Pamukta ürküten İklim senaryosu

semaver

New member
Evrim KÜÇÜK

Pamuk, dünyanın en kıymetli emtia mamüllerinden birisi. Dokuma sanayisinde kullanılan tüm elyafın yaklaşık yüzde 31’i pamuktan üretiliyor ve dünyada toplam ekilebilir arazinin yüzde 2.5’inden çoksı pamukla kaplı. Yıllık olarak bakıldığında 80 ülkede yaklaşık 32 milyon hektar toprakta yaklaşık 26 milyon ton pamuk üretiliyor. Global pamuk ihracatının yıllık büyüklüğü Memleketler arası Ticaret Merkezi’ne (ITC) göre 50 milyon dolar. Bu bölüm ayrıyeten 250 milyonu pamuk sürece alanında çalışan ve 100 milyon çiftçi ve yetiştirici olmak üzere 350 milyon insanın geçimini direkt destekliyor. Lakin global iktisat için bu kadar kıymetli bulunmasına karşın araştırmalar pamuğun geleceğinin giderek artan bir belirsizlikle karşı karşıya olduğunu gösteriyor.

Karbon emisyonları artmaya devam ederse, dünyada pamuk üretimi yapılan bölgelerinin yarısının 2040 yılına kadar önemli iklim riskleriyle karşı karşıya kalacağı uyarısı yapılıyor. Türkiye; bilhassa orman yangını, kuraklık ve çok yağış niçiniyle artan iklim riskine maruz kalıyor.

Pamuk üretimine yönelik iklim risklerini tahlil eden bir rapora nazaran karbon emisyonları yüksek kalmaya devam ederse, pamuk üreticileri yüksek sıcaklıklara su düzeylerinde değişiklikler e çok hava olaylarıyla gayret etmek zorunda kalacak.

Türkiye orman yangınları ve kuraklık niçiniyle pamuğundan olabilir

‘Forum for the Future’ ve Laudes Vakfı tarafınca desteklenen Pamuk 2040 İnisiyatifi’nin hazırladığı tahlil, 600 milyar dolarlık dokumacılık bölümünün kullanılan tüm hammaddenin yüzde 31’ini oluşturan pamuk dalına yönelik ihtarlarda bulunuyor. Tahlilde şunlar söyleniyor:

  • En makûs iklim senaryosuna bakılırsa, tüm global pamuk yetiştiren bölgeler 2040 yılına kadar en az bir iklim tehlikesinden kaynaklı riske maruz kalacak.
  • en çok pamuk üreten altı ülkenin tamamı yani Hindistan, ABD, Çin, Brezilya, Pakistan ve Türkiye; bilhassa orman yangını, kuraklık ve çok yağış niçiniyle artan iklim riskine maruz kalıyor.
  • Genel olarak en yüksek iklim riski dünyanın iki bölgesi için öngörülüyor; Kuzey Sudan ve Mısır dahil olmak üzere Kuzeybatı Afrika ile Batı ve Güney Asya.
  • Pamuğun ısı gerilimine maruz kalması (40°C’nin üstündeki sıcaklıklar), pamuk yetiştirme bölgelerinin yüzde 75’inde artan bir risk olacak ve bu risk bölgelerin yüzde 5’inde yüksek yahut çok yüksek derecede hissedilecek.
  • Global pamuk yetiştirme bölgelerinin yüzde 40’ında, pamuk yetiştirme için optimum sıcaklık aralığının ötesine geçen sıcaklıklar niçiniyle, pamuk üretim mevsiminde bir daralma yaşayacağı iddia ediliyor.
  • 2040 yılına kadar dünyanın pamuk yetiştirilen bölgelerinin yüzde 20’si akarsu taşkınları riskine ve pamuk yetiştirilen bölgelerin yüzde 30’u heyelanlardan kaynaklanan risklerle karşı karşıya kalacak.
  • Pamuğun yüzde 60’ı rüzgar suratındaki artıştan olumsuz etkilenecek, yüzde 10’u da fırtına riskine maruz kalacak.
Fiyatlar 3 yılın tepesinde

Pamukta görünümü kısa ve orta vadede COVID-19 belirlemeye devam ediyor. 2020’de pandemi kaynaklı ekonomik bozulmanın, hükümetlerin teşvikleri yardımıyla beklendiği kadar makus olmaması niçiniyle güç bulan pamuk meblağları, arzın azalması ve dokumacılık sanayisinden gelen taleple yükseliyor. Biroldukça ülkede pandemiden çıkış uğraşlarının hızlanmasıyla fiyatlar 2018 yılından bu yana en yüksek düzeye çıktı. Son 1 ay ortasında fiyatlarlar yüzde 5 ve yılbaşından bu yana yüzde 22 yükselerek 96 sent/lb düzeyine yaklaştı. Dünya pamuk stoklarının 2021/22 sonunda üç yılın en düşük düzeyi olan 89.3 milyon balya olacağı kestirim ediliyor. Elverişli hava şartları ve artan üretim alanı niçiniyle ABD, Brezilya, Avustralya ve Pakistan’da yüksek pamuk randımanı öngörülüyor ve global üretimin 118.9 milyon balya ile yüzde 5 artması bekleniyor lakin bir daha de 2019 rekor düzeylerinin altında kalacağı varsayım ediliyor. Artan işgücü maliyetleriyle sanayinin daha az rekabetçi hale gelmesi niçiniyle Çin’de üretimin düşeceği kestirim ediliyor.


Fiyatlar 97 sentin üzerine çıkabilir

ABD Tarım Bakanlığı (USDA) raporunda, “Stoklarda gerileme yaşanacak lakin artan pamuk talebinin devam etmesi bekleniyor. Bunun da 2021-22 devrinde global pamuk meblağlarını mevcut düzeylerin üzerine çıkarma potansiyeli bulunuyor” dedi. USDA, stokların 2021/22 sonunda 89.3 milyon balya ile son 3 yılın en düşük düzeyine inebileceğini bildirdi. 2021/22’de endüstriyel talepteki büyümeyle arz-talep istikrarında sıkışıklık yaşanabileceği, bilhassa Batı’nın talebinin kuvvetli olması ve gevşek para siyasetlerinin spekülatif yatırımları desteklemeye devam etmesi niçiniyle meblağların yüksek kalması bekleniyor. Walletinvestor’da yapılan kestirimlere bakılırsa, pamuk vadeli süreçlerinin bu ay 96-97 sent aralığına çıkabilir.
 
Üst