‘Pilot’un sırrı

Bakec

New member
Dünyanın en ünlü Fransızı, “Küçük Prens”in müellifi Antoine de Saint- Exupéry’nin, Paris’ten New-York’a uzanan kahramanlık hikayesi, uçarak geçirdiği ve trajik bir vefatla nihayet bulan özgün ömür hikayesi…

Gözü kara, maceraperest, heybetli, hayalperest, cazip, şair, muharrir, ispiyon, öncü, pilot, özgür, vatanperver Saint-Exupéry’den daha kararlı ve daha romantik bir kahraman düşünmek mümkün mü?

Trajik vefatından tam altmış dört yıl daha sonra bu elim kaza ile ilgili ipuçları bulunur… 31 Temmuz 1944 tarihinde, Saint-Exupéry, bir keşif nazaranvi için Lightning uçağının pilot kabinine yerleşir ve Fransız kıyılarının açığında radarlardan çıkar ve kaybolur.

Onlarca yıl, Saint-Exupéry‘nin kayboluşu sır olarak kalır. Sanki bir kaza mıydı? Ya da intihar mı? Yoksa bir düşman uçağı mı onu vurmuştu? Tahminen de hala hayatta mıydı? Ve 10 Ağustos 1998 tarihinde, Jean- Claude Bianco isminde Marsilyalı bir balıkçı, ağını toplarken künyeli bir zincir ağına takılır…Künyenin üzerinde Antoine de Saint-Exupéry ismi kazılıdır. Ve 22 Nisan 2013 tarihinde, bir erkek çocuğu, ailesinin gerçek kimliğiyle tanışır.


Hepimiz, Küçük Prens’in büyülü dünyasını biliyoruz. Lakin “ Pilot’un Sırrı“ (Le Mystère de L’ aviateur) oyununda Küçük Prens’in müellifinin çalkantılı hayat hikayesi gizlenmiş. Göz kamaştıran sahne tasarımı ve altı oyuncunun nefis bir biçimde yorumladıkları on farklı karakterle, bu şairane hikaye, izleyiciye şiirsel teatral bir seyahat yaşatıyor:

Almanya’nın bir kasabasında, bir karı-koca ve oğulları mezarlıktan dönmüşler, dedeyi gömmüşler ve dedenin konutunu boşaltmak için bir aradalar. Anılar ve anılar içinde, pilot Saint-Exupéry üzerine yazılmış makaleler bulurlar.

Baba oğlu ile yakınlaşmak için, bu durumdan faydalanır ve oğlunun dikkatini Saint-Exupéry’nin gizemine çekmeye uğraş eder. New York’tan Paris’e, Küçük Prens’e ve 2. Dünya Savaşına yanlışsız bu büyük seyahatte, baba ve oğlu, hem pilotun hayatı üzerine ve de en kıymetlisi kendi aileleri hakkındaki gerçekleri öğrenecekleri bir maceraya çıkıyorlar. Kahkahalarla, duygusal anlarla, heyecanla bezeli bir macera.

Bir çocuk hayali, hayatın kendi gerçeği olunca… İşte Saint-Exupéry’nin tılsımı… Dahi müellifin maceralarla dolu hayatı, bugünün asi ve olup bitenden bihaber gencin de ömrünü alt üst edebilecek. Evet 22 Nisan 2013 tarihinde bu genç hakikati ve ailesinin gerçeğini keşfediyor.

Bu oyunda, geçmiş ve şimdiki vakit iç içe geçiyor. Pilot Saint-Exupéry hakkında binlerce efsaneyle tanışıyoruz. Bu maceraperest pilot, yaşadığı çağı doya doya yaşamayı dilek ediyordu…

Havayolu postacılığı yapıyordu, hem de vatanı için çalışıyordu, orduya yazılmıştı, kapalı bilgilere ulaşmaya uğraşıyordu… 2. Dünya Savaşı senelerındaki kaosta direnişçiler içindeydı.



Küçük Prens’in müellifi büyük bir deha… Çocuk-yetişkin milyonların okuduğu bu kitapta hayatı anlamaya çalışan kırılgan bir çocuğun hayali serüvenini anlattı. Onun verdiği insanlık bildirileriyle büyüdük ve hala okuyup derinlemesine hazmetmeye devam ediyoruz.

Arthur Jugnot ve Flavie Péan‘ın yazıp sahneye koyduğu bu oyunda Saint- Exupéry‘nin 1944 yılında Akdeniz’de uçağıyla kayboluşunun sırları, sihirli bir ortamda ve şiirsel bir anlatımla gün ışığına çıkıyor. Bu sihir gerçek ve biz buna inanıyoruz… Çocuk ve yetişkin ruhlarımız bir an için kenetleniyor ve büyüleniyoruz.

Perde, çağdaş bir dekora açılıyor: Geçmişe ve pişmanlıklara gönderme yapan bir salon….Yıl 2013… Almanya‘dayız. Bir karı-koca ve ergen yaşlarındaki oğulları mezarlıktan dönmüşler. Adam babasını gömmüş…


Oğlunun dediği üzere “nazi” olan babasını… Anton epeyce isyankar bir genç… Annesini ve kendisini terk edip yıllar daha sonra geri dönen babasına büyük kin duyuyor… Babasını yaralamak ve içini acıtmak için her türlü sözcüğe başvuruyor…

Baba- oğul içindeki sohbetin tonu yükselip patlama noktasına gelince, anne ortaya girip ikisini sakinleştirmeye, ortamı yumuşatmaya çalışıyor. Dedenin konutunu terk etmedilk evvel paketlenecek birkaç ufak tefek hatıra kalmış…

O sırada baba oğlunun elinden bırakmadığı ve daima baktığı cep telefonunu elinden kapar ve Antoine de Saint-Exupéry’nin biyografisini müellif, dedenin Saint-Exupéry‘ye ne kadar hayli hürmet duyduğunu ve kaybolmasından daha sonra ne epeyce acı çektiğini söyleyerek, cep telefonunu oğluna geri verir.

Anton, evvelce bu biyografiyle ilgilenmediğini, Saint-Exupéry‘nin ona bir şey söz etmediğini, arkadaşlarıyla gezmeye, eğlenmeye gitmek istediğini sertçe belirtir. Lakin daha sonrasında Anton yavaş yavaş “Küçük Prens’in muharririni keşfetmeye ve bu müellife yakınlık beslemeye, Saint-Exupéry‘nin örnek hamaseti ve korkusuz hayatına hayranlık duymaya başlar.

Ve sahneler bir biri gerisine akarken, uçağın Akdeniz’e düşmesiyle, Saint-Exupéry’nin hayatıyla, Anton’un hayatı birbirine karışıverir. Bu aile sırrının etrafına boşluk-zaman kavramı yerleşir. Geçmişte bu kahramanın yaşadığı maceralardan beslenen genç Anton, geçmişiyle barışmaya başlar ve dedesini başlatmış olduğu Saint- Exupéry hayranlığının bayrağını gelecek kuşaklara taşımaya hazır hale gelir.

31 Temmuz 1944 tarihinde, 2. Dünya Savaşı sırasında, Saint-Exupéry’nin Lightning P 38 uçağını düşüren Alman Subayının, Anton’un dedesi olduğu ortaya çıkar. Bu Alman Subayı, ömrü boyunca hayran olduğu muharrir Saint-Exupéry’nin uçağına, onun kullandığını bilmeyerek, ateş edip düşürmüş ve yıllar boyunca bu vicdan azabıyla yaşayıp, ölmeden tuttuğu günlükte bunları ifşa etmişti.

Evvel iki kesim dekor panosu artta açılıyor ve çocuk yaşlarındaki Saint-Exupéry‘nin birinci uçuş denemesini görüyoruz… daha sonrasında çeşit çeşit işlerde çalışan lakin sonunda kendi yolunu çizmeye kararlı genç Saint- Exupéry‘nin dünyayı dolaştığını izliyoruz.

Tekraren yaşadığı uçak kazalarına ve kırılan koluna karşın, o uçmaktan son derece keyifli bir pilot. Ve yaptığı seyahatler sırasında kırılgan Consuelo‘ya duyduğu tutkulu aşk… 2. Dünya Savaşı sırasında, “Küçük Prens” kitabının yazımını bitirmiş olan muharrir, müttefiklere katılır ve vatanına hizmet etmeye başlar. Ve P 38 Lightning uçağı 31 Temmuz 1944′ de, anlaşıldığı üzere bir Alman uçağı tarafınca düşürülür ve Akdeniz’in sularına gömülür.

Ünlü müzikçi Michel Sardou‘nun oğlu Davy Sardou, Saint-Exupéry ‘nin sevinçlerini ve kalp acılarını canlandırırken, oyunculuk yeteneğini sonuna kadar konuşturuyor. Hayat sevinci ve gücü izleyiciye kusursuz geçiyor. Seyirci olarak, barış vaktinde huzur ortasında uçmaktan diğer bir şey düşünmeyen bu karaktere kendimizi kaptırıyoruz.

Pierre Bénézit huysuz ve maharetsiz lakin oğlunu edebiyatın en kıymetli baş yapıtlarından biriyle tanıştırıp, onun sevgisini kazanabilmek için çabalayan ve ortasındaki çocuk ruhunu ortaya çıkarabilen baba rolünde inandırıcı.

Anton rolünde Axel Auriant, “Küçük Prens ‘in” uyanışına genç bir tonlama katıyor; yorumladığı karakterde terkedilmiş olmanın acısıyla ortaya çıkan bir isyan ve öfke var. Saint-Exupéry‘nin peşine düşmeseydi, Anton ortasında uyuyan Küçük Prensle tanışamazdı. İçinde ateş üzere yanan acısına karşın başını kaldırmayı, dünyaya açılmayı, anlamaya çalışmayı ve şefkatli ebeveynini sevmeyi öğreniyor.

Oyunu sahneye koyan Arthur Jugnot gösteriyi adeta bir mücevher üzere büyüleyici bir titizlikle işlemiş, sürprizlerle dopdolu cazip bir oyuna dönüştürmüş. Tekstin ritmi yüksek, öğretici ve eğitici bu tekste bir nebze nükte ve bir nebze de duygusallık yüklenmiş. Oyuncular, sahnede büyük bir keyifle oynuyorlar, her anın tadını çıkarıyorlar ve olağanüstü güzel bir performans sergiliyorlar.

Juliette Azzopardi ve Jean-Benoit Thibaud hayal tacirleri adeta… İmza attıkları sahne tasarımı mükemmel ötesi, sihirli açık bir kitap adeta. Dekorlar epeyce hoş. Yaratıcı ve ustalıkla bir tasarım. Göz alıcı dekorlar ve kostümler, belli bilinmeyen ışık oyunları, büyülü aksesuarlar, aile sırlarının aktarıldığı kısa kısa sahneler ve geriden geçen Saint-Exupéry‘nin canlandırılmış, hareket eden öyküsü. Bilhassa balıkçının filesine takılı kalan künye seyirciyi heyecanlandırıyor. Dinamik, titiz, yaratıcı bir proje. Şaşırtan, heyecan verici bir hikaye. Sinematografik ve orjinal bir sahne rejisi.

Paris’te Splendid Tiyatrosunda seyrettiğim bu bir buçuk saatlik oyun fotoğraflı bir macera kitabı üzere tasarlanmış. Bu zeki oyun, beraberinde, affedişin, barışmanın, aile hatıratını gelecek jenerasyonlar aktarmanın, başkasını kabullenmenin, nesiller ortası ahengin zorunluluğunu, hayallerin peşinden koşmanın ehemmiyetini ve insanlara dış görünüşlerine aldanmadan, onlara kalbimizle bakmayı öğrenmemizi vurguluyor.

Saint-Exupéry, çocuk ruhunu kaybetmeden, hayallerini var oluşunun gerçeğine dönüştürebilmişti. Üniversal ve eşsiz bu edebi eser bir anda tiyatronun büyüsü yardımıyla canlanıyor. Yüksek uçuşlu teatral bir biyografi.
 
Üst