Gelibolu tarihine ışık tutan yeni fotoğraflar! Rus arşivinden çıktı

Bakec

New member
Rusya Bilim ve Kültür Merkezi Lideri, Rusya Federasyonu Büyükelçiliği Müsteşarı Doç. Dr. Aleksandr Sotniçenko, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Türkiye-Rusya İşbirliği Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Vedat Çalışkan ile Çanakkale Valisi İlhami Aktaş, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sedat Murat ve Gelibolu Belediye Lideri Mustafa Özacar’ı ziyaret etti.

Doç. Dr. Aleksandr Sotniçenko, birlikteinde getirdiği Rus arşivlerinden çıkan, Beyaz Ruslar’ın 100 yıl evvel Gelibolu’daki hayatlarını anlatan yeni fotoğrafları Prof. Dr. Vedat Çalışkana ikram etti.

Gelibolu ilçesinde hayatını kaybeden 381 Beyaz Rus’tan 342’sinin defnedildiği mezarlık alanına yaptırılan Rus Anıtı’nı birinci defa ziyaret eden Sotniçenko, bir demet gelincik bıraktı.


Doç. Dr. Aleksandr Sotniçenko (Solda)-Prof. Dr. Vedat Çalışkan (Sağda) (FOTO: DHA)


“YENİ BİNALAR, YÜZLER VE TARİH GETİRDİK”

Rus Anıtı’nda fotoğraf çeken Doç. Dr. Sotniçenko, şunları söylemiş oldu:

“Bu anıta birinci sefer geldim. Daha evvel yalnızca kitaplarda okudum. Ruslar fazlaca büyük bir ordu ile buraya 1920’de geldi ve 3 sene yaşadı. Türk nüfusu burada epey azmış. Ruslar buradaki halkın külçeşidini fazlaca etkiledi. Gelibolu’da hayatını kaybedenler buraya defnedildi. Biz 2008 yılında bu mezarlığı yeniledik. Bu anıtı yaptık. Burayı tamirattan geçirmek, bir müze yapmak istiyoruz. Bir hayalim var. Anıta Türkçe yazmamız lazım. Zira Osmanlıca, Rusça, Fransızca ve Rumca yazılmış ancak Türkçe yok. Bunu bu sene yapacağız.”


(FOTO: DHA)


“Ruslar, Gelibolu’yu epeyce az biliyor, zira bu biraz ordu tarihi. Buraya geldiler, çabucak sonrasında buradan Fransa, Avrupa, Amerika’ya gittiler. Tarihçiler epeyce yeterli biliyor. Biz de buraya gelirken arşivlerde birkaç yeni fotoğraf bulduk. Fotoğrafları buraya getirdik. Yeni fotoğraflarda yeni binalar, daha evvel bilinmeyen yeni yüzler ve yeni tarih getirdik” dedi.


(FOTO: DHA)


“3 YIL KALDILAR”

Rusların, Gelibolu’ya 22 Kasım 1920’de geldiklerini tabir eden Prof. Dr. Vedat Çalışkan ise şunları söylemiş oldu:

“Bolşevik Devrimi’nden daha sonra yüz binlerce Rus ülkesini terk ederek, diğer ülkelerde sığınmacı oldu. 2 milyon Beyaz Rus’un ülkesinin dışına çıktığı varsayım ediliyor. 200 bin Beyaz Rus da Türkiye’ye sığındı. Buraya geldiklerinde Gelibolu savaştan çıkmış, sarsıntılarla yıkılmış, onlar için çeşitli imkânsızlıklar manasına geliyordu. Ama onlar kültürleriyle, hayatı bir daha renklendirip hayata tutunmanın yollarını aradı. Burada çeşitli kurslar açtılar. Bilhassa her yaştan öğrencinin eğitimine büyük değer veriyorlardı.”


(FOTO: DHA)


“3 yıl kaldılar. Geldikten 1 yıl daha sonra 22 Kasım 1921’de bir dernek kurdular. İsmi Gelibolulular Derneği’dir. Gelibolu’dan ayrıldıktan daha sonra Beyaz Ruslar, Gelibolu Derneği’ni yurt haricinde yaşatmaya çalıştı. Bugün bu derneğin merkezi Paris’tedir. Parist’eki derneğin Gelibolu hayatına dair hayli büyük bir arşivi bulunuyor. Biz Gelibolulu Ruslar ile ilgili birinci ayrıntıları 1923 yılında Berlin’de yayınlanan ‘Rus Ordusunun Gelibolu Kaderi’ isimli kitapta yer alan 44 makaleden öğreniyoruz. Bu kitabın içerisinde bir epeyce fotoğraf yer alıyor.”


(FOTO: DHA)


“ELİMİZE YENİ ULAŞTI”

“Beyaz Ruslar Gelibolu’da kaldıkları 3 yıl boyunca yüzlerce fotoğraf kaydetmişlerdir. Bu fotoğraflar son derece kıymetlidir. Bunların bir kısmı 1923 tarihindeki kitapta yer aldığı için biliniyordu. Lakin bir kısmı elimize yeni ulaştı. Doç. Dr. Aleksandr Sotniçenko Gelibolu’ya yapmış olduğu bu ziyarette bize Gelibolu fotoğraflarının arşivini dijital olarak ikram etti.”


(FOTO: DHA)


“Şimdi biz 22 Kasım’da burada büyük bir stant açmayı planlıyoruz. Bu fotoğraflar Paris’teki Gelibolular Torunları Derneği’nin arşivinden alındı. Bu yeni fotoğraflar Gelibolu’nun tarihine bir daha ışık tutuyor.” (DHA)
 
Üst