Aydın’da hafriyat çalışması ve yüzey araştırması yapılan 14 tarihi yerleşim yerinden biri olan Magnesia Antik Kenti’nde hafriyat çalışmaları Ankara Üniversitesi Lisan ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Görkem Kökdemir’in başkanlığında sürüyor.
Hafriyat çalışmaları 36 yıldır devam eden tarihi kentte 2021 yılı çalışmalarında bir caminin mihrabı ve tabanı ortaya çıkarıldı. 2 bin yıl evvel yapıldığı bedellendirilen ve birinci vakit içinderda hayli dinli toplumlarda tapınak olarak kullanılan yapının 15’inci yüzyılda mescide, Yunan işgaliyle de kiliseye çevrildiği üzerinde duruluyor. Araştırmalarda caminin Çerkez Musa Mescidi olduğu belirlendi.
“CAMİ OLMADAN EVVEL VE daha sonraKİ EVRESİ OLDUĞUNU TESPİT ETTİK”
Hafriyat Lideri Doç. Dr. Görkem Kökdemir, “hemen çabucak erken lakin caminin 15’inci yüzyılda inşa edildiğini biliyoruz. Ancak caminin inşaatından evvel burada bugüne kadar hiç bilinmeyen Roma periyoduna ilişkin bir tapınakla karşı karşıya olabiliriz. Yapılan araştırmalar bunu gösteriyor. Bu cami kullanımdan çıkartılıp diğer bir yapıya çevrilmiş. Bir caminin öteki bir yapıya dönüştürüldüğünü düşündüğümüzde depo, cephanelik yahut ağıl üzere şeylerin imkansız olduğunu düşünüyoruz. Tek olabilecek şey bir daha bir dini yapıdır. Yunan işgalinde bu cami Yunanlılar yahut bu biçimdeki bir cemaat tarafınca kiliseye çevrildiğini değerlendiriliyoruz. Bütün caminin tabanı bir daha döşenmiş. Caminin ana ögesi olan mihrap örülerek kullanımdan çıkartılmış. Bu bize şunu gösteriyor; Magnesia’daki Çerkez Musa Camii’nin cami olmadan evvelki evresi ve mescitten daha sonra da bir evresi olduğunu tespit etmiş oluyoruz. Şayet camidilk evvelki varsayım ettiğimiz üzere bir tapınak evresiyse Pagan kültürüne, yani epey ilahlı inanca ilişkin 2 bin yıllık bir tarihe sahip” dedi.
“BİZİ HEM HEYECANLANDIRDI tıpkı vakitte SEVİNDİRDİ”
Aydın Vilayet Kültür ve Turizm Müdürü Umut Tuncer, “Magnesia Antik Kenti, fazlaca kıymet verdiğimiz antik kentlerimizden birisidir. Burası Anadolu’daki en büyük 3’üncü ibadethaneye sahip. İnanç turizmi noktasında bize hoş bir potansiyel sunuyordu. Son devirde yapılan çalışmalarımızda şu an ortasında bulunduğumuz yerin kıssası bizi cezbetti. Zira bu yer, hem kutsal alan olması bağlamında tıpkı vakitte geçirdiği dönüşümler bağlamında özgün bir kıssaya sahip. Tapınak, kilise ve cami olarak kullanılmış bir alandayız. Biz buranın hafriyat çalışmalarıyla net bir biçimde tarihini anlamayı, aynı vakitte gerekli onarım projeleriyle yapıyı daha görünür hale getirmeyi hedefliyoruz. Gerekli çalışmayı yaptıktan daha sonra hem Aydın tıpkı vakitte dünya turizmine kazandırmak için çalışmalarımızı süratlice yürütüyoruz. Bölgede şu an için çalışmalarını yürüttüğümüz hafriyat ve yüzey araştırması bağlamında 14 antik kentimiz var. Lakin bir antik kentin içerisinde birinci kez cami karşımıza çıktı. Bu açıkçası bizi hem heyecanlandırdı birebir vakitte sevindirdi. Bu bahse özel olarak ve daha hassasiyetle çalışmak istiyoruz” diye konuştu.
Aydın Arkeoloji Müzesi Müdürü Abdulbari Yıldız ise, “Magnesia, Antik periyotta, 50 bin nüfuslu bir şenlik kentiydi. Bu kentte epeyce büyük kutsal alanlar mevcut. İnanç turizmi açısından da epey büyük bir potansiyele sahip Magnesia Antik Kenti’ni bu hafriyat çalışmaları sonucunda turizme kazandırmayı hedefliyoruz” dedi.
Hafriyat çalışmaları 36 yıldır devam eden tarihi kentte 2021 yılı çalışmalarında bir caminin mihrabı ve tabanı ortaya çıkarıldı. 2 bin yıl evvel yapıldığı bedellendirilen ve birinci vakit içinderda hayli dinli toplumlarda tapınak olarak kullanılan yapının 15’inci yüzyılda mescide, Yunan işgaliyle de kiliseye çevrildiği üzerinde duruluyor. Araştırmalarda caminin Çerkez Musa Mescidi olduğu belirlendi.
“CAMİ OLMADAN EVVEL VE daha sonraKİ EVRESİ OLDUĞUNU TESPİT ETTİK”
Hafriyat Lideri Doç. Dr. Görkem Kökdemir, “hemen çabucak erken lakin caminin 15’inci yüzyılda inşa edildiğini biliyoruz. Ancak caminin inşaatından evvel burada bugüne kadar hiç bilinmeyen Roma periyoduna ilişkin bir tapınakla karşı karşıya olabiliriz. Yapılan araştırmalar bunu gösteriyor. Bu cami kullanımdan çıkartılıp diğer bir yapıya çevrilmiş. Bir caminin öteki bir yapıya dönüştürüldüğünü düşündüğümüzde depo, cephanelik yahut ağıl üzere şeylerin imkansız olduğunu düşünüyoruz. Tek olabilecek şey bir daha bir dini yapıdır. Yunan işgalinde bu cami Yunanlılar yahut bu biçimdeki bir cemaat tarafınca kiliseye çevrildiğini değerlendiriliyoruz. Bütün caminin tabanı bir daha döşenmiş. Caminin ana ögesi olan mihrap örülerek kullanımdan çıkartılmış. Bu bize şunu gösteriyor; Magnesia’daki Çerkez Musa Camii’nin cami olmadan evvelki evresi ve mescitten daha sonra da bir evresi olduğunu tespit etmiş oluyoruz. Şayet camidilk evvelki varsayım ettiğimiz üzere bir tapınak evresiyse Pagan kültürüne, yani epey ilahlı inanca ilişkin 2 bin yıllık bir tarihe sahip” dedi.
“BİZİ HEM HEYECANLANDIRDI tıpkı vakitte SEVİNDİRDİ”
Aydın Vilayet Kültür ve Turizm Müdürü Umut Tuncer, “Magnesia Antik Kenti, fazlaca kıymet verdiğimiz antik kentlerimizden birisidir. Burası Anadolu’daki en büyük 3’üncü ibadethaneye sahip. İnanç turizmi noktasında bize hoş bir potansiyel sunuyordu. Son devirde yapılan çalışmalarımızda şu an ortasında bulunduğumuz yerin kıssası bizi cezbetti. Zira bu yer, hem kutsal alan olması bağlamında tıpkı vakitte geçirdiği dönüşümler bağlamında özgün bir kıssaya sahip. Tapınak, kilise ve cami olarak kullanılmış bir alandayız. Biz buranın hafriyat çalışmalarıyla net bir biçimde tarihini anlamayı, aynı vakitte gerekli onarım projeleriyle yapıyı daha görünür hale getirmeyi hedefliyoruz. Gerekli çalışmayı yaptıktan daha sonra hem Aydın tıpkı vakitte dünya turizmine kazandırmak için çalışmalarımızı süratlice yürütüyoruz. Bölgede şu an için çalışmalarını yürüttüğümüz hafriyat ve yüzey araştırması bağlamında 14 antik kentimiz var. Lakin bir antik kentin içerisinde birinci kez cami karşımıza çıktı. Bu açıkçası bizi hem heyecanlandırdı birebir vakitte sevindirdi. Bu bahse özel olarak ve daha hassasiyetle çalışmak istiyoruz” diye konuştu.
Aydın Arkeoloji Müzesi Müdürü Abdulbari Yıldız ise, “Magnesia, Antik periyotta, 50 bin nüfuslu bir şenlik kentiydi. Bu kentte epeyce büyük kutsal alanlar mevcut. İnanç turizmi açısından da epey büyük bir potansiyele sahip Magnesia Antik Kenti’ni bu hafriyat çalışmaları sonucunda turizme kazandırmayı hedefliyoruz” dedi.