Asırlardır Arnavut geleneğinin bir kesimi olan “çiftelia” enstrümanı, hala Arnavutlar içinde yaygın ve sevilen bir çalgı olarak öne çıkıyor.
Çiftelia, asırlar boyunca gerek Arnavutluk gerekse Kosova ve Kuzey Makedonya ile Arnavutların yaşadığı başka Balkan ülkelerinde halkın merasimleri, ayinleri, bayramları ve geleneklerinin bir modülü olmuş durumda.
Uzun saplı iki telli bir çalgı olan bu enstrümanda mızrapla tellere vurularak melodiler çalınıyor.
Halen Arnavutluk’ta çiftelia üreten nadir ustalardan Puka’lı Gjelosh Alia, başşehir Tiran’daki atölyesinde bu klasik müzik aletine ilginin canlı kalmasını sağlıyor.
Çiftelianın yanı sıra başka klasik enstrümanların da üretimini yapan 66 yaşındaki Alia, Arnavut lisanı ve edebiyatı öğretmeni olarak onlarca yıl çalıştığını söylemiş oldu.
..
20 YAŞINDAN BERİ
Enstrümanı 20 yaşından beri üretmesinin yanında, çaldığını da anlatan Alia, “Çiftelia, ülkemizde en epey kullanılan enstrüman, bu niçinle talepler farklı. Bu yüzden farklı çeşitten çiftelia yapıyoruz. En küçüklerden en büyüğüne kadar, boyut olarak sharkia enstrümanına (bir çeşit saz) yakın.” diye konuştu.
Çifteliaların bölge olarak da farklılık gösterdiğini aktaran Alia, “Her ilin, bölgenin kendine has bir özelliği var ve ustalar buna ahenk sağlar. İlin kendine has özellikleri olan ve değişen folkloruna bakılırsa yaparlar. örneğin Puka yahut Mirdita’dakilerin boyutları hayli büyük değildir, öte yandan Burrel, Mat ve Kosova’ya yakın olan Tropoja’da daha büyük ve biraz daha uzun olanlar kullanılır.” tabirlerini kullandı.
.
Bir yandan ürettiği çiftelia enstrümanını çalan öteki yandan üretim süreci hakkında konuşan Alia, genel olarak enstrüman üretiminin biroldukça süreci olduğunu ve bunun fazlaca itina gerektirdiğini vurguladı.
Alia, çiftelia üretiminde en epey dut, ceviz, kiraz ve yabani armut ağaçlarının kullanıldığı bilgisini paylaştı.
Ürettiği çifteliaya en çok talebin ülke haricinden geldiğini tabir eden Alia, Arnavutluk’tan da talep olduğunu kaydetti.
AHŞAPLA ÇALIŞMAK HARİKA
Ahşap ile çalışmanın zorluğuna değinen Alia, “Ahşapla çalışmak mükemmel fakat zorlukları da var. Daima sesi düşünürüm. Çalıştığım sırada nasıl ses çıkaracağını düşünürüm. Notaları hakikat yerleştirmek, akordunu yapmak için sabırsızlanıyorum.” dedi.
Arnavut geleneklerinin kendisi için fazlaca kıymetli olduğunu vurgulayan Alia, “44 yıldır her bayramda öğrencilerle çifteliayı elimden bırakmadım. Bugün zevk ve heyecan hissediyorum. Bir kısmına öğretmeyi başardım, müzisyen yaptım.” diye konuştu.
Alia, zanaatını hiç bırakmadığını ve onu miras olarak bırakmak istediğini kelamlarına ekledi. AA
Çiftelia, asırlar boyunca gerek Arnavutluk gerekse Kosova ve Kuzey Makedonya ile Arnavutların yaşadığı başka Balkan ülkelerinde halkın merasimleri, ayinleri, bayramları ve geleneklerinin bir modülü olmuş durumda.
Uzun saplı iki telli bir çalgı olan bu enstrümanda mızrapla tellere vurularak melodiler çalınıyor.
Halen Arnavutluk’ta çiftelia üreten nadir ustalardan Puka’lı Gjelosh Alia, başşehir Tiran’daki atölyesinde bu klasik müzik aletine ilginin canlı kalmasını sağlıyor.
Çiftelianın yanı sıra başka klasik enstrümanların da üretimini yapan 66 yaşındaki Alia, Arnavut lisanı ve edebiyatı öğretmeni olarak onlarca yıl çalıştığını söylemiş oldu.
..
20 YAŞINDAN BERİ
Enstrümanı 20 yaşından beri üretmesinin yanında, çaldığını da anlatan Alia, “Çiftelia, ülkemizde en epey kullanılan enstrüman, bu niçinle talepler farklı. Bu yüzden farklı çeşitten çiftelia yapıyoruz. En küçüklerden en büyüğüne kadar, boyut olarak sharkia enstrümanına (bir çeşit saz) yakın.” diye konuştu.
Çifteliaların bölge olarak da farklılık gösterdiğini aktaran Alia, “Her ilin, bölgenin kendine has bir özelliği var ve ustalar buna ahenk sağlar. İlin kendine has özellikleri olan ve değişen folkloruna bakılırsa yaparlar. örneğin Puka yahut Mirdita’dakilerin boyutları hayli büyük değildir, öte yandan Burrel, Mat ve Kosova’ya yakın olan Tropoja’da daha büyük ve biraz daha uzun olanlar kullanılır.” tabirlerini kullandı.
.
Bir yandan ürettiği çiftelia enstrümanını çalan öteki yandan üretim süreci hakkında konuşan Alia, genel olarak enstrüman üretiminin biroldukça süreci olduğunu ve bunun fazlaca itina gerektirdiğini vurguladı.
Alia, çiftelia üretiminde en epey dut, ceviz, kiraz ve yabani armut ağaçlarının kullanıldığı bilgisini paylaştı.
Ürettiği çifteliaya en çok talebin ülke haricinden geldiğini tabir eden Alia, Arnavutluk’tan da talep olduğunu kaydetti.
AHŞAPLA ÇALIŞMAK HARİKA
Ahşap ile çalışmanın zorluğuna değinen Alia, “Ahşapla çalışmak mükemmel fakat zorlukları da var. Daima sesi düşünürüm. Çalıştığım sırada nasıl ses çıkaracağını düşünürüm. Notaları hakikat yerleştirmek, akordunu yapmak için sabırsızlanıyorum.” dedi.
Arnavut geleneklerinin kendisi için fazlaca kıymetli olduğunu vurgulayan Alia, “44 yıldır her bayramda öğrencilerle çifteliayı elimden bırakmadım. Bugün zevk ve heyecan hissediyorum. Bir kısmına öğretmeyi başardım, müzisyen yaptım.” diye konuştu.
Alia, zanaatını hiç bırakmadığını ve onu miras olarak bırakmak istediğini kelamlarına ekledi. AA