semaver
New member
Devasa artışlarla ham husus meblağları, üretim maliyetlerinin büyük çoğunluğunu oluşturduğundan, besin, plastik, demir çelik, metal ve gübre üzere ham unsur üreticisi şirketlerin finansmanı üzerinde kıymetli bir yük oluşturuyor.
Bu gelişmeler konut piyasasındaki fiyatlara yansıyor.
DÜNYA BANKASI’NIN HAM UNSUR FİYAT ENDEKSİ YÜZDE 18 YÜKSELDİ
Dünya Bankası’nın haziran ayı raporuna bakılırsa, Ham husus Fiyat Endeksi, bir yıl öncesine bakılırsa yaklaşık yüzde 18 daha yüksek. Ham husus fiyatlarının, gelecek yıl istikrarlı bir düzeye kavuşmadan evvel, geçen yıla kıyasla bu yıl ortalama yüzde 10 daha yüksek olması bekleniyor.
Ham hususta yaşanan fiyat artışları endüstricinin üretimini yavaşlatması ve eserlerde fiyat artışını birlikteinde getirirken, tüketicinin de bu fiyat artışlarından direkt olarak etkilenmesine niye oluyor.
PVC TON FİYATI GEÇEN YIL MAYIS AYLARINDA 700 DOLARKEN, 2.800 DOLARA YÜKSELDİ
Plastik dalında ham husus olarak kullanılan Polivinil Klorid’in (PVC) ton fiyatı geçen yıl mayıs aylarında 700 dolar bandına kadar gerilerken, 2.800 dolar düzeylerine kadar yükseldi. Alçak Yoğunluk Polietilen’nin (AYPE) ton fiyatı geçen yıl mayısta 900 dolar düzeylerinde iken şu an 1.950 dolar düzeylerinde seyrediyor.
Yüksek Yoğunluk Polietilen’in (YYPE) ton fiyatı geçen yıl mayısta 700 dolar düzeylerinde iken şu anda 1.650 dolar düzeylerine ulaştı. Polipropilen’in (PP) ton fiyatı ise geçen yıl mayıs aylarında 800 dolar düzeylerinde iken 1.900 dolar düzeylerine kadar yükseldi.
Çimento bölümünde 2016-2020’de petrokok meblağları yüzde 175, elektrik fiyatları yüzde 127, ithal kömür meblağları ise yüzde 125 artış gösterdi. Globalde, Çin’in çelik üretimini azaltacağını duyurmasıyla demir cevheri fiyatları ton başına yaklaşık 150 dolar düzeyine geriledi. ÜFE bilgilerine göre 2016-2020 periyodunda çimento fiyat endeksi yalnızca yüzde 80 arttı.
Çimento üretiminin maliyetinde yüzde 10’luk bir tesire sahip olan ham unsur meblağlarında yaşanacak artışın dalı güç girdileri kadar etkilemeyeceği söz ediliyor. Ağustos ayında petrokok fiyatları geçen yılın ağustos ayına nazaran yüzde 270 artış gösterirken, elektrik ve ithal kömür meblağları sırasıyla yüzde 62 ve yüzde 197 artış gösterdi. Temmuz ayında yerli linyit geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 43 yükseldi.
HURDANIN TON FİYATI, BİR EVVELKİ YILIN BİREBİR AYINA NAZARAN YÜZDE 46 YÜKSELEREK, 434 DOLARA ULAŞTI
Çelik dalında ham unsur olarak kullanılan hurdanın ton fiyatı ise eylül ayında, bundan evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 46 yükselerek, 434 dolara ulaştı. Lakin navlun fiyatlarındaki yükseliş ile 505 dolar olan ağustos ayı hurdanın ton fiyatının tekrar geçerli olması ve 2022 yılında da hurdanın ton fiyatının bu düzeylerde gerçekleşmesi öngörülüyor.
Cevherin ton fiyatı ise geçen yılın eylül ayında 150 dolar düzeyindeyken, eylül ayı prestijiyle 110 dolar düzeyine geriledi. Lakin 2021 yılının haziran ayında en yüksek fiyatına ulaşarak, 219 dolara kadar artmıştı.
“HAM HUSUS FİYATLARINDAKİ ARTIŞIN ANA niçinİ TALEPTEKİ BÜYÜK OYNAKLIK VE KISITLAMALAR”
IHS Markit Başekonomisti Timo Klein, global seviyede ham unsur meblağlarında artışın ana niçininin pandemi ile tetiklenen talepteki büyük oynaklık ve bunu denetim altına almak için uygulanan kısıtlamalar olduğunu söylemiş oldu.
Klein, pandeminin epeyce ağır hissedildiği vakit içinderda ekonomik aktivitedeki zarurî düşüşün, bastırılmış tüketici ve yatırımcı talebini ve ekstra harcamayı finanse etmek için gerekli likiditeyi yarattığını lisana getirerek, “Bu durum tedarikçilerin, kısıtlamalar kaldırıldıktan daha sonra 2021’deki talep artışını karşılayabilmelerini zorladı.” dedi.
“FİYATLARINDAKİ ARTIŞTAN EN ÇOK ARABA DALI ETKİLENDİ”
Ham husus fiyatlarındaki artıştan en çok etkilenen kesimin araba kesimi olduğunu aktaran Klein, “Çünkü arabaların elektronik donanımı için yarı iletkenlere yönelik yapısal olarak artan gereksinim, cümbüş sanayisindeki çiplere ve konut ofis işleri için kullanılan bilgisayar donanımına yönelik artan taleple birleşti. Lakin metaller, ahşap ve kimyasallar üzere öteki biroldukça ham husus, karantinalar sırasında kaybedilen üretimi telafi etme uğraşları niçiniyle yüksek talep görüyor.” tabirlerini kullandı.
Klein, kaynaklar için rekabet meblağlarının arttığını söz ederek, “Diğerlerinden daha yüksek kar marjına sahip dallar bu yüksek fiyatları ödemeyi en güzel biçimde karşılayabiliyor. Üretimi artırma yetenekleri kısıtlanmaya devam edemeyen bölümler, iş modelleri artık karlı olmadığı için piyasada sıkılmaya devam edecekler.” açıklamasını yaptı.
“PLASTİK HAM UNSUR FİYATLARI EPEYCE YÜKSEK SEYREDİYOR”
PAGDER İdare Konseyi Lideri Selçuk Gülsün, geçen yılın son çeyreğinden bu istikametten plastik ham unsur fiyatlarının çok yüksek seyrettiğini belirterek, bu yüksek fiyat trendinin yaşanmasında süreç boyunca farklı münasebetlerin öne çıktığının altını çizdi.
Gülsün, ham unsur meblağlarının yükselmesinde birinci devirde plastik ham unsur üreticilerinin zorlayan sebeplerle üretimlerini durdurması ya da kısmasının tesirli olduğunu, son periyotta ise navlun meblağlarından kaynaklı tesirin daha epey kıymet kazandığını lisana getirdi.
“TÜM DÜNYADA EMTİA FİYATLARI YÜKSELDİ”
Kelam konusu durumun plastik bölümüne özel bir durum olmadığına işaret eden Gülsün, “Tüm dünyada emtia meblağları yükselmiş durumda, Bilhassa pandemiye bağlı olarak dünya iktisadında bölgesel performanslar ortası farkların oluşmuş olması da arz-talep istikrarının yakalanmasını zorlaştıran bir etken olarak önümüzde duruyor.” dedi.
Gülsün, ham unsur fiyatların önümüzdeki devirde seyri ile ilgili kesin bir öngörüde bulunmanın güç olduğunu belirterek, “Bu durum yalnızca plastik dalını değil, dalımızın orta girdi sağladığı 30’dan fazla bölümün de maliyetlerinde artışlara sebep olmakta.” diye konuştu.
Bu yılın son çeyreğinde konteyner badiresinin güçlenerek devam edeceği ve buna bağlı olarak navlun meblağlarının artacağını vurgulayan Gülsün, “Bu durum ise ülkemiz üzere ham unsur tedarikinde büyük oranda ithalata bağımlı ülkeler açısından ham unsur meblağlarında sert bir düşüşün yaşanması ihtimalini azaltmaktadır.” sözlerini kullandı.
“HAMMADDE FİYATLARINDA YAŞANAN DEĞİŞİM KESİMİ DİREKT ETKİLİYOR”
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) İdare Konseyi Lideri Adnan Aslan da Türk çelik dalının üretimde kullandığı hurda ve cevherinin ithalat yolu ile temin edildiğini belirterek, ham unsur fiyatlarında yaşanan değişimin dalı direkt etkilediğini söz etti.
Aslan, pandemi niçiniyle geçen yılın ikinci çeyreğinde çelik bölümünde önemli bir daralma yaşandığını anımsatarak, “Özellikle büyük çelik üreticileri bu süreçte üretimlerini kısmak zorunda kaldı. Ancak dördüncü çeyrek prestijiyle talep tekrar geri geldi lakin çelik üretiminde kullanılan ham husus fiyatlarında ise artış yaşandı. O denli ki bu yılın ocak ayına gelindiğinde hurda ve cevher üzere en önemli sıvı çelik üretim girdilerinin fiyatları bundan evvelki yılın başlarındaki fiyatların neredeyse iki katına yaklaştı.” tabirlerini kullandı.
“ÇİN’DEKİ ÇELİK ÜRETİMİNDE ÖNEMLİ BİR DÜŞÜŞ YAŞANDI”
Dünyanın en büyük çelik üreticisi Çin’de hükümetin çelik kesimine geçen yıl daha fazla üretim yapılmaması istikametinde bir talimatta bulunduğunu tabir eden Aslan, “Temmuz ayından bu yana Çin’deki çelik üretiminde önemli bir düşüş yaşandı. Bu da cevher fiyatlarında aşağı tarafta bir harekete sebep oldu. birebir vakitte Çinli emlak devi Evergrande Group’un borç krizinin piyasaları etkilemesi, metal meblağları için de belirsizliğe yol açtı.” halinde konuştu.
Aslan, “Her ne kadar cevher meblağlarında kısa vadede düşüş yaşansa da çelik üretiminin kıymetli bir girdisi olan koklaşabilir taş kömürü fiyatı eylül ayında, geçen yılın tıpkı ayına kıyasla yüzde 268 artarak 116 dolardan, 427 dolara yükseldi.” dedi.
“ÇİMENTO ÜRETİMİNDE HAM UNSURUN ÜRETİM MALİYETLERİNE TESİRİ YÜZDE 10”
Türk Çimento Lideri Fatih Büyüklük ise çimento dalında kullanılan ana ham unsurların kalker, marn ve kilden oluştuğunu belirterek, katkılı çimento üretiminde ise bu ham hususlara ek olarak tras ve kalker doğal mineral katkıların kullanıldığını söz etti.
“MALİYETİN YÜKSELMESİ YAKITTA YAŞANAN ARTIŞA BAĞLI”
Büyüklük, ham unsurlarda geçen yılki ocak başı satış fiyatlarında bir değişiklik olmadığını belirterek, ocaktan fabrikaya taşıma maliyetlerindeki artışın yakıtta yaşanan artışa bağlı olduğunu lisana getirdi.
Alçıtaşı, demir cevheri, boksit ve mineral katkı olarak kullanılan öbür endüstriyel atık yahut yan eserler ise yerli tedarikçilerden alındığını aktaran Büyüklük, “Çimento üretiminde ham unsurun üretim maliyetlerine tesiri yüzde 10 civarındadır. ötürüsıyla ham unsur meblağlarında yaşanacak artışın kesimimizi güç girdileri kadar etkilemesi mümkün değildir. Çimento maliyetinin yaklaşık yüzde 80’ini döviz bazlı olan yakıt ve elektrik maliyetleri oluşturmaktadır.” dedi.
Büyüklük, kesimin yakıt tedarikinde ithalata olan bağımlılığının da pek yüksek olduğunu aktararak, “Çimento bölümü birincil yakıt gereksiniminin yüzde 90’dan fazlasını petrokok ve ithal kömürden karşılanmaktadır. Üretimde ağır olarak kullanılan fosil yakıtların nerdeyse tamamının ithal edilmekte olup, dövize endekslidir. Tüm bu gelişmelere karşın bölüm, çimento meblağlarını maliyet artışının fazlaca daha altında bir noktada tutma fedakârlığını göstermiştir. bu vakitte çimento fiyatlarındaki artış, maliyet artışlarının fazlaca daha altında kalmıştır.” sözlerini kullandı.
Bu gelişmeler konut piyasasındaki fiyatlara yansıyor.
DÜNYA BANKASI’NIN HAM UNSUR FİYAT ENDEKSİ YÜZDE 18 YÜKSELDİ
Dünya Bankası’nın haziran ayı raporuna bakılırsa, Ham husus Fiyat Endeksi, bir yıl öncesine bakılırsa yaklaşık yüzde 18 daha yüksek. Ham husus fiyatlarının, gelecek yıl istikrarlı bir düzeye kavuşmadan evvel, geçen yıla kıyasla bu yıl ortalama yüzde 10 daha yüksek olması bekleniyor.
Ham hususta yaşanan fiyat artışları endüstricinin üretimini yavaşlatması ve eserlerde fiyat artışını birlikteinde getirirken, tüketicinin de bu fiyat artışlarından direkt olarak etkilenmesine niye oluyor.
PVC TON FİYATI GEÇEN YIL MAYIS AYLARINDA 700 DOLARKEN, 2.800 DOLARA YÜKSELDİ
Plastik dalında ham husus olarak kullanılan Polivinil Klorid’in (PVC) ton fiyatı geçen yıl mayıs aylarında 700 dolar bandına kadar gerilerken, 2.800 dolar düzeylerine kadar yükseldi. Alçak Yoğunluk Polietilen’nin (AYPE) ton fiyatı geçen yıl mayısta 900 dolar düzeylerinde iken şu an 1.950 dolar düzeylerinde seyrediyor.
Yüksek Yoğunluk Polietilen’in (YYPE) ton fiyatı geçen yıl mayısta 700 dolar düzeylerinde iken şu anda 1.650 dolar düzeylerine ulaştı. Polipropilen’in (PP) ton fiyatı ise geçen yıl mayıs aylarında 800 dolar düzeylerinde iken 1.900 dolar düzeylerine kadar yükseldi.
Çimento bölümünde 2016-2020’de petrokok meblağları yüzde 175, elektrik fiyatları yüzde 127, ithal kömür meblağları ise yüzde 125 artış gösterdi. Globalde, Çin’in çelik üretimini azaltacağını duyurmasıyla demir cevheri fiyatları ton başına yaklaşık 150 dolar düzeyine geriledi. ÜFE bilgilerine göre 2016-2020 periyodunda çimento fiyat endeksi yalnızca yüzde 80 arttı.
Çimento üretiminin maliyetinde yüzde 10’luk bir tesire sahip olan ham unsur meblağlarında yaşanacak artışın dalı güç girdileri kadar etkilemeyeceği söz ediliyor. Ağustos ayında petrokok fiyatları geçen yılın ağustos ayına nazaran yüzde 270 artış gösterirken, elektrik ve ithal kömür meblağları sırasıyla yüzde 62 ve yüzde 197 artış gösterdi. Temmuz ayında yerli linyit geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 43 yükseldi.
HURDANIN TON FİYATI, BİR EVVELKİ YILIN BİREBİR AYINA NAZARAN YÜZDE 46 YÜKSELEREK, 434 DOLARA ULAŞTI
Çelik dalında ham unsur olarak kullanılan hurdanın ton fiyatı ise eylül ayında, bundan evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 46 yükselerek, 434 dolara ulaştı. Lakin navlun fiyatlarındaki yükseliş ile 505 dolar olan ağustos ayı hurdanın ton fiyatının tekrar geçerli olması ve 2022 yılında da hurdanın ton fiyatının bu düzeylerde gerçekleşmesi öngörülüyor.
Cevherin ton fiyatı ise geçen yılın eylül ayında 150 dolar düzeyindeyken, eylül ayı prestijiyle 110 dolar düzeyine geriledi. Lakin 2021 yılının haziran ayında en yüksek fiyatına ulaşarak, 219 dolara kadar artmıştı.
“HAM HUSUS FİYATLARINDAKİ ARTIŞIN ANA niçinİ TALEPTEKİ BÜYÜK OYNAKLIK VE KISITLAMALAR”
IHS Markit Başekonomisti Timo Klein, global seviyede ham unsur meblağlarında artışın ana niçininin pandemi ile tetiklenen talepteki büyük oynaklık ve bunu denetim altına almak için uygulanan kısıtlamalar olduğunu söylemiş oldu.
Klein, pandeminin epeyce ağır hissedildiği vakit içinderda ekonomik aktivitedeki zarurî düşüşün, bastırılmış tüketici ve yatırımcı talebini ve ekstra harcamayı finanse etmek için gerekli likiditeyi yarattığını lisana getirerek, “Bu durum tedarikçilerin, kısıtlamalar kaldırıldıktan daha sonra 2021’deki talep artışını karşılayabilmelerini zorladı.” dedi.
“FİYATLARINDAKİ ARTIŞTAN EN ÇOK ARABA DALI ETKİLENDİ”
Ham husus fiyatlarındaki artıştan en çok etkilenen kesimin araba kesimi olduğunu aktaran Klein, “Çünkü arabaların elektronik donanımı için yarı iletkenlere yönelik yapısal olarak artan gereksinim, cümbüş sanayisindeki çiplere ve konut ofis işleri için kullanılan bilgisayar donanımına yönelik artan taleple birleşti. Lakin metaller, ahşap ve kimyasallar üzere öteki biroldukça ham husus, karantinalar sırasında kaybedilen üretimi telafi etme uğraşları niçiniyle yüksek talep görüyor.” tabirlerini kullandı.
Klein, kaynaklar için rekabet meblağlarının arttığını söz ederek, “Diğerlerinden daha yüksek kar marjına sahip dallar bu yüksek fiyatları ödemeyi en güzel biçimde karşılayabiliyor. Üretimi artırma yetenekleri kısıtlanmaya devam edemeyen bölümler, iş modelleri artık karlı olmadığı için piyasada sıkılmaya devam edecekler.” açıklamasını yaptı.
“PLASTİK HAM UNSUR FİYATLARI EPEYCE YÜKSEK SEYREDİYOR”
PAGDER İdare Konseyi Lideri Selçuk Gülsün, geçen yılın son çeyreğinden bu istikametten plastik ham unsur fiyatlarının çok yüksek seyrettiğini belirterek, bu yüksek fiyat trendinin yaşanmasında süreç boyunca farklı münasebetlerin öne çıktığının altını çizdi.
Gülsün, ham unsur meblağlarının yükselmesinde birinci devirde plastik ham unsur üreticilerinin zorlayan sebeplerle üretimlerini durdurması ya da kısmasının tesirli olduğunu, son periyotta ise navlun meblağlarından kaynaklı tesirin daha epey kıymet kazandığını lisana getirdi.
“TÜM DÜNYADA EMTİA FİYATLARI YÜKSELDİ”
Kelam konusu durumun plastik bölümüne özel bir durum olmadığına işaret eden Gülsün, “Tüm dünyada emtia meblağları yükselmiş durumda, Bilhassa pandemiye bağlı olarak dünya iktisadında bölgesel performanslar ortası farkların oluşmuş olması da arz-talep istikrarının yakalanmasını zorlaştıran bir etken olarak önümüzde duruyor.” dedi.
Gülsün, ham unsur fiyatların önümüzdeki devirde seyri ile ilgili kesin bir öngörüde bulunmanın güç olduğunu belirterek, “Bu durum yalnızca plastik dalını değil, dalımızın orta girdi sağladığı 30’dan fazla bölümün de maliyetlerinde artışlara sebep olmakta.” diye konuştu.
Bu yılın son çeyreğinde konteyner badiresinin güçlenerek devam edeceği ve buna bağlı olarak navlun meblağlarının artacağını vurgulayan Gülsün, “Bu durum ise ülkemiz üzere ham unsur tedarikinde büyük oranda ithalata bağımlı ülkeler açısından ham unsur meblağlarında sert bir düşüşün yaşanması ihtimalini azaltmaktadır.” sözlerini kullandı.
“HAMMADDE FİYATLARINDA YAŞANAN DEĞİŞİM KESİMİ DİREKT ETKİLİYOR”
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) İdare Konseyi Lideri Adnan Aslan da Türk çelik dalının üretimde kullandığı hurda ve cevherinin ithalat yolu ile temin edildiğini belirterek, ham unsur fiyatlarında yaşanan değişimin dalı direkt etkilediğini söz etti.
Aslan, pandemi niçiniyle geçen yılın ikinci çeyreğinde çelik bölümünde önemli bir daralma yaşandığını anımsatarak, “Özellikle büyük çelik üreticileri bu süreçte üretimlerini kısmak zorunda kaldı. Ancak dördüncü çeyrek prestijiyle talep tekrar geri geldi lakin çelik üretiminde kullanılan ham husus fiyatlarında ise artış yaşandı. O denli ki bu yılın ocak ayına gelindiğinde hurda ve cevher üzere en önemli sıvı çelik üretim girdilerinin fiyatları bundan evvelki yılın başlarındaki fiyatların neredeyse iki katına yaklaştı.” tabirlerini kullandı.
“ÇİN’DEKİ ÇELİK ÜRETİMİNDE ÖNEMLİ BİR DÜŞÜŞ YAŞANDI”
Dünyanın en büyük çelik üreticisi Çin’de hükümetin çelik kesimine geçen yıl daha fazla üretim yapılmaması istikametinde bir talimatta bulunduğunu tabir eden Aslan, “Temmuz ayından bu yana Çin’deki çelik üretiminde önemli bir düşüş yaşandı. Bu da cevher fiyatlarında aşağı tarafta bir harekete sebep oldu. birebir vakitte Çinli emlak devi Evergrande Group’un borç krizinin piyasaları etkilemesi, metal meblağları için de belirsizliğe yol açtı.” halinde konuştu.
Aslan, “Her ne kadar cevher meblağlarında kısa vadede düşüş yaşansa da çelik üretiminin kıymetli bir girdisi olan koklaşabilir taş kömürü fiyatı eylül ayında, geçen yılın tıpkı ayına kıyasla yüzde 268 artarak 116 dolardan, 427 dolara yükseldi.” dedi.
“ÇİMENTO ÜRETİMİNDE HAM UNSURUN ÜRETİM MALİYETLERİNE TESİRİ YÜZDE 10”
Türk Çimento Lideri Fatih Büyüklük ise çimento dalında kullanılan ana ham unsurların kalker, marn ve kilden oluştuğunu belirterek, katkılı çimento üretiminde ise bu ham hususlara ek olarak tras ve kalker doğal mineral katkıların kullanıldığını söz etti.
“MALİYETİN YÜKSELMESİ YAKITTA YAŞANAN ARTIŞA BAĞLI”
Büyüklük, ham unsurlarda geçen yılki ocak başı satış fiyatlarında bir değişiklik olmadığını belirterek, ocaktan fabrikaya taşıma maliyetlerindeki artışın yakıtta yaşanan artışa bağlı olduğunu lisana getirdi.
Alçıtaşı, demir cevheri, boksit ve mineral katkı olarak kullanılan öbür endüstriyel atık yahut yan eserler ise yerli tedarikçilerden alındığını aktaran Büyüklük, “Çimento üretiminde ham unsurun üretim maliyetlerine tesiri yüzde 10 civarındadır. ötürüsıyla ham unsur meblağlarında yaşanacak artışın kesimimizi güç girdileri kadar etkilemesi mümkün değildir. Çimento maliyetinin yaklaşık yüzde 80’ini döviz bazlı olan yakıt ve elektrik maliyetleri oluşturmaktadır.” dedi.
Büyüklük, kesimin yakıt tedarikinde ithalata olan bağımlılığının da pek yüksek olduğunu aktararak, “Çimento bölümü birincil yakıt gereksiniminin yüzde 90’dan fazlasını petrokok ve ithal kömürden karşılanmaktadır. Üretimde ağır olarak kullanılan fosil yakıtların nerdeyse tamamının ithal edilmekte olup, dövize endekslidir. Tüm bu gelişmelere karşın bölüm, çimento meblağlarını maliyet artışının fazlaca daha altında bir noktada tutma fedakârlığını göstermiştir. bu vakitte çimento fiyatlarındaki artış, maliyet artışlarının fazlaca daha altında kalmıştır.” sözlerini kullandı.