10 Mayıs’ta yapılacak kritik toplantı öncesi SÖZCÜ’ye konuşan Devlet Opera ve Balesi eski Genel Müdürü Rengim Gökmen, “1980’li senelerda sağlanan üstün maddi imkanları bütünüyle yitirdik. Eğitim, imar, etraf, sıhhat önemli… Ancak kültür, sanat göz arkası edilmemeli” dedi.
SÖZCÜ, 10 Mayıs’ta Çalışma Bakanlığı ile Memur Sen’in masaya oturacağı ve milyonlarca çalışanın özlük haklarını ve ötürüsıyla refahını direkt etkileyecek toplantı öncesi sanatkarların durumuna ayna tutmaya devam ediyor.
Orkestra Şefi, Devlet Opera ve Balesi eski Genel Müdürü Rengim Gökmen, sanatkarların özlük haklarında son 40 yılda yaşanan dramatik düşüşle ilgili değerli tespitler yaptı, tahlil teklifleri sundu. İşte Rengim Gökmen’le yaptığımız mülakat:
‘2022 Türkiyesi’nde küçük bir kesim haricinde sanatkarların değerli çoğunluğunun büyük zorluklar yaşadığı tarafında kuvvetli işaretler ortaya temalıyor. Sizin tespitleriniz nelerdir?
Bu bahsin sahiden daha evvelinde ele alınması gerektiğini düşünüyorum. Zira sanatkarların bilhassa, Devlet Opera ve Balesi, Devlet Tiyatroları ve senfoni orkestralarındaki sanatkarların son senelerda özlük hakları bakımından son derece yıprandı.
1980’li senelerda kontrata geçişle sağlanan üstün maddi imkanlarını bütünüyle yitirdiklerini düşünüyorum. Bu bakımdan sanatkarların el üstünde tutmamız gereken sanatkarların fazlaca daha olumlu özlük haklarına kavuşması gerektiğini düşünüyorum.
EKONOMİK ZORLUKLARDAN BAĞIMSIZ SÖYLÜYORUM
Bunu ülkemizin ortasında bulunduğu, hatta dünyanın ortasında bulunduğu sıkıntı ekonomik şartlardan bağımsız olarak söylüyorum. Bu olmasa dahi son 10 yılda 15 yılda ülkenin maaş skalasında epey gerilere gitti sanatkarların aldıkları maaşlar.
Bilhassa tıpkı okullardan mezun olan, tıpkı işi yapan, misal işi yapan TRT’deki sanatkarların, TRT’deki çalışanların 6400 ek göstergeye sahip olmaları değerli bir adaletsizlik yaratıyor. Yani onların sahip olmaları değil de, Kültür Bakanlığı’na bağlı sanatkarların sahip olmaması burada değerli bir adaletsiz durum ortaya çıkarıyor.
6400 EK GÖSTERGE TABAN OLARAK SAĞLANMALIDIR
Bu sanatkarların da son derece layık olduğunu ve ülkenin maaş skalasında, devletin desteklediği bu sanatkarların daha üst pozisyonlarda yer alması gerektiğini düşünüyorum.
6400 ek gösterge minimum olarak sağlanmalıdır. Ben genel müdürlükte ve idarecilik periyotlarında de bu hususları gündeme getirmeye çalıştım. Kolay bir bahis olmadığını biliyorum.
Lakin devletin bu sanat kollarını, opera, bale, tiyatro ve senfoni orkestrası üzere sanat kısımlarını müdafaa altında tutmasının sebebi, bu mesleklerin meslek olarak sürdürülebilmesi, tanınan sanatlardan farklı olarak sürdürülebilmesi açısından daima değer arz etmiştir, cumhuriyet periyodunda.
ötürüsıyla bu durumun da son derece kıymetli olduğunu, sanatın desteklenmesinin sanatkarların desteklenmesinden geçtiğini düşünüyorum.
LÜKS DEĞİL İHTİYAÇ
Sanıyorum ki ülkemizin kıymetli gündem hususlarından biri olması çok bir lüks çok bir optimistlik değildir, bunun bir ihtiyaç olduğunun bir kere daha altını çiziyorum.
Bir ihmalden mi bahsediyoruz yoksa siyasi bir karar mıdır bu?
Biraz göz gerisi edilmesi… Yavaş yavaş yıllar ortasında, maaş skalası ortasında geri gitmesi. Tabi devlete getireceği yük tahminen de düşünülerek… Lakin burada ileriye dönük olarak sanatkarlara gösterilen ihtimamın kültür ömrümüze nasıl bir zenginlik olarak döneceğinin göz önünde bulundurulmaması manasında bir ihmal olarak düşünüyorum.
Kültür, toplumların 50 sene daha sonrasına, 100 sene daha sonrasına yapılan bir yatırım. Çoklukla siyaset kurumları bu bakımdan son kararlar düşünüyor, dünyanın her yerinde sanata yapılan yatırımları… Bu bakımdan ben biraz daha altının çizilmesi ve vurgulanması gerektiği kanaatindeyim.
EĞİTİM, İMAR, ETRAF VE SIHHATİN YANINDA SANAT İHMAL EDİLMEMELİ
Sizi fazlaca siyasete çekmek istemem ancak, “sanatçının devlete yükü hesaplanırken” dediniz, artık bu kadar karayolu üretimi, bu kadar beton yapı bu kadar gündemdeyken, bu süreçte bu sahiden bir yük müdür?
İşte aslına bakarsan bu siyasete çekilmek değil… Bütün siyaset kurumlarının buna epey farklı yaklaştığını düşünmüyorum. Nüanslarla tıpkı. Hatta bütün dünyada da bu biçimde… Zira bugünden yarına hem tesirini gorebileceğiniz tıpkı vakitte siyaseten devşirebileceğiniz bir husus olmadığı için kültür, son hususlar olarak değerlendirilebiliyor… Çoğunlukla demek yanlışsız her vakit bu biçimde değil… Ancak dediğiniz üzere eğitim, sıhhat, savunma üzere kültür de asli bir ögedir. Dünyaya açılma, bilhassa yüksek sanatları icra eden bu kurumların desteklenmesi, ticari bir emel gütmeyen kurumların desteklenmesinin yolu sanatkarlardan geçiyor.
dediğiniz üzere her husus Türkiye açısından değerli.. Türkiye’nin maddi bakımdan potansiyel ayırması gereken alanlar, eğitim, imar, etraf, sağlık… Ancak kültür göz gerisi edilmemeli diye düşünüyorum. Bunu söylemek istiyorum. Bu siyasi bir şey de değil. Yani genel manada bu biçimde…
Bu eğilim her vakit her toplumda… Avrupa’da kültürel manada gelişmiş olduğu tezinde olan ülkelerde bile vakit zaman görülen durumlar oluyor.
SÖZCÜ, 10 Mayıs’ta Çalışma Bakanlığı ile Memur Sen’in masaya oturacağı ve milyonlarca çalışanın özlük haklarını ve ötürüsıyla refahını direkt etkileyecek toplantı öncesi sanatkarların durumuna ayna tutmaya devam ediyor.
Orkestra Şefi, Devlet Opera ve Balesi eski Genel Müdürü Rengim Gökmen, sanatkarların özlük haklarında son 40 yılda yaşanan dramatik düşüşle ilgili değerli tespitler yaptı, tahlil teklifleri sundu. İşte Rengim Gökmen’le yaptığımız mülakat:
‘2022 Türkiyesi’nde küçük bir kesim haricinde sanatkarların değerli çoğunluğunun büyük zorluklar yaşadığı tarafında kuvvetli işaretler ortaya temalıyor. Sizin tespitleriniz nelerdir?
Bu bahsin sahiden daha evvelinde ele alınması gerektiğini düşünüyorum. Zira sanatkarların bilhassa, Devlet Opera ve Balesi, Devlet Tiyatroları ve senfoni orkestralarındaki sanatkarların son senelerda özlük hakları bakımından son derece yıprandı.
1980’li senelerda kontrata geçişle sağlanan üstün maddi imkanlarını bütünüyle yitirdiklerini düşünüyorum. Bu bakımdan sanatkarların el üstünde tutmamız gereken sanatkarların fazlaca daha olumlu özlük haklarına kavuşması gerektiğini düşünüyorum.
EKONOMİK ZORLUKLARDAN BAĞIMSIZ SÖYLÜYORUM
Bunu ülkemizin ortasında bulunduğu, hatta dünyanın ortasında bulunduğu sıkıntı ekonomik şartlardan bağımsız olarak söylüyorum. Bu olmasa dahi son 10 yılda 15 yılda ülkenin maaş skalasında epey gerilere gitti sanatkarların aldıkları maaşlar.
Bilhassa tıpkı okullardan mezun olan, tıpkı işi yapan, misal işi yapan TRT’deki sanatkarların, TRT’deki çalışanların 6400 ek göstergeye sahip olmaları değerli bir adaletsizlik yaratıyor. Yani onların sahip olmaları değil de, Kültür Bakanlığı’na bağlı sanatkarların sahip olmaması burada değerli bir adaletsiz durum ortaya çıkarıyor.
6400 EK GÖSTERGE TABAN OLARAK SAĞLANMALIDIR
Bu sanatkarların da son derece layık olduğunu ve ülkenin maaş skalasında, devletin desteklediği bu sanatkarların daha üst pozisyonlarda yer alması gerektiğini düşünüyorum.
6400 ek gösterge minimum olarak sağlanmalıdır. Ben genel müdürlükte ve idarecilik periyotlarında de bu hususları gündeme getirmeye çalıştım. Kolay bir bahis olmadığını biliyorum.
Lakin devletin bu sanat kollarını, opera, bale, tiyatro ve senfoni orkestrası üzere sanat kısımlarını müdafaa altında tutmasının sebebi, bu mesleklerin meslek olarak sürdürülebilmesi, tanınan sanatlardan farklı olarak sürdürülebilmesi açısından daima değer arz etmiştir, cumhuriyet periyodunda.
ötürüsıyla bu durumun da son derece kıymetli olduğunu, sanatın desteklenmesinin sanatkarların desteklenmesinden geçtiğini düşünüyorum.
LÜKS DEĞİL İHTİYAÇ
Sanıyorum ki ülkemizin kıymetli gündem hususlarından biri olması çok bir lüks çok bir optimistlik değildir, bunun bir ihtiyaç olduğunun bir kere daha altını çiziyorum.
Bir ihmalden mi bahsediyoruz yoksa siyasi bir karar mıdır bu?
Biraz göz gerisi edilmesi… Yavaş yavaş yıllar ortasında, maaş skalası ortasında geri gitmesi. Tabi devlete getireceği yük tahminen de düşünülerek… Lakin burada ileriye dönük olarak sanatkarlara gösterilen ihtimamın kültür ömrümüze nasıl bir zenginlik olarak döneceğinin göz önünde bulundurulmaması manasında bir ihmal olarak düşünüyorum.
Kültür, toplumların 50 sene daha sonrasına, 100 sene daha sonrasına yapılan bir yatırım. Çoklukla siyaset kurumları bu bakımdan son kararlar düşünüyor, dünyanın her yerinde sanata yapılan yatırımları… Bu bakımdan ben biraz daha altının çizilmesi ve vurgulanması gerektiği kanaatindeyim.
EĞİTİM, İMAR, ETRAF VE SIHHATİN YANINDA SANAT İHMAL EDİLMEMELİ
Sizi fazlaca siyasete çekmek istemem ancak, “sanatçının devlete yükü hesaplanırken” dediniz, artık bu kadar karayolu üretimi, bu kadar beton yapı bu kadar gündemdeyken, bu süreçte bu sahiden bir yük müdür?
İşte aslına bakarsan bu siyasete çekilmek değil… Bütün siyaset kurumlarının buna epey farklı yaklaştığını düşünmüyorum. Nüanslarla tıpkı. Hatta bütün dünyada da bu biçimde… Zira bugünden yarına hem tesirini gorebileceğiniz tıpkı vakitte siyaseten devşirebileceğiniz bir husus olmadığı için kültür, son hususlar olarak değerlendirilebiliyor… Çoğunlukla demek yanlışsız her vakit bu biçimde değil… Ancak dediğiniz üzere eğitim, sıhhat, savunma üzere kültür de asli bir ögedir. Dünyaya açılma, bilhassa yüksek sanatları icra eden bu kurumların desteklenmesi, ticari bir emel gütmeyen kurumların desteklenmesinin yolu sanatkarlardan geçiyor.
dediğiniz üzere her husus Türkiye açısından değerli.. Türkiye’nin maddi bakımdan potansiyel ayırması gereken alanlar, eğitim, imar, etraf, sağlık… Ancak kültür göz gerisi edilmemeli diye düşünüyorum. Bunu söylemek istiyorum. Bu siyasi bir şey de değil. Yani genel manada bu biçimde…
Bu eğilim her vakit her toplumda… Avrupa’da kültürel manada gelişmiş olduğu tezinde olan ülkelerde bile vakit zaman görülen durumlar oluyor.