E-ticarete olan ilginin artması ile birlikte, “Sanal Pazar” olarak isimlendirilen, fazlaca sayıda markanın mamüllerini satışa sunan internet sitelerinden ya da firmaların kendi internet sitelerinden alışverişler yapıyoruz. Hatta, toplumsal medya hesapları üzerinden de alışverişler gerçekleştiriyoruz.
E-ticarette ortaya çıkan artışa bağlı olarak, kargo ve dağıtım firmalarının iş yüklerinde kıymetli artışlar yaşanmaya başladı. Bu durum, birtakım sıkıntıların yaşanmasına niye oluyor.
PAKET, TESLİM ANINDA KARGO ELEMANI İLE BİRLİKTE AÇILIP DENETİM EDİLMELİ
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Lideri Levent Küçük’ün verdiği bilgilere bakılırsa uzaktan satışlarda ortaya çıkan en kıymetli meselelerden birisi, satın aldığımız eserin kargo ile tesliminde yaşanıyor.
Küçük’ün aktardığı bir örnek olayda, tüketici internetten (uzaktan satış yoluyla) satın aldığı çaydanlık grubunu, kargo teslim tarihinden yaklaşık 30 gün daha sonra ambalajını açıyor. Paketten çaydanlık kadrosunun kırık çıkması üzerine, fotoğraflarını çekerek firmaya değişim için müracaat ediyor, firma değişim talebini kabul etmiyor. Firma, tüketicinin talebini geri çevirme öne sürülen nedeni olarak, paketin teslim anında kargo elemanı ile birlikte açılıp denetim edilmemesini ileri sürüyor.
TÜKETİCİ KARGODAN TESLİM ALDIĞI ESER YANLIŞLI ÇIKARSA NE YAPMALI
Tüketici, maddi ziyanının tazmini maksadıyla (Çaydanlık ekibi için ödediği bedelin iadesi için) Tüketici Hakem Heyetine müracaat ediyor. Buradaki değerli sorun, çaydanlık kadrosu ne vakit kırılmıştır? Kırık mı teslim edilmiştir? Yahut teslim alındıktan daha sonra tüketici tarafınca mı kırılmıştır? Tüketicinin yalnızca eserin fotoğrafını çekip, firmaya müracaat etmesi kâfi midir?
TÜKETİCİNİN HİÇBİR MÜNASEBET GÖSTERMEKSİZİN VE CEZAİ KAİDE ÖDEMEKSİZİN 14 GÜN İÇİNDE CAYMA HAKKI VAR
Mevzuyu yasal açıdan kıymetlendirecek olursak, yürürlükteki 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kararları (Madde 48) mucibince, telefon yahut internet yoluyla yapılan alışverişlerde (Uzaktan satışlar, aralıklı sözleşmelerde) hiç bir münasebet göstermeksizin ve cezai kural ödemeksizin 14 gün ortasında tüketicinin cayma hakkı bulunmaktadır. Teslim edilen bir eseri, mutat bir denetim daha sonrası (özellikle tıbbi eserleri, elektronik eserleri yahut cep telefonu üzere eserleri kullanmamak şartıyla) öne sürülen nedeniz 14 gün içerisinde cayma bildiriminde bulunarak iade edebilir.
PAKETTEN ÇIKAN “AYIPLI BİR MAL” OLABİLİR
Kelam konusu olayda ise, çaydanlık kadrosunun paketten kırık çıkması niçiniyle “ayıplı bir mal” olma özelliği ortaya çıkabilir.
MALIN AYIPSIZ OLDUĞUNU ALICI DEĞİL, SATICI İSPAT ETMELİ
Ayıplı mallarda ise, satın alma tarihinden itibaren birinci 6 ay içerisinde ortaya çıkan ayıplarda, malın satış anında ayıplı olduğu kabul edilerek, malın ayıpsız olduğunun ispat koşulu, satıcıya ilişkin bulunuyor (6502 sayılı Kanun Md.10). Bu durumda tüketici; malı iade etme, değiştirme, onarılma ya da misli ile değiştirme haklarından birine direkt sahip olabiliyor.
TESLİM ANINDA DENETİMİN DEĞERİ ORTAYA ÇIKIYOR
Uygulamada, kargo elemanları eserleri en seri biçimde teslim edip, adresten süratle ayrılma uğraşı içerisinde bulunuyor. Bu durumda, teslim alınan paketi kargo elemanı ile bir arada açıp denetim etme imkanı neredeyse yok. Kimi kargo firmalarının sunduğu “Kontrollü Teslimat” (Kargo elemanı ile birlikte ambalajı açıp denetim etme ve daha sonra teslim alma uygulaması) hizmetinde bunu gerçekleştirmek mümkün bulunuyor.
ESER TESLİM ALIRKEN TESLİM EDİLECEKLER:
Levent Küçük bu bahis hakkında diyerek bu mevzuda kıymet verilecek hususları şu biçimde sıralıyor:
1-Alışveriş öncesi firmalar hakkında güzel araştırma yapılarak, haklarındaki tüketici şikayet ya da memnuniyetlerinin dikkate alınması,
2-Alışverişlerde kurumsal kimlikleri bilinen sağlam web sitelerinin ya da firmaların tercih edilmesi,
3-Satın alınan mamüllerin kargo ile tesliminde “Kontrollü Teslimat” uygulamasının tercih edilmesi, satış yapan firmaların eser gönderimi sırasında bu yolu kullanmalarının istenmesi,
4-Kargo elemanı tarafınca teslim edilen eser ambalajlarını uzun mühlet bekletmeden (en geç 14 gün arasında) açılması,
5-Uzaktan satışlarda (mesafeli sözleşmelerde) hiç bir münasebet göstermeksizin ve cezai kural ödemeksizin 14 gün ortasında tüketicinin cayma hakkı bulunduğunun bilinmesi,
6-Ayıplı mallarda, satın alma tarihinden itibaren birinci 6 ay içerisinde ortaya çıkan ayıplarda, malın satış anında ayıplı olduğu kabul edilerek, malın ayıpsız olduğunun ispat koşulunun satıcıya ilişkin olduğunun bilinmesi,
7-Kargo elemanı tarafınca teslim anında, paketin mümkünse kargo elemanı ile birlikte açılarak satın alınan eserin denetim edilmesi, eserinin hasarlı ya da bozulmuş olması halinde, kargo elemanı ile bir arada tespit yapılarak, eserin fotoğraflarının çekilmesi,
8-Kargo elemanının eseri teslimi daha sonrası paketin açılması durumunda, eserinin hasarlı ya da bozulmuş olması halinde, eserin fotoğrafını çekerek, apartman vazifelisi, komşu üzere aile haricindeki 3. şahıslar ile bir arada bir tutanak düzenlenerek, durum tespiti yapılması,
9-Hasarlı yahut bozulmuş mamüllerin varlığı halinde, evvel satın aldığımız firma ile irtibata geçilmesi, sonuç alınamaması halinde, maddi zararlarımız için Tüketici Hakem Heyetlerine müracaatta bulunulması.
E-ticarette ortaya çıkan artışa bağlı olarak, kargo ve dağıtım firmalarının iş yüklerinde kıymetli artışlar yaşanmaya başladı. Bu durum, birtakım sıkıntıların yaşanmasına niye oluyor.
PAKET, TESLİM ANINDA KARGO ELEMANI İLE BİRLİKTE AÇILIP DENETİM EDİLMELİ
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Lideri Levent Küçük’ün verdiği bilgilere bakılırsa uzaktan satışlarda ortaya çıkan en kıymetli meselelerden birisi, satın aldığımız eserin kargo ile tesliminde yaşanıyor.
Küçük’ün aktardığı bir örnek olayda, tüketici internetten (uzaktan satış yoluyla) satın aldığı çaydanlık grubunu, kargo teslim tarihinden yaklaşık 30 gün daha sonra ambalajını açıyor. Paketten çaydanlık kadrosunun kırık çıkması üzerine, fotoğraflarını çekerek firmaya değişim için müracaat ediyor, firma değişim talebini kabul etmiyor. Firma, tüketicinin talebini geri çevirme öne sürülen nedeni olarak, paketin teslim anında kargo elemanı ile birlikte açılıp denetim edilmemesini ileri sürüyor.
TÜKETİCİ KARGODAN TESLİM ALDIĞI ESER YANLIŞLI ÇIKARSA NE YAPMALI
Tüketici, maddi ziyanının tazmini maksadıyla (Çaydanlık ekibi için ödediği bedelin iadesi için) Tüketici Hakem Heyetine müracaat ediyor. Buradaki değerli sorun, çaydanlık kadrosu ne vakit kırılmıştır? Kırık mı teslim edilmiştir? Yahut teslim alındıktan daha sonra tüketici tarafınca mı kırılmıştır? Tüketicinin yalnızca eserin fotoğrafını çekip, firmaya müracaat etmesi kâfi midir?
TÜKETİCİNİN HİÇBİR MÜNASEBET GÖSTERMEKSİZİN VE CEZAİ KAİDE ÖDEMEKSİZİN 14 GÜN İÇİNDE CAYMA HAKKI VAR
Mevzuyu yasal açıdan kıymetlendirecek olursak, yürürlükteki 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kararları (Madde 48) mucibince, telefon yahut internet yoluyla yapılan alışverişlerde (Uzaktan satışlar, aralıklı sözleşmelerde) hiç bir münasebet göstermeksizin ve cezai kural ödemeksizin 14 gün ortasında tüketicinin cayma hakkı bulunmaktadır. Teslim edilen bir eseri, mutat bir denetim daha sonrası (özellikle tıbbi eserleri, elektronik eserleri yahut cep telefonu üzere eserleri kullanmamak şartıyla) öne sürülen nedeniz 14 gün içerisinde cayma bildiriminde bulunarak iade edebilir.
PAKETTEN ÇIKAN “AYIPLI BİR MAL” OLABİLİR
Kelam konusu olayda ise, çaydanlık kadrosunun paketten kırık çıkması niçiniyle “ayıplı bir mal” olma özelliği ortaya çıkabilir.
MALIN AYIPSIZ OLDUĞUNU ALICI DEĞİL, SATICI İSPAT ETMELİ
Ayıplı mallarda ise, satın alma tarihinden itibaren birinci 6 ay içerisinde ortaya çıkan ayıplarda, malın satış anında ayıplı olduğu kabul edilerek, malın ayıpsız olduğunun ispat koşulu, satıcıya ilişkin bulunuyor (6502 sayılı Kanun Md.10). Bu durumda tüketici; malı iade etme, değiştirme, onarılma ya da misli ile değiştirme haklarından birine direkt sahip olabiliyor.
TESLİM ANINDA DENETİMİN DEĞERİ ORTAYA ÇIKIYOR
Uygulamada, kargo elemanları eserleri en seri biçimde teslim edip, adresten süratle ayrılma uğraşı içerisinde bulunuyor. Bu durumda, teslim alınan paketi kargo elemanı ile bir arada açıp denetim etme imkanı neredeyse yok. Kimi kargo firmalarının sunduğu “Kontrollü Teslimat” (Kargo elemanı ile birlikte ambalajı açıp denetim etme ve daha sonra teslim alma uygulaması) hizmetinde bunu gerçekleştirmek mümkün bulunuyor.
ESER TESLİM ALIRKEN TESLİM EDİLECEKLER:
Levent Küçük bu bahis hakkında diyerek bu mevzuda kıymet verilecek hususları şu biçimde sıralıyor:
1-Alışveriş öncesi firmalar hakkında güzel araştırma yapılarak, haklarındaki tüketici şikayet ya da memnuniyetlerinin dikkate alınması,
2-Alışverişlerde kurumsal kimlikleri bilinen sağlam web sitelerinin ya da firmaların tercih edilmesi,
3-Satın alınan mamüllerin kargo ile tesliminde “Kontrollü Teslimat” uygulamasının tercih edilmesi, satış yapan firmaların eser gönderimi sırasında bu yolu kullanmalarının istenmesi,
4-Kargo elemanı tarafınca teslim edilen eser ambalajlarını uzun mühlet bekletmeden (en geç 14 gün arasında) açılması,
5-Uzaktan satışlarda (mesafeli sözleşmelerde) hiç bir münasebet göstermeksizin ve cezai kural ödemeksizin 14 gün ortasında tüketicinin cayma hakkı bulunduğunun bilinmesi,
6-Ayıplı mallarda, satın alma tarihinden itibaren birinci 6 ay içerisinde ortaya çıkan ayıplarda, malın satış anında ayıplı olduğu kabul edilerek, malın ayıpsız olduğunun ispat koşulunun satıcıya ilişkin olduğunun bilinmesi,
7-Kargo elemanı tarafınca teslim anında, paketin mümkünse kargo elemanı ile birlikte açılarak satın alınan eserin denetim edilmesi, eserinin hasarlı ya da bozulmuş olması halinde, kargo elemanı ile bir arada tespit yapılarak, eserin fotoğraflarının çekilmesi,
8-Kargo elemanının eseri teslimi daha sonrası paketin açılması durumunda, eserinin hasarlı ya da bozulmuş olması halinde, eserin fotoğrafını çekerek, apartman vazifelisi, komşu üzere aile haricindeki 3. şahıslar ile bir arada bir tutanak düzenlenerek, durum tespiti yapılması,
9-Hasarlı yahut bozulmuş mamüllerin varlığı halinde, evvel satın aldığımız firma ile irtibata geçilmesi, sonuç alınamaması halinde, maddi zararlarımız için Tüketici Hakem Heyetlerine müracaatta bulunulması.