Pülümür tuzunun havuzdan sofralara uzanan seyahati

semaver

New member
Tunceli’nin Pülümür ilçesinde doğal formüllerle üretilen yeraltı kaynak tuzu, sahip olduğu endemik tipler ve güçlü florasıyla öne çıkan yöre insanına gelir sağlamakla kalmıyor, üretilen kaynak tuzu, yurt ortasında satışa sunuluyor.

TUNCELİ’DE HAYVANCILIK DA YAPILIYOR

Bitki örtüsü, verimli yerleri ve yaylaların fazla olması sebebiyle tarım ve hayvancılığın yaygın yapıldığı kentte, son senelerda devlet teşvikleri ve hibe yardımlarıyla ceviz, bal ve dut üreticiliği de artmaya başladı.

KENTİN ÇEŞİTLİ İLÇELERİNDEN YÖREYE MAHSUS ESERLER ALINIYOR

Kente bağlı Ovacık ilçesinde kuru fasulye, nohut ve barbunya ekimi yaygınken, Mazgirt ilçesinde zerzevat ve meyve üretimi, Pertek ve Çemişgezek ilçelerinde ise buğday ve arpa üzere varlıklı tahıllar ile dut ve ceviz yetiştiriciliği dikkati çekiyor.


YER ALTI SUYU KIYMETLİ BİR GELİR KAYNAĞI

Sahip olduğu endemik çeşitler ve güçlü florasıyla öne çıkan Pülümür ilçesinde de arıcılığın yanı sıra doğal prosedürlerle ortaya çıkarılan yeraltı kaynak tuzu, yöre insanı için kıymetli gelir kaynakları içinde yer alıyor.

İlçe merkezine yaklaşık 10 kilometre uzaklıktaki Göneli Mezrası’ndaki tuz işletmesinde çalışan üreticiler de yıllardır ekmeğini yerin altından çıkan kaynak suyu ile ürettikleri tuzdan kazanıyor.


YERALTINDAN ÇIKARILAN TUZLU SU DEPOLARDA BİRİKTİRİLİYOR

Üreticiler, bölgedeki yeraltı su kaynaklarının kaya tuzu katmanlarını eriterek yüzeye çıktığı noktalara sondaj vurup, yüzeye çıkan tuzlu suyu depo formundaki kuyularda biriktiriyor.

Motor sayesinde kuyudaki suları gereksinime bakılırsa işletmedeki ana havuzlara tahliye eden tuz üreticileri, bu sayede suyun hem dinlendirilmesini birebir vakitte ağır hususların tabana çökerek temizlenmesini sağlıyor.


SULAR GÜNEŞTE BUHARLAŞIYOR

Birkaç günlük bekleyişin akabinde ana havuzlardaki sular, üreticilerce borular aracılığıyla asıl tuz üretiminin yapılacağı epeyce sayıda havuza aktarılıp güneşin tesiriyle buharlaştırılıyor.

Yaklaşık bir haftalık müddet sonunda suyun yeterlice buharlaşmasıyla oluşan kristal halindeki tuz, akabinde muhakkak aralıklarla üreticiler tarafınca kürekler sayesinde havuzun kimi noktalarına çekiliyor.


PÜLÜMÜR TUZU TÜKETİCİDEN AĞIR TALEP GÖRÜYOR

Tuz birikintileri neminden arındırılıp beyaz rengine kavuştuktan daha sonra çalışanlarca 5 kilogramlık torbalara doldurulup kent merkezi başta olmak üzere etraf vilayet ve ilçelerde satışa sunuluyor.


YILLARDIR KLASİK SİSTEMLE ÜRETİM YAPILIYOR

Göneli tuzlasında emekçi olarak çalışan Erdal Uludağ, Pülümür ilçesinde yıllardır birebir klasik prosedürlerle yeraltı kaynak tuzu üretimi yapıldığını söylemiş oldu.

İşletmedeki büyük havuzlarda bekletilen suların ağır unsurlardan temizlenmesiyle küçük havuzlara tahliye ettiklerini tabir eden Uludağ, “Su dört gün boyunca havuzlarda kalıyor ve ısısı değişiyor. Güneşin tesiriyle havuzlardaki ham su buharlaşıyor, geriye olağan tuzlu su kalıyor. Tuzlu su da üç gün daha bekletildikten daha sonra tuza yatıyor ve yattıktan dördüncü yahut beşinci günü tuz çekime hazır hale geliyor.” dedi.


TUZ KÜREKLERLE BELLİ NOKTALARA ÇEKİLİYOR

Uludağ, havuzlarda oluşan tuzu kürekler sayesinde makul noktalara çektiğini lisana getirerek, şu biçimde konuştu:

“Tuz orada kuruyor ve nemi yeterlice çekildikten daha sonra paketlemesini yapıyoruz. Satış için kilosunu ayarlıyoruz. Pülümür tuzunu etraf vilayet ve ilçelere satıyoruz. Tuz üretimine haziran ayında başlıyoruz ve eylülün sonuna kadar hava sıcak olursa tuz oluşumu devam ediyor. Lakin havalar soğursa tuz oluşumu yavaşlıyor, her şey güneşe bağlı.”

“KURAKLIK TUZ ÜRETİMİ ORANINI OLUMSUZ ETKİLEDİ”

Bu yıl tuz üretimi randımanının evvelki senelera göre düştüğü anlatan Uludağ, “Kuraklık var ve kaynak suyu olduğu için çekiliyor. Evvelden burada 6 kişi çalışıyorduk. Şu anda randıman düşük olduğu için iki kişi çalışıyoruz. Şu ana kadar 100 ton tuz ya çıktı ya da çıkmadı. Evvelki yıllarde 300-350 ton tuz çıkıyordu. hiç bir katkı unsuru yok ve kimyasal hiç bir şey tuza atılmıyor.” dedi.
 
Üst