semaver
New member
Taban fiyat ülkemiz için hassas bir husus. Muhakkak bir bölümü ilgilendiriyor üzere duruyor olsa da aslında hepimizi ilgilendiriyor. Zira minimum fiyat bir hayli dinamiği ortasında barındıran bir kriter. Hem vatandaşın refahı hem patronun yatırımları taban fiyattan geçiyor. Aslında taban fiyatlı olalım olmayalım hepimizin maaşlarının temelinde de bu kriter var.
DÜNYADA 25 ÜLKEDE MİNİMUM FİYAT UYGULANIYOR
Dünyada bizim üzere 25 ülkede daha minimum fiyat uygulamasının mevcut olduğunu da belirtmekte fayda var. Bunlar Eurostat’a nazaran Lüksemburg, İrlanda, Hollanda, İngiltere, Belçika, Almanya, Fransa, İspanya, Slovenya, Malta, Yunanistan, Portekiz, Litvanya, Polonya, Estonya, Slovakya, Çekya, Hırvatistan, Macaristan, Romanya, Letonya, Sırbistan, Karadağ, Bulgaristan ve Arnavutluk olarak sıralanıyor.
MİNİMUM FİYAT GÜNDEME GELDİ
Yıl sonu yaklaştıkça taban fiyat artırımı görüşmeleri ve varsayımları gündeme gelmeye başladı.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alim’in, Afyonkarahisar’da sendikacılara hitaben yaptığı konuşmada Minimum Fiyat Tespit Komitesi’nin yakın vakitte toplanacağını belirtmesi ile bir arada minimum fiyatın ne kadar olacağı merak konusu oldu.
Bu açıklamanın akabinde milyonlarca çalışan, 2022 minimum fiyat artırımının ne kadar olacağı hakkında fikir yürütmeye başladı.
Minimum fiyat Türkiye’deki 7 milyon çalışanı direkt etkiliyor.
TABAN FİYAT NASIL TANIMLANIYOR
Taban fiyat, çalışanlara bir çalışma günü karşılığı olarak ödenen ve çalışanın besin, konut, giysi, sıhhat, ulaşım, kültür üzere ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden en az seviyede karşılamaya yetecek fiyat olarak tanımlanıyor.
TÜRKİYE’DE TABAN FİYATLA ÇALIŞANLARIN ORANI YÜZDE 40
Şu ana kadar minimum fiyatı gündeme getiren emekçi tarafındaki Hak-İş Lideri Mahmut Arslan da Türkiye’de minimum fiyatla çalışanların oranının yüzde 40 olduğunu söyleyerek, patronların ekonomik büyümede en büyük hisseye sahip çalışanlara cömert davranacaklarına inandıklarını belirtti.
BELİRLERKEN ÜLKENİN KOŞULLARI GÖZETİLİYOR
Taban fiyatı belirlerken ülkenin koşullarını da gözetmek gerektiğini unutmamak gerekiyor.
PATRON PERSONELİNE TABAN FİYATTAN AZ MAAŞ VEREMEZ
Bir patronun, yanında çalışan emekçisine en az minimum fiyat kadar ödeme yapabileceğini de hatırlatalım. Buna göre bir patron, yanında çalıştırdığı çalışanına minimum fiyattan daha düşük maaş veremez.
Bu kural, Anayasa’ya ve 4857 sayılı iş kanunu ile garanti altında.
TABAN FİYAT ÇALIŞMALARI KASIM AYINDA BAŞLAYACAK
2022 taban fiyat çalışmaları kasım ayında başlayacak ve aralık ayında netleşecek.
TESPİT KURULU 15 ŞAHISTAN OLUŞACAK
Taban fiyatı, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nın mesken sahipliğinde 15 bireyden oluşan Taban Fiyat Tespit Komitesi belirliyor.
Bu komite da 5 personel temsilcisi yani Türkiye Personel Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), 5 patron temsilcisi yani Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) 5 de hükümet temsilcisinden oluşacak.
Türk-İş’in personelleri temsil etmesi en çok üyeye sahip konfederasyon olmasından kaynaklanıyor.
Komiteye Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım başkanlık edecek.
Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nun toplanmasıyla bir arada artırım pazarlığına da başlanacak.
KOMİTE 4 KERE TOPLANACAK
Kurul toplamda 4 kere toplanacak. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nda gerçekleştirilen birinci toplantının akabinde kurul, emekçi ve patronun mesken sahipliğinde de farklı ayrı toplanacak.
Kurul, son toplantısını bir daha Bakanlık’ta yapacak.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği kurul, en az 10 üyenin iştirakiyle toplanacak.
OY ÇOKLUĞU İLE KARAR VERİLECEK
Oy oldukcaluğuyla karar verilecek. Oyların eşitliği halinde liderin bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul edilecek. Şayet tüm görüşmeden da sonuç çıkmazsa son kelamı Hakem Heyeti söyleyecek.
TABAN FİYATLA BİRLİKTE ARTACAKLAR
Minimum fiyatla birlikte işsizlik maaşı artacak. Kısa çalışma ödeneği yükselecek. Çalışanların aldığı minimum geçim indirimi yani AGİ değişecek. Emeklilik için doğum-askerlik-yurt dışı borçlanmaları yapanların ödeyecekleri ölçülerde artış olacak. İş goremezlik ödeneğinde artış yaşanacak. Yaşlılık, konutta bakım, engelli aylıkları da ocak ayı ile bir arada zamlanacak. Kendi primini ödeyen Bağ-Kur’lular ve isteğe bağlı ödeme yapanların prim meblağı yükselecek. Gündelikçiler için ödenecek primlerin de artması gündeme gelecek. Teşviklerin üst sonu çıkara bakılırsa değil taban fiyata nazaran hesaplanacak. İş, toplumsal güvenlik, iş sıhhati ve güvenliği mevzuatına bakılırsa kesilen idari para cezaları, brüt minimum fiyat fiyatına bakılırsa belirlenecek. Kıdem ihbar tazminatı bir daha düzenlenecek. Genel Sıhhat Sigortası primi artacak. 65 yaş aylığı yükselecek. Süreksiz iş görmemezlik ödeneği artacak. Kişisel emeklilikte devletin katkı hissesi da taban fiyat ile birlikte değişecek sayılardan olacak.
MİNİMUM FİYAT NASIL BELİRLENECEK
Şu ana kadar minimum fiyatın içeriğini ve fiyat belirlenmesinde yaşanacak süreci anlattık. Artık gelelim taban fiyatın nasıl belirleneceğine…
ENFLASYON BELİRLEYİCİ FAKTÖR
Taban fiyat artışlarında enflasyonunun belirleyici olduğu görülüyor. Hesaplamalar enflasyonun üzerine bir puan konularak elde ediliyor. Bu yıl için de bir daha enflasyonun üzerinde bir sayının ortaya çıkması bekleniyor.
2021’de yıllık enflasyon yüzde 14,6 olarak açıklanmıştı. Bu sayının üzerine koronavirüs salgını kaideleri da düşünülerek 7 puan eklenmişti. bu biçimdelikle taban fiyat artırımı yüzde 21,6 artış olarak gerçekleşti. 2021 yılında 21,56 artışla 2 bin 825 lira net fiyat, 3 bin 577 lira brüt fiyat alındı.
2022 TABAN FİYAT ARTIRIMI NE KADAR OLACAK: 3 BİN 447 LİRA NET, 4 BİN 364 LİRA BRÜT FİYAT
Enflasyonun Orta Vadeli Programa nazaran yıl sonunda yüzde 16 ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın anketine bakılırsa ise yüzde 17,63 olacağı iddia ediliyor.
Bu sayılara nazaran minimum fiyat artışının da 5-6 puan üzerinde olacağı kestirim ediliyor. Tüm bu sayılar da taban fiyat artışının yüzde 22 civarında olacağı beklentisini doğuruyor. Yani yüzde 16 enflasyon + 6 puan ve toplamda yüzde 22 artış oranı ortaya çıkıyor.
Minimum fiyat bu senaryoya bakılırsa 3 bin 447 lira net fiyat, 4 bin 364 lira brüt fiyat olarak uygulanacak.
TABAN FİYAT HESAPLAMALARINDA İKİNCİ SENARYO: 3 BİN 531 LİRA NET, 4 BİN 471 LİRA BRÜT FİYAT
Öte yandan eylülde enflasyon yüzde 19,58 olarak belirtildi. Enflasyonun yüzde 19’da kaldığı düşünüldüğünde de bir daha 6 puan eklendiğinde minimum fiyat artırım oranının yüzde 25’e yükseleceğini söyleyebiliriz.
Taban fiyat ikinci senaryoya göre ise 3 bin 531 lira net fiyat, 4 bin 471 lira brüt fiyat olarak uygulanacak.
TABAN FİYATIN PATRONA MALİYETİ
Minimum fiyatın 2021’de patrona maliyeti 4 bin 203 lira.
YILLARA NAZARAN ENFLASYON TABLOSU
YIL – NET FİYAT / BRÜT FİYAT / ENFLASYON / ARTIŞ ORANI
2010 – 599,12 / 760,50 lira / yüzde 6,53 / 9,7
2011 – 658,95 / 837 lira / yüzde 6,4 / 9,96
2012 – 739,79 / 940,50 lira / yüzde 10,45 / 12,20
2013 – 803,68 / 1.021,50 lira / yüzde 6,16 / 8,61
2014 – 891,03 / 1.134 lira / yüzde 7,40 / 11,01
2015 – 1.000,54 / 1.273,5 lira / yüzde 8,17 / 12,30
2016 – 1.300,99 / 1.647 lira / yüzde 8,81 / 29,32
2017 – 1.404,06 / 1.777,50 lira / yüzde 8,53 / 7,92
2018 – 1.603,12 / 2.029,50 lira /14,17 / yüzde 11,92 / 14,17
2019 – 2.020,40 / 2.558,40 lira / yüzde 20,30 / 25,45
2020 – 2.324,71 / 2.943 lira / yüzde 17,14 / 15,03
2021 – 2.825,90 / 3.577,59 lira / yüzde 14,60 / 21,56
2022 – 3.447,50 / 4.364 lira / yüzde 16,40 / 22 (Tahmin 1)
2022 – 3.531,25 / 4.471,50 lira / yüzde 16,40 / 25 (Tahmin 2)
DÜNYADA 25 ÜLKEDE MİNİMUM FİYAT UYGULANIYOR
Dünyada bizim üzere 25 ülkede daha minimum fiyat uygulamasının mevcut olduğunu da belirtmekte fayda var. Bunlar Eurostat’a nazaran Lüksemburg, İrlanda, Hollanda, İngiltere, Belçika, Almanya, Fransa, İspanya, Slovenya, Malta, Yunanistan, Portekiz, Litvanya, Polonya, Estonya, Slovakya, Çekya, Hırvatistan, Macaristan, Romanya, Letonya, Sırbistan, Karadağ, Bulgaristan ve Arnavutluk olarak sıralanıyor.
MİNİMUM FİYAT GÜNDEME GELDİ
Yıl sonu yaklaştıkça taban fiyat artırımı görüşmeleri ve varsayımları gündeme gelmeye başladı.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alim’in, Afyonkarahisar’da sendikacılara hitaben yaptığı konuşmada Minimum Fiyat Tespit Komitesi’nin yakın vakitte toplanacağını belirtmesi ile bir arada minimum fiyatın ne kadar olacağı merak konusu oldu.
Bu açıklamanın akabinde milyonlarca çalışan, 2022 minimum fiyat artırımının ne kadar olacağı hakkında fikir yürütmeye başladı.
Minimum fiyat Türkiye’deki 7 milyon çalışanı direkt etkiliyor.
TABAN FİYAT NASIL TANIMLANIYOR
Taban fiyat, çalışanlara bir çalışma günü karşılığı olarak ödenen ve çalışanın besin, konut, giysi, sıhhat, ulaşım, kültür üzere ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden en az seviyede karşılamaya yetecek fiyat olarak tanımlanıyor.
TÜRKİYE’DE TABAN FİYATLA ÇALIŞANLARIN ORANI YÜZDE 40
Şu ana kadar minimum fiyatı gündeme getiren emekçi tarafındaki Hak-İş Lideri Mahmut Arslan da Türkiye’de minimum fiyatla çalışanların oranının yüzde 40 olduğunu söyleyerek, patronların ekonomik büyümede en büyük hisseye sahip çalışanlara cömert davranacaklarına inandıklarını belirtti.
BELİRLERKEN ÜLKENİN KOŞULLARI GÖZETİLİYOR
Taban fiyatı belirlerken ülkenin koşullarını da gözetmek gerektiğini unutmamak gerekiyor.
PATRON PERSONELİNE TABAN FİYATTAN AZ MAAŞ VEREMEZ
Bir patronun, yanında çalışan emekçisine en az minimum fiyat kadar ödeme yapabileceğini de hatırlatalım. Buna göre bir patron, yanında çalıştırdığı çalışanına minimum fiyattan daha düşük maaş veremez.
Bu kural, Anayasa’ya ve 4857 sayılı iş kanunu ile garanti altında.
TABAN FİYAT ÇALIŞMALARI KASIM AYINDA BAŞLAYACAK
2022 taban fiyat çalışmaları kasım ayında başlayacak ve aralık ayında netleşecek.
TESPİT KURULU 15 ŞAHISTAN OLUŞACAK
Taban fiyatı, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nın mesken sahipliğinde 15 bireyden oluşan Taban Fiyat Tespit Komitesi belirliyor.
Bu komite da 5 personel temsilcisi yani Türkiye Personel Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), 5 patron temsilcisi yani Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) 5 de hükümet temsilcisinden oluşacak.
Türk-İş’in personelleri temsil etmesi en çok üyeye sahip konfederasyon olmasından kaynaklanıyor.
Komiteye Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım başkanlık edecek.
Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nun toplanmasıyla bir arada artırım pazarlığına da başlanacak.
KOMİTE 4 KERE TOPLANACAK
Kurul toplamda 4 kere toplanacak. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nda gerçekleştirilen birinci toplantının akabinde kurul, emekçi ve patronun mesken sahipliğinde de farklı ayrı toplanacak.
Kurul, son toplantısını bir daha Bakanlık’ta yapacak.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği kurul, en az 10 üyenin iştirakiyle toplanacak.
OY ÇOKLUĞU İLE KARAR VERİLECEK
Oy oldukcaluğuyla karar verilecek. Oyların eşitliği halinde liderin bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul edilecek. Şayet tüm görüşmeden da sonuç çıkmazsa son kelamı Hakem Heyeti söyleyecek.
TABAN FİYATLA BİRLİKTE ARTACAKLAR
Minimum fiyatla birlikte işsizlik maaşı artacak. Kısa çalışma ödeneği yükselecek. Çalışanların aldığı minimum geçim indirimi yani AGİ değişecek. Emeklilik için doğum-askerlik-yurt dışı borçlanmaları yapanların ödeyecekleri ölçülerde artış olacak. İş goremezlik ödeneğinde artış yaşanacak. Yaşlılık, konutta bakım, engelli aylıkları da ocak ayı ile bir arada zamlanacak. Kendi primini ödeyen Bağ-Kur’lular ve isteğe bağlı ödeme yapanların prim meblağı yükselecek. Gündelikçiler için ödenecek primlerin de artması gündeme gelecek. Teşviklerin üst sonu çıkara bakılırsa değil taban fiyata nazaran hesaplanacak. İş, toplumsal güvenlik, iş sıhhati ve güvenliği mevzuatına bakılırsa kesilen idari para cezaları, brüt minimum fiyat fiyatına bakılırsa belirlenecek. Kıdem ihbar tazminatı bir daha düzenlenecek. Genel Sıhhat Sigortası primi artacak. 65 yaş aylığı yükselecek. Süreksiz iş görmemezlik ödeneği artacak. Kişisel emeklilikte devletin katkı hissesi da taban fiyat ile birlikte değişecek sayılardan olacak.
MİNİMUM FİYAT NASIL BELİRLENECEK
Şu ana kadar minimum fiyatın içeriğini ve fiyat belirlenmesinde yaşanacak süreci anlattık. Artık gelelim taban fiyatın nasıl belirleneceğine…
ENFLASYON BELİRLEYİCİ FAKTÖR
Taban fiyat artışlarında enflasyonunun belirleyici olduğu görülüyor. Hesaplamalar enflasyonun üzerine bir puan konularak elde ediliyor. Bu yıl için de bir daha enflasyonun üzerinde bir sayının ortaya çıkması bekleniyor.
2021’de yıllık enflasyon yüzde 14,6 olarak açıklanmıştı. Bu sayının üzerine koronavirüs salgını kaideleri da düşünülerek 7 puan eklenmişti. bu biçimdelikle taban fiyat artırımı yüzde 21,6 artış olarak gerçekleşti. 2021 yılında 21,56 artışla 2 bin 825 lira net fiyat, 3 bin 577 lira brüt fiyat alındı.
2022 TABAN FİYAT ARTIRIMI NE KADAR OLACAK: 3 BİN 447 LİRA NET, 4 BİN 364 LİRA BRÜT FİYAT
Enflasyonun Orta Vadeli Programa nazaran yıl sonunda yüzde 16 ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın anketine bakılırsa ise yüzde 17,63 olacağı iddia ediliyor.
Bu sayılara nazaran minimum fiyat artışının da 5-6 puan üzerinde olacağı kestirim ediliyor. Tüm bu sayılar da taban fiyat artışının yüzde 22 civarında olacağı beklentisini doğuruyor. Yani yüzde 16 enflasyon + 6 puan ve toplamda yüzde 22 artış oranı ortaya çıkıyor.
Minimum fiyat bu senaryoya bakılırsa 3 bin 447 lira net fiyat, 4 bin 364 lira brüt fiyat olarak uygulanacak.
TABAN FİYAT HESAPLAMALARINDA İKİNCİ SENARYO: 3 BİN 531 LİRA NET, 4 BİN 471 LİRA BRÜT FİYAT
Öte yandan eylülde enflasyon yüzde 19,58 olarak belirtildi. Enflasyonun yüzde 19’da kaldığı düşünüldüğünde de bir daha 6 puan eklendiğinde minimum fiyat artırım oranının yüzde 25’e yükseleceğini söyleyebiliriz.
Taban fiyat ikinci senaryoya göre ise 3 bin 531 lira net fiyat, 4 bin 471 lira brüt fiyat olarak uygulanacak.
TABAN FİYATIN PATRONA MALİYETİ
Minimum fiyatın 2021’de patrona maliyeti 4 bin 203 lira.
YILLARA NAZARAN ENFLASYON TABLOSU
YIL – NET FİYAT / BRÜT FİYAT / ENFLASYON / ARTIŞ ORANI
2010 – 599,12 / 760,50 lira / yüzde 6,53 / 9,7
2011 – 658,95 / 837 lira / yüzde 6,4 / 9,96
2012 – 739,79 / 940,50 lira / yüzde 10,45 / 12,20
2013 – 803,68 / 1.021,50 lira / yüzde 6,16 / 8,61
2014 – 891,03 / 1.134 lira / yüzde 7,40 / 11,01
2015 – 1.000,54 / 1.273,5 lira / yüzde 8,17 / 12,30
2016 – 1.300,99 / 1.647 lira / yüzde 8,81 / 29,32
2017 – 1.404,06 / 1.777,50 lira / yüzde 8,53 / 7,92
2018 – 1.603,12 / 2.029,50 lira /14,17 / yüzde 11,92 / 14,17
2019 – 2.020,40 / 2.558,40 lira / yüzde 20,30 / 25,45
2020 – 2.324,71 / 2.943 lira / yüzde 17,14 / 15,03
2021 – 2.825,90 / 3.577,59 lira / yüzde 14,60 / 21,56
2022 – 3.447,50 / 4.364 lira / yüzde 16,40 / 22 (Tahmin 1)
2022 – 3.531,25 / 4.471,50 lira / yüzde 16,40 / 25 (Tahmin 2)