa yinelanır.
Fraksiyonel lazer tedavisi
Fraksiyonel lazerler (Er:YAG ve CO2) iz tedavisinin altın standardını oluşturur. Müsaade derinliği ve genişliğine bakılırsa farklı şiddette uygulamalar yapılır. Lazer atımları hem epidermis birebir zamandarmiste mikrokanallar açar ve süreç daha sonrasında kanallar içinde kalan sağlam deri bölgeleri izleri azaltacak biçimde deriyi tekrar yapılandırır.
Uygulama yapılacak alan lokal anestezikli bir krem ile uyuşturulur. Lazer atımları iz alanlarında müsaade derinliğine ve haline uygun güçler seçilerek uygulanır. Süreçten daha sonra uygulama alanında birkaç gün süren kızarıklık, ödem ve kabuklanma oluşabilir. Bu mühlet zarfında nemlendiriciler, antibiyotikli kremler ve güneşten koruyucular kullanılır.
Seanslar 4-6 haftada bir yapılır, istenen tesir sağlanana kadar devam edilir.
İğneli fraksiyonel radyofrekans tedavisi
İğneli fraksiyonel radyofrekans uygulaması son senelerda kullanılmaya başlanmış ve iz tedavisinde en çok tercih edilen uygulamalar ortasına girmiştir. Bu sistem deride ince kanallar açarak başlatılan doğal yara uygunlaşması süreci ile radyofrekans gücünün ısıtıcı tesirini birleştirir.
Uygulama başlığında bulunan özel tasarlanmış mikro iğneler cildin altına iner ve derin katmana radyofrekans gücünü iletir. Cilde giren ince iğnelerin oluşturduğu mikro hasarlanma, büyüme faktörlerinin çoğalmasını ve ötürüsı ile derinin kendini onarma ve yenileme sürecini başlatmasını sağlar. Alt katmana iletilen güç ise dokuları ısıtır ve ısınmanın tesiri ile kollajen sentezi uyarılarak sivilce izlerinde toparlanma sağlanır.
Uygulama yapılacak alan lokal anestezikli bir krem ile uyuşturulur. Şahsa özel başlık sisteme takılır ve uygun dozlar belirlenir. Süreç yaklaşık 30-45 dakika sürer. Süreçten daha sonra uygulama alanında birkaç gün süren kızarıklık, ödem ve kabuklanma oluşabilir, bu vakitte nemlendiriciler ve güneşten koruyucular kullanılır.
İğneli radyofrekans süreci tek başına uygulanabilir yahut PRP ile kombine edilebilir. Seans sıklığı ve sayısı ekseriyetle 3-4 haftada bir, 3-6 seanstır. Aktiflik birinci uygulamadan itibaren fark edilir. Önerilen tedavi seansları tamamlandıktan 3 ay daha sonra bile ciltteki yenilenme devam eder.
Tüm bu biçimlerin yanında derin ve sert izlerde alttaki dokuyu özgürleştirmek için müdahale etmek ve PRP üzere doku yenileyici tedavi eklemeleri yapmak gerekebilir.