Mülteci hayatlara içeriden bir anlatım: Göçer Dünya

Felaket

New member
Hüseyin Irmak

Engin Günay’ın kaleme aldığı ve NotaBene Yayınları tarafınca 2021’de yayımlanan ‘Göçer Dünya-Yavana’ isimli roman, fırtınalı geçmişinin mirası ile yerleştiği (aslında sığındığı demek daha mı gerçek?) kıyı kasabasında kendini dış dünyaya kapatmak isteyen bir insanın, denizden gelen SOS bildirisinin peşinden bir daha girdiği hercümercin kıssasıdır. Okuyucu olarak o hercümerce dair satırlarda Afganistan, Pakistan, Irak, Suriye ve Afrika ülkelerinden yola çıkan mültecilerin çeşitli rotalarda yaşadığı trajik hikayeye şahit oluyoruz.

Romanda, Avrupa ana karasına ulaşmak için Akdeniz havzasında yaşanan can pazarı, bu insanları soyup soğana çeviren insan kaçakçıları ve yol uzunluğu esnaflarını, bayan ve kız çocuklarını kaçırıp şehvet piyasasına kurban eden çeteleri, mültecilere yardıma soyunan her ülkeden gönüllüleri ve kafileleri “ana kara”ya sokmamak için her türlü teknolojiyi sonuna kadar acımasızlığına alet eden devletler ile onların aşağılık pazarlıklarını bir defa daha detaylarıyla okuyorsunuz. Ama akla ziyan teknolojileri birinci çağların haberleşme biçimleriyle aşmasını bilen mültecilerin ödediği ağır bedel ve her biri kendi başına dehşetengiz bu hikayeler, çaresiz bir lisanla değil, sürekli bir umudun ve zaferin varlığıyla kendine anlatım bulduğu için ruhunuz daralmıyor. Bir Batı Afrika lisanında zafer manasına gelen “bozaa!!” sözünde somutlaşıyor her şey…


Göçer Dünya – Yavana, Engin Günay, 216 syf., Nota Bene Yayınları, 2021.


Bengal soylularından Yavana Hatun ve oğlu Zero’nun bir fotoğrafıyla birlikte gelen SOS çığlığının peşine, kendine Salman ismini vererek düşen anlatıcının tanıklığında; insani yardım gönüllüsü Yunan Aleko’yu, sevgilisi Eritreli Samira’yı, bilge insan Halepli ustayı, Afgan Mikael’i, Afrikalı Tikue’yi, falcı Orakel’i, Polisariolu Grace’i, Yahudi istekli Pascal’ı, birkaç çocukla birlikte Akdeniz’in azgın sularında kaybolan bir mülteci bayanın azmine âşık olarak kendini istekli olmaya transfer eden eski insan kaçakçısı İmparator’u, güvercinleriyle Akdeniz havzasında haberleşme ağı kuran Güvercinci’yi, Hudut Tanımayan Tabiplerden Theresia’yı, Tabip Titus’u ve kurduğu komünal çiftliği Collektivo’da Hans Ueli ile eşi Joan’ı tanıyorsunuz.

Onların şahsında “göçer dünya”nın topyekûn bir fotoğrafını sunan müellif, ezici çoğunluğumuzun artık göz ucuyla baktığı bu uzak(!) dünyayı, ateşten bir tepsiyle önümüze koyuyor. Her birimize değerek yaşanmasına artık pek aldırmasak da, gerek kirli propagandanın, gerek günlük haber bombardımanının tesiriyle zihnimizde giderek basitlaşmış olan bir trajedinin ismidir mülteci ömürler.

Kitap, demagojik tanımlamayla “Arap Baharı” denilen evreyle ağırlaşarak insanlığın gündemine bir sefer daha ve bir daha tüm acımasızlığıyla giren mülteci hayatlara içeriden bir anlatımla yaklaşıyor. ‘Göçer Dünya’, Akdeniz havzasında son 20 yıldır yaşanan çağdaş dehşetin hikayesidir ve her an bizlerin de başına gelebileceğini hiç unutmadan okumamız lazım…

Anlatımı bölge halklarının mitolojisiyle zenginleştirilmiş kitapta, başımı kurcalayan tek nokta ise; ‘başkahraman Salman’ın yerinde olsam, o davete ben masraf miydim?’ sorusudur. Tahminen müellif, hikayeye girmenin bir sistemi olarak bunu seçti ama öbür bir giriş seçebilir miydi diye düşünmeden de edemedim.
 
Üst