Antalya’da bulunan Noel Baba Kilisesi’nde Hz. İsa’nın freski ortaya çıkarıldı. Kilisede 1970’de uygulanan şap yer de kaldırıldı. Kültür Varlıkları Müdafaa Bölge Heyeti Lideri Osman Eravşar, ‘Noel Baba’ olarak bilinen Aziz Nikolaos’un mezarının yeriyle ilgili şu ana kadar en değerli keşif ve bulguya ulaşıldığını deklare etti.
Antalya Kültür Varlıkları Müdafaa Bölge Şurası Lideri Prof. Dr. Osman Eravşar, 1,6 trilyon dolarlık bedeliyle dünyanın en pahalı markası, geyiklerin kızağını sürdüğüne ve konutların bacalarından girip çocuklara ikramlar dağıttığına inanılan, Antalya’da doğmuş ve hayatış ‘Noel Baba’ olarak bilinen Aziz Nikolaos’un ismini taşıyan Demre’deki kilisede yeni keşifleri deklare etti.
Prof. Dr. Osman Eravşar, kilisenin, Orta Çağ devrinde denizin yükselmesiyle sular altında kalan Aziz Nikolaos’un Aziz Nikolaos’un psikopos olduğu erken devir kilisesinin üzerine 7’nci- 8’inci yüzyılda yapıldığına dikkat çekti.
Eravşar, yeni keşiflerin de Aziz Nikolaos’un yaşadığı periyoda ilişkin alüvyonlar altında kalan erken periyot kilisesine ilişkin olduğunu söylemiş oldu.
“O PERİYODA İLİŞKİN BİRİNCİ BULGU”
Aziz Nikolaos’un yaşadığı 3-4’üncü yüzyıldaki kilisenin Akdeniz’de suların yükselmesi ve alüvyonlarla kapsanması kararı 7-8 metre gömülmesi daha sonrası şu anki kilisenin 7’nci- 8’inci yüzyılda inşa edildiğine dikkat çeken Eravşar, ayak bastığı yere ulaşıldığını deklare etti.
Varlığını 1910’daki fotoğraftan bildikleri kilisenin naos (ana) kısmında bulunan amona (görünmeyen yaratıcı güç) rastlandığını belirten Eravşar, şunları kaydetti:
“Onun olduğu yerde 1970’lerde atılan şap taban döşemesi kaldırılınca ‘Altında ne var?’ diye bir hafriyat çalışması yapıldı. Sonuçta erken periyoda ilişkin kilisenin 4’üncü yüzyıla ilişkin bir yer döşemesi ortaya çıktı. Şu anki kilise ise daha geç tarihindeki. Erken periyot yapısının çeşitli yerlerinde mimari birtakım izleri var lakin döşeme manasında izi yoktu. Bu ortaya çıkan, tahminen daha erken tarihindeki bir döşeme. Kazıyı yapan arkadaşlarımız bunun yayınını hazırlıyor. Aslında yaşadığı periyodun tabanı burası ve kuvvetle mümkün Aziz Nikolaos’un ayağının bastığı yer döşemesinden bahsediyoruz. Bu son derece değerli bir keşif, o periyoda ilişkin birinci bulgu. Bunun üzeri belli bir teknikle kapatılacak ve sergilemeye hazır hale getirilecek.”
“AZİZ NİKOLAOS’UN MUHTEMELEN KABRİ AÇILMIŞ”
Eravşar, Kudüs’te Hz. İsa’nın çarmıha gerilip mezar olarak konulduğu yerden göğe yükseldiğine inanılan Kutsal Kabir Kilisesi’ndekine misal mimarinin tespiti ve buradan yola çıkarak Aziz Nikolaos’un mezarının yeriyle ilgili şu ana kadar en değerli keşif ve bulguya ulaşıldığını da deklare etti.
14’üncü yüzyıldaki Haçlı Seferleri’nde kentlerine kutsiyet kazandırmak için Barili tüccarların, bu kilisede Aziz Nikolaos’a ilişkin mezardaki rölikleri (Hristiyanlıkta İsa, aziz ve azizelerle bağlantılı ya da onlardan arta kalan kutsal eşya ya da parçalar), kemikleri alıp İtalya’ya götürdüklerini, birebir devir Venedikliler tarafınca da öbür röliklerin alındığını aktaran Eravşar, keşfi şu biçimde anlattı:
“Bu esnada kilisede bir tahribat olmuş. Yani Aziz Nikolaos’un muhtemelen kabri açılmış, kemikleri alınmış ve bugün ona ilişkin olduğu söylenen lahit şapel de yan tarafında bir nişin içerisine yerleştirilmiş. Bu lahdin özgün yeri bana göre orası değil açıkçası. Muhtemelen lahit diğer bir yerde bulunuyordu. Bu da kilisenin içerisinde özel bir yer olmalıydı. Şapelin içerisindeki en özel yer ise şapelin kubbeyle örtülü üç apsisli bir kısmı var, orası olduğunu düşünüyorum, ortadaki kısım. Ve apsisin cephesinde de son onarım çalışmalarında çıktı, bir pantokrator İsa (Hz. İsa’nın sol elinde Kitâb-ı Kutsal tutarken sağ eliyle takdis işareti yapar biçimde tasvir edildiği sahne) freski tespit edildi. Bu da yeni çıktı. ötürüsıyla bu da buranın özel bir yer olduğunu gösteriyor.”
KUBBEDEKİ AÇIKLIK DETAYI
Eravşar, kubbedeki açıklıkla ilgili şöyleki konuştu:
“Restorasyon projesinde ve projeyi hazırlayanlar ve danışmanlık hizmeti verenler bu apsisin önündeki kubbenin ortasının açık olduğunu, bunun kapatılması gerektiğini bize söz etti. Lakin buna karşı çıktık. Zira onarımda bir unsur var, faraziyenin başladığı yerde onarım durur. Bunun ‘kapatılmadığını, Rusların yarım bıraktığını’ söz ettiler. Aslında o denli bir şey yok, her taraf tamamlanmış ancak küçücük bir kısım yarım bırakılmış olamaz. Buranın kapatılması istendi lakin uygun bulmadık ve bu biçimiyle bırakılmasını istedik. Bu kısımda kubbenin açıklığının tam düştüğü yerde tabanı büsbütün bozulmuş ve farklı olarak etrafında da küçük galeriler var. Bunun kararında, ‘Bu ne olabilir?’ sorusunu sordum ve şunu fark ettim; gibisi bir yaklaşım aslında Kudüs’teki Kutsal Kabir Kilisesi’nde de var. Kutsal Kabir Kilisesi’nde Hz. İsa’nın çarmıhtan daha sonra konulduğu kabrin tam üzerine gelen kısımda bir açıklık var. Ortodoksların en kutsal kabul ettiği merasimler Paskalya’da, ekinoks vakti 21 Mart’ta üstteki açıklıktan düşen ışık Hz. İsa’nın kabrinin üzerine dikey olarak düşecek ve Ortodoks rahiplerden birisi kabrin içine girerek düşen o kutsal ışığı muma yansıtır, mumu yakar, o mumu da daha sonra öbür şapel mensuplarına dağıtır.”
“ÖZEL BİR YER OLDUĞUNU BİZE İŞARET EDİYOR”
Ritüelin benzerinin Aziz Nikolaos Kilisesi’nde de olduğunu varsayım ettiğini aktaran Eravşar, “Bu üstü açık kubbenin de bu hedefle yapıldığını düşünüyorum. Hakikaten kubbenin altına gelen kısımda taban bir daha bozulmuş. 1970’lerde kalın bir harç katmanıyla kapatılmış. Şu an için orada hafriyat yapılmadı ancak kalan izlerden bunun etrafında Yunanca yazıtların olduğunu da görüyoruz. Yazıtlar tabanda yalnızca orada var. Burasının özel bir yer olduğunu bize işaret ediyor. Yani artık bu şöyleki bir mana tabir ediyor. Musevilikten başlayan ve Hristiyanlığa geçen, kıyamet kopunca kutsal mabede yakın olma isteği burada da kelam konusu. Ondan dolayı buraya gömüldüğünü düşünüyoruz. ötürüsıyla kuvvetle mümkün Aziz Nikolaos’un kabrinin olduğu yer burasıydı ve Kutsal Kabir Kilisesi’ndeki ritüel burada da vardı. Bunun Ortodoks dünyası için son derece kıymetli bir nitelik olduğunu düşünüyorum. En kıymetli keşif ve bulgu bu” dedi.
“NOEL BABA’DAN KALINTILAR OLABİLİR”
Şu an Aziz Nikolaos’un röliklerinin bir kısmının İtalya’da bir kısmının da Antalya Müzesi’nde sergilendiğini kaydeden Eravşar, şu biçimde devam etti:
“Ona ilişkin olduğu söylenen, kuvvetle olası öbür kemikleri de olmalı yahut en azından ikonografik öbür modüller çıkabilir. Tabi kilise bugün özel bir pozisyona sahip, maalesef bulunduğu bölgede deniz suyu yükselmesi sebebiyle erken periyoda ilişkin kilise, deniz kodunun neredeyse 2 metre kadar altında. Bu da su baskınlarına vakit zaman sebep veriyor. Bu bölgede Akdeniz’in sularının yükselmesi kararında da alüvyonlar kiliseyi doldurmuş. Ne kadar aşağıda olduğunu tam bilemiyoruz. Fakat bu bölgede bir jeofizik araştırması yapılırsa bulabilir miyiz, bana kalırsa o da soru işareti. Zira jeofizik araştırmaların birtakım çeldiricileri var, bunlardan biri alandaki nem. Şayet ağır bir nem, su var ise sonuç alınamıyor. Bu durumda geriye yapabileceğimiz tek şey, o alanda hafriyat çalışmaları yapmak. Bunlar gelecek vakit içinderda hafriyat liderleri tarafınca yapılırsa, bu bilgiler daha somut biçimde ortaya çıkar ve bizler de yeni şeyler öğrenmiş oluruz.”
“LAHİDİN ETRAFINDA MEM YAKIYORLAR”
Kilise ortasında balık pulları ve akanthus yapraklarıyla süslü, ‘Noel Baba’ya ilişkin olduğu düşünülen lahidin ise 14’üncü yüzyılda Barililer tarafınca röliklerinin alındığı devirde yerinden çıkarılarak diğer alana taşındığını düşündüklerini söyleyen Eravşar, “En kıymetli tahribat maalesef burada ziyaretçilerden kaynaklanıyor. Her gelen kutsal kabul edildiği için buradan bir parçayı koparıp götürmek istiyor. Başka taraftan mum yakıyorlar bu lahdin etrafında. Onun isleri ve yağı buraları kirletiyor. bir daha bunların tekniğine uygun paklık çalışmaları yapıldı” diye konuştu.
NOEL BABA’NIN SON MEKANI
Tüm dünyanın ‘Noel Baba’ olarak tanıdığı Aziz Nikolaos, Likya Birliği Meclis Binası’na konut sahipliği yapan periyodun değerli liman kentlerinden Patara’da M.S. 300 yılında güçlü bir buğday tüccarının oğlu olarak dünyaya geldi.
Kaş ilçesindeki Patara’dan Demre ilçesindeki Myra’ya geçen Aziz Nikolaos, uzun yıllar burada yaşadı ve psikoposluk yaptı.
Myra Piskoposu olarak 365 yılının 6 Aralık günü 65 yaşında öldüğüne inanılan Aziz Nikolaos’un Demre’de ismini taşıyan Aziz Nikolaos Kilisesi, Hristiyan dünyasında bilhassa Ortodokslar için epeyce büyük bir kutsal kıymete sahip.
Her yıl binlerce turist burayı ziyaret ediyor. Kilise duvarlarında Aziz Nikolaos’a ilişkin freskler yer alırken, bir de ona ilişkin olduğu düşünülen balık pulları ve akanthus yapraklarıyla süslü Roma Dönemi’ne ilişkin bir lahit bulunuyor. (DHA)
Antalya Kültür Varlıkları Müdafaa Bölge Şurası Lideri Prof. Dr. Osman Eravşar, 1,6 trilyon dolarlık bedeliyle dünyanın en pahalı markası, geyiklerin kızağını sürdüğüne ve konutların bacalarından girip çocuklara ikramlar dağıttığına inanılan, Antalya’da doğmuş ve hayatış ‘Noel Baba’ olarak bilinen Aziz Nikolaos’un ismini taşıyan Demre’deki kilisede yeni keşifleri deklare etti.
Prof. Dr. Osman Eravşar, kilisenin, Orta Çağ devrinde denizin yükselmesiyle sular altında kalan Aziz Nikolaos’un Aziz Nikolaos’un psikopos olduğu erken devir kilisesinin üzerine 7’nci- 8’inci yüzyılda yapıldığına dikkat çekti.
Eravşar, yeni keşiflerin de Aziz Nikolaos’un yaşadığı periyoda ilişkin alüvyonlar altında kalan erken periyot kilisesine ilişkin olduğunu söylemiş oldu.
“O PERİYODA İLİŞKİN BİRİNCİ BULGU”
Aziz Nikolaos’un yaşadığı 3-4’üncü yüzyıldaki kilisenin Akdeniz’de suların yükselmesi ve alüvyonlarla kapsanması kararı 7-8 metre gömülmesi daha sonrası şu anki kilisenin 7’nci- 8’inci yüzyılda inşa edildiğine dikkat çeken Eravşar, ayak bastığı yere ulaşıldığını deklare etti.
Varlığını 1910’daki fotoğraftan bildikleri kilisenin naos (ana) kısmında bulunan amona (görünmeyen yaratıcı güç) rastlandığını belirten Eravşar, şunları kaydetti:
“Onun olduğu yerde 1970’lerde atılan şap taban döşemesi kaldırılınca ‘Altında ne var?’ diye bir hafriyat çalışması yapıldı. Sonuçta erken periyoda ilişkin kilisenin 4’üncü yüzyıla ilişkin bir yer döşemesi ortaya çıktı. Şu anki kilise ise daha geç tarihindeki. Erken periyot yapısının çeşitli yerlerinde mimari birtakım izleri var lakin döşeme manasında izi yoktu. Bu ortaya çıkan, tahminen daha erken tarihindeki bir döşeme. Kazıyı yapan arkadaşlarımız bunun yayınını hazırlıyor. Aslında yaşadığı periyodun tabanı burası ve kuvvetle mümkün Aziz Nikolaos’un ayağının bastığı yer döşemesinden bahsediyoruz. Bu son derece değerli bir keşif, o periyoda ilişkin birinci bulgu. Bunun üzeri belli bir teknikle kapatılacak ve sergilemeye hazır hale getirilecek.”
“AZİZ NİKOLAOS’UN MUHTEMELEN KABRİ AÇILMIŞ”
Eravşar, Kudüs’te Hz. İsa’nın çarmıha gerilip mezar olarak konulduğu yerden göğe yükseldiğine inanılan Kutsal Kabir Kilisesi’ndekine misal mimarinin tespiti ve buradan yola çıkarak Aziz Nikolaos’un mezarının yeriyle ilgili şu ana kadar en değerli keşif ve bulguya ulaşıldığını da deklare etti.
14’üncü yüzyıldaki Haçlı Seferleri’nde kentlerine kutsiyet kazandırmak için Barili tüccarların, bu kilisede Aziz Nikolaos’a ilişkin mezardaki rölikleri (Hristiyanlıkta İsa, aziz ve azizelerle bağlantılı ya da onlardan arta kalan kutsal eşya ya da parçalar), kemikleri alıp İtalya’ya götürdüklerini, birebir devir Venedikliler tarafınca da öbür röliklerin alındığını aktaran Eravşar, keşfi şu biçimde anlattı:
“Bu esnada kilisede bir tahribat olmuş. Yani Aziz Nikolaos’un muhtemelen kabri açılmış, kemikleri alınmış ve bugün ona ilişkin olduğu söylenen lahit şapel de yan tarafında bir nişin içerisine yerleştirilmiş. Bu lahdin özgün yeri bana göre orası değil açıkçası. Muhtemelen lahit diğer bir yerde bulunuyordu. Bu da kilisenin içerisinde özel bir yer olmalıydı. Şapelin içerisindeki en özel yer ise şapelin kubbeyle örtülü üç apsisli bir kısmı var, orası olduğunu düşünüyorum, ortadaki kısım. Ve apsisin cephesinde de son onarım çalışmalarında çıktı, bir pantokrator İsa (Hz. İsa’nın sol elinde Kitâb-ı Kutsal tutarken sağ eliyle takdis işareti yapar biçimde tasvir edildiği sahne) freski tespit edildi. Bu da yeni çıktı. ötürüsıyla bu da buranın özel bir yer olduğunu gösteriyor.”
KUBBEDEKİ AÇIKLIK DETAYI
Eravşar, kubbedeki açıklıkla ilgili şöyleki konuştu:
“Restorasyon projesinde ve projeyi hazırlayanlar ve danışmanlık hizmeti verenler bu apsisin önündeki kubbenin ortasının açık olduğunu, bunun kapatılması gerektiğini bize söz etti. Lakin buna karşı çıktık. Zira onarımda bir unsur var, faraziyenin başladığı yerde onarım durur. Bunun ‘kapatılmadığını, Rusların yarım bıraktığını’ söz ettiler. Aslında o denli bir şey yok, her taraf tamamlanmış ancak küçücük bir kısım yarım bırakılmış olamaz. Buranın kapatılması istendi lakin uygun bulmadık ve bu biçimiyle bırakılmasını istedik. Bu kısımda kubbenin açıklığının tam düştüğü yerde tabanı büsbütün bozulmuş ve farklı olarak etrafında da küçük galeriler var. Bunun kararında, ‘Bu ne olabilir?’ sorusunu sordum ve şunu fark ettim; gibisi bir yaklaşım aslında Kudüs’teki Kutsal Kabir Kilisesi’nde de var. Kutsal Kabir Kilisesi’nde Hz. İsa’nın çarmıhtan daha sonra konulduğu kabrin tam üzerine gelen kısımda bir açıklık var. Ortodoksların en kutsal kabul ettiği merasimler Paskalya’da, ekinoks vakti 21 Mart’ta üstteki açıklıktan düşen ışık Hz. İsa’nın kabrinin üzerine dikey olarak düşecek ve Ortodoks rahiplerden birisi kabrin içine girerek düşen o kutsal ışığı muma yansıtır, mumu yakar, o mumu da daha sonra öbür şapel mensuplarına dağıtır.”
“ÖZEL BİR YER OLDUĞUNU BİZE İŞARET EDİYOR”
Ritüelin benzerinin Aziz Nikolaos Kilisesi’nde de olduğunu varsayım ettiğini aktaran Eravşar, “Bu üstü açık kubbenin de bu hedefle yapıldığını düşünüyorum. Hakikaten kubbenin altına gelen kısımda taban bir daha bozulmuş. 1970’lerde kalın bir harç katmanıyla kapatılmış. Şu an için orada hafriyat yapılmadı ancak kalan izlerden bunun etrafında Yunanca yazıtların olduğunu da görüyoruz. Yazıtlar tabanda yalnızca orada var. Burasının özel bir yer olduğunu bize işaret ediyor. Yani artık bu şöyleki bir mana tabir ediyor. Musevilikten başlayan ve Hristiyanlığa geçen, kıyamet kopunca kutsal mabede yakın olma isteği burada da kelam konusu. Ondan dolayı buraya gömüldüğünü düşünüyoruz. ötürüsıyla kuvvetle mümkün Aziz Nikolaos’un kabrinin olduğu yer burasıydı ve Kutsal Kabir Kilisesi’ndeki ritüel burada da vardı. Bunun Ortodoks dünyası için son derece kıymetli bir nitelik olduğunu düşünüyorum. En kıymetli keşif ve bulgu bu” dedi.
“NOEL BABA’DAN KALINTILAR OLABİLİR”
Şu an Aziz Nikolaos’un röliklerinin bir kısmının İtalya’da bir kısmının da Antalya Müzesi’nde sergilendiğini kaydeden Eravşar, şu biçimde devam etti:
“Ona ilişkin olduğu söylenen, kuvvetle olası öbür kemikleri de olmalı yahut en azından ikonografik öbür modüller çıkabilir. Tabi kilise bugün özel bir pozisyona sahip, maalesef bulunduğu bölgede deniz suyu yükselmesi sebebiyle erken periyoda ilişkin kilise, deniz kodunun neredeyse 2 metre kadar altında. Bu da su baskınlarına vakit zaman sebep veriyor. Bu bölgede Akdeniz’in sularının yükselmesi kararında da alüvyonlar kiliseyi doldurmuş. Ne kadar aşağıda olduğunu tam bilemiyoruz. Fakat bu bölgede bir jeofizik araştırması yapılırsa bulabilir miyiz, bana kalırsa o da soru işareti. Zira jeofizik araştırmaların birtakım çeldiricileri var, bunlardan biri alandaki nem. Şayet ağır bir nem, su var ise sonuç alınamıyor. Bu durumda geriye yapabileceğimiz tek şey, o alanda hafriyat çalışmaları yapmak. Bunlar gelecek vakit içinderda hafriyat liderleri tarafınca yapılırsa, bu bilgiler daha somut biçimde ortaya çıkar ve bizler de yeni şeyler öğrenmiş oluruz.”
“LAHİDİN ETRAFINDA MEM YAKIYORLAR”
Kilise ortasında balık pulları ve akanthus yapraklarıyla süslü, ‘Noel Baba’ya ilişkin olduğu düşünülen lahidin ise 14’üncü yüzyılda Barililer tarafınca röliklerinin alındığı devirde yerinden çıkarılarak diğer alana taşındığını düşündüklerini söyleyen Eravşar, “En kıymetli tahribat maalesef burada ziyaretçilerden kaynaklanıyor. Her gelen kutsal kabul edildiği için buradan bir parçayı koparıp götürmek istiyor. Başka taraftan mum yakıyorlar bu lahdin etrafında. Onun isleri ve yağı buraları kirletiyor. bir daha bunların tekniğine uygun paklık çalışmaları yapıldı” diye konuştu.
NOEL BABA’NIN SON MEKANI
Tüm dünyanın ‘Noel Baba’ olarak tanıdığı Aziz Nikolaos, Likya Birliği Meclis Binası’na konut sahipliği yapan periyodun değerli liman kentlerinden Patara’da M.S. 300 yılında güçlü bir buğday tüccarının oğlu olarak dünyaya geldi.
Kaş ilçesindeki Patara’dan Demre ilçesindeki Myra’ya geçen Aziz Nikolaos, uzun yıllar burada yaşadı ve psikoposluk yaptı.
Myra Piskoposu olarak 365 yılının 6 Aralık günü 65 yaşında öldüğüne inanılan Aziz Nikolaos’un Demre’de ismini taşıyan Aziz Nikolaos Kilisesi, Hristiyan dünyasında bilhassa Ortodokslar için epeyce büyük bir kutsal kıymete sahip.
Her yıl binlerce turist burayı ziyaret ediyor. Kilise duvarlarında Aziz Nikolaos’a ilişkin freskler yer alırken, bir de ona ilişkin olduğu düşünülen balık pulları ve akanthus yapraklarıyla süslü Roma Dönemi’ne ilişkin bir lahit bulunuyor. (DHA)