semaver
New member
Uzun süren davalar ve itirazlardan daha sonra, örnek bir hadiseden yola çıkılarak “Havalelere IBAN ile hesap isminin karşılaştırmasında banka sorumlu değil” emsal sonucu alındı.
Banka havalelerinde vatandaşların mağdur olmaması ismine Yargıtay’dan kıymetli bir karar çıktı. Yüksek mahkeme; bankanın IBAN numarasının alıcıya ilişkin olup olmadığını denetim etme üzere bir sorumluluğunun bulunmadığına hükmetti.
MİLLETLERARASI BİR ŞİRKET, KORE MERKEZLİ ŞİRKETE PARA GÖNDERMEK İSTEDİ
Milyonlarca havale süreci için emsal teşkil edecek karara husus olan olay, memleketler arası bir şirketin Kore merkezli şirkete para göndermek istemesiyle gerçekleşti.
2 KERE BİREBİR IBAN’A 15’ER BİN DOLAR GİTTİ
Bir banka şubesine müracaat eden şirket yetkilisi, ticari ilgisi olduğu ve Kore’de faaliyet gösteren şirket ile yaptığı işle ilgili olarak bu şirkete 15 bin dolar havale gönderdi. 21 gün daha sonra bir daha birebir IBAN numarası ile 15 bin dolar daha gönderdi. Parayı banka yetkilisine veren şirket yetkilisi, hem de gönderilmesini istediği şirketin ismini ve İnternational Bank Account Number (IBAN)’ı verdi.
PARA MÜŞTERİNİN ELİNE GEÇMEDİ
Ortadan geçen vakte karşın paranın müşterinin eline geçmediğini öğrenen şirket yetkilisi hayatının şokunu yaşadı.
PARA İADE EDİLMEYİNCE BANKAYA DAVA AÇILDI
Bankadan paranın iadesini talep eden şirket yetkilisi, talebi geri çevrilince Asliye Ticaret Mahkemesi’nin yolunu tuttu.
Davalı bankanın fiyat karşılığı yaptığı süreçler sırasında ihmâl ya da kastı kararı ziyana uğradığını belirten davacı iş adamı, ticari prestijini zedelendiğini, zararın tahsili için icra takibi yapıldığını fakat takibe haksız olarak itiraz edildiğini ileri sürerek itirazın iptali ile icra takibinin devamına, alacağın yüzde 40 oranından az olmamak üzere icra inkâr tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etti.
ŞİRKETİN MAİL ADRESİNİ ELE GEÇİREN HACKERLERİN DÜZMECE PROFORMA FATURA VE IBAN OLUŞTURDUKLARI ANLAŞILDI
Davalı banka ise bankaya hasımlığın yöneltilemeyeceğini, davacının ziyandan şahsen sorumlu olan Voguers Co. Ltd. Şti.’den talepte bulunması gerektiğini, davacının 30 bin Dolar ithalat bedelinin ihracatçı dava dışı şirkete transfer edilmesi için satışa ilişkin proforma fatura ile bir arada iki adet ithalat bedeli transfer formunu şubeye ilettiğini lisana getirdi. Bankanın yazılı talimat ve proforma faturada bulunan banka detaylarıne nazaran davacının talep ettiği IBAN’a transferi gerçekleştirdiğini, bankanın davacının talimatı doğrultusunda hareket ettiğini, dava dışı şirketin mail adresini ele geçiren hackerlerin uydurma proforma fatura ve IBAN oluşturduklarının öğrenildiğini öne sürdü.
DAVACININ MİLLETLERARASI DOLANDIRICILIK kararı UĞRADIĞI ZİYANINI BANKADAN TALEP ETMEYE ÇALIŞTIĞINA HÜKMEDİLDİ
IBAN’ın dava dışı şirkete ilişkin olmadığını, davacının memleketler arası dolandırıcılık kararı uğradığı ziyanını kusuru bulunmayan bankadan talep etmeye çalıştığını, müvekkili bankanın lehtar banka ile yazışma yaptığını lakin lehdar bankanın kendi kanunlarına göre transfer sürecinin lehdar ismine bakılırsa değil IBAN üzerinden yapılmış olması sebebiyle iade talebinin yapılamayacağını bildirdiğini, müvekkili bankanın olayda rastgele bir kusurunun olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istedi.
“DAVACI IBAN’I YANLIŞ BİLDİRMİŞ OLSA DA BANKANIN HAVALE ALICISININ BULUNDUĞU BANKA VASITASI İLE EN AZINDAN MÜŞTERİ İSMİ VE HESAP NUMARASI EŞLEŞTİRMESİNİ YAPMASI GEREKLİ”
Mahkeme; havalenin IBAN kullanılarak yapıldığı, dava konusu havalenin yapılmasında muhabir ve lehtar bankanın davalı bankanın alt vekili ve ifa yardımcısı olarak misyon aldığı, bankanın süratle gelişen teknolojinin sağladığı imkânı kullandığı, müşteri banka bağlantısında bankanın mukavelenin ekonomik manada kuvvetli tarafı olduğuna dikkat çekti. Bankanın finans kesiminde faaliyet gösteriyor olması ve uzmanlık alanı niçiniyle daha fazla itina yükümlülüğü altında bulunduğu, davacı IBAN’ı yanlış bildirmiş olsa da sistemin sağladığı kolaylıktan faydalanan bankanın ifa yardımcısı pozisyonundaki havale alıcısının bulunduğu banka vasıtası ile en azından müşteri ismi ve hesap numarası eşleştirmesini yapması ve havale sürecini bu doğrultuda gerçekleştirmesinin mevduat sahiplerinin korunabilmesi açısından hukuk sisteminin beklediği bir itina yükümlülüğü olduğuna hükmetti.
“HER İKİ TARAFIN EŞİT KUSURLARIYLA ZİYANA SEBEBİYET VERİLDİ”
Mahkeme olayda her iki tarafın eşit kusurlarıyla ziyana niçiniyet verdikleri nedeni öne sürülerek davanın kısmen kabulü ile davalı bankanın yüzde 50 kusuruna tekabül eden 15 bin Dolar temel alınarak itirazın bu ölçü üzerinden iptaline, davacının icra inkar tazminatı isteminin reddine karar verdi. sonucu davalı banka temyiz edince devreye giren Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, mahkeme kararını bozdu. Bozma sonucunda; “Davalı banka tarafınca davacının yazılı emirinde belirtilen iban numarası gözetilerek havale yapılması olayında davalıya atfedilebilecek bir kusur bulunmamasına karşın mahkemece somut olayın değerlendirilmesinde yanılgıya düşülerek yazılı biçimde karar kurulması hakikat görülmemiştir.” sözü yer aldı.
HUKUK GENEL KONSEYİ, MAHKEME KARARINI BOZDU
bir daha yapılan yargılamada Asliye Ticaret Mahkemesi, birinci sonucunda direnince bu defa devreye Yargıtay Hukuk Genel Heyeti girdi. Emsal nitelikte bir karara imza atan Hukuk Genel Şurası, mahkeme kararını bozdu. Kararda;
“IBAN SİSTEMİ TAM GÜVENLİ”
“Banka tarafınca davacının yazılı talimat ve proforma faturada bulunan banka detaylarıne istinaden davacının talep ettiği IBAN’a para transferi gerçekleştirilmiştir. Mahkemece alınan eksper raporunda, IBAN sistemi ile ilgili açıklamalara yer verilmiş olup, memleketler arası banka hesap numarasının İngilizce karşılığı olan sözlere ilişkin birinci harflerden oluşan IBAN ile yapılan havale sürecinde, bu numaranın verilmesinden daha sonra banka ismi, ülke ismi, hesap numarası ve bunun üzere ek bilgilere gereksinim olmadığı, yirmi iki adet harf ve sayıdan oluşan bu sistemde havale süreci sırasında bir sayının yanlış girilmesi hâlinde sistemin yanlış IBAN uyarısı vereceği, sistemin tam inançlı olup, sayıların bedelinde yahut sırasında yapılacak bir yanlışlığı kabul etmediği belirtilmiştir.
BANKA, IBAN İLE HESAP SAHİBİNİ EŞLEŞTİRMEK ZORUNDA DEĞİL
Mahkeme, paranın gönderildiği İngiltere’deki banka hesabının sahiden ithalatçı şirkete ilişkin olup olmadığının belirlenmesinin mümkün olmadığı, İngiliz hukukunda para transferi gerçekleştirilirken IBAN ile alıcının isminin uyuşup uyuşmadığını araştırma yükümlülüğünü öngoren bir kanun kararına rastlanılmadığı belirtilmiştir.
Belge içerisindeki eksper raporunu düzenleyen uzmanların nitelikleri de dikkate alındığında rapor düzenlenmeye ehil oldukları, davalı bankanın davacı şirket tarafınca verilen IBAN detaylarıne nazaran havale süreçlerini gerçekleştirdiği, paranın gönderildiği IBAN ile havale alıcısının isminin birebir olup olmadığını denetim etme yükümlülüğünün bulunmadığı anlaşılmaktadır.
ORTADAN 20 GÜN GEÇMESİ DE KARARDA ETKEN
Yapılan birinci havale sürecinden daha sonra, davacı şirketin basiretli tacir olarak paranın gönderilmek istendiği alıcı şirket ile irtibata geçerek paranın alıcının hesabına geçip geçmediğini teyit etmeden ortadan 20 günden çok müddet geçtikten daha sonra tıpkı IBAN’a havale süreci yapılmasını talep etmesinde kusurlu olduğunun kabulü gerekir. Hâl bu biçimde olunca; tarafların karşılıklı tez ve savunmalarına, belgedeki tutanak ve ispatlara, bozma sonucunda açıklanan gerektirici niçinlere göre, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma sonucuna uyulmak gerekirkilk evvelki kararda direnilmesi yol ve yasaya karşıttır. Mahkeme sonucu oy fazlacaluğu ile bozulmuştur.”
Banka havalelerinde vatandaşların mağdur olmaması ismine Yargıtay’dan kıymetli bir karar çıktı. Yüksek mahkeme; bankanın IBAN numarasının alıcıya ilişkin olup olmadığını denetim etme üzere bir sorumluluğunun bulunmadığına hükmetti.
MİLLETLERARASI BİR ŞİRKET, KORE MERKEZLİ ŞİRKETE PARA GÖNDERMEK İSTEDİ
Milyonlarca havale süreci için emsal teşkil edecek karara husus olan olay, memleketler arası bir şirketin Kore merkezli şirkete para göndermek istemesiyle gerçekleşti.
2 KERE BİREBİR IBAN’A 15’ER BİN DOLAR GİTTİ
Bir banka şubesine müracaat eden şirket yetkilisi, ticari ilgisi olduğu ve Kore’de faaliyet gösteren şirket ile yaptığı işle ilgili olarak bu şirkete 15 bin dolar havale gönderdi. 21 gün daha sonra bir daha birebir IBAN numarası ile 15 bin dolar daha gönderdi. Parayı banka yetkilisine veren şirket yetkilisi, hem de gönderilmesini istediği şirketin ismini ve İnternational Bank Account Number (IBAN)’ı verdi.
PARA MÜŞTERİNİN ELİNE GEÇMEDİ
Ortadan geçen vakte karşın paranın müşterinin eline geçmediğini öğrenen şirket yetkilisi hayatının şokunu yaşadı.
PARA İADE EDİLMEYİNCE BANKAYA DAVA AÇILDI
Bankadan paranın iadesini talep eden şirket yetkilisi, talebi geri çevrilince Asliye Ticaret Mahkemesi’nin yolunu tuttu.
Davalı bankanın fiyat karşılığı yaptığı süreçler sırasında ihmâl ya da kastı kararı ziyana uğradığını belirten davacı iş adamı, ticari prestijini zedelendiğini, zararın tahsili için icra takibi yapıldığını fakat takibe haksız olarak itiraz edildiğini ileri sürerek itirazın iptali ile icra takibinin devamına, alacağın yüzde 40 oranından az olmamak üzere icra inkâr tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etti.
ŞİRKETİN MAİL ADRESİNİ ELE GEÇİREN HACKERLERİN DÜZMECE PROFORMA FATURA VE IBAN OLUŞTURDUKLARI ANLAŞILDI
Davalı banka ise bankaya hasımlığın yöneltilemeyeceğini, davacının ziyandan şahsen sorumlu olan Voguers Co. Ltd. Şti.’den talepte bulunması gerektiğini, davacının 30 bin Dolar ithalat bedelinin ihracatçı dava dışı şirkete transfer edilmesi için satışa ilişkin proforma fatura ile bir arada iki adet ithalat bedeli transfer formunu şubeye ilettiğini lisana getirdi. Bankanın yazılı talimat ve proforma faturada bulunan banka detaylarıne nazaran davacının talep ettiği IBAN’a transferi gerçekleştirdiğini, bankanın davacının talimatı doğrultusunda hareket ettiğini, dava dışı şirketin mail adresini ele geçiren hackerlerin uydurma proforma fatura ve IBAN oluşturduklarının öğrenildiğini öne sürdü.
DAVACININ MİLLETLERARASI DOLANDIRICILIK kararı UĞRADIĞI ZİYANINI BANKADAN TALEP ETMEYE ÇALIŞTIĞINA HÜKMEDİLDİ
IBAN’ın dava dışı şirkete ilişkin olmadığını, davacının memleketler arası dolandırıcılık kararı uğradığı ziyanını kusuru bulunmayan bankadan talep etmeye çalıştığını, müvekkili bankanın lehtar banka ile yazışma yaptığını lakin lehdar bankanın kendi kanunlarına göre transfer sürecinin lehdar ismine bakılırsa değil IBAN üzerinden yapılmış olması sebebiyle iade talebinin yapılamayacağını bildirdiğini, müvekkili bankanın olayda rastgele bir kusurunun olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istedi.
“DAVACI IBAN’I YANLIŞ BİLDİRMİŞ OLSA DA BANKANIN HAVALE ALICISININ BULUNDUĞU BANKA VASITASI İLE EN AZINDAN MÜŞTERİ İSMİ VE HESAP NUMARASI EŞLEŞTİRMESİNİ YAPMASI GEREKLİ”
Mahkeme; havalenin IBAN kullanılarak yapıldığı, dava konusu havalenin yapılmasında muhabir ve lehtar bankanın davalı bankanın alt vekili ve ifa yardımcısı olarak misyon aldığı, bankanın süratle gelişen teknolojinin sağladığı imkânı kullandığı, müşteri banka bağlantısında bankanın mukavelenin ekonomik manada kuvvetli tarafı olduğuna dikkat çekti. Bankanın finans kesiminde faaliyet gösteriyor olması ve uzmanlık alanı niçiniyle daha fazla itina yükümlülüğü altında bulunduğu, davacı IBAN’ı yanlış bildirmiş olsa da sistemin sağladığı kolaylıktan faydalanan bankanın ifa yardımcısı pozisyonundaki havale alıcısının bulunduğu banka vasıtası ile en azından müşteri ismi ve hesap numarası eşleştirmesini yapması ve havale sürecini bu doğrultuda gerçekleştirmesinin mevduat sahiplerinin korunabilmesi açısından hukuk sisteminin beklediği bir itina yükümlülüğü olduğuna hükmetti.
“HER İKİ TARAFIN EŞİT KUSURLARIYLA ZİYANA SEBEBİYET VERİLDİ”
Mahkeme olayda her iki tarafın eşit kusurlarıyla ziyana niçiniyet verdikleri nedeni öne sürülerek davanın kısmen kabulü ile davalı bankanın yüzde 50 kusuruna tekabül eden 15 bin Dolar temel alınarak itirazın bu ölçü üzerinden iptaline, davacının icra inkar tazminatı isteminin reddine karar verdi. sonucu davalı banka temyiz edince devreye giren Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, mahkeme kararını bozdu. Bozma sonucunda; “Davalı banka tarafınca davacının yazılı emirinde belirtilen iban numarası gözetilerek havale yapılması olayında davalıya atfedilebilecek bir kusur bulunmamasına karşın mahkemece somut olayın değerlendirilmesinde yanılgıya düşülerek yazılı biçimde karar kurulması hakikat görülmemiştir.” sözü yer aldı.
HUKUK GENEL KONSEYİ, MAHKEME KARARINI BOZDU
bir daha yapılan yargılamada Asliye Ticaret Mahkemesi, birinci sonucunda direnince bu defa devreye Yargıtay Hukuk Genel Heyeti girdi. Emsal nitelikte bir karara imza atan Hukuk Genel Şurası, mahkeme kararını bozdu. Kararda;
“IBAN SİSTEMİ TAM GÜVENLİ”
“Banka tarafınca davacının yazılı talimat ve proforma faturada bulunan banka detaylarıne istinaden davacının talep ettiği IBAN’a para transferi gerçekleştirilmiştir. Mahkemece alınan eksper raporunda, IBAN sistemi ile ilgili açıklamalara yer verilmiş olup, memleketler arası banka hesap numarasının İngilizce karşılığı olan sözlere ilişkin birinci harflerden oluşan IBAN ile yapılan havale sürecinde, bu numaranın verilmesinden daha sonra banka ismi, ülke ismi, hesap numarası ve bunun üzere ek bilgilere gereksinim olmadığı, yirmi iki adet harf ve sayıdan oluşan bu sistemde havale süreci sırasında bir sayının yanlış girilmesi hâlinde sistemin yanlış IBAN uyarısı vereceği, sistemin tam inançlı olup, sayıların bedelinde yahut sırasında yapılacak bir yanlışlığı kabul etmediği belirtilmiştir.
BANKA, IBAN İLE HESAP SAHİBİNİ EŞLEŞTİRMEK ZORUNDA DEĞİL
Mahkeme, paranın gönderildiği İngiltere’deki banka hesabının sahiden ithalatçı şirkete ilişkin olup olmadığının belirlenmesinin mümkün olmadığı, İngiliz hukukunda para transferi gerçekleştirilirken IBAN ile alıcının isminin uyuşup uyuşmadığını araştırma yükümlülüğünü öngoren bir kanun kararına rastlanılmadığı belirtilmiştir.
Belge içerisindeki eksper raporunu düzenleyen uzmanların nitelikleri de dikkate alındığında rapor düzenlenmeye ehil oldukları, davalı bankanın davacı şirket tarafınca verilen IBAN detaylarıne nazaran havale süreçlerini gerçekleştirdiği, paranın gönderildiği IBAN ile havale alıcısının isminin birebir olup olmadığını denetim etme yükümlülüğünün bulunmadığı anlaşılmaktadır.
ORTADAN 20 GÜN GEÇMESİ DE KARARDA ETKEN
Yapılan birinci havale sürecinden daha sonra, davacı şirketin basiretli tacir olarak paranın gönderilmek istendiği alıcı şirket ile irtibata geçerek paranın alıcının hesabına geçip geçmediğini teyit etmeden ortadan 20 günden çok müddet geçtikten daha sonra tıpkı IBAN’a havale süreci yapılmasını talep etmesinde kusurlu olduğunun kabulü gerekir. Hâl bu biçimde olunca; tarafların karşılıklı tez ve savunmalarına, belgedeki tutanak ve ispatlara, bozma sonucunda açıklanan gerektirici niçinlere göre, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma sonucuna uyulmak gerekirkilk evvelki kararda direnilmesi yol ve yasaya karşıttır. Mahkeme sonucu oy fazlacaluğu ile bozulmuştur.”