28. Adana Altın Koza Sinema Şenliği Dünya Sineması kısmında bu yıl Berlin, Cannes ve Venedik sinema şenliklerinde yarışmış savlı ve seçkin 10 sinema yer alıyor. Günümüz sinemasının büyük ustalarının imzasını taşıyan sinemaların yükte bulunduğu seçkideki altı sinemanın Türkiye prömiyeri Adana’da yapılacak.
KAHRAMAN
İranlı Aşgar Farhadi’nin 2021 Cannes Sinema Festivali’nde Heyet Büyük Mükafatı kazanan yeni sineması “Kahraman/Ghahreman”da kriz karşısında verdiğimiz reaksiyonlarla insanlık hallerimizi irdeliyor. Borçlarını ödeyemeyen bir hatalı tesadüfen bulduğu altınlarla ne yapar sorusundan hareket ederek borçlarını kapatmak ile bulduğunu sahibine iade ederek kahraman olmanın dayanılmaz cazibesi içinde kalan karakterlerinin ahlaki bir çıkmazda debelenmesini anlatıyor. “Bir Ayrılık” ve “Satıcı” sinemalarıyla Yabancı Lisanda En Âlâ Sinema kısmında iki Oscar kazanan direktör sinemasının en kuvvetli tarafını ortaya çıkarıyor ve her trajedide gördüğü ahlaki çelişkiyi sergiliyor.
KUMARBAZ
Paul Schader’ın merakla beklenen “Kumarbaz/Card Counter”ı Adana Altın Koza Sinema Şenliği Türkiye prömiyerleri içinde. Senaryosunu yazdığı kült sinema “Taksi Şöförü”ndeki üzere tansiyon doruktayken kefaret misali derin problemlere baş yorduğu sinemanın imalcisi kadim dostu Martin Scorsese. Eski asker yeni kumarbaz rolünde Oscar Isaac performansıyla isminden çok kelam ettirdi. Kart saymadaki marifeti ve aralıklı halleriyle Amerika’nın çeşitli kumarhanelerini dolaşırken genç bir adamla (Tye Sheridan) karşılaşıyor ve karşılarına çıkan eski bir düşman niçiniyle Ebu Graib misali savaş kabahatlerine uzanan geçmişle yüzleşmek zorunda kalıyorlar. Kefaret kadar bağışlamanın da kıymetli olduğu sinemada Williem Dafoe üzere tecrübeli ve Tiffany Haddish üzere yeni isimler de oynuyor.
MEMORİA
Altın Palmiye sahibi Apichatpong Weerasethakul, “Memoria” ile Cannes’dan bu yıl da Heyet Mükafatı ile döndü. Taylandlı usta yeni sinemasında klişe tabirle ‘anlatılmaz yaşanır’ denebilecek eşsiz bir sinema tecrübesi vadediyor izleyicilere. Ünlü oyuncu Tilda Swinton’ın canlandırdığı İskoç hanımın, Kolombiya’daki farklı yerlerde duyduğu seslerin müsaadeden gitmeye karar vermesiyle başlıyor her şey. Evvel bu sesleri izleyici üzere dünya gözüyle anlamlandırmaya çalışsa da tabiattan ve ötürüsıyla ortak hafızadan kopuk, bütünü modüllere ayırarak kavramaya çalışmanın beyhude uğraşını idrak ediyor… Weerasethakul, izleyiciyi de kahraman misali kendini olağanüstü hassas ritim hissiyle ilerleyen sinemaya kaptırıyor.
HER ŞEY YOLUNDA
Direktör François Ozon olunca babalarının felç geçirdiğini öğrenen iki kız kardeşin yaşadığı sıkıntıları ve trajediyi katlanılabilir kılan bir mizahla izliyoruz. Muzip yeteneğin yeni sineması “Her Şey Yolunda/Tout s’est bien passé” aileye dair karmaşık ve mutsuz münasebetlerin, mevt kalım sorunlarının ve gündelik işlerin hesabını incelikli bir senaryoyla kuran Ozon, şahane bir oyuncu takımı kurmuş: Olgunluk periyodundaki hoş Sophie Marceau, vefat döşeğindeki baba rolünde tecrübeli André Dussollier, mutsuz anne olarak göz kamaştırıcı Charlotte Rampling, İsviçreli bayan rolünde efsanevi Hanna Schygulla öne çıkıyor.
KONUT MAHPUSU
Toplumsal medyadaki rastgele bir tenkit hayatınızı karartabilir mi? Ardından temelsiz biçimde memleketler arası bir fondan gelen parayı zimmetinize geçirdiğiniz suçlamasıyla karşılaşabilir misiniz? Rus sinemasının genç yeteneklerinden Aleksey German Jr. tabir özgürlüğüne dair karanlık konuları kara mizahla anlattığı “Ev Hapsi/Deli” isimli yeni sinemasıyla karşımızda. Bir üniversite profesörünün (usta Gürcü aktör Merab Ninidze) belediye liderini yolsuzlukla suçlamasıyla başlayan olaylar, resmi makamların reaksiyonuyla büyüyor; günümüzde aydın ve sanatkarların iktidarla bitmeyen imtihanına bir örnek teşkil ediyor. Bir apartman dairesi ortasında geçen sinema, özür dilemesi için baskı yapan ailesi ve dostlarına direnirken prensiplerini savunmaya çalışan profesörün seyirciye hiç de uzak olmayan sıkışık hallerini sergiliyor.
AHİD’İN DİZİ
Altın Koza’nın Türkiye prömiyerlerinden biri de İsrailli direktör Nadav Lapid’in imzasının taşıyan, bu yıl Cannes’da Heyet Mükafatı kazanan “Ahid’in Dizi/Ha’berech”. Lapid, her vakit olduğundan daha isyankâr ve öfkeli bir ruh halini yansıttığı sinemasında, ülkesindeki yaratıcı özgürlüğün sonlarını tespit ediyor. İki yıl evvel Berlin Sinema Şenliği’nde Altın Ayı kazandığı “Eşanlamlılar”da olduğu üzere varoluş sorununa de baş yoran sinemasında, çöldeki bir yerleşime sinemasını sunmaya giden İsrailli bir sinemacıyı takip ediyor. Karşılaştığı Kültür Bakanlığı gorevlisiyle yaşadıkları ve ülkenin mefkureleri ile çatışan yaratıcılığı sorgulayan direktörün şahsen söylemiş olduği üzere sansürün çeşitli yüzleri var: “İsrail’de sinemacıları Rusya’da olduğu üzere mahpusa atmazlar. ‘Bu kadar siyaset kâfi, aile sorunlarını konuşalım,’ derler”.
YANGIN GECESİ
Kızların makul bir yaştan daha sonra saçlarını erkek çocuğu üzere kestikleri, fakat kendi ortalarında bayan elbiseleri giyebildikleri ve tehlike anında kazdıkları yere sakladıkları Meksika dağlarındaki bir yerleşim bölgesindeyiz. Belgeselci bayan direktör Tatiana Huezo’nun bu yıl Cannes’da büyük övgü toplayan birinci uzun metrajlı sineması “Yangın Gecesi/Noche de fuego”, Jennifer Clement’in 2014 tarihindeki romanından uyarlanmış.
YUMRUKLARI GEMŞETMEK
Cannes Sinema Şenliği Makul Bir Bakış kısmının büyük mükafatını kazanarak, Kafkasya sinemasının son senelerdaki tırmanışına bir sefer daha dikkat çeken “Yumrukları Gevşetmek/ Razzhimaya Kulaki” Altın Koza’nın kaçırılmayacak sinemaları içinde yer alıyor. Kuzey Osetya’daki isli puslu bir sanayi kasabasında geçen sinemada yetenekli direktör Kira Kovalenko, ataerkil tertipten kaçmaya çalışan bir genç kızın çırpınışlarını gereksiz duygusal çalkantılara girmeden uzaklıklı bir incelikle aktarıyor.
HAFIZA KUTUSU
“Hafiza Kutusu/Memory Box”, 1980’lerde Beyrut’ta bir arkadaşa emanet edilen kutunun günümüz Montreal’ine ulaşmasıyla başlıyor. Bu yıl Berlin Sinema Şenliği’nde Altın Ayı için yarışan sinema, hatırlamanın tabiatı ve şahsi tarih üzerine duygusal olduğu kadar ufuk açıcı bir tecrübe. Bilhassa hafıza üstüne sinemalarıyla tanınan usta direktörler Joana Hadjithomas ve Khalil Joreige, Beyrut iç savaşı devrinden günceler, kaset ve fotoğraflar eşliğinde seyirciyi de bir vakit seyahatine çıkarıyor.
EARWİG’İN SİHİRLİ MÜZİĞİ
Altın Koza okul çağındaki izleyicileri de unutmadı. Japon canlandırma sinemasının büyük ustası Hayao Miyazaki’den bayrağı devralan Gozo Miyazaki’nin “Earwig’in Sihirli Şarkısı/Âya to majo” isimli sineması programın Türkiye prömiyerleri içinde yer alıyor. Efsane Japon animasyon kurumu Studio Ghibli’den gelen, fantastik bir alemde geçen bu sinemanın karakterleri dünyalar tatlısı, zeki bir yetim kız, kollayıcı anne kılığında bir cadı ve yegane kurtarıcı olarak konuşan bir kedi!
KAHRAMAN
İranlı Aşgar Farhadi’nin 2021 Cannes Sinema Festivali’nde Heyet Büyük Mükafatı kazanan yeni sineması “Kahraman/Ghahreman”da kriz karşısında verdiğimiz reaksiyonlarla insanlık hallerimizi irdeliyor. Borçlarını ödeyemeyen bir hatalı tesadüfen bulduğu altınlarla ne yapar sorusundan hareket ederek borçlarını kapatmak ile bulduğunu sahibine iade ederek kahraman olmanın dayanılmaz cazibesi içinde kalan karakterlerinin ahlaki bir çıkmazda debelenmesini anlatıyor. “Bir Ayrılık” ve “Satıcı” sinemalarıyla Yabancı Lisanda En Âlâ Sinema kısmında iki Oscar kazanan direktör sinemasının en kuvvetli tarafını ortaya çıkarıyor ve her trajedide gördüğü ahlaki çelişkiyi sergiliyor.
KUMARBAZ
Paul Schader’ın merakla beklenen “Kumarbaz/Card Counter”ı Adana Altın Koza Sinema Şenliği Türkiye prömiyerleri içinde. Senaryosunu yazdığı kült sinema “Taksi Şöförü”ndeki üzere tansiyon doruktayken kefaret misali derin problemlere baş yorduğu sinemanın imalcisi kadim dostu Martin Scorsese. Eski asker yeni kumarbaz rolünde Oscar Isaac performansıyla isminden çok kelam ettirdi. Kart saymadaki marifeti ve aralıklı halleriyle Amerika’nın çeşitli kumarhanelerini dolaşırken genç bir adamla (Tye Sheridan) karşılaşıyor ve karşılarına çıkan eski bir düşman niçiniyle Ebu Graib misali savaş kabahatlerine uzanan geçmişle yüzleşmek zorunda kalıyorlar. Kefaret kadar bağışlamanın da kıymetli olduğu sinemada Williem Dafoe üzere tecrübeli ve Tiffany Haddish üzere yeni isimler de oynuyor.
MEMORİA
Altın Palmiye sahibi Apichatpong Weerasethakul, “Memoria” ile Cannes’dan bu yıl da Heyet Mükafatı ile döndü. Taylandlı usta yeni sinemasında klişe tabirle ‘anlatılmaz yaşanır’ denebilecek eşsiz bir sinema tecrübesi vadediyor izleyicilere. Ünlü oyuncu Tilda Swinton’ın canlandırdığı İskoç hanımın, Kolombiya’daki farklı yerlerde duyduğu seslerin müsaadeden gitmeye karar vermesiyle başlıyor her şey. Evvel bu sesleri izleyici üzere dünya gözüyle anlamlandırmaya çalışsa da tabiattan ve ötürüsıyla ortak hafızadan kopuk, bütünü modüllere ayırarak kavramaya çalışmanın beyhude uğraşını idrak ediyor… Weerasethakul, izleyiciyi de kahraman misali kendini olağanüstü hassas ritim hissiyle ilerleyen sinemaya kaptırıyor.
HER ŞEY YOLUNDA
Direktör François Ozon olunca babalarının felç geçirdiğini öğrenen iki kız kardeşin yaşadığı sıkıntıları ve trajediyi katlanılabilir kılan bir mizahla izliyoruz. Muzip yeteneğin yeni sineması “Her Şey Yolunda/Tout s’est bien passé” aileye dair karmaşık ve mutsuz münasebetlerin, mevt kalım sorunlarının ve gündelik işlerin hesabını incelikli bir senaryoyla kuran Ozon, şahane bir oyuncu takımı kurmuş: Olgunluk periyodundaki hoş Sophie Marceau, vefat döşeğindeki baba rolünde tecrübeli André Dussollier, mutsuz anne olarak göz kamaştırıcı Charlotte Rampling, İsviçreli bayan rolünde efsanevi Hanna Schygulla öne çıkıyor.
KONUT MAHPUSU
Toplumsal medyadaki rastgele bir tenkit hayatınızı karartabilir mi? Ardından temelsiz biçimde memleketler arası bir fondan gelen parayı zimmetinize geçirdiğiniz suçlamasıyla karşılaşabilir misiniz? Rus sinemasının genç yeteneklerinden Aleksey German Jr. tabir özgürlüğüne dair karanlık konuları kara mizahla anlattığı “Ev Hapsi/Deli” isimli yeni sinemasıyla karşımızda. Bir üniversite profesörünün (usta Gürcü aktör Merab Ninidze) belediye liderini yolsuzlukla suçlamasıyla başlayan olaylar, resmi makamların reaksiyonuyla büyüyor; günümüzde aydın ve sanatkarların iktidarla bitmeyen imtihanına bir örnek teşkil ediyor. Bir apartman dairesi ortasında geçen sinema, özür dilemesi için baskı yapan ailesi ve dostlarına direnirken prensiplerini savunmaya çalışan profesörün seyirciye hiç de uzak olmayan sıkışık hallerini sergiliyor.
AHİD’İN DİZİ
Altın Koza’nın Türkiye prömiyerlerinden biri de İsrailli direktör Nadav Lapid’in imzasının taşıyan, bu yıl Cannes’da Heyet Mükafatı kazanan “Ahid’in Dizi/Ha’berech”. Lapid, her vakit olduğundan daha isyankâr ve öfkeli bir ruh halini yansıttığı sinemasında, ülkesindeki yaratıcı özgürlüğün sonlarını tespit ediyor. İki yıl evvel Berlin Sinema Şenliği’nde Altın Ayı kazandığı “Eşanlamlılar”da olduğu üzere varoluş sorununa de baş yoran sinemasında, çöldeki bir yerleşime sinemasını sunmaya giden İsrailli bir sinemacıyı takip ediyor. Karşılaştığı Kültür Bakanlığı gorevlisiyle yaşadıkları ve ülkenin mefkureleri ile çatışan yaratıcılığı sorgulayan direktörün şahsen söylemiş olduği üzere sansürün çeşitli yüzleri var: “İsrail’de sinemacıları Rusya’da olduğu üzere mahpusa atmazlar. ‘Bu kadar siyaset kâfi, aile sorunlarını konuşalım,’ derler”.
YANGIN GECESİ
Kızların makul bir yaştan daha sonra saçlarını erkek çocuğu üzere kestikleri, fakat kendi ortalarında bayan elbiseleri giyebildikleri ve tehlike anında kazdıkları yere sakladıkları Meksika dağlarındaki bir yerleşim bölgesindeyiz. Belgeselci bayan direktör Tatiana Huezo’nun bu yıl Cannes’da büyük övgü toplayan birinci uzun metrajlı sineması “Yangın Gecesi/Noche de fuego”, Jennifer Clement’in 2014 tarihindeki romanından uyarlanmış.
YUMRUKLARI GEMŞETMEK
Cannes Sinema Şenliği Makul Bir Bakış kısmının büyük mükafatını kazanarak, Kafkasya sinemasının son senelerdaki tırmanışına bir sefer daha dikkat çeken “Yumrukları Gevşetmek/ Razzhimaya Kulaki” Altın Koza’nın kaçırılmayacak sinemaları içinde yer alıyor. Kuzey Osetya’daki isli puslu bir sanayi kasabasında geçen sinemada yetenekli direktör Kira Kovalenko, ataerkil tertipten kaçmaya çalışan bir genç kızın çırpınışlarını gereksiz duygusal çalkantılara girmeden uzaklıklı bir incelikle aktarıyor.
HAFIZA KUTUSU
“Hafiza Kutusu/Memory Box”, 1980’lerde Beyrut’ta bir arkadaşa emanet edilen kutunun günümüz Montreal’ine ulaşmasıyla başlıyor. Bu yıl Berlin Sinema Şenliği’nde Altın Ayı için yarışan sinema, hatırlamanın tabiatı ve şahsi tarih üzerine duygusal olduğu kadar ufuk açıcı bir tecrübe. Bilhassa hafıza üstüne sinemalarıyla tanınan usta direktörler Joana Hadjithomas ve Khalil Joreige, Beyrut iç savaşı devrinden günceler, kaset ve fotoğraflar eşliğinde seyirciyi de bir vakit seyahatine çıkarıyor.
EARWİG’İN SİHİRLİ MÜZİĞİ
Altın Koza okul çağındaki izleyicileri de unutmadı. Japon canlandırma sinemasının büyük ustası Hayao Miyazaki’den bayrağı devralan Gozo Miyazaki’nin “Earwig’in Sihirli Şarkısı/Âya to majo” isimli sineması programın Türkiye prömiyerleri içinde yer alıyor. Efsane Japon animasyon kurumu Studio Ghibli’den gelen, fantastik bir alemde geçen bu sinemanın karakterleri dünyalar tatlısı, zeki bir yetim kız, kollayıcı anne kılığında bir cadı ve yegane kurtarıcı olarak konuşan bir kedi!