semaver
New member
İlknur Şahin / [email protected]
Yüksek potasyum içeriği yardımıyla kalbi koruyan kayısı, tansiyonu dengelemekle birlikte kan basıncının olağan seviyelerde seyretmesini sağlıyor.
İçerdiği kalsiyum, fosfor üzere mineraller kemik sıhhati açısından fazlaca kıymetli bir yer tutuyor.
Ağız ve diş sıhhati için yararlı olan altın kıymetindeki bu meyve, bağışıklık sistemini güçlendiriyor, yaşlanmayı bile geciktiriyor.
Bunlar kayısının sıhhat açısından olan yararlarından yalnızca birkaçı…
KALİTESİNİ, MALATYA’NIN TOPRAKLARINDAN ALIYOR
Şeker oranı ile tüketimi pek rahat olan kayısının bir de piyasası var ki; üretildiği ülkenin iktisadını adeta kalkındırıyor.
Kayısı denince de akla birinci vakit içinderda şüphesiz Malatya geliyor.
Dünya kuru kayısı ihracatının yüzde 85’inin sağlandığı Doğu Anadolu’nun bu güzide kentinde kayısı adeta şah damarı…
Lisana kolay 50 bin ailenin geçim kaynağı, dışarıdan gelen 40 bin ailenin de istihdam sığınağı…
TÜRKİYE İKTİSADINA YILLIK 400 MİLYON DOLAR KATKI
Malatya’nın kayısı ile bu kadar ön plana çıkmasının sebebi de lezzeti. Bu kentte yetişen kayısı, kalite bakımından başka kentlere hatta ülkelere fark atıyor.
niçini ise büsbütün iklimsel. Havası, tabiatı, suyu, toprağı yani kayısıya güzel gelen çabucak her şey Malatya’da bulunuyor.
Yıllık ortalama 100 bin ton kayısının üretildiği kentte, ihracat sayıları da 400 milyon dolarlara kadar çıkıyor.
hasılattan üretici değil, döviz girdiğinin sağlandığı Türkiye de ziyadesiyle yararlanıyor.
TİCARET BORSASI BAŞKANI’NDAN KAYISININ TÜM ETAPLARI
Sonbahar, kış ve ilkbahar ayları boyunca çalışan üretici, karşılığını da lakin yaz sonunda alabiliyor.
O denli ki kolundan sofraya tam bir el emeği olan kayısının biroldukca evresi bulunuyor…
Malatya Ticaret Borsası Lideri Ramazan Özcan, tüm o etapları Ensonhaber.com okuyucuları şu biçimde anlatıyor:
– Kayısının evvel Malatya daha sonra ülke için ehemmiyeti nedir?
“Kayısı yalnızca Malatya için değil, hem bölge tıpkı vakitte ülke açısından epey değerli bir eser. Yalnızca istihdam açısından bile bakıldığında dışarıdan gelen 40 bin ailenin geçim kaynağı haline gelmiştir. Hasat periyodu ve daha sonrasında o aileleri konuk ediyoruz.
Adıyaman, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Mardin, Diyarbakır ve Siirt’ten işgücü transferi yapıyoruz. Yılda ortalama olarak 400 bin ton yaş kayısı kısımdan indiriyoruz bu kimi vakit 500 bin kimi vakit de 600 bine çıkabiliyor. Kuruya döndüğünde ise bu ton 100 bin ton olarak tamamlanıyor.
Malatya’daki 50 bin ailenin geçim kaynağı olan kayısı, 850 bin nüfusu da dolaylı yoldan etkiliyor. Üretici elde ettiği bu ekonomik karşılıkla kente de katkıda bulunuyor. ötürüsıyla kayısı hem ekonomik birebir vakitte toplumsal manada fazlaca değerli bir ürün…”
– Üreticiden tüketiciye nasıl ulaşıyor?
“Kayısı 1 yıl üreticinin emek harcadığı bir eser. İlkbahar, sonbahar ve kış bakımlarımız var. Çapalıyor, buduyor, gübreliyor. Haziran ayında meyve bağlama ve daha sonrasında 630 rakımda hasat başlıyor. Hasat periyodu temmuzda başlayıp, ağustos ortalarında bitiyor. Üretici koldan indiriyor, kükürtleme, organik ve natürel süreçlerini yapıyor. Çekirdeğini çıkarıyor, bir daha kurutuyor. Akabinde da depolama devri başlıyor.
Kuru kayısıda lisanslı depoculuğu 2020 yılında hayata geçirdik. Üretici için iklimlendirilmiş soğuk hava depoları hazırladık. Çok kıymetli bir çalışma bu. Üreticinin finansman sorununu çözmek için de bankalardan faizsiz kullanma, stopajdan ve KDV’den muaf olabilme, sınıflandırıcı laboratuvardan faydalanıp takviye alabilme ve nakliye dayanağı alabilme yolunu da lisanslı depoculukla aştık.
Kurutulduktan daha sonra da ihracatçıya eseri satma periyodu başlıyor. Ağustos ayının sonundan itibaren de satış devri ile eser el değiştirmiş oluyor. Depodan ihracatçıya gönderimin akabinde artık iş onlara kalıyor. Depolarda sürece, kükürt ve nem oranlarını Avrupa’nın Amerika’nın dilek ettiği noktaya getirerek ambalaj ve paketleme sürecine geçiliyor. bu biçimdelikle de ihracat serüveni başlıyor. daha sonraki adım ithalat… İthalatçı da bu eseri bir daha ambalajlama metotları ile son tüketiciye sunuyor.”
– İhracattaki hissesi nedir?
“Kayısı, Avrupa Birliği tarafınca coğrafik işaret dokümanı ile tescillenmiş sayılı eserlerden bir tanesi. Malatya kayısısı, Aydın inciri, Gaziantep baklavası ve çabucak sonrasında da zeytinyağımız tescillendi. Kayısı bunlardan biraz farklı bir ürün… Stratejik ve itibar açısından bakıldığında Malatya değerli bir üretim merkezi. Dünyada kuru kayısı için tek üretici Malatya diyebiliriz. Coğrafik işaret evrakı ile Avrupa bunu tescillemiş oluyor. Yani, ‘Dünyada en kaliteli ve besin pahası açısından en verimli kuru kayısı Malatya’da yetişir’ diyor.
Aslında ekonomik olarak bunun karşılığını almış değiliz. Coğrafik işaretli evraklar rafta iki fiyatına satılır. Bu bahiste başarılı bir noktadayız diyemeyiz. Çekirdeğinin de dokümanını aldık. Aslında bu evrakları duvarda asmak yerine, eserleri katma pahalı bir hale dönüştürerek, kutuda ve ambalajda tüketiciye sunmak ve daha değerli bir noktaya getirmek gerekiyor. Bu hususta bahsin paydaşlarından biraz daha çaba istiyoruz.”
– Türkiye iktisadına tesiri nedir?
“Kayısı ülke ve kent iktisadına değerli bir döviz girdisi sağlıyor. Hem çekirdek hem iç piyasa tıpkı vakitte ihracatı topladığımız vakit yaklaşık 400 milyon dolar civarında üzere bir sayıya tekabül ediyor.”
– İhraç edildiği ülkeler?
“Dünyanın 115 ülkesine ihracat yapıyoruz. Lakin birtakım ülkelere gönderdiğimiz ölçüler hayli düşük olabiliyor. Amerika bizim en kıymetli alıcılarımızın başında geliyor. ABD’ye yıllık ortalama 15 bin ton kuru kayısı ihracatı yapıyoruz. Avrupa ülkeleri de bizim için kıymetli. Almanya ve Fransa’ya yıllık 7 bin ton kayısı gönderiyoruz. Son vakit içinderda Brezilya ve Rusya revaçta. Bu yıl yalnızca Çin’e bin 500 ton ihracat yapmışız. Natürel eser açısından Çin kayısı için uygun bir pazar.”
– Hangi alanlarda ne hallerde kullanılıyor?
“Kayısı endüstriyel bir eser değil. Daha epey ham husus olarak üretildiği biçimde tüketiliyor. Marmelat, reçel olarak tüketildiği alanlar da var, tatlı olarak çekirdeğin kullanıldığı alanlar da… Kayısı çekirdeğinin içini kuruyemiş dalında pazarlarken, kabuğu da kozmetik eseri olarak karşımıza çıkıyor. Hatta kabuk ölçüsü düşük olsa da tank palet fabrikalarında da yüzey parlatıcısı olarak kullanılıyor. Yani kayısının her bir kesimi Malatya için ekonomik bir gelir.”
– Malatya haricinde nerelerde üretiliyor?
“Dünyada yaklaşık 5 milyon ton yaş kayısı üretimi kelam konusu. İspanya, Kaliforniya, Özbekistan, Türkiye’de Mersin, Iğdır üzere yerlerde üretiliyor.”
– Başka bölgelerle kıyaslandığı takdirde Malatya kayısısı niye revaçta?
“Malatya kayısısı bu saydığımız yerlerin fazlaca üstünde… Zira Malatya’daki kadar kaliteli kurutmaları mümkün değil. Büsbütün iklimsel bir özellik. Bu eserin iklimsel bir doku bütünlüğü var. Kalori ve vitamin pahası ile birlikte antioksidan özelliği var. Biroldukça vilayette üretilen yaş kayısı yalnızca sofralık ve sıkmalık. Hem sofralık hem sıkmalık birebir vakitte kurutmalık kayısı yalnızca Malatya’da. hiç biri Malatya’nın kayısısına eş paha olamaz. Bizim kayısımızın şeker oranı bile farklı.”
– İklim krizinin Malatya kayısısına tesiri var mıdır?
“İklimden kaynaklanan ıstıraplar kayısıyı direkt etkiliyor. İlkbahar geç yağmurları ile karşılaşıyoruz. Çiçek periyodunda uzun vadeli olan yağışlar, kayısıya ziyan veriyor. Yaz periyodundaki kuraklık da randımanı düşürüyor. Global ısınmadan kaynaklanan bu değişiklikler, kayısıyı yüzde yüze yakın etkiliyor. Rekolte kaybı yaşıyoruz. Topyekûn bu iklim değişiklikleri ile savaşılması gerekiyor. Her rakım ve her bölgede ağaç dikilmesini tavsiye ediyoruz.”
– Altın pahasındaki kayısının gereğince tanıtımı yapılıyor mu?
“Bir eseri pazarlamanın en kıymetli yolu tanıtmaktır. Tanıtmadığınız hiç bir eseri tüketiciye kabullendiremezsiniz. Dünyanın değerli besin fuarları var. Fransa, Almanya ve Çin de yapılıyor. Pandemi bu fuarlara katılımımızı yavaşlattı. Bu fuarlarda önemli tanıtım yapılabiliyor. Ülke hudutları içerisindeki fuarlara da iştirak gerçekleştiriyoruz. Türkiye’de düzgün bir noktadayız ve yıllık 20 bin ton kayısı tüketiyoruz. Türkiye kuru kayısı tüketiminde birinci sırada geliyor. Tanıtım ve fuarlara değer veriyoruz. bir daha de istenilen düzeyde olmamakla birlikte elimizden geleni yapıyoruz.”
Yüksek potasyum içeriği yardımıyla kalbi koruyan kayısı, tansiyonu dengelemekle birlikte kan basıncının olağan seviyelerde seyretmesini sağlıyor.
İçerdiği kalsiyum, fosfor üzere mineraller kemik sıhhati açısından fazlaca kıymetli bir yer tutuyor.
Ağız ve diş sıhhati için yararlı olan altın kıymetindeki bu meyve, bağışıklık sistemini güçlendiriyor, yaşlanmayı bile geciktiriyor.
Bunlar kayısının sıhhat açısından olan yararlarından yalnızca birkaçı…
KALİTESİNİ, MALATYA’NIN TOPRAKLARINDAN ALIYOR
Şeker oranı ile tüketimi pek rahat olan kayısının bir de piyasası var ki; üretildiği ülkenin iktisadını adeta kalkındırıyor.
Kayısı denince de akla birinci vakit içinderda şüphesiz Malatya geliyor.
Dünya kuru kayısı ihracatının yüzde 85’inin sağlandığı Doğu Anadolu’nun bu güzide kentinde kayısı adeta şah damarı…
Lisana kolay 50 bin ailenin geçim kaynağı, dışarıdan gelen 40 bin ailenin de istihdam sığınağı…
TÜRKİYE İKTİSADINA YILLIK 400 MİLYON DOLAR KATKI
Malatya’nın kayısı ile bu kadar ön plana çıkmasının sebebi de lezzeti. Bu kentte yetişen kayısı, kalite bakımından başka kentlere hatta ülkelere fark atıyor.
niçini ise büsbütün iklimsel. Havası, tabiatı, suyu, toprağı yani kayısıya güzel gelen çabucak her şey Malatya’da bulunuyor.
Yıllık ortalama 100 bin ton kayısının üretildiği kentte, ihracat sayıları da 400 milyon dolarlara kadar çıkıyor.
hasılattan üretici değil, döviz girdiğinin sağlandığı Türkiye de ziyadesiyle yararlanıyor.
TİCARET BORSASI BAŞKANI’NDAN KAYISININ TÜM ETAPLARI
Sonbahar, kış ve ilkbahar ayları boyunca çalışan üretici, karşılığını da lakin yaz sonunda alabiliyor.
O denli ki kolundan sofraya tam bir el emeği olan kayısının biroldukca evresi bulunuyor…
Malatya Ticaret Borsası Lideri Ramazan Özcan, tüm o etapları Ensonhaber.com okuyucuları şu biçimde anlatıyor:
– Kayısının evvel Malatya daha sonra ülke için ehemmiyeti nedir?
“Kayısı yalnızca Malatya için değil, hem bölge tıpkı vakitte ülke açısından epey değerli bir eser. Yalnızca istihdam açısından bile bakıldığında dışarıdan gelen 40 bin ailenin geçim kaynağı haline gelmiştir. Hasat periyodu ve daha sonrasında o aileleri konuk ediyoruz.
Adıyaman, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Mardin, Diyarbakır ve Siirt’ten işgücü transferi yapıyoruz. Yılda ortalama olarak 400 bin ton yaş kayısı kısımdan indiriyoruz bu kimi vakit 500 bin kimi vakit de 600 bine çıkabiliyor. Kuruya döndüğünde ise bu ton 100 bin ton olarak tamamlanıyor.
Malatya’daki 50 bin ailenin geçim kaynağı olan kayısı, 850 bin nüfusu da dolaylı yoldan etkiliyor. Üretici elde ettiği bu ekonomik karşılıkla kente de katkıda bulunuyor. ötürüsıyla kayısı hem ekonomik birebir vakitte toplumsal manada fazlaca değerli bir ürün…”
– Üreticiden tüketiciye nasıl ulaşıyor?
“Kayısı 1 yıl üreticinin emek harcadığı bir eser. İlkbahar, sonbahar ve kış bakımlarımız var. Çapalıyor, buduyor, gübreliyor. Haziran ayında meyve bağlama ve daha sonrasında 630 rakımda hasat başlıyor. Hasat periyodu temmuzda başlayıp, ağustos ortalarında bitiyor. Üretici koldan indiriyor, kükürtleme, organik ve natürel süreçlerini yapıyor. Çekirdeğini çıkarıyor, bir daha kurutuyor. Akabinde da depolama devri başlıyor.
Kuru kayısıda lisanslı depoculuğu 2020 yılında hayata geçirdik. Üretici için iklimlendirilmiş soğuk hava depoları hazırladık. Çok kıymetli bir çalışma bu. Üreticinin finansman sorununu çözmek için de bankalardan faizsiz kullanma, stopajdan ve KDV’den muaf olabilme, sınıflandırıcı laboratuvardan faydalanıp takviye alabilme ve nakliye dayanağı alabilme yolunu da lisanslı depoculukla aştık.
Kurutulduktan daha sonra da ihracatçıya eseri satma periyodu başlıyor. Ağustos ayının sonundan itibaren de satış devri ile eser el değiştirmiş oluyor. Depodan ihracatçıya gönderimin akabinde artık iş onlara kalıyor. Depolarda sürece, kükürt ve nem oranlarını Avrupa’nın Amerika’nın dilek ettiği noktaya getirerek ambalaj ve paketleme sürecine geçiliyor. bu biçimdelikle de ihracat serüveni başlıyor. daha sonraki adım ithalat… İthalatçı da bu eseri bir daha ambalajlama metotları ile son tüketiciye sunuyor.”
– İhracattaki hissesi nedir?
“Kayısı, Avrupa Birliği tarafınca coğrafik işaret dokümanı ile tescillenmiş sayılı eserlerden bir tanesi. Malatya kayısısı, Aydın inciri, Gaziantep baklavası ve çabucak sonrasında da zeytinyağımız tescillendi. Kayısı bunlardan biraz farklı bir ürün… Stratejik ve itibar açısından bakıldığında Malatya değerli bir üretim merkezi. Dünyada kuru kayısı için tek üretici Malatya diyebiliriz. Coğrafik işaret evrakı ile Avrupa bunu tescillemiş oluyor. Yani, ‘Dünyada en kaliteli ve besin pahası açısından en verimli kuru kayısı Malatya’da yetişir’ diyor.
Aslında ekonomik olarak bunun karşılığını almış değiliz. Coğrafik işaretli evraklar rafta iki fiyatına satılır. Bu bahiste başarılı bir noktadayız diyemeyiz. Çekirdeğinin de dokümanını aldık. Aslında bu evrakları duvarda asmak yerine, eserleri katma pahalı bir hale dönüştürerek, kutuda ve ambalajda tüketiciye sunmak ve daha değerli bir noktaya getirmek gerekiyor. Bu hususta bahsin paydaşlarından biraz daha çaba istiyoruz.”
– Türkiye iktisadına tesiri nedir?
“Kayısı ülke ve kent iktisadına değerli bir döviz girdisi sağlıyor. Hem çekirdek hem iç piyasa tıpkı vakitte ihracatı topladığımız vakit yaklaşık 400 milyon dolar civarında üzere bir sayıya tekabül ediyor.”
– İhraç edildiği ülkeler?
“Dünyanın 115 ülkesine ihracat yapıyoruz. Lakin birtakım ülkelere gönderdiğimiz ölçüler hayli düşük olabiliyor. Amerika bizim en kıymetli alıcılarımızın başında geliyor. ABD’ye yıllık ortalama 15 bin ton kuru kayısı ihracatı yapıyoruz. Avrupa ülkeleri de bizim için kıymetli. Almanya ve Fransa’ya yıllık 7 bin ton kayısı gönderiyoruz. Son vakit içinderda Brezilya ve Rusya revaçta. Bu yıl yalnızca Çin’e bin 500 ton ihracat yapmışız. Natürel eser açısından Çin kayısı için uygun bir pazar.”
– Hangi alanlarda ne hallerde kullanılıyor?
“Kayısı endüstriyel bir eser değil. Daha epey ham husus olarak üretildiği biçimde tüketiliyor. Marmelat, reçel olarak tüketildiği alanlar da var, tatlı olarak çekirdeğin kullanıldığı alanlar da… Kayısı çekirdeğinin içini kuruyemiş dalında pazarlarken, kabuğu da kozmetik eseri olarak karşımıza çıkıyor. Hatta kabuk ölçüsü düşük olsa da tank palet fabrikalarında da yüzey parlatıcısı olarak kullanılıyor. Yani kayısının her bir kesimi Malatya için ekonomik bir gelir.”
– Malatya haricinde nerelerde üretiliyor?
“Dünyada yaklaşık 5 milyon ton yaş kayısı üretimi kelam konusu. İspanya, Kaliforniya, Özbekistan, Türkiye’de Mersin, Iğdır üzere yerlerde üretiliyor.”
– Başka bölgelerle kıyaslandığı takdirde Malatya kayısısı niye revaçta?
“Malatya kayısısı bu saydığımız yerlerin fazlaca üstünde… Zira Malatya’daki kadar kaliteli kurutmaları mümkün değil. Büsbütün iklimsel bir özellik. Bu eserin iklimsel bir doku bütünlüğü var. Kalori ve vitamin pahası ile birlikte antioksidan özelliği var. Biroldukça vilayette üretilen yaş kayısı yalnızca sofralık ve sıkmalık. Hem sofralık hem sıkmalık birebir vakitte kurutmalık kayısı yalnızca Malatya’da. hiç biri Malatya’nın kayısısına eş paha olamaz. Bizim kayısımızın şeker oranı bile farklı.”
– İklim krizinin Malatya kayısısına tesiri var mıdır?
“İklimden kaynaklanan ıstıraplar kayısıyı direkt etkiliyor. İlkbahar geç yağmurları ile karşılaşıyoruz. Çiçek periyodunda uzun vadeli olan yağışlar, kayısıya ziyan veriyor. Yaz periyodundaki kuraklık da randımanı düşürüyor. Global ısınmadan kaynaklanan bu değişiklikler, kayısıyı yüzde yüze yakın etkiliyor. Rekolte kaybı yaşıyoruz. Topyekûn bu iklim değişiklikleri ile savaşılması gerekiyor. Her rakım ve her bölgede ağaç dikilmesini tavsiye ediyoruz.”
– Altın pahasındaki kayısının gereğince tanıtımı yapılıyor mu?
“Bir eseri pazarlamanın en kıymetli yolu tanıtmaktır. Tanıtmadığınız hiç bir eseri tüketiciye kabullendiremezsiniz. Dünyanın değerli besin fuarları var. Fransa, Almanya ve Çin de yapılıyor. Pandemi bu fuarlara katılımımızı yavaşlattı. Bu fuarlarda önemli tanıtım yapılabiliyor. Ülke hudutları içerisindeki fuarlara da iştirak gerçekleştiriyoruz. Türkiye’de düzgün bir noktadayız ve yıllık 20 bin ton kayısı tüketiyoruz. Türkiye kuru kayısı tüketiminde birinci sırada geliyor. Tanıtım ve fuarlara değer veriyoruz. bir daha de istenilen düzeyde olmamakla birlikte elimizden geleni yapıyoruz.”