Görsel Anne

Bakec

New member
Vanessa Paradis’in sahneye çıkması, bu dönem Paris tiyatro kulislerinde en çok konuşulan ve tartışılan etkinliklerden bir tanesiydi. Direktör eşi Samuel Benchetrit’in, Vanessa için yazdığı ‘Anne’ piyesi Edouard 7 Tiyatrosu’nda oynandı ve sahnede Vanessa Paradis’e Eric Elmosnino, Félix Moati ve Gabor Rassov eşlik etti.

Vanessa Paradis’i sinemadan, konserlerden hatta ünlü moda defilelerinde podyumlardan tanıyoruz ancak bugüne kadar Vanessa tiyatro sahnesine hiç çıkmamıştı. Tam 48 yaşında Vanessa, tiyatroda kendini kanıtlamaya ve oyunculuğunu sınamaya karar verdi. Vanessa için kıymetli ve heyecanlı bir birinciydi.

Samuel Benchetrit’in yazıp sahneye koyduğu ‘Anne’ (Maman) oyunu muharririn birinci piyesi değil. Daha evvel de ‘Eksi 2’ ve ‘İstasyonda Komedi’ oyunlarını yazmıştı.

Bilet meblağları epeyce değerli, Vanessa’nın performansını izlemek için salonu dolduran seyircilerin tenkitleri hayli farklı. Bir kısmı oyuna hayran kalırken , başka kısmı hayal kırıklığına uğradıklarını söylüyor.


Oyunun birinci dakikalarında Vanessa Paradis’in heyecanlı ve tutuk olduğuna şahit oluyoruz. Dudaklarını ısırıyor, izleyicisine heyecanla bakıyor ancak oyun akarken rahatladığını, hafifçelediğini hissediyoruz. Yorumu Birinci olarak hayli gergin lakin sahne rejisi ve ritminin bu biçimde bir durağanlık, sözcüklerle-beden lisanı içinde bir uzaklık gerektirdiğini de anlıyoruz. Oyundan şefkat, duygusallık ve şiir yayılsa da, geneli biraz soğuk seyrediyor. olağan olarak ki, oyunun sonunda bütün salon , gecenin kraliçesini dakikalarca bıkıp usanmadan ayakta alkışlıyor.

Oyun, kürk bir paltoya sarılmış olan Jeanne’ın ( Vanessa Paradis), akşam vakti
‘Anne’ isimli , üst baş satan butiğini kilitlerken başlar. Jeanne , Noel’den bir akşam evvel bu gri ve pis sokakta, butiğinin önünde durmakta ve taksi beklemektedir. Genç bir adam (Felix Moati) Jeanne’a yaklaşır. Onu fahişe zannederek fiyatını sorar. Bu ahmak çocuğa fahişe olmadığını açıklarken, bu serseri çocuğu himayesine alma dürtüsüne de kapılır.
İkinci sahne Jeanne’ın meskeninde açılır. İşten dönen Jeanne, yirmi beş yıllık kocası Bernard’a (Eric Elmosnino) her salı akşamı olduğu üzere domates dolması hazırlamıştır. Bernard bir şirkette muhasebecidir, araba ve motosiklet mecmualarının sıkı takipçisidir. Bu çiftin kriz ortasında yaşadığı çabucak anlaşılıyor. Tatlı sözcükler, sıcacık bakışlar tükenmiş bile… Yemeğin ortasında Jeanne sessizliği bozar ve “Bir erkeğe rastladım” der. Başından geçen olayı anlatır. Rastladığı bu 25 yaşındaki genci evlatlık olarak meskene getirmek istediğini ısrarla söyler. Kocasına butiğin sokağına birliktece gitmelerini ve “oğullarıyla” tanışmasını istediğini lisana getirir.




Bu garip ve tuhaf öykü bu türlü başlar. Seyirci olarak gülünç ve önemli anlar içinde gidip geliriz. Güldürü ve dram birbiriyle iç içe geçiverir.

Hakikaten sonraki akşam kocasıyla tıpkı sokağa butiğin önüne sarfiyat ve yabancıyı beklemeye başlar. Nihayet delikanlı sokakta belirir ve Jeanne ona “oğlum oğlum” diyerek sarılır, tekrar sıkı sıkı sarılır ve onu bırakmaz, kocasına da oğullarına sarılması için ısrar eder. Ailesi, arkadaşı, geçmişi ve geleceği olmayan delikanlı bu tuhaf durum karşısında şaşkınlığa uğrar, ne yapacağını, nasıl davranacağını bir türlü kestiremez. Oyun devam ederken , Jeanne’ın 25 yıl evvel gebe kaldığını ve bebeğini düşürdüğünü, evladı yaşasaydı, bu yabancı delikanlıyla yaşıt olacağını anlarız.

Daima bir evlat hasreti ortasında yaşayan Jeanne’’ın artık çocuk sahibi olamayacağını öğrendiği andan itibaren hayatı tam bir kabusa dönüşmüş. Eşi, onun bu acılı ruh haliyle baş etmek için ona fazlacaça sevgi ve ilgi gösterse de, bu boşluğu doldurmaya yetememiş.

Jeanne, delikanlıya oğlu olduğunu, meskene gelmesini, odasının hazır olduğunu, ona epey güzel bakacaklarını, odasında kocaman bir televizyonu, konutun sıcacık bir yuva olduğunu, fazlaca düzgün yemek yaptığını, hoş sofralar kuracağını anlatır, bir yandan da ona sarılır, tekrar sarılır. Delikanlı kabul edemeyeceğini söyler, o anda Jeanne konutun adresinin ve telefonunun olduğu bir kartviziti ona uzatır ve istediği vakit arayıp gelebileceğini büyük bir duygusallıkla söyler. Karı koca konutlarına döner. Sonraki gün Noel akşamı Jeanne bir başına geç saatte sakin ve üzgün salonunda otururken kapının zili çalar , tiyatro perdesi kapanır ve bir buçuk saatlik oyun sona erer.


‘Anne’ oyunu ne kıymetine olursa olsun bir evlat sahibi olma dileğiyle yanıp tutuşan bir bayanı anlatıyor. Bu tatlı güldürü hem de tam bir peri masalı… Samuel Benchetrit kendine has tarzıyla bu piyesi kaleme almış. Karı-koca ilgilerindeki zorluğu, anneliğin kutsallığını, evlat hasreti ve sevgisini hatta cinsel tacizi de işlemiş. Anne-evlat bağının gücünü ve bir hanımın yaşanmışlığını bir ortaya getirmiş. Müellif , dünyanın karanlığını görse de, çocuksu bir fantezi de kura bilerek bu teksti yazmış.

Vanessa Paradis, müziklerinde ya da sinemalarında alışageldiğimiz ses tonlamasından epeyce farklı , ağır başlı bir tını geliştirmiş. Bana nazaran oynadığı karakterde inandırıcı.

Elmosnino emsalsiz büyük bir aktör, bu masalsı oyunda hissesine düşeni dört dörtlük yerine getirmiş. Félix Moati’’yi beyaz perdeden tanıyoruz; o da tiyatroda kendini kanıtlamaya kararlı ve epeyce düzgün hayli zekice bir oyunculuk çıkarmış. Dördüncü karakteri oynayan Gabor Rassov’un hayli küçük bir rolü var (sokak dilencisi).

‘Anne’ oyununun teksti inandırıcı değil şüphesiz ki. 50 yaşında çocuğu olmamış bir hanımın sokakta rastladığı bir delikanlıyı himayesine alarak annelik dürtüsünü yaşamak istemesi garip bir durum. Ancak Vanessa Paradis hassas, şirin, dokunaklı, coşkulu, heyecanlı Jeanne karakterini her şeye karşın güzel yorumluyor. Vanessa, kocasının onun için yazdığı bu oyunda, sinemada olduğu kadar karizmatik. Yorumunda incelik ve zerafet var. Kürk mantosunun ortasında tanımadığı oğluna kollarını uzatıp dakikalarca ona sarılarak uzun uzun durduğu sahne ne kadar garip ve akıl almaz olsa da sarsıcı bir oyunculuk sergiliyor. Kurban olmayı reddeden, kendinle barışmış, bayanlığını yüklenmiş bu karakterde parlıyor.

Her ne kadar bu oyun bir buçuk saat olsa da bana uzun geldi zira her sahnede tek bir durum oynanıyor, hareket olmuyor.


Bu oyundan derinlemesine bir melankoli ve yalın bir hoşluk fışkırıyor. Çocuklarını kaybettikten daha sonra sistemi bozulan bir ailenin tekrar yapılanma uğraşı. Destekleyici ritmi, kışkırtıcı müziği ile bu oyundan şiirsel, duygusal bir büyü de yayılıyor. Oyun güldürüye kaysa da gülmüyoruz, trajediye yanlışsız yol alsa da gözümüzden yaş gelmiyor.

Vanessa Paradis’in dediği üzere: “Tiyatro heyecanlı bir seyahat.”
 
Üst