Son vakit içinderda kira bedellerinin epeyce artması niçiniyle kiracı ve mal sahipleri içinde yaşanan uyuşmazlıklar kira kontratlarında kefil olanlara da yansıdı. Yasal artırım oranı Temmuz 2023’e kadar yüzde 25 olarak belirlense de daha fazla artırım talep eden mesken sahipleri, kiracı ile anlaşamayınca ‘çözüm’ için kefillerin kapısını çalmaya başladı. Kefillerden artırım farkı isteniyor ya da kiracıyı tahliyeye ikna etmesi talep ediliyor.
Posta gazetesinden Meltem Kara Söyleyenoğlu’nun haberine göre, taşınmazlarını kiralayanlara kesinlikle kira kontratlarına kefil almalarını tavsiye ettiklerini söyleyen Avukat Hanife Emine Kara, Borçlar Kanunu’nun 583’üncü hususuna göre kefalet mukavelesinde hal olarak aranan konuları şöyleki sıraladı:
Dikkat edilmesi gereken bir öbür konunun kefilin sorumlu olacağı müddet olduğunu söyleyen Kara, “Süre ayrıyeten belirtilmezse yalnızca kontrat mühleti kadar kefil olunmuş sayılacağından yenilenen kira devirleri için kefalet devam etmez. Örnek verecek olursak; 1 yıl periyodik kira mukavelesi akdetmiş ve kontratta kiracıya kefil alınmış olması halinde, ayrıyeten belirtilmediği takdirde kefilin sorumluluğu yalnızca birinci 1 yıl için olacaktır. Bunun haricinde yenilenen kira devirlerinde kiracı tarafınca kira borcunun ödenmemesi halinde kefilin bir sorumluluğu olmayacaktır. Bu niçinle kefilin sorumlu olacağı mühletin mukavele mühleti haricinde ayrıyeten yazılmasını tavsiye ederim” diye konuştu.
KEFİLİN EŞİNİN DE İSTEĞİ ALINMALIDIR
Eşlerden birinin bir ayrılık sonucu yahut farklı yaşama hakkı olmadıkça fakat ötekinin yazılı isteğiyle kefil olabileceğini vurgulayan Kara, şunları söylemiş oldu: “Bu niçinle kira kontratına kefil olarak taraf olan kişi evli ise kefaletin geçerli olması için kefilin eşinin de isteği alınmalıdır. Aksi biçimde kefalet geçersiz olacaktır. Bu durumun istisnası ise; ticaret siciline kayıtlı ticari işletmenin sahibi yahut ticaret şirketinin ortak ya da yöneticisi tarafınca işletme yahut şirketle ilgili olarak verilecek kefaletler için eşin isteği aranmaz. Öteki bir deyişle; bir şirketin kiracı sıfatıyla kiralama yapması halinde, şirketin ortaklarından birinin kefil olarak mukavelede taraf olması halinde, kefil olan ortağın eşinin isteği aranmayacaktır.”
NE VAKİT DEVREYE GİRER?
Kiracının kirasını ödeyemediği durumlarda kefilin de sorumlu olduğunu anlatan Kara, şu biçimde konuştu: “Eğer kefalet mukavelesi kanuna uygun bir biçimde belirlenmişse ve kira borcu kefilin sorumlu olduğu mühlet içerisinde oluşmuşsa, bu borçtan kefilin de sorumluluğu kontratta açıklandıği ölçüde oluşur. Kiracı kirasını ödemezse, konut sahibi kiracı ve kefile karşı icra takibi başlatabilir. Kefil müşterek müteselsil sorumlu ise tıpkı anda ikisine de icra takibi başlatılabilir.”
ARTIŞ ORANINA TESİR EDER Mİ?
Zam uyuşmazlıklarında kefilin hiç bir sorumluluğu olmadığını tabir eden Kara, “Kefil ile kiraya veren bir anlaşma/pazarlık yapamaz. Kira mukavelelerinde artırım yasal artış oranına bakılırsa yapılır. Olağan vakit içinderda kira artış oranı 12 aylık ortalama Tüketici Fiyat Endeksi’ne (TÜFE) nazaran belirlenir. Lakin 10 Haziran 2022’den 1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek kira mukavelelerinde artırım oranı hükümetçe yüzde 25’te sınırlandırıldı” bilgisini verdi.
Posta gazetesinden Meltem Kara Söyleyenoğlu’nun haberine göre, taşınmazlarını kiralayanlara kesinlikle kira kontratlarına kefil almalarını tavsiye ettiklerini söyleyen Avukat Hanife Emine Kara, Borçlar Kanunu’nun 583’üncü hususuna göre kefalet mukavelesinde hal olarak aranan konuları şöyleki sıraladı:
- Kefalet kontratı, yazılı biçimde yapılmadıkça geçerli olmaz.
- Kefilin sorumlu olacağı azami ölçü mukavelede belirtilmelidir.
- Kefalet tarihi kontratta yer almalıdır.
- Kefilin, sorumlu olduğu azami ölçüsü, kefalet tarihini ve müteselsil kefil olması durumunda, bu sıfatla yahut bu manaya gelen rastgele bir sözle yükümlülük altına girdiğini kefalet mukavelesinde kendi el yazısıyla belirtmesi koşuldur.
- Aksi biçimde alınan kefalet geçerli olmayacaktır.
Dikkat edilmesi gereken bir öbür konunun kefilin sorumlu olacağı müddet olduğunu söyleyen Kara, “Süre ayrıyeten belirtilmezse yalnızca kontrat mühleti kadar kefil olunmuş sayılacağından yenilenen kira devirleri için kefalet devam etmez. Örnek verecek olursak; 1 yıl periyodik kira mukavelesi akdetmiş ve kontratta kiracıya kefil alınmış olması halinde, ayrıyeten belirtilmediği takdirde kefilin sorumluluğu yalnızca birinci 1 yıl için olacaktır. Bunun haricinde yenilenen kira devirlerinde kiracı tarafınca kira borcunun ödenmemesi halinde kefilin bir sorumluluğu olmayacaktır. Bu niçinle kefilin sorumlu olacağı mühletin mukavele mühleti haricinde ayrıyeten yazılmasını tavsiye ederim” diye konuştu.
KEFİLİN EŞİNİN DE İSTEĞİ ALINMALIDIR
Eşlerden birinin bir ayrılık sonucu yahut farklı yaşama hakkı olmadıkça fakat ötekinin yazılı isteğiyle kefil olabileceğini vurgulayan Kara, şunları söylemiş oldu: “Bu niçinle kira kontratına kefil olarak taraf olan kişi evli ise kefaletin geçerli olması için kefilin eşinin de isteği alınmalıdır. Aksi biçimde kefalet geçersiz olacaktır. Bu durumun istisnası ise; ticaret siciline kayıtlı ticari işletmenin sahibi yahut ticaret şirketinin ortak ya da yöneticisi tarafınca işletme yahut şirketle ilgili olarak verilecek kefaletler için eşin isteği aranmaz. Öteki bir deyişle; bir şirketin kiracı sıfatıyla kiralama yapması halinde, şirketin ortaklarından birinin kefil olarak mukavelede taraf olması halinde, kefil olan ortağın eşinin isteği aranmayacaktır.”
NE VAKİT DEVREYE GİRER?
Kiracının kirasını ödeyemediği durumlarda kefilin de sorumlu olduğunu anlatan Kara, şu biçimde konuştu: “Eğer kefalet mukavelesi kanuna uygun bir biçimde belirlenmişse ve kira borcu kefilin sorumlu olduğu mühlet içerisinde oluşmuşsa, bu borçtan kefilin de sorumluluğu kontratta açıklandıği ölçüde oluşur. Kiracı kirasını ödemezse, konut sahibi kiracı ve kefile karşı icra takibi başlatabilir. Kefil müşterek müteselsil sorumlu ise tıpkı anda ikisine de icra takibi başlatılabilir.”
ARTIŞ ORANINA TESİR EDER Mİ?
Zam uyuşmazlıklarında kefilin hiç bir sorumluluğu olmadığını tabir eden Kara, “Kefil ile kiraya veren bir anlaşma/pazarlık yapamaz. Kira mukavelelerinde artırım yasal artış oranına bakılırsa yapılır. Olağan vakit içinderda kira artış oranı 12 aylık ortalama Tüketici Fiyat Endeksi’ne (TÜFE) nazaran belirlenir. Lakin 10 Haziran 2022’den 1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek kira mukavelelerinde artırım oranı hükümetçe yüzde 25’te sınırlandırıldı” bilgisini verdi.