İKSV’nin kültür siyasetleri çalışmaları kapsamında Prof. Dr. Itır Erhart tarafınca hazırlanan 10. raporu kültür-sanat alanında çalışan bayanların maruz kaldığı ayrımcılığın boyutlarını ortaya koydu.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) kültür-sanat dünyasında toplumsal cinsiyet konusunu ele alan bir araştırmaya imza attı. Kültür sanat dalında çalışan çoğunluğu sanatçı 157 bayanla yapılan anketin sonuçları, kurumun 10’ncu ‘Kültür-Sanat Dünyasında Toplumsal Cinsiyet: Tartışmalı Bahisler, Yapısal Sıkıntılar ve Tahlil Önerileri’ raporunda yayımlandı. Türkiye’de yaratıcı kesimlerin nasıl daha eşit, adil ve kapsayıcı hale gelebileceğini ele alan rapor, İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Itır Erhart tarafınca kaleme alındı. Kültür-sanat dünyasında toplumsal cinsiyet eşitliğini husus alan bu araştırmada; kamu kurumları, sendikalar ve meslek örgütleri, sanat okulları, üretim şirketleri ve sivil toplum kuruluşları üzere bir epeyce paydaşın problemlerin tahliline katkı vermesi için somut teklifler de sunuldu.
Prof. Dr. Itır Erhart
İstanbul’daki kültür-sanat dalı ortasında, en epey istihdam sağlanan üç disiplin olan tiyatro, sinema ve müzik ekseninde hazırlanan araştırma şu noktaları gözler önüne serdi:
RAPORDA ÖNE ÇIKANLAR
■ Ankete katılan dal çalışanı bayanların yüzde 52’si cinsiyete dayalı ayrımcılık yaşadığını belirtiyor; sinema ve tiyatro dalında bayan direktör sayısının ve bayanlar için yazılan rollerin azlığına dikkat çekiyor. Ayrımcı davranışlara karşı uğraşta izlenen yolların başında ayrımcılığı yapan bireyle yüzleşmek geliyor.
■ Müzik, tiyatro ve sinema alanında toplumsal cinsiyet temelli rol ve nazaranv dağılımı var; ses, ışık tasarımı, manzara direktörlüğü, kurgu üzere alanlara erkekler hâkim.
■ Ankete katılanların yalnızca yüzde 62’si sigortalı.
■ Bayan olmanın meslekleri üzerinde olumsuz tesiri olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 53 iken erkek olmadıkları için dezavantaj yaşadığını belirtenlerin oranı yüzde 63.
■ Her 10 iştirakçiden 6’sı çalıştığı dalda taciz/mobbing yaşadığını söylüyor. İştirakçilerin yüzde 62’si bu durumda ne yapılması gerektiğini bildiğini belirtiyor.
■ Araştırmaya katılanların yüzde 81’i iş ömründe toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmadığını düşünüyor.
■ Çalıştıkları kesimde profesyonel gelişimlerine yönelik dayanak düzenekleri olmadığını söyleyen bayanların oranı yüzde 81.
■ Bayanlar ve erkekler için “bakımlı olmak”, “rol seçmesine hazır olmak” farklı manalara geliyor. Erkek beyaz bir gömlek ya da tişörtle hazır olurken bayanın cinselliğini ön plana çıkaracak biçimde giyinmesine, makyaj yapmasına yönelik beklenti kesimde hala devam ediyor. Aldıkları yansılar niçiniyle, bayanlar içinde, seçtikleri kostümlerden kullandıkları lisana kadar otosansüre başvuranlar oluyor. Bu tercihleri yapmak durumunda bırakılmalarını sanata müdahale olarak değerlendirenler de var.
■ Cinsiyete dayalı ayrımcılığa karşı alınması gerektiği düşünülen tedbirler ortasında birinci sırada yüzde 23 ile “yasal düzenlemeler” ve “toplumsal cinsiyet eşitliğine eğitim müfredatında yer verilmesi” (yüzde 23) geliyor. Bu alanda örgütlenilmesi gerektiğini belirtenlerin oranı ise yüzde 20.
■ İştirakçilerin yüzde 40’ı pandeminin çalıştıkları dallarda toplumsal cinsiyet eşitliğine olumsuz tesir ettiğini belirtiyor.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) kültür-sanat dünyasında toplumsal cinsiyet konusunu ele alan bir araştırmaya imza attı. Kültür sanat dalında çalışan çoğunluğu sanatçı 157 bayanla yapılan anketin sonuçları, kurumun 10’ncu ‘Kültür-Sanat Dünyasında Toplumsal Cinsiyet: Tartışmalı Bahisler, Yapısal Sıkıntılar ve Tahlil Önerileri’ raporunda yayımlandı. Türkiye’de yaratıcı kesimlerin nasıl daha eşit, adil ve kapsayıcı hale gelebileceğini ele alan rapor, İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Itır Erhart tarafınca kaleme alındı. Kültür-sanat dünyasında toplumsal cinsiyet eşitliğini husus alan bu araştırmada; kamu kurumları, sendikalar ve meslek örgütleri, sanat okulları, üretim şirketleri ve sivil toplum kuruluşları üzere bir epeyce paydaşın problemlerin tahliline katkı vermesi için somut teklifler de sunuldu.
Prof. Dr. Itır Erhart
İstanbul’daki kültür-sanat dalı ortasında, en epey istihdam sağlanan üç disiplin olan tiyatro, sinema ve müzik ekseninde hazırlanan araştırma şu noktaları gözler önüne serdi:
RAPORDA ÖNE ÇIKANLAR
■ Ankete katılan dal çalışanı bayanların yüzde 52’si cinsiyete dayalı ayrımcılık yaşadığını belirtiyor; sinema ve tiyatro dalında bayan direktör sayısının ve bayanlar için yazılan rollerin azlığına dikkat çekiyor. Ayrımcı davranışlara karşı uğraşta izlenen yolların başında ayrımcılığı yapan bireyle yüzleşmek geliyor.
■ Müzik, tiyatro ve sinema alanında toplumsal cinsiyet temelli rol ve nazaranv dağılımı var; ses, ışık tasarımı, manzara direktörlüğü, kurgu üzere alanlara erkekler hâkim.
■ Ankete katılanların yalnızca yüzde 62’si sigortalı.
■ Bayan olmanın meslekleri üzerinde olumsuz tesiri olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 53 iken erkek olmadıkları için dezavantaj yaşadığını belirtenlerin oranı yüzde 63.
■ Her 10 iştirakçiden 6’sı çalıştığı dalda taciz/mobbing yaşadığını söylüyor. İştirakçilerin yüzde 62’si bu durumda ne yapılması gerektiğini bildiğini belirtiyor.
■ Araştırmaya katılanların yüzde 81’i iş ömründe toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmadığını düşünüyor.
■ Çalıştıkları kesimde profesyonel gelişimlerine yönelik dayanak düzenekleri olmadığını söyleyen bayanların oranı yüzde 81.
■ Bayanlar ve erkekler için “bakımlı olmak”, “rol seçmesine hazır olmak” farklı manalara geliyor. Erkek beyaz bir gömlek ya da tişörtle hazır olurken bayanın cinselliğini ön plana çıkaracak biçimde giyinmesine, makyaj yapmasına yönelik beklenti kesimde hala devam ediyor. Aldıkları yansılar niçiniyle, bayanlar içinde, seçtikleri kostümlerden kullandıkları lisana kadar otosansüre başvuranlar oluyor. Bu tercihleri yapmak durumunda bırakılmalarını sanata müdahale olarak değerlendirenler de var.
■ Cinsiyete dayalı ayrımcılığa karşı alınması gerektiği düşünülen tedbirler ortasında birinci sırada yüzde 23 ile “yasal düzenlemeler” ve “toplumsal cinsiyet eşitliğine eğitim müfredatında yer verilmesi” (yüzde 23) geliyor. Bu alanda örgütlenilmesi gerektiğini belirtenlerin oranı ise yüzde 20.
■ İştirakçilerin yüzde 40’ı pandeminin çalıştıkları dallarda toplumsal cinsiyet eşitliğine olumsuz tesir ettiğini belirtiyor.