Türk savunma sanayi, son senelerda üretim ve donanım olarak dünyanın da ilgi odağı olacak biçimde kıymetli etaplar kaydetti.
HELİKOPTERLERE ENTEGRE EDİLECEK, LAZER TABANLI ETKİN BİR HELİKOPTER MANİ TESPİT SİSTEMİ HAYATA GEÇİYOR
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ile Meteksan Savunma içinde 2019’da helikopterlere entegre edilecek, lazer tabanlı faal bir Helikopter Pürüz Tespit Sistemi’nin (HETS) geliştirilmesi için mukavele imzalandı.
BİRİNCİ DEFA FUARDA SERGİLENECEK
Geçen müddette geliştirme çalışmaları tamamlanan HETS, birinci kere 17-20 Ağustos’ta düzenlenecek 15’inci Memleketler arası Savunma Sanayii Fuarı’nda (IDEF 2021) sergilenecek.
ALÇAK UÇUŞLARDA İNANÇLI SEYİR İÇİN
Meteksan Savunma Genel Müdür Yardımcısı Özgür Cankara, bu vakitte helikopterlerin bilhassa alçak uçuş yaparken inançlı seyrini tehdit eden bir epeyce pürüz bulunduğunu söylemiş oldu. Bu mahzurların yüksek tansiyon sınırları, meteorolojik şartlar ya da birtakım yapay ve doğal maniler olarak özetlenebileceğini belirten Cankara, “Ne yazık ki bu mahzurlar yüzünden her hafta dünyada en az 2 helikopter önemli kaza tehlikesi atlatıyor. Ülkemize baktığımızda da 1990 yılından bugüne ne yazık ki bu mahzurlar niçiniyle 40’a yakın helikopterimizi kaybettik ve askerlerimiz şehit oldu.” dedi.
“SİSTEMLER ULUSAL OLARAK GELİŞTİRİLDİ”
Havacılık sanayisinin son senelerda bilhassa bu mahzurları vaktinde tespit edip pilota gösterebilen sistemler üzerinde ağır çalışmalar yaptığını vurgulayan Cankara, şöyleki konuştu:
“Ülkemizde de şu anda helikopterlerimizde pasif mahzur tanıma sistemleri kullanılıyor. Bu sistemler ulusal olarak geliştirildi. Bu pürüzlerin coğrafik durumları harita üzerinde işaretleniyor ve hareket halindeyken bunlar gerektiğinde pilota gösteriliyor. Bir de etkin mahzur takip sistemleri var. Bilhassa pilotların aşina olmadıkları coğrafyalarda uçarken ya da görüşle ilgili sorunları olduğu vakit helikopter kendi üstündeki sensörler vasıtasıyla etrafındaki objeleri tespit ediyor ve gerçek vakitli olarak pilota gösterebiliyor.
ETKİN MAHZUR TANIMA SİSTEMLERİ YOKTU
Bugün prestijiyle Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) elinde faal mani tanıma sistemleri yok. Boşluğu doldurmak üzere Meteksan Savunma olarak SSB ile birlikte bir dizi proje yürütüyoruz.
SON EVREYE GELİNDİ
Bu projede artık son evrelere geldik. Projede bilhassa dünyada son vakit içinderda kullanım alanı genişleyen lazer teknolojilerini kullanıyoruz.”
“LAZER TEKNOLOJİ PÜRÜZ TANIMADA KIYMETLİ BİR AVANTAJ SUNUYOR”
Mahzur tespitinde lazer teknolojilerinin değerli bir avantaj sağladığına işaret eden Cankara, çıplak gözle, radarla ya da kamerayla görülemeyecek derecede küçük ancak helikopter için mahzur teşkil edebilecek objelerin lazer teknolojisiyle algılanabildiğini bildirdi.
ELEKTRİK TELLERİNE ÖNCELİK VERİLDİ
Projede elektrik tellerinin algılanmasına öncelik verdiklerini aktaran Cankara, “Elektrik telleri, yüksek tansiyon çizgileri aşağıdan bakıldığında hayli rahat görünüyor lakin yerden yükseldikçe hem bakış açısı tıpkı vakitte gün ışığı tesirleri sebebiyle pilotlar tarafında epeyce rahat algılanamıyor. Geldiğimiz etapta artık pilotlara bilhassa gece uçuşu yaparken alçak uçuşta ya da yağmur, sis üzere berbat hava şartlarında inançlı seyir yapmasına müsaade verebilecek bir etkin pürüz tespit sistemini geliştirdik.” tabirlerini kullandı.
HUDUT DIŞINDA DA İNANÇLI SEYİR
Sistemin evvela lazer ışın demetleri yaydığını ve etrafındaki objelerden gelen yansımaları topladığını anlatan Cankara, bu yansımalardan objelerin uzaklığı, tarafı ve yüksekliğinin bulunduğunu lisana getirdi.
“ÇEVREDEKİ TEHDİTLER PİLOTA GÖSTERİLECEK”
Bu bilgiler helikopterin uçuş bilgisiyle eşleştirildikten daha sonra etrafta tehdit olabilecek mahzurların gerçek vakitli olarak pilota gösterilebildiği bilgisini veren Cankara, “Bugün prestijiyle yaklaşık 1.500 metreden etraftaki mahzurları bu sistemlerle tespit edebiliyoruz. 900 metreden ise elektrik tellerini algılayabiliyoruz. HETS, bir harita altlığına muhtaçlık duymadığı için ülkemiz sonları haricinde da operasyon yapıldığında pilotlara pürüzler hakkında bilgi verebiliyor ve inançlı seyirlerine takviye olabiliyor. Kullandığımız lazer kaynağı insan gözü, etraf ve tabiat kaidelerine ziyan vermiyor.” dedi.
UÇUŞ TESTLERİ BAŞLIYOR, TÜM HELİKOPTERLERE UYGUN
Cankara, gelecek aydan itibaren HETS ile Kara Kuvvetleri’ne bağlı helikopterlerle uçuş testlerine başlayacaklarını bildirdi. Cankara, şu değerlendirmede bulundu:
“Sistem evvela Sikorsky helikopterlerinde kullanılacak ama bu TSK envanterinde bulunan bütün helikopterlere entegre edilebilecek şeklide geliştirildi. Dünyada geliştirilen en son sistem olmasının kıymetli avantajları var. Bu avantajlar yardımıyla dünyada yalnızca askeri kesimde değil, sivil bölümde de değerli bir oyuncu olmayı hedefliyoruz. Helikopterlerimizi kaza ve kırımlardan korumak ismine değişen teknolojinin bütün imkanlarının kullanılması artık bir mecburilik ancak operasyonel kurallar ve alçak uçuşun zorlukları düşünüldüğünde kaza-kırım riskleri ne yazık ki her vakit var olacak. Biz bir helikopterimizi, bir çalışanımızı bile bu sistemleri kullanarak koruyabilirsek maksadımıza ulaşacağız. Artık son kademeye gelen ve ürünleşen HETS’yi birinci kere IDEF 2021’de standımızda sergiliyor olacağız.”
YANGIN SÖNDÜRME VAZİFESİNDE DE TESİRLİ OLACAK
HETS’nin yangın söndürmede nazaranv yapan helikopterler için de yarar sağlayacağını söyleyen Cankara, şunları kaydetti:
“Özellikle kent içi ve meskun mahallerde yapılan bu cins operasyonlarda elektrik telleri, yüksek tansiyon sınırları fazlaca fazla gözüme çarpıyor. Helikopterler birbirine epey yakın uçuş yapabiliyor. Şu anda HETS baktığı taraftaki bütün manileri kendi sensörleriyle gerçek vakitli tespit edip pilotu uyarabiliyor o yüzden canlı bir sistem olduğu ve anında bu ayrıntıları verebildiği için bu cins operasyonlarda da hayli pahalı olacağına inanıyorum.”
HELİKOPTERLERE ENTEGRE EDİLECEK, LAZER TABANLI ETKİN BİR HELİKOPTER MANİ TESPİT SİSTEMİ HAYATA GEÇİYOR
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ile Meteksan Savunma içinde 2019’da helikopterlere entegre edilecek, lazer tabanlı faal bir Helikopter Pürüz Tespit Sistemi’nin (HETS) geliştirilmesi için mukavele imzalandı.
BİRİNCİ DEFA FUARDA SERGİLENECEK
Geçen müddette geliştirme çalışmaları tamamlanan HETS, birinci kere 17-20 Ağustos’ta düzenlenecek 15’inci Memleketler arası Savunma Sanayii Fuarı’nda (IDEF 2021) sergilenecek.
ALÇAK UÇUŞLARDA İNANÇLI SEYİR İÇİN
Meteksan Savunma Genel Müdür Yardımcısı Özgür Cankara, bu vakitte helikopterlerin bilhassa alçak uçuş yaparken inançlı seyrini tehdit eden bir epeyce pürüz bulunduğunu söylemiş oldu. Bu mahzurların yüksek tansiyon sınırları, meteorolojik şartlar ya da birtakım yapay ve doğal maniler olarak özetlenebileceğini belirten Cankara, “Ne yazık ki bu mahzurlar yüzünden her hafta dünyada en az 2 helikopter önemli kaza tehlikesi atlatıyor. Ülkemize baktığımızda da 1990 yılından bugüne ne yazık ki bu mahzurlar niçiniyle 40’a yakın helikopterimizi kaybettik ve askerlerimiz şehit oldu.” dedi.
“SİSTEMLER ULUSAL OLARAK GELİŞTİRİLDİ”
Havacılık sanayisinin son senelerda bilhassa bu mahzurları vaktinde tespit edip pilota gösterebilen sistemler üzerinde ağır çalışmalar yaptığını vurgulayan Cankara, şöyleki konuştu:
“Ülkemizde de şu anda helikopterlerimizde pasif mahzur tanıma sistemleri kullanılıyor. Bu sistemler ulusal olarak geliştirildi. Bu pürüzlerin coğrafik durumları harita üzerinde işaretleniyor ve hareket halindeyken bunlar gerektiğinde pilota gösteriliyor. Bir de etkin mahzur takip sistemleri var. Bilhassa pilotların aşina olmadıkları coğrafyalarda uçarken ya da görüşle ilgili sorunları olduğu vakit helikopter kendi üstündeki sensörler vasıtasıyla etrafındaki objeleri tespit ediyor ve gerçek vakitli olarak pilota gösterebiliyor.
ETKİN MAHZUR TANIMA SİSTEMLERİ YOKTU
Bugün prestijiyle Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) elinde faal mani tanıma sistemleri yok. Boşluğu doldurmak üzere Meteksan Savunma olarak SSB ile birlikte bir dizi proje yürütüyoruz.
SON EVREYE GELİNDİ
Bu projede artık son evrelere geldik. Projede bilhassa dünyada son vakit içinderda kullanım alanı genişleyen lazer teknolojilerini kullanıyoruz.”
“LAZER TEKNOLOJİ PÜRÜZ TANIMADA KIYMETLİ BİR AVANTAJ SUNUYOR”
Mahzur tespitinde lazer teknolojilerinin değerli bir avantaj sağladığına işaret eden Cankara, çıplak gözle, radarla ya da kamerayla görülemeyecek derecede küçük ancak helikopter için mahzur teşkil edebilecek objelerin lazer teknolojisiyle algılanabildiğini bildirdi.
ELEKTRİK TELLERİNE ÖNCELİK VERİLDİ
Projede elektrik tellerinin algılanmasına öncelik verdiklerini aktaran Cankara, “Elektrik telleri, yüksek tansiyon çizgileri aşağıdan bakıldığında hayli rahat görünüyor lakin yerden yükseldikçe hem bakış açısı tıpkı vakitte gün ışığı tesirleri sebebiyle pilotlar tarafında epeyce rahat algılanamıyor. Geldiğimiz etapta artık pilotlara bilhassa gece uçuşu yaparken alçak uçuşta ya da yağmur, sis üzere berbat hava şartlarında inançlı seyir yapmasına müsaade verebilecek bir etkin pürüz tespit sistemini geliştirdik.” tabirlerini kullandı.
HUDUT DIŞINDA DA İNANÇLI SEYİR
Sistemin evvela lazer ışın demetleri yaydığını ve etrafındaki objelerden gelen yansımaları topladığını anlatan Cankara, bu yansımalardan objelerin uzaklığı, tarafı ve yüksekliğinin bulunduğunu lisana getirdi.
“ÇEVREDEKİ TEHDİTLER PİLOTA GÖSTERİLECEK”
Bu bilgiler helikopterin uçuş bilgisiyle eşleştirildikten daha sonra etrafta tehdit olabilecek mahzurların gerçek vakitli olarak pilota gösterilebildiği bilgisini veren Cankara, “Bugün prestijiyle yaklaşık 1.500 metreden etraftaki mahzurları bu sistemlerle tespit edebiliyoruz. 900 metreden ise elektrik tellerini algılayabiliyoruz. HETS, bir harita altlığına muhtaçlık duymadığı için ülkemiz sonları haricinde da operasyon yapıldığında pilotlara pürüzler hakkında bilgi verebiliyor ve inançlı seyirlerine takviye olabiliyor. Kullandığımız lazer kaynağı insan gözü, etraf ve tabiat kaidelerine ziyan vermiyor.” dedi.
UÇUŞ TESTLERİ BAŞLIYOR, TÜM HELİKOPTERLERE UYGUN
Cankara, gelecek aydan itibaren HETS ile Kara Kuvvetleri’ne bağlı helikopterlerle uçuş testlerine başlayacaklarını bildirdi. Cankara, şu değerlendirmede bulundu:
“Sistem evvela Sikorsky helikopterlerinde kullanılacak ama bu TSK envanterinde bulunan bütün helikopterlere entegre edilebilecek şeklide geliştirildi. Dünyada geliştirilen en son sistem olmasının kıymetli avantajları var. Bu avantajlar yardımıyla dünyada yalnızca askeri kesimde değil, sivil bölümde de değerli bir oyuncu olmayı hedefliyoruz. Helikopterlerimizi kaza ve kırımlardan korumak ismine değişen teknolojinin bütün imkanlarının kullanılması artık bir mecburilik ancak operasyonel kurallar ve alçak uçuşun zorlukları düşünüldüğünde kaza-kırım riskleri ne yazık ki her vakit var olacak. Biz bir helikopterimizi, bir çalışanımızı bile bu sistemleri kullanarak koruyabilirsek maksadımıza ulaşacağız. Artık son kademeye gelen ve ürünleşen HETS’yi birinci kere IDEF 2021’de standımızda sergiliyor olacağız.”
YANGIN SÖNDÜRME VAZİFESİNDE DE TESİRLİ OLACAK
HETS’nin yangın söndürmede nazaranv yapan helikopterler için de yarar sağlayacağını söyleyen Cankara, şunları kaydetti:
“Özellikle kent içi ve meskun mahallerde yapılan bu cins operasyonlarda elektrik telleri, yüksek tansiyon sınırları fazlaca fazla gözüme çarpıyor. Helikopterler birbirine epey yakın uçuş yapabiliyor. Şu anda HETS baktığı taraftaki bütün manileri kendi sensörleriyle gerçek vakitli tespit edip pilotu uyarabiliyor o yüzden canlı bir sistem olduğu ve anında bu ayrıntıları verebildiği için bu cins operasyonlarda da hayli pahalı olacağına inanıyorum.”