Rahim agz (selviks) kanseri Invazif serviks kanseri (yaylm gosteren rahim agz kanseri) uzun yllar Dunya'da en fazla gorulen kadn genital sistem kanseri olmustur. Ancak smear gibi tarama yontemlerinin yaygnlasmas ile gorulme sklg giderek azalmaktadr.20 ile 80 yas arasnda butun kadnlarda gorulebilir. En cok Kolombiyallarda en az ise Israillilerde gorulur. Risk Faktorleri Uzun yllar serviks kanserinin cinsel temas ile bulasan bir hastalk oldugu dusunulmustur. Buna sebep 1842 de bir arastrmacnn rahibelerde bu hastalgn ortaya ckmadgn gozlemlemesidir. 1953 ylnda yaplan bir calsmada hayat kadnlarnda gorulme sklgnn normal kisilere gore daha fazla oldugunun saptanmas bu fikri guclendirmistir.Monogamik yani tek esli yasamn agr bastg Musluman ulkelerde Yahudilerde ve koyu katoliklerde de az gorulmesi yine bu fikrin lehinedir.Ancak bu toplumlardan gelismis ulkelere goc edenlerde hastalgn arts gostermesi cevresel faktorlerin de etkisini gundeme getirmektedir. Cinsel yasamn 20 yasndan once baslamas, 2 den fazla partner, dusuk sosyoekonomik duzey, partnerin birden fazla kisi ile cinsel temasta bulunmas, HSV ve HPV turu virusler risk faktorlerini olusturur. Sigara da onemli bir risk faktoru olarak karsmza ckmaktadr. Fazla sayda dogum yapmak ve erkegin sunnetsiz olmasnn da riski arttrdg one surulmektedir. Ancak bu dusunceler popularitesini kaybetmektedir. Belirtileri Erken donemde (CIN asamasnda) yakalanmayan serviks kanseri ilerlemeye baslar ve klinik bulgu vererek karsmza ckar.En sk gorulen yaknma anormal vajinal kanamalardr. Kanserli dokuda damarlanma arttg icin dokunma ile cinsel iliski, muayene gibi durumlarda kanama baslar.Canllgn kaybeden doku nedeni ile kotu kokulu pis bir aknt ortaya ckabilir. Ilerlemis vakalarda durdurulamayan kanamalar gorulur. Hastalgn yaylmna bagl olarak bobrek yetmezligi gorulur ve bu en sk rastlanlan olum nedenidir. Klasik olarak agrsz kanama ve et suyu kvamnda aknt serviks kanserini dusundurmelidir . Evreleme Optimal bir tedavi icin hastalgn evresinin tam ve dogru olarak saptanmas gerekir. Bugun icin kabul edilen evreleme de 5 kademe kullanlr. En erken evre Evre 0, en ileri evre de evre 4 dur. Burada uzak organlara metastaz (yaylm) bulunur. Her evre kendi icinde alt evrelere ayrlr (Evre 1a1, Evre 2a gibi). Evreleme klinik olarak, yani muayene, sistoskopi (mesanenin gozlenmesi), rektoskopi, ilacl bobrek filmi (IVP), radyografi ve bilgisayaral tomografi sonuclarnn bir arada degerlendirilmesi ile yaplr. Ultrasonografinin evrelemedeki rolu snrldr. Baz yazarlara gore de uygun bir evreleme icin cerrahi olarak hastay degerlendirmek gerekir. Ancak bu fikrin taraftar azdr. Tedavi Tedavide prensip olarak Evre 2b ve uzerindeki hastalara ameliyat yaplmamas fikri hakimdir. Evrelere gore onerilen tedavi sekilleri sunlardr: Evre 0 Konizasyon veya basit histerektomi (rahim alnmas) Evre 1a1 Lenf ve damar yaylm yoksa Konizasyon veya basit histerektomi Evre 1a2- Evre 2a Genis ve radikal histerektomi Evre 2b ve ustu Radyoterapi Gunumuzde uygulanan radikal histerektomi oldukca buyuk bir ameliyattr. Amac kanseri snrlarnn otesinde saglam dokulardan da gecerek damarlar ve lenf yollar ile birlikte ckarmaktr.Eger bunda basarl olunamayacaksa radyoterapi uygulamak cerrahiden daha iyi sonuclar verir. Baz yazarlara gore de hastalgn evresi ne olursa olsun 50 yasndan buyuk hastalar cerrahi yerine radyoterapi ile tedavi edilmelidirler, ancak bu fikrin savunucular giderek azalmaktadr. Bu azalmann nedeni anestezi alanndaki gelismelerdir. Tedavide yaygn olarak kullanlan bir baska yontem de cerrahiye ek olarak radyoterapi uygulamaktr. Radyoterapi serviks kanserinin her evresinde kullanlabilir. Burada amac cerrahi ile ulaslmayan kanserli hucrelerin tahrip edilmesidir. Son yllarda serviks kanserinde kemoterapi de denenmektedir ancak yarar hala daha tartsmaldr. Hastalgn gidisat ve sag kalm Serviks kanserinde prognoz yani hastalgn gidisat pekcok faktore bagldr. Bunlar hastalgn evresi, lenf nodu tutulumu, tumorun buyuklugu, damar tutulumu, hucre tipi, hucrenin DNA icerigi gibi faktorlerdir. Hastalgn evresine gore 5 yllk sag kalm oranlar su sekildedir. Evre 1 % 85 Evre 2 % 66 Evre 3 % 39 Evre 4 % 11 Hastalgn takibi esnasnda nuks ortaya ckarsa prognoz cok kotudur ve hastalarn %80'i kaybedilir. Nuksler genelde ilk 2-3 yl icinde gorulur. 5 yldan sonra oldukca nadirdir. Serviks kanseri son derece oldurucu ve tedavisi guc bir hastalk olmasna ragmen duzenli kontroller sayesinde cok erken donemde fark edilebilen ve kolaylkla hatta cogu zaman ameliyata bile gerek kalmadan tedavi edilebilen nadir kanserlerdendir. Gunumuzde uygulanan radikal histerektomi oldukca buyuk bir ameliyattr. Amac kanseri snrlarnn otesinde saglam dokulardan da gecerek damarlar ve lenf yollar ile birlikte ckarmaktr.Eger bunda basarl olunamayacaksa radyoterapi uygulamak cerrahiden daha iyi sonuclar verir. Baz yazarlara gore de hastalgn evresi ne olursa olsun 50 yasndan buyuk hastalar cerrahi yerine radyoterapi ile tedavi edilmelidirler, ancak bu fikrin savunucular giderek azalmaktadr. Bu azalmann nedeni anestezi alanndaki gelismelerdir. Tedavide yaygn olarak kullanlan bir baska yontem de cerrahiye ek olarak radyoterapi uygulamaktr. Radyoterapi serviks kanserinin her evresinde kullanlabilir. Burada amac cerrahi ile ulaslmayan kanserli hucrelerin tahrip edilmesidir. Son yllarda serviks kanserinde kemoterapi de denenmektedir ancak yarar hala daha tartsmaldr. Hastalgn gidisat ve sag kalm Serviks kanserinde prognoz yani hastalgn gidisat pekcok faktore bagldr. Bunlar hastalgn evresi, lenf nodu tutulumu, tumorun buyuklugu, damar tutulumu, hucre tipi, hucrenin DNA icerigi gibi faktorlerdir. Hastalgn evresine gore 5 yllk sag kalm oranlar su sekildedir. Evre 1 % 85 Evre 2 % 66 Evre 3 % 39 Evre 4 % 11 Hastalgn takibi esnasnda nuks ortaya ckarsa prognoz cok kotudur ve hastalarn %80'i kaybedilir. Nuksler genelde ilk 2-3 yl icinde gorulur. 5 yldan sonra oldukca nadirdir. Serviks kanseri son derece oldurucu ve tedavisi guc bir hastalk olmasna ragmen duzenli kontroller sayesinde cok erken donemde fark edilebilen ve kolaylkla hatta cogu zaman ameliyata bile gerek kalmadan tedavi edilebilen nadir kanserlerdendir.