İlker Cihan Biner
Umami Kitap, Seçil Epik, Büşra Memnun, Bike Su Öner tarafınca kurulan bağımsız bir yayınevi. Kuir ve feminist bakış açısıyla yola çıkan yayınevi için edebiyatın, siyasetin, toplum bilimlerinin birbirine temas edeceği bir ağ da denilebilir. Diğer açıdan bakıldığında ethos sözü gündeme geliyor. Başka deyişle ‘etik’ ahlaktan sıyrılarak varolma tarzını, hareketliliği, diğer bir hayat ortamını işaret eder. Umami Kitap’ın kuir ve feminist perspektifte yola çıkması işte bu etik düzlemde gelişiyor.
bu biçimde memleketin boğucu siyasi ortamında bir nefes olan Umami Kitap’ın serüvenini dinlemek çok ilham verici olabilir. Yayınevinin kurucularıyla hem birinci bastıkları kitap olan Rita Mae Brown’un ‘Yakut Orman’ yapıtını birebir vakitte geleceğe dair projelerini konuştuk.
Rita Mae Brown’un ‘Yakut Orman’ yapıtını çeviri fikri nasıl oluştu?
Seçil Epik: zatenız Umami’nin çıkış kitabı Norveçli müzikçi Jenny Hval’ın birinci romanı ‘Paradise Rot’ olacaktı. Lakin kitabın tercümanı Dilek Başak’ın takvimi uymadığından hayli geçmeden birinci kitabın bu olmayacağını anladık. Tam da bu süreçte pandemi tedbirlerinin hafifçelemesiyle gerçekleşen queerwaves (2014’ten beri partiler düzenleyen queer bir topluluk) partisi sırasında sevgili Dılşa’yla karşılaştık. Biz heyecanla yayınevinden bahsederken o da tıpkı heyecanla “niçin Rubyfruit Jungle’la başlamıyorsunuz?” diye sordu. Aslında üçümüzün de bildiği, Türkçede olmadığından haberdar olduğu bir kitaptı fakat bir yandan da o kadar kıymetli bir kitap ki aklımızda ilerleyen vakit içinderda niye olmasın üzere bir yerde duruyordu ‘Yakut Orman’.
‘UMAMİ’Yİ KURGULARKEN BİR TOPLULUK OLARAK DA VAR OLMAK EN BÜYÜK HAYALİMİZDİ’
Sara Amed, ‘Feminist Bir Ömür Sürmek’ kitabında yoldaş metinlere işaret eder. Hatta bu tabir için Donna Haraway’i referans gösterir. Gayret ederken yolda yalnız olmama hissi ve değerli metinlerden güç alma…vs. Kurduğunuz yayınevi için yoldaş metinleri basan bir alan diyebilir miyiz?
Seçil Epik: Öncelikle epey teşekkürler, bu referanslar bizim için epeyce değerli. Biz yola çıkarken kendi okumak istediğimiz kitapları yayımlayacağız dedik. Aklımızdaki kitaplar, şu an yayın programımızda yer almış olanlar bizim için tam da yalnız olmadığımızı hissettiren metinler. ‘Yakut Orman’ bunun en düzgün örneklerinden biri. Kitabı okuyan birfazlaca şahıstan “keşke bu kitap ben daha gençken çevrilmiş olsaydı” kelamını duymamız da tesadüf değil. Yoldaş metinleri basan bir yayınevi olacağımızı söylemek tahminen fazlaca savlı olabilir lakin bize yoldaşlık etmesinden keyifli olduğumuz, daha hayli beşere da yoldaşlık etmesini umduğumuz bir alan olmayı istediğimiz kesin. Daha en baştan Umami’yi kurgularken yalnızca bir yayınevi olarak değil bir topluluk olarak da var olmak, tercümanından tasarımcısına, editöründen okuruna birbirini gözeten ve güçlendiren bir alan açmak en büyük hayalimizdi.
Bike Su Öner: Bilhassa pandemi devrinde daha da epey duymaya başladığım, “community oriented” kelamı, Umami’nin vizyonuna da uygun bir terim bence. Etrafımız, sevdiklerimizle paylaşmak için heyecanlandığımız yapıtları basmayı amaçlayan bir yayınevi olmak isteğiyle bu yola çıktık. Kıymet verdiğimiz ve emeğine hürmet duyduğumuz tercüman ve sanatkarlarla çalışma hevesindeyiz.
Attığımız her adımın odağında bir arada bir şeyler üretme, bir arada bir şeyleri paylaşma isteğimiz var. Bunun karşılığında da etrafımız de bizi yalnız bırakmıyor diyebiliriz, kişisel olarak tanıdığımız yahut tanımadığımız bir sürü insanın takviyesini aldık ve almaya devam ediyoruz. İşte bu beraberlik hissi de bu yolda devam etmemiz için gereksinimimiz olan en büyük motivasyon.
Üç şahıssınız. Bir hiyerarşik ayrımınız kelam konusu değil. Yayınevindeki bakılırsav dağılımıyla ilgili neler söyleyebilirsiniz?
Seçil Epik: Evet üç bireyiz, üstelik üçümüz de Umami haricinde ömrümüzü idame ettirmek için diğer başka tam vakitli işlerde çalışıyoruz. ötürüsıyla bakılırsav dağılımı dediğimiz şey hiç de o denli belli değil. Hangi işe kimin vakti var ise yetenekleri ve tecrübeleri doğrultusunda o koşuyor. Umami’nin bir işvereni yok, onu kurmak için adım atabilmiş üç kişi ve onun etrafında halka halka genişleyen iştirakçileri var.
ötürüsıyla üçümüz içinde olmadığı üzere kendi profesyonelliği çerçevesinde birlikte çalıştığımız ajanslar, tercümanlar ya da tasarımcılarla da ortamızda bir hiyerarşi yok.
”PARADISE ROT’ İLE KUİR DİLEK GÜNDEMİMİZE GİRECEK’
Gelecek projelerinizden bahseder misiniz? Umami bizlere neler sunacak ya da Umami’den hangi kitapları okuyacağız yahut onlar üzerinde tartışacağız?
Seçil Epik: Umami şimdilik birinci etapta ‘Yakut Orman’ın akabinde bir daha hepsi de tesadüf yapıtı birer birinci roman olan üç kitap sunacak: Jenny Hval’dan ‘Paradise Rot’, Caleb Azumah Nelson’dan ‘Open Water’ ve Torrey Peters’dan ‘Detransition, Baby’. Çok hoş kitaplarla birlikte kitap okuyan birfazlaca kişinin güzeline gidebilecek yan eserler de üretmek istiyoruz. Bunu yapacak epeyce yetenekli beşerler var etrafımızda. Bunlar için gerekli bütçe oluştuğu an kapılarını çalmak üzere planlarımızı yapıyoruz. Bir de müelliflerimizin da katıldığı fizikî etkinlikler yapabilmeyi hayli istiyoruz, pandemi şartlarını da göz önünde bulundurarak bir aradalıkları çoğaltacak her türlü aktifliğin hayalini kuruyoruz diyebilirim.
Yakut Orman, Rita Mae Brown, Mütercim: Dılşa Ritsa Eşli, 224 syf., Umami Kitap, 2021.
Büşra Keyifli: ‘Paradise Rot’ ile kuir dilek gündemimize girecek. Ana karakter Jo’nun dilekleriyle şekillenen tekinsiz ve kaygan bir dünyaya giriş yapacağız. ‘Open Water’, Londra’da iki genç siyah sanatkarın münasebetine tanıklık edeceğimiz şiirsel bir roman, erkeklik ve ırk temelindeki iki bahis. ‘Detransition, Baby’de ise farklı kadınlık tecrübelerine sahip üç kişinin, beklenmedik bir hamilelik ve devamındaki olaylarla birlikte, kadınlıkla nasıl ilişkilendiklerini nazaranceğiz.
Telif ve çeviri ilgisi çok krizli bir ilişki biçimi. Mütercimlerin yaşadığı maddi zorluklar ortada. Yayıneviniz bu biçimde sıkıntılarda nasıl bir inisiyatif alıyor?
Seçil Epik: Telif ve çeviri konusu hiç de o denli kuvvetli bir konu değil aslında. Bunu zorlaştıran emek sömürüsü yapmakla ilgili kaygısı olmayan yayınevleri. halbuki tercümanlar meslek birliğinin hazırladığı Tip Sözleşme’de tercüman için belirlenmiş telif ve yüzde oranları epeyce net. Biz Umami olarak şu an bu kontrat üzerinden çalışıyoruz. Burada belirlenen ölçülerin taban olduğunu bilsek de şimdilik elimizden fakat bu kadarı geliyor. İleride daha fazlasını yapabilmeyi umuyoruz.
Bike Su Öner: Yayıncılıkta genel olarak bir kriz durumu var gördüğüm kadarıyla, bu yalnızca çeviri ve telif konusunda değil. Tasarımcısından dizgicisine, son okumacısından editörüne pek kimse emeğinin tam karşılığını alabiliyor üzere görünmüyor açıkçası. Kitapların yayımlanma basamağında bütün harcamalar dolar/euro endeksli, kitap satışlarının birçok online platformlar üzerinden yapılıyor ve o mecralara verdiğiniz anda kârınızın yüzde 70’inden vazgeçmek zorunda kalıyorsunuz. Kitap meblağlarını çekebileceğiniz hudut da aşikâr. ötürüsıyla aslında yayıncılar, bilhassa butik yayıncılar için fazlaca sert bir ortam var ancak bunu mazeret etmek yerine dönüştürmek için gayret harcamak uzun vadede daha faydalı olacaktır diye düşünüyorum. Tıpkı durum genel manada kültür sanat dalının tamamında var aslına bakarsan. Hangi alanda olursa olsun kültür sanat işçileri bu alanda var olabilmek için daima çeşitli fedakarlıklarda bulunmak zorunda kalıyor. Seçil’in dediği üzere tercümanlara hakkını verme konusu hiç de çok kolay, hudutları muhakkak lakin sorun bundan ibaret değil. Kültür sanata dair üretim yapılan tüm alanlara yönelik daha bütüncül bir değişim gerekli.
Bunun tahlili çabucak hemen bizde yok, yeni yeni deneyimliyoruz lakin kendi tecrübemizde okurlar da, kitabevleri de dayanışma ve takviyeye çok hazır görünüyor. Biz başladığımız günden bu yana herkese hakkı her neyse onu vermeye çalışıyoruz. Bir de günün sonunda bu bizim hayalimiz, bir karar verip bu yola çıkan biziz. ötürüsıyla bir fedakarlık yapılması gerekiyorsa onu yapacak bireyler de biz olmalıyız diye düşünüyorum.
Bu orta neler okuyorsunuz? Her birinizi etkileyen ve okuyucuya tavsiye edeceğiniz kitaplar var mı?
Büşra Memnun: Ben şu an yayın programımıza almak istediğimiz bir kitaba odaklanmış durumdayım fakat sürprizi bozmamak ismine şimdilik kitabın ismini veremiyorum. Okumak istediklerim içinde Berkan M. Şimşek’in ikinci kitabı ‘Canım Şeytan’ var bir müddetdir lakin çabucak hemen başlayamadım.
Seçil Epik: Bir yandan daima yayın programımıza eklemek üzere kitaplar okuyoruz. Bir yandan da son vakit içinderda Türkçede gördüğüme fazlaca heyecanlandığım Akawake Emezi’nin ‘Tatlısu’ romanını okuyorum. Ondan evvel sinemasını izlemeden okumayı istediğim için Dune serisini okumaya başladım ve ben de herkes üzere niye daha evvel okumadım ki dedim. Gerçi fazlaca ağır bir dönemimde okuduğum için tam yeri tam vakti da olmuş olabilir zira bilim kurgu okumak beni ortasında olduğum yoğunluğun bir nebze olsun dışına çıkardı.
Bike Su Öner: Seçil’in dediği üzere, yayın programı için kitap incelemekten, kendim için alıp da okuyamadığım kitaplar dizimin hizasına ulaşmış olabilir. Şu sıralar Leone Ross’un ‘Popisho’ isimli kitabını okuyorum. Büyülü gerçeklik stilinde yazılmış olması ilgim çekmişti, bu üslup üzerinden yaptığı siyasi hiciv de eforu. Jenny Odell’in ‘How to Do Nothing’ kitabını da kurgu dışı kitap okumayı sevenlere tavsiye ederim, yavaş başlıyor lakin bir noktadan daha sonra elimden bırakamamış, hemencecik bitirivermiştim.
”YAKUT ORMAN’, YANLIŞSIZ VAKİTTE HAKİKAT KİTAPTI…’
Röportaj ‘Yakut Orman’ sorusuyla başladı, onunla bitsin. Bu kitabın ömrünüzde nasıl bir kıymeti var? Yapıtı alacak insanları tesir manasında neler bekliyor?
Bike Su Öner: ‘Yakut Orman’ı birinci 5-6 sene evvelden okumuştum, ve ‘bu biçimde bahsini duyup da çabucak hemen okumadığım öteki neler var sanki?’ diyerek gibisi klasikleşmiş yapıtları kurcalamaya başlamışım. Umarım okurlarımızı da kitabın sonunda gibisi bir merak bekliyordur. Ana karakter Molly’nin yılmadan, usanmadan, ve saklanmadan kendi doğrusunu yaşaması insanı kitabın sonunda statik bir güç ile şarj edilmiş bir biçimde bırakıyor. Bu elektrikten nasıl istifade edeceği de okura kalsın.
Büşra Memnun: Açıkçası kitabın hazırlık sürecinde kalbimdeki ve ömrümdeki kıymeti arttı. Kitabı kaç defa okudum artık bilmiyorum ancak her seferinde kahkahalar ve gözyaşları benimleydi. Çok sıradan bir lisanı ve kurgusu var, anlatmak istediği her şeyi direkt anlatıyor ve epey net bir şey söylüyor: Kendim olarak var olmak için izninize gereksinimim yok. Kalp kırıklıkları da yaşıyor, bedeller de ödüyor ancak olduğu şahıstan asla taviz vermiyor.
Seçil Epik: ‘Yakut Orman’ın art kapağında Lee Lynch’in dediği üzere aslında “Yakut Orman gerçek vakitte gerçek kitaptı…” Bu Umami ve şahsi tarihim için de bu biçimdeymiş üzere hissediyorum. Kitabı yayına hazırlayan üçümüz de, çevirisini yapan Dılşa Ritsa Eşli de, kapak dizaynını yapan Şafak Şule Kemancı da “farklı olmanın ve bunu sevmenin” manasını hayli uygun biliyoruz. Bu yüzden olabilecek en yanlışsız kitapla bu yola çıkmışız üzere hissediyorum.
Umami Kitap, Seçil Epik, Büşra Memnun, Bike Su Öner tarafınca kurulan bağımsız bir yayınevi. Kuir ve feminist bakış açısıyla yola çıkan yayınevi için edebiyatın, siyasetin, toplum bilimlerinin birbirine temas edeceği bir ağ da denilebilir. Diğer açıdan bakıldığında ethos sözü gündeme geliyor. Başka deyişle ‘etik’ ahlaktan sıyrılarak varolma tarzını, hareketliliği, diğer bir hayat ortamını işaret eder. Umami Kitap’ın kuir ve feminist perspektifte yola çıkması işte bu etik düzlemde gelişiyor.
bu biçimde memleketin boğucu siyasi ortamında bir nefes olan Umami Kitap’ın serüvenini dinlemek çok ilham verici olabilir. Yayınevinin kurucularıyla hem birinci bastıkları kitap olan Rita Mae Brown’un ‘Yakut Orman’ yapıtını birebir vakitte geleceğe dair projelerini konuştuk.
Rita Mae Brown’un ‘Yakut Orman’ yapıtını çeviri fikri nasıl oluştu?
Seçil Epik: zatenız Umami’nin çıkış kitabı Norveçli müzikçi Jenny Hval’ın birinci romanı ‘Paradise Rot’ olacaktı. Lakin kitabın tercümanı Dilek Başak’ın takvimi uymadığından hayli geçmeden birinci kitabın bu olmayacağını anladık. Tam da bu süreçte pandemi tedbirlerinin hafifçelemesiyle gerçekleşen queerwaves (2014’ten beri partiler düzenleyen queer bir topluluk) partisi sırasında sevgili Dılşa’yla karşılaştık. Biz heyecanla yayınevinden bahsederken o da tıpkı heyecanla “niçin Rubyfruit Jungle’la başlamıyorsunuz?” diye sordu. Aslında üçümüzün de bildiği, Türkçede olmadığından haberdar olduğu bir kitaptı fakat bir yandan da o kadar kıymetli bir kitap ki aklımızda ilerleyen vakit içinderda niye olmasın üzere bir yerde duruyordu ‘Yakut Orman’.
‘UMAMİ’Yİ KURGULARKEN BİR TOPLULUK OLARAK DA VAR OLMAK EN BÜYÜK HAYALİMİZDİ’
Sara Amed, ‘Feminist Bir Ömür Sürmek’ kitabında yoldaş metinlere işaret eder. Hatta bu tabir için Donna Haraway’i referans gösterir. Gayret ederken yolda yalnız olmama hissi ve değerli metinlerden güç alma…vs. Kurduğunuz yayınevi için yoldaş metinleri basan bir alan diyebilir miyiz?
Seçil Epik: Öncelikle epey teşekkürler, bu referanslar bizim için epeyce değerli. Biz yola çıkarken kendi okumak istediğimiz kitapları yayımlayacağız dedik. Aklımızdaki kitaplar, şu an yayın programımızda yer almış olanlar bizim için tam da yalnız olmadığımızı hissettiren metinler. ‘Yakut Orman’ bunun en düzgün örneklerinden biri. Kitabı okuyan birfazlaca şahıstan “keşke bu kitap ben daha gençken çevrilmiş olsaydı” kelamını duymamız da tesadüf değil. Yoldaş metinleri basan bir yayınevi olacağımızı söylemek tahminen fazlaca savlı olabilir lakin bize yoldaşlık etmesinden keyifli olduğumuz, daha hayli beşere da yoldaşlık etmesini umduğumuz bir alan olmayı istediğimiz kesin. Daha en baştan Umami’yi kurgularken yalnızca bir yayınevi olarak değil bir topluluk olarak da var olmak, tercümanından tasarımcısına, editöründen okuruna birbirini gözeten ve güçlendiren bir alan açmak en büyük hayalimizdi.
Bike Su Öner: Bilhassa pandemi devrinde daha da epey duymaya başladığım, “community oriented” kelamı, Umami’nin vizyonuna da uygun bir terim bence. Etrafımız, sevdiklerimizle paylaşmak için heyecanlandığımız yapıtları basmayı amaçlayan bir yayınevi olmak isteğiyle bu yola çıktık. Kıymet verdiğimiz ve emeğine hürmet duyduğumuz tercüman ve sanatkarlarla çalışma hevesindeyiz.
Attığımız her adımın odağında bir arada bir şeyler üretme, bir arada bir şeyleri paylaşma isteğimiz var. Bunun karşılığında da etrafımız de bizi yalnız bırakmıyor diyebiliriz, kişisel olarak tanıdığımız yahut tanımadığımız bir sürü insanın takviyesini aldık ve almaya devam ediyoruz. İşte bu beraberlik hissi de bu yolda devam etmemiz için gereksinimimiz olan en büyük motivasyon.
Üç şahıssınız. Bir hiyerarşik ayrımınız kelam konusu değil. Yayınevindeki bakılırsav dağılımıyla ilgili neler söyleyebilirsiniz?
Seçil Epik: Evet üç bireyiz, üstelik üçümüz de Umami haricinde ömrümüzü idame ettirmek için diğer başka tam vakitli işlerde çalışıyoruz. ötürüsıyla bakılırsav dağılımı dediğimiz şey hiç de o denli belli değil. Hangi işe kimin vakti var ise yetenekleri ve tecrübeleri doğrultusunda o koşuyor. Umami’nin bir işvereni yok, onu kurmak için adım atabilmiş üç kişi ve onun etrafında halka halka genişleyen iştirakçileri var.
ötürüsıyla üçümüz içinde olmadığı üzere kendi profesyonelliği çerçevesinde birlikte çalıştığımız ajanslar, tercümanlar ya da tasarımcılarla da ortamızda bir hiyerarşi yok.
”PARADISE ROT’ İLE KUİR DİLEK GÜNDEMİMİZE GİRECEK’
Gelecek projelerinizden bahseder misiniz? Umami bizlere neler sunacak ya da Umami’den hangi kitapları okuyacağız yahut onlar üzerinde tartışacağız?
Seçil Epik: Umami şimdilik birinci etapta ‘Yakut Orman’ın akabinde bir daha hepsi de tesadüf yapıtı birer birinci roman olan üç kitap sunacak: Jenny Hval’dan ‘Paradise Rot’, Caleb Azumah Nelson’dan ‘Open Water’ ve Torrey Peters’dan ‘Detransition, Baby’. Çok hoş kitaplarla birlikte kitap okuyan birfazlaca kişinin güzeline gidebilecek yan eserler de üretmek istiyoruz. Bunu yapacak epeyce yetenekli beşerler var etrafımızda. Bunlar için gerekli bütçe oluştuğu an kapılarını çalmak üzere planlarımızı yapıyoruz. Bir de müelliflerimizin da katıldığı fizikî etkinlikler yapabilmeyi hayli istiyoruz, pandemi şartlarını da göz önünde bulundurarak bir aradalıkları çoğaltacak her türlü aktifliğin hayalini kuruyoruz diyebilirim.
Yakut Orman, Rita Mae Brown, Mütercim: Dılşa Ritsa Eşli, 224 syf., Umami Kitap, 2021.
Büşra Keyifli: ‘Paradise Rot’ ile kuir dilek gündemimize girecek. Ana karakter Jo’nun dilekleriyle şekillenen tekinsiz ve kaygan bir dünyaya giriş yapacağız. ‘Open Water’, Londra’da iki genç siyah sanatkarın münasebetine tanıklık edeceğimiz şiirsel bir roman, erkeklik ve ırk temelindeki iki bahis. ‘Detransition, Baby’de ise farklı kadınlık tecrübelerine sahip üç kişinin, beklenmedik bir hamilelik ve devamındaki olaylarla birlikte, kadınlıkla nasıl ilişkilendiklerini nazaranceğiz.
Telif ve çeviri ilgisi çok krizli bir ilişki biçimi. Mütercimlerin yaşadığı maddi zorluklar ortada. Yayıneviniz bu biçimde sıkıntılarda nasıl bir inisiyatif alıyor?
Seçil Epik: Telif ve çeviri konusu hiç de o denli kuvvetli bir konu değil aslında. Bunu zorlaştıran emek sömürüsü yapmakla ilgili kaygısı olmayan yayınevleri. halbuki tercümanlar meslek birliğinin hazırladığı Tip Sözleşme’de tercüman için belirlenmiş telif ve yüzde oranları epeyce net. Biz Umami olarak şu an bu kontrat üzerinden çalışıyoruz. Burada belirlenen ölçülerin taban olduğunu bilsek de şimdilik elimizden fakat bu kadarı geliyor. İleride daha fazlasını yapabilmeyi umuyoruz.
Bike Su Öner: Yayıncılıkta genel olarak bir kriz durumu var gördüğüm kadarıyla, bu yalnızca çeviri ve telif konusunda değil. Tasarımcısından dizgicisine, son okumacısından editörüne pek kimse emeğinin tam karşılığını alabiliyor üzere görünmüyor açıkçası. Kitapların yayımlanma basamağında bütün harcamalar dolar/euro endeksli, kitap satışlarının birçok online platformlar üzerinden yapılıyor ve o mecralara verdiğiniz anda kârınızın yüzde 70’inden vazgeçmek zorunda kalıyorsunuz. Kitap meblağlarını çekebileceğiniz hudut da aşikâr. ötürüsıyla aslında yayıncılar, bilhassa butik yayıncılar için fazlaca sert bir ortam var ancak bunu mazeret etmek yerine dönüştürmek için gayret harcamak uzun vadede daha faydalı olacaktır diye düşünüyorum. Tıpkı durum genel manada kültür sanat dalının tamamında var aslına bakarsan. Hangi alanda olursa olsun kültür sanat işçileri bu alanda var olabilmek için daima çeşitli fedakarlıklarda bulunmak zorunda kalıyor. Seçil’in dediği üzere tercümanlara hakkını verme konusu hiç de çok kolay, hudutları muhakkak lakin sorun bundan ibaret değil. Kültür sanata dair üretim yapılan tüm alanlara yönelik daha bütüncül bir değişim gerekli.
Bunun tahlili çabucak hemen bizde yok, yeni yeni deneyimliyoruz lakin kendi tecrübemizde okurlar da, kitabevleri de dayanışma ve takviyeye çok hazır görünüyor. Biz başladığımız günden bu yana herkese hakkı her neyse onu vermeye çalışıyoruz. Bir de günün sonunda bu bizim hayalimiz, bir karar verip bu yola çıkan biziz. ötürüsıyla bir fedakarlık yapılması gerekiyorsa onu yapacak bireyler de biz olmalıyız diye düşünüyorum.
Bu orta neler okuyorsunuz? Her birinizi etkileyen ve okuyucuya tavsiye edeceğiniz kitaplar var mı?
Büşra Memnun: Ben şu an yayın programımıza almak istediğimiz bir kitaba odaklanmış durumdayım fakat sürprizi bozmamak ismine şimdilik kitabın ismini veremiyorum. Okumak istediklerim içinde Berkan M. Şimşek’in ikinci kitabı ‘Canım Şeytan’ var bir müddetdir lakin çabucak hemen başlayamadım.
Seçil Epik: Bir yandan daima yayın programımıza eklemek üzere kitaplar okuyoruz. Bir yandan da son vakit içinderda Türkçede gördüğüme fazlaca heyecanlandığım Akawake Emezi’nin ‘Tatlısu’ romanını okuyorum. Ondan evvel sinemasını izlemeden okumayı istediğim için Dune serisini okumaya başladım ve ben de herkes üzere niye daha evvel okumadım ki dedim. Gerçi fazlaca ağır bir dönemimde okuduğum için tam yeri tam vakti da olmuş olabilir zira bilim kurgu okumak beni ortasında olduğum yoğunluğun bir nebze olsun dışına çıkardı.
Bike Su Öner: Seçil’in dediği üzere, yayın programı için kitap incelemekten, kendim için alıp da okuyamadığım kitaplar dizimin hizasına ulaşmış olabilir. Şu sıralar Leone Ross’un ‘Popisho’ isimli kitabını okuyorum. Büyülü gerçeklik stilinde yazılmış olması ilgim çekmişti, bu üslup üzerinden yaptığı siyasi hiciv de eforu. Jenny Odell’in ‘How to Do Nothing’ kitabını da kurgu dışı kitap okumayı sevenlere tavsiye ederim, yavaş başlıyor lakin bir noktadan daha sonra elimden bırakamamış, hemencecik bitirivermiştim.
”YAKUT ORMAN’, YANLIŞSIZ VAKİTTE HAKİKAT KİTAPTI…’
Röportaj ‘Yakut Orman’ sorusuyla başladı, onunla bitsin. Bu kitabın ömrünüzde nasıl bir kıymeti var? Yapıtı alacak insanları tesir manasında neler bekliyor?
Bike Su Öner: ‘Yakut Orman’ı birinci 5-6 sene evvelden okumuştum, ve ‘bu biçimde bahsini duyup da çabucak hemen okumadığım öteki neler var sanki?’ diyerek gibisi klasikleşmiş yapıtları kurcalamaya başlamışım. Umarım okurlarımızı da kitabın sonunda gibisi bir merak bekliyordur. Ana karakter Molly’nin yılmadan, usanmadan, ve saklanmadan kendi doğrusunu yaşaması insanı kitabın sonunda statik bir güç ile şarj edilmiş bir biçimde bırakıyor. Bu elektrikten nasıl istifade edeceği de okura kalsın.
Büşra Memnun: Açıkçası kitabın hazırlık sürecinde kalbimdeki ve ömrümdeki kıymeti arttı. Kitabı kaç defa okudum artık bilmiyorum ancak her seferinde kahkahalar ve gözyaşları benimleydi. Çok sıradan bir lisanı ve kurgusu var, anlatmak istediği her şeyi direkt anlatıyor ve epey net bir şey söylüyor: Kendim olarak var olmak için izninize gereksinimim yok. Kalp kırıklıkları da yaşıyor, bedeller de ödüyor ancak olduğu şahıstan asla taviz vermiyor.
Seçil Epik: ‘Yakut Orman’ın art kapağında Lee Lynch’in dediği üzere aslında “Yakut Orman gerçek vakitte gerçek kitaptı…” Bu Umami ve şahsi tarihim için de bu biçimdeymiş üzere hissediyorum. Kitabı yayına hazırlayan üçümüz de, çevirisini yapan Dılşa Ritsa Eşli de, kapak dizaynını yapan Şafak Şule Kemancı da “farklı olmanın ve bunu sevmenin” manasını hayli uygun biliyoruz. Bu yüzden olabilecek en yanlışsız kitapla bu yola çıkmışız üzere hissediyorum.