semaver
New member
Evrim KÜÇÜK
Piyasalarda yılın muvaffakiyet kıssası emtia piyasalarında yazılıyor. COVID-19 krizini atlatmaya çalışan global iktisattaki toparlanmanın yarattığı talep emtia meblağlarında süratli bir yükselişe niye oluyor. Hammadde meblağlarını izleyen CRB endeksi yılbaşından bu yana 26.5 yükselirken, S&P GSCI endeksi yüzde 30 yükseldi. Emtia haberlerinin manşetlerinde ise yüklü olarak bakır vardı. Kırmızı metal 2021’de yüzde 23.52 prim yaptı. Lakin temel metallerin getiri şampiyonu arz kasveti yaşanan kalay oldu.
Londra’da kalayın ton fiyatı ocaktan bu yana yüzde 56.26 yani 11 bin 430 dolar yükselerek 31 bin 800 doları aştı. Şanghay’da kalay meblağları, kontratın 2015’te başlatılmasından bu yana en yüksek düzeye çıkarak, fizikî sıkışıklığın dünyanın en büyük üreticisi Çin’de de hissedildiğini gösteriyor.
Kalay arz zahmetinden dayanak buluyor. Milletlerarası Kalay Birliği (ITA) bu yıl global kalay açığının 10 bin tonu aşacağı iddiasında bulunuyor. Fakat bilhassa yarı iletkende kullanmasın artmasıyla, geçen yılı daralan talebin bu yıl müspete dönmesiyle açığın artacağı ve fiyat artışlarının devam edeceği öngörülüyor.
Wood Mackenzie metal kısmı kıdemli lider yardımcısı Julian Kettle, kalayı güç geçişinde ‘önemli bir asker’ olarak tanımlıyor. Nisan ayında yayınladığı bir araştırma notunda Kettle, “Elektronikteki kullanması niçiniyle kalay güç geçişinde kral olma potansiyeline sahip” sözlerini kullanmıştı. Biroldukça metal yeşil ihtilal sürat kazandıkça arz sıkışıklığı riskiyle karşı karşıya iken; tüketici elektroniği, şeylerin interneti ve dijitalleşme sürecinde değerli bir oyuncu olan kalay oldukcatan bu noktaya geldi. Analistlere bakılırsa, piyasalarda tedarik sorunu fiyatlanmaya devam edecek.
Çin’in akabinde öteki büyük üreticiler Malezya, Endonezya, Peru, Tayland, Bolivya ve Myanmar’da 2021’in ikinci yarısında pandemi kaynaklı meselelerinden geri döneceğine dair beklentiler fiyatlanıyor. Geçen yıl 22.400 ton rafine kalay üreten Malaysia Smelting Corp, Haziran ayı başlarında madencilik ve izabe operasyonlarını kapatmak zorunda kaldıktan daha sonra zorlayıcı sebep ilan etmişti.
Dünyanın en büyük kalay ihracatçısı Endonezya’da Ocak-Mayıs devrinde ihracat yıllık yüzde 3 düşüşle 26.900 tona gerilemişti. Ülkenin birtakım bölgelerinde yenilenen kısıtlamalar yakın bir vakitte üretiminde toparlanma olmayacağına işaret ediyor.
Çin ihracata dönüyor
Öteki yandan Çin, Londra ve Şanghay içindeki fiyat farkını avantaja çevirdi ve mayıs ayında 3.045 ton rafine kalay ihraç ederek, 2007’den bu yana en yüksek aylık çıkışını gerçekleştirdi. Geçen yılın tıpkı devrindeki 5.800 ton net ithalat yapan Çin’in bu yıl şimdiye kadarki kümülatif net ihracatı toplam 4.200 ton oldu. “Diğer kalay ürünleri” ticaret kodu kapsamındaki ihracat da yıllık yüzde 60 artışla 1.800 tona ulaştı. Rafine edilmiş ihracatın bir kısmı Tayvan, Singapur ve Malezya’ya gitti. Lakin bir daha de yüksek talep niçiniyle fiziki kalay ölçüsünün azaldığı görülüyor. Mayıs ayında Romanya’nın 80 ton, Türkiye’nin 59 ton, Hollanda’nın 50 ton, İtalya’nın 50 ton ve Polonya’nın 20 ton alım yaptığı belirtiliyor.
Elektronikten cam üretimine geniş kullanım alanı var
Tüketici elektroniği talebindeki artış ve 5G akıllı telefon satışlarının yükselmesi, buna rağmen en büyük tedarikçilerin üretimindeki gerileme yarı iletkenlerin üretiminde kullanılan kalayı güçlendiriyor. Kalay’ın biroldukca kullanım alanı bulunuyor. Kalay kaplı çelikten yapılmış teneke kutularda olduğu üzere korozyonu önlemek için başka metalleri kaplayarak kullanılıyor. Üstün iletken mıknatıslar için de kalay alışımlar kullanılıyor. Ayrıyeten birçok pencere camı, düz bir yüzey oluşturmak için erimiş camın erimiş kalay üzerine yüzdürülmesiyle yapılıyor.
Piyasalarda yılın muvaffakiyet kıssası emtia piyasalarında yazılıyor. COVID-19 krizini atlatmaya çalışan global iktisattaki toparlanmanın yarattığı talep emtia meblağlarında süratli bir yükselişe niye oluyor. Hammadde meblağlarını izleyen CRB endeksi yılbaşından bu yana 26.5 yükselirken, S&P GSCI endeksi yüzde 30 yükseldi. Emtia haberlerinin manşetlerinde ise yüklü olarak bakır vardı. Kırmızı metal 2021’de yüzde 23.52 prim yaptı. Lakin temel metallerin getiri şampiyonu arz kasveti yaşanan kalay oldu.
Londra’da kalayın ton fiyatı ocaktan bu yana yüzde 56.26 yani 11 bin 430 dolar yükselerek 31 bin 800 doları aştı. Şanghay’da kalay meblağları, kontratın 2015’te başlatılmasından bu yana en yüksek düzeye çıkarak, fizikî sıkışıklığın dünyanın en büyük üreticisi Çin’de de hissedildiğini gösteriyor.
Kalay arz zahmetinden dayanak buluyor. Milletlerarası Kalay Birliği (ITA) bu yıl global kalay açığının 10 bin tonu aşacağı iddiasında bulunuyor. Fakat bilhassa yarı iletkende kullanmasın artmasıyla, geçen yılı daralan talebin bu yıl müspete dönmesiyle açığın artacağı ve fiyat artışlarının devam edeceği öngörülüyor.
Wood Mackenzie metal kısmı kıdemli lider yardımcısı Julian Kettle, kalayı güç geçişinde ‘önemli bir asker’ olarak tanımlıyor. Nisan ayında yayınladığı bir araştırma notunda Kettle, “Elektronikteki kullanması niçiniyle kalay güç geçişinde kral olma potansiyeline sahip” sözlerini kullanmıştı. Biroldukça metal yeşil ihtilal sürat kazandıkça arz sıkışıklığı riskiyle karşı karşıya iken; tüketici elektroniği, şeylerin interneti ve dijitalleşme sürecinde değerli bir oyuncu olan kalay oldukcatan bu noktaya geldi. Analistlere bakılırsa, piyasalarda tedarik sorunu fiyatlanmaya devam edecek.
Çin’in akabinde öteki büyük üreticiler Malezya, Endonezya, Peru, Tayland, Bolivya ve Myanmar’da 2021’in ikinci yarısında pandemi kaynaklı meselelerinden geri döneceğine dair beklentiler fiyatlanıyor. Geçen yıl 22.400 ton rafine kalay üreten Malaysia Smelting Corp, Haziran ayı başlarında madencilik ve izabe operasyonlarını kapatmak zorunda kaldıktan daha sonra zorlayıcı sebep ilan etmişti.
Dünyanın en büyük kalay ihracatçısı Endonezya’da Ocak-Mayıs devrinde ihracat yıllık yüzde 3 düşüşle 26.900 tona gerilemişti. Ülkenin birtakım bölgelerinde yenilenen kısıtlamalar yakın bir vakitte üretiminde toparlanma olmayacağına işaret ediyor.
Çin ihracata dönüyor
Öteki yandan Çin, Londra ve Şanghay içindeki fiyat farkını avantaja çevirdi ve mayıs ayında 3.045 ton rafine kalay ihraç ederek, 2007’den bu yana en yüksek aylık çıkışını gerçekleştirdi. Geçen yılın tıpkı devrindeki 5.800 ton net ithalat yapan Çin’in bu yıl şimdiye kadarki kümülatif net ihracatı toplam 4.200 ton oldu. “Diğer kalay ürünleri” ticaret kodu kapsamındaki ihracat da yıllık yüzde 60 artışla 1.800 tona ulaştı. Rafine edilmiş ihracatın bir kısmı Tayvan, Singapur ve Malezya’ya gitti. Lakin bir daha de yüksek talep niçiniyle fiziki kalay ölçüsünün azaldığı görülüyor. Mayıs ayında Romanya’nın 80 ton, Türkiye’nin 59 ton, Hollanda’nın 50 ton, İtalya’nın 50 ton ve Polonya’nın 20 ton alım yaptığı belirtiliyor.
Elektronikten cam üretimine geniş kullanım alanı var
Tüketici elektroniği talebindeki artış ve 5G akıllı telefon satışlarının yükselmesi, buna rağmen en büyük tedarikçilerin üretimindeki gerileme yarı iletkenlerin üretiminde kullanılan kalayı güçlendiriyor. Kalay’ın biroldukca kullanım alanı bulunuyor. Kalay kaplı çelikten yapılmış teneke kutularda olduğu üzere korozyonu önlemek için başka metalleri kaplayarak kullanılıyor. Üstün iletken mıknatıslar için de kalay alışımlar kullanılıyor. Ayrıyeten birçok pencere camı, düz bir yüzey oluşturmak için erimiş camın erimiş kalay üzerine yüzdürülmesiyle yapılıyor.