Avukat Doç. Dr. Umut Yeniocak, kiracıların haklarını deklare etti ve “Evde çocuğum oturacak” diyerek kiracıyı çıkarmak isteyen mesken sahiplerinin 12 aylık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödeyebileceğini söylemiş oldu.
Başta büyük kentler olmak üzere Türkiye genelinde kiraların olağan artış bandının fazlaca üstüne çıkarak astronomik sayılara ulaşması yansılara niye oldu.
Mesken sahiplerince talep edilen ve kimi semtlerde yüzde 100’lere yaklaşan artış talepleri, kiracıların büyük mağduriyet yaşamalarına yol açtı.
“KİRA BEDELİNİN ARTTIRILMASI İÇİN MESKEN SAHİPLERİ TARAFINDAN BASKIYA MARUZ KALAN KİRACILARIN YASAL HAKLARI VAR”
Yeniocak, kira bedelinin yüksek oranda arttırılması için mesken sahipleri tarafınca baskıya maruz kalan kiracıların yasal hakları ve bu biçimde bir durumda atabilecekleri hukuksal adımları anlattı.
“KİRA MUKAVELESİ BİR DEFA YAPILDIKTAN daha sonra KİRA BEDELİ ÇOK ARTIRILAMAZ”
Türk hukuk sisteminin, kira mukavelesi yapılırken bir konut ya da iş yerinin ne kadara kiralandığına kural olarak müdahale etmediğini belirten Doç. Dr. Yeniocak, “Ancak Kanun, kira mukavelesi bir sefer yapıldıktan daha sonra kira bedelini çok artırmak ve eski kiracıyı meskenden ya da iş yerinden çıkarıp yerine yeni bir kiracıya daha yüksek bedelle kiralamak isteyen mesken sahiplerine karşı değerli hudutlar koyar. Bu hudutlardan en çok bilineni de kira artışıyla ilgili TÜFE sınırlamasıdır.” dedi.
“KİRA ARTIŞINDA TAVAN, 12 AYIN TÜFE ORTALAMASIDIR”
İlgili Kanun’un, kira müddeti bitmiş oldukten daha sonra yeni devir kirası belirlenirken uygulanacak artışta 12 aylık TÜFE ortalamasını üst hudut olarak belirlediğini hatırlatan Doç. Dr. Yeniocak, “Burada dikkat edilmesi gereken nokta, bu oranın üst hudut yani tavan ölçü olduğudur. Yapılacak artış bu oranın altında olabilir lakin üstünde olamaz. Mesken sahibi, kiracıyı buna zorlayamaz.
KONTRATTAKİ ORAN DEĞİL TÜFE ORANI UYGULANIR
Örneğin, kontratta yüzde 20 artış yapılacağı yazıyor lakin TÜFE yüzde 15 olmuşsa, mukaveledeki oran değil TÜFE oranı uygulanır. Kiracı, en çok TÜFE oranında artış yaparak, kiracı olduğu konutu ya da işyerini kullanmaya devam edebilir.” açıklamasını yaptı.
KONUTA GEREKSİNİMİ OLDUĞUNU SÖYLEYEREK KİRACIYI ÇIKARMAK EN ÇOK BAŞVURULAN SİSTEM
Yeniocak, mevcut kiracıyı çıkarıp yerine yüksek bedelle yeni kiracı almak isteyen mülk sahiplerinin, konutta kendisinin ya da çocuğunun oturacağını, konuta ya da işyerine muhtaçlığı olduğunu söyleyerek kiracıyı çıkarmak istemelerinin sıkça başvurulan bir metot olduğunun bilindiğini belirdi.
ÇOCUĞUNUN GEREKSİNİMİ OLDUĞUNU SÖYLEYİP, DİĞERİNE KİRALAYAN, TAZMİNAT ÖDER
Yeniocak, mevzu ile ilgili olarak “Kanun, bu durumu berbata kullananlar için kıymetli bir kural koymuştur. Örneğin, çocuğunun gereksinimi olduğunu söyleyip kiracıyı çıkaran makus niyetli mesken sahibi, bu yeri diğerine kiralarsa, kanuna nazaran, eski kiracı dava açarak 12 aylık kira bedelinden az olmamak üzere konut sahibinden tazminat hakkı kazanabilir.” diye konuştu.
MESKEN SAHİBİ KİRA BEDELİNİN ARTIRILMASI İÇİN DAVA AÇABİLİR
Kira bedellerinin çok artmasıyla istedikleri kira gelirini elde edemeyen mesken sahiplerinin de faydasına olan birtakım kurallar olduğunu tabir den Yeniocak, şunları söylemiş oldu:
“Örneğin, kira başlangıcından itibaren beş yıl geçmiş ve kira bedeli, emsalleri karşısında fazlaca düşük kalmışsa konut ya da işyeri sahibi, kira bedelinin arttırılması için dava açabilir.
KONUT SAHİBİ KİRACISINI 10 YIL daha sonra ÇIKARTABİLİR
Ayrıyeten, 2012’de getirilen bir kurala nazaran, kira müddeti bittikten daha sonra tıpkı meskende yahut işyerinde kiracı olarak kalan kiracıyı konut sahibi, 10 yıl daha sonra haklı bir sebep bildirmeden çıkarabilir. Örneğin, bir yıl müddetli bir konut kirasında mesken sahibi, bir yılın dolmasının akabinde 10 yıl bekleyecek ve daha sonrasında kiracıyı çıkarabilecek. Bu kural sebebiyle eski kiracılar, kirayı konut ya da iş yeri sahibinin istediği üzere TÜFE oranının fazlaca üstünde arttırmak ya da meskenden yahut işyerinden çıkmak ikilemi içinde sıkışıp kalıyorlar.”
Başta büyük kentler olmak üzere Türkiye genelinde kiraların olağan artış bandının fazlaca üstüne çıkarak astronomik sayılara ulaşması yansılara niye oldu.
Mesken sahiplerince talep edilen ve kimi semtlerde yüzde 100’lere yaklaşan artış talepleri, kiracıların büyük mağduriyet yaşamalarına yol açtı.
“KİRA BEDELİNİN ARTTIRILMASI İÇİN MESKEN SAHİPLERİ TARAFINDAN BASKIYA MARUZ KALAN KİRACILARIN YASAL HAKLARI VAR”
Yeniocak, kira bedelinin yüksek oranda arttırılması için mesken sahipleri tarafınca baskıya maruz kalan kiracıların yasal hakları ve bu biçimde bir durumda atabilecekleri hukuksal adımları anlattı.
“KİRA MUKAVELESİ BİR DEFA YAPILDIKTAN daha sonra KİRA BEDELİ ÇOK ARTIRILAMAZ”
Türk hukuk sisteminin, kira mukavelesi yapılırken bir konut ya da iş yerinin ne kadara kiralandığına kural olarak müdahale etmediğini belirten Doç. Dr. Yeniocak, “Ancak Kanun, kira mukavelesi bir sefer yapıldıktan daha sonra kira bedelini çok artırmak ve eski kiracıyı meskenden ya da iş yerinden çıkarıp yerine yeni bir kiracıya daha yüksek bedelle kiralamak isteyen mesken sahiplerine karşı değerli hudutlar koyar. Bu hudutlardan en çok bilineni de kira artışıyla ilgili TÜFE sınırlamasıdır.” dedi.
“KİRA ARTIŞINDA TAVAN, 12 AYIN TÜFE ORTALAMASIDIR”
İlgili Kanun’un, kira müddeti bitmiş oldukten daha sonra yeni devir kirası belirlenirken uygulanacak artışta 12 aylık TÜFE ortalamasını üst hudut olarak belirlediğini hatırlatan Doç. Dr. Yeniocak, “Burada dikkat edilmesi gereken nokta, bu oranın üst hudut yani tavan ölçü olduğudur. Yapılacak artış bu oranın altında olabilir lakin üstünde olamaz. Mesken sahibi, kiracıyı buna zorlayamaz.
KONTRATTAKİ ORAN DEĞİL TÜFE ORANI UYGULANIR
Örneğin, kontratta yüzde 20 artış yapılacağı yazıyor lakin TÜFE yüzde 15 olmuşsa, mukaveledeki oran değil TÜFE oranı uygulanır. Kiracı, en çok TÜFE oranında artış yaparak, kiracı olduğu konutu ya da işyerini kullanmaya devam edebilir.” açıklamasını yaptı.
KONUTA GEREKSİNİMİ OLDUĞUNU SÖYLEYEREK KİRACIYI ÇIKARMAK EN ÇOK BAŞVURULAN SİSTEM
Yeniocak, mevcut kiracıyı çıkarıp yerine yüksek bedelle yeni kiracı almak isteyen mülk sahiplerinin, konutta kendisinin ya da çocuğunun oturacağını, konuta ya da işyerine muhtaçlığı olduğunu söyleyerek kiracıyı çıkarmak istemelerinin sıkça başvurulan bir metot olduğunun bilindiğini belirdi.
ÇOCUĞUNUN GEREKSİNİMİ OLDUĞUNU SÖYLEYİP, DİĞERİNE KİRALAYAN, TAZMİNAT ÖDER
Yeniocak, mevzu ile ilgili olarak “Kanun, bu durumu berbata kullananlar için kıymetli bir kural koymuştur. Örneğin, çocuğunun gereksinimi olduğunu söyleyip kiracıyı çıkaran makus niyetli mesken sahibi, bu yeri diğerine kiralarsa, kanuna nazaran, eski kiracı dava açarak 12 aylık kira bedelinden az olmamak üzere konut sahibinden tazminat hakkı kazanabilir.” diye konuştu.
MESKEN SAHİBİ KİRA BEDELİNİN ARTIRILMASI İÇİN DAVA AÇABİLİR
Kira bedellerinin çok artmasıyla istedikleri kira gelirini elde edemeyen mesken sahiplerinin de faydasına olan birtakım kurallar olduğunu tabir den Yeniocak, şunları söylemiş oldu:
“Örneğin, kira başlangıcından itibaren beş yıl geçmiş ve kira bedeli, emsalleri karşısında fazlaca düşük kalmışsa konut ya da işyeri sahibi, kira bedelinin arttırılması için dava açabilir.
KONUT SAHİBİ KİRACISINI 10 YIL daha sonra ÇIKARTABİLİR
Ayrıyeten, 2012’de getirilen bir kurala nazaran, kira müddeti bittikten daha sonra tıpkı meskende yahut işyerinde kiracı olarak kalan kiracıyı konut sahibi, 10 yıl daha sonra haklı bir sebep bildirmeden çıkarabilir. Örneğin, bir yıl müddetli bir konut kirasında mesken sahibi, bir yılın dolmasının akabinde 10 yıl bekleyecek ve daha sonrasında kiracıyı çıkarabilecek. Bu kural sebebiyle eski kiracılar, kirayı konut ya da iş yeri sahibinin istediği üzere TÜFE oranının fazlaca üstünde arttırmak ya da meskenden yahut işyerinden çıkmak ikilemi içinde sıkışıp kalıyorlar.”